sidretül münteha
Thu 2 June 2011, 05:12 pm GMT +0200
Hz. Osman'ın Zevrâ'da Ezan Okutmasının Da Sonradan Çıkan Bir Şey Olduğu İddiasının Cevabı
Şayet "Zevrada ezan okunması dahi sonradan çıkarılmış bir peydir. Hatta yeri değiştirilerek değil, kökten yeni bir şeydir. Bu hususta söylenen şey, Hişam'ın ezan hususundaki uygulaması için de söylenebilir. Belki Hişam'ın yaptığı Hz. Osman'ın yaptığından daha hafiftir" denilecek olursa bunun cevabı şudur: Zevra ezanı namazın vaktini bildirip duyurma esasına dayanarak ortaya konmuştur. Çünkü Hz. Osman'ın kendisinden önceki dönemlerde olduğu gibi cuma günü ezan mescidde okununca dışardan (hele çarşıdan) işitilemiyecek bir durum vardır. Bu, daha önce bulunmayan yeni bir olgudur. Hz. Osman diğer ictihad meselelerinde olduğu gibi bu meselede de ictihad etmiştir, Ezanın ilk olarak okunmasındaki maksat, burada da vardır. Zevrâ'da ezan okunmasında aykırı bir durum yoktur. Yüksek bir yerde veya mescidin damında ezan okunması, manası kavranılamayacak bir ibadet de değildir. Ezanı yüksek bir yerden okumayı imamın huzurunda okumaya aktarmak bunun gibi değildir. Çünkü böylece ezan, aslındaki, insanlara (vaktin girdiğini) duyurmak manasından çıkarılmıştır. Zira camide bulunan halka namaz duyurusu ezan ile değil ikamet iledir. İki namazı birleştirerek kılmanın ezanı, namazı birleştirerek kılmaya mahsustur.[138] Sonra (müezzinlerin) tek ses halinde (koro olarak) ezan okumaları ezanın keyfiyetinde bir ziyadeliktir. Bayram namazlarında ezan okuyup kamet getirmek de bid'attır. İbn Abd'il Berr bayram namazlarında ezan ve kamet olmadığı hususunda görüş birliği olduğunu nakletmiştir. Sünnet ve nafile olan namazlarda da ezan ve kamet yoktur. Ezan sadece farz namazlar içindir. Bu uygulama Hz. Ebu Bekir[139] Hz. Ömer[140], Hz. Osman, Hz. Ali[141] sahabeden bir cemâat, tâbiîn'in âlimleri ve büyük fıkıh bilginlerince devam ettirilmiştir.[142]
[138] Hacda Arafat'ta öğle ile ikindi, Müzdelife'de akşam ile yatsı namazı birleştirilerek kılındığı gibi Maliki, Şafiî ve Hanbeli mezheplerinde yolculuk gibi bir sebebe dayanarak bu namazlar birleştirilerek kılınabilir. (Çeviren)
[139] Hz.Ebu Bekir'in lakaplarından biri "Atik"dir. Adı Abdullah b. Osman b. Âmir b. Amr b. Ka'b b. Teym b. Mürre et-Teymî dir. Ebu Bekirin. ibn Kuhâfe ve Sıddîk-i Ekber lakapları da vardır. Allah Rasulünün (ilk) halifesidir. Hicretin 13. Yılı Cumâdiyel Ulâ ayında 63 yaşında iken vefat emiştir. Bakınız: Takrib. 1/432; 2/6 ve 401; Şezerat. 1/24; Tezkire, Cerh ve Ta'dil, 5/111
[140] Hz. Ömer'in tam adı Ömer b. Hattab b. Nüfeyi b. Abdut Uzzâ b. Riyah b. Abdullah b. Kurt el-Advî'dir. Pek çok menkıbesi olan Hz. Ömer mü'minlerin emiri ve meşhur bir sahabidir. Kendisine ait güzel haberler vardır. On buçuk yıl hilafet görevinde bulunmuştur, İbn İshak bu süreye beş gün daha eklemiştir. 55 yaşında iken, hicretin 23.yılında Zül'Hıcce ayında şehid edilmiştir. Bakınız: Maârif, shf. 179; Takrîb, 2/54; Tezkire, 1/5
[141] Hz. Ali Haşimi soyundan Abdülmuttalib b. Ebu Tâlib'in oğludur. Hz.Ali Peygamberin hem amcazadesi hemde damadıdır. Hz.Ali ilk müslümanlardandır. Tercih edilen görüşe göre (cennetle müjdelenen) on kişinin ilkidir. Hicretin 40. Yılında Ramazan ayında vefat etmiştir.
Ehl-i sünnetin görüş birliği ile bildirdiğine göre vefat ettiği sırada yer yüzünde yaşayan Âdem oğullarının en faziletlisi idi. Bakınız: Takrib, 2(238-239; Maârif, shf. 353
[142] İmam Şatıbi, el-İ’tisam Kitap Dünyası Yayınları: 2/23.