- Hukukî Kabiliyeti

Adsense kodları


Hukukî Kabiliyeti

Smf Seo Versiyon , -- Seo entegre sistem.

Array
sumeyye
Thu 15 September 2011, 03:33 pm GMT +0200
e- Hukukî Kabiliyeti


Ebu Hanife, içinden çıkılması güç meselelere getirdiği pratik ve âdil çözümlerle tanınmış ve hukukî zekâsıyla ün yapmış bir fıkıhçıdır. Buna ör­nek olması bakımından şu olayı zikretmekle yetineceğiz.

Ebu Yusuf’un naklettiğine göre, bir kimse diğerine:

"Ya ibne'z-zâniyeyn" (ey zinâkâr ebeveynin çocuğu) dese, adamın ana-babası da ölmüş olsa bu konuda Ebu Hanife şöyle der:

"Buna bir had gerekir. Çünkü söyle­nen tek kelimedir." Ebu Yusuf:

"Biz bunu alırız, sözü ayrı ayrı da söylese, birlikte de söylese bir had uygulanır" demektedir. İbn Ebi Leyla ise şöyle der:

"Bu durumda iki had gerekir ve iki had bir yerde uygulanır." İbn Ebi Leyla bunu mescidde uygulamıştır.[45]

Olayın tafsilatını Serahsî'den dinleyelim:

"Bu mesele hakkında Ebu Hanife şöyle dedi:

“Kâdî bu meselede yedi yerde hata yapmıştır”. Kûfe'de ma'tûhe (bunak)[46] bir kadın vardı. Bir adam ona eziyet etti. Kadın da ona;

"Ya İbne'z-zâniyeyn" dedi. Kadın İbn Ebi Leyla'nın huzuruna getirildi ve orada da söylediğini itiraf etti. İbn Ebi Leyla ona iki had uyguladı. Bu du­rum Ebu Hanife'ye iletilince;

“Yedi yerde hata yapmıştır” diyerek şöyle izah etti:

1- Hükmü, ma'tuhenin ikrarı üzerine bina etmiştir. Halbuki onun ikrarı kabul edilmez.

2- Ma'tuheye had uygulamıştır. Halbuki o ceza uygulanacak kimseler­den (ehl-i ukûbeden) değildir.

3- İki had uygulamıştır. Halbuki bir kimse bir topluluğa kazf yapsa an­cak bir had uygulanır.

4- İki haddi beraber uygulamıştır. Halbuki iki had bir araya gelirse bir­biri arkasına uygulanmaz. Biri vurulup yerleri iyileştikten sonra diğeri vuru­lur.

5- Haddi mescidde uygulamıştır. Halbuki yöneticinin haddi mescidde uygulama hakkı yoktur.[47]

6- Ayakta had uygulamıştır. Halbuki kadına had oturduğu yerde uygulanır.

7- Had velisinin huzurunda uygulanmamıştır. Halbuki kadına had an­cak velisinin huzurunda uygulanır. Zira vücudundan bir yer açılırsa velisi onu örter.

O günden sonra bu olay Kûfe'de "Kâdî’nin yedi yerde hata yaptığı me­sele" diye meşhur olmuştur.[48]



[45] Ebu Yusuf, İhtilaf, 164-165.

[46] Tarihu Bağdad'da " mecnüne" olarak geçiyor, XIII. 351.

[47] (İbn Ebi Leyla'nın haddi mescidde uyguladığı ve Ebu Hanife'nin onu hatalı gördüğü konusunda ayrıca bkz. Tahâvî, Ihtilâfü’l-Fukaha, I, 149; Ebu Yusuf, İhtilâf, 222-223.

[48] Ebu Yusuf, Age, 165 (1 nolu dipnot); Bağdadi. Tarih. XIII. 351; Temimi, I. 108-109 (Son iki eserde hata altı yerde gösterilmiştir.) Dr. İsmail Hakkı Ünal, İmam Ebu Hanife'nin Hadis Anlayışı Ve Hanefi Mezhebinin Hadis Metodu, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları: 23-24