derya
Tue 5 January 2010, 02:30 pm GMT +0200
HAYIZ VE NİFAS
Kadın dokuz yaşını doldurmadan, hayız görmez. Hayız bir gün bir geceden az olmaz, on beş gün ve on beş geceden de fazla olmaz. Bir ay içinde hayız’dan temiz kalmak, on beş gün ve on beş geceden az olmaz, ancak çoğunluğun haddi (müddeti) yoktur.
Cenabetli, insanın üzerine haram olan şeyler, hayızlı ve nifaslı bayan’nın üzerine de haramdır. Daha fazlası kirletme korkusu varsa Cami’den geçmeleri de haramdır. Namaz kılmaları ve Boşanmaları, kocalarıyla diz ve göbek arasında örtüsüz oynaşmaları da haramdır. Kısacası, kan kesildikten sonra boy abdesti almadan önce oruç ve boşanma hariç, yukarıda saydıklarımızın tamamı haramdır. Nifas müddetinin azı bir lahza bile olabilir. Çoğu ise Altmış gün’dür.
İSTİHAZA
Şayet Kadın dokuz yaşından küçük, bir gün bir geceden az ve onbeş günden fazla kan görecek olursa, fazlası istihaza (hastalık) kanıdır. Her zaman kan gören kadın, her namaz vaktinde önünü yıkaması, oruçlu değil ise önüne pamuk koyması ve daha sonra pamuğun üzerine bir bez koyup, bir tarafını önden diğer tarafını arkadan çıkartıp bağlaması vaciptir.
Eğer ona zor gelmiyor ve bağlamadığı takdirde kan çıkıyor ise bağlaması icap eder. Daha sonra abdest alıp namazını hemen kılarsa birşey olmaz. Bu esnada cemaâti beklemesi ve söylediğimiz şekilde kendini bağlamış ise kanın çıkması da zarar etmez.
Kadın kan gördüğü zaman namaz kılmaması icap eder. Ancak kan bir gün bir geceden önce kesilirse namazı kaza etmek vaciptir.Eğer, bir gün bir geceyi geçer, onbeş gün ve geceden önce kesilirse namazı kaza etmek vacip değildir. çünkü o hepsi hayız(âded)’dır.Eğer onbeş günü geçerse onbeş günden fazla olanı kaza yapmak icap eder, önceden söylediğimiz gibi. Eğer iddet, kanı önceden görmüş bir bayan ise hayız müddeti hem vakit hem de miktar bakımından, daha önce gördüğüne göre hesap edilir. Buna göre adet ettiği müddeti geçerse artık namazını kılacaktır. Şayet o ayda iyileşmedi, ikinci bir ay’a girdi, Eğer adet ettiği müddeti geçmiş ise o zaman gusül yenilemesi vaciptir. Her zaman idrar, mezi ve vedi kaçıran kişinin hükmü her zaman hastalık kanı gören
bayanın hükmü gibidir.
KAN’I (ÂDET) ONBEŞ GÜNÜ GEÇEN BAYAN
Bir bayan’ın kanı adet ettiği günleri geçerse bile on beş gün ve geceyi geçmedikten sonra, tamamı hayız’dır. Eğer On beş günü geçmiş ve kanı iki çeşit ise güçlü, yoğun, siyah, katı ve kokusu kötü ise bu durumda namaz kılmaması gerekir. Bu şekil de değil ise eğer, koyu kan bir gün birgece’den az ve onbeş gün ve onbeş gece’den fazla rengi ise onbeş gün onbeş gece’den az değil ise bu durumda namaz kılar. Şayet kanı bir ya da iki renkte ise ama söylediğimiz şartlar mevcut değil ise duruma bakılır. Eğer, yeni hayız görmüş ve hayız anını hatırlıyor ise hayızı bir gün, bir gecedir.
Temiz kalması ise 29 gündür. Eğer, hayız anını hatırlamıyor ise hükmü adetini unutmuş bayan gibidir. Onu şimdi zikredeceğiz.
Eğer, eski adetini hatırlıyor ve daha önce hayız görmüş ise zaten hayız ve temiz kalması eski adetine göre devam eder.Eğer, hatırlamıyorsa her farz namaz vakti için boy abdesti alması gerekir. Ama hangi vakitte kesildiğini biliyorsa mesela; akşam vaktinin girmesinden önce kesildiğini biliyorsa sadece akşam vaktinden önce yıkanır. Diğer vakit namazları için ise her farz vakit için normal abdest alması gerekir.
Adetini unutan kadın ise Ramazan Ay’ının orucunu tutar. Sonra bir ay daha oruç tutar. Şayet önceden kanı gece kesiliyorsa, bir ay daha oruç tutar. Eğer, kanı gündüz kesiliyorsa ya da ne zaman kesildiğini hatırlamıyorsa, Her ay’dan kendisi için ondört gün sayılır. Böylece üzerinde iki gün oruç kalmış olur. Kalan bu iki gün için onsekiz günün evvelinden üç gün ve sonunda üç gün oruç tutar. Böylece üzerinde oruç kalmamış olur. Ayrıca hayızlı kadının üzerinde haram olan herşey buna da haramdır. Eğer üzerinde birgün oruç kalmış ise onsekiz günden bir gün daha sonra üçüncü ve onyedinci günüde oruç tutmak suretiyle borcunu ödemiş olur.
Biraz daha açacak olursak, onbeş günden fazla kan gören kadınlar dört kısımdır. Mübtedie (âdet kanını henüz ilk defa gören) ve Mü’tâde bunlardan her biri ya Mümeyyize’dir veya değildir. Şayet Mümeyyize ise ki Mümeyyize ister Mübtedie, ister Mü’tâde olsun kuvvetli ve zayıf kan gören kadındır. Bu durumdaki kadının üç şartla kuvvetli hayız kanı, zayıf kan ise, istihaza kanıdır. Bu durumda ki kadının kuvvetli kanı bir gün bir geceden az ve onbeş günden fazla değildir. Zayıf kan ise, ard arda olup onbeş günden az değildir. Ya da Mümeyyize olmayan kadın’dır ki kanı tek bir renkte olan yahut temyiz şartlarından birini taşımayan kadındır.
Bu durumda olan kadın şayet ilk defa âdet kanı görüyorsa, hayız müddeti, hayız’ın asgari sınırı olarak kabul edilir. Ama mü’tâde bir defa dahi olsa daha önce iddet kanı görmüş olan kadın ise, hayız müddeti, hem vakit ve hem de miktar bakımından daha önce gördüğüne göre hesap edilir. Ya da Mütehayyire’dir. Mütehayyire; âdet müddetini vakit ve miktarını unutan kadın’dır. O’nun ihtiyatlı davranması gerekir. İbadetler konusunda temiz gibidir. Cinsi münasebet konusunda ise, hayızlı kabul edilir.
NİFAS KANI ALTMIŞ GÜNÜ GEÇEN KADIN
Nifas durumdaki bir bayan iki çeşit kan görüyor ise örneğin; güçlü ve zayıf, zayıf gördüğnüde namaz kılar, güçlü gördüğünde güçlü kanın toplamı altımış günü geçmiyor ise namaz kılmaz.Şayet güçlü kan altmış günü geçmiş veya kanı tek renk ise. Eğer daha önceden hayız görmüş ve doğum yapmış ise nifas,hayız ve temiz kalma müddeti eskiden gördüğü gibidir. Eğer önceden doğum yapmış ama hayız görmemiş ise hayız’ı (iddeti)
bir gün bir gecedir. Temiz kalması da yirmidokuz gündür. Şayet önceden doğum yapmamış ve hayız kanı görmemiş veya daha önce doğurmuş ama kan görmemiş, o zaman doğumdan sonra ki yirmi dakika nifas’lı, yirmidokuz gün temiz olması bir gün bir gece hayızlı olması demektir. Eğer daha önce hayız (iddet) görmüş ama doğum yapmamış ise nifası (yani, doğumdan sonraki kanı) bir lahzadır. Daha sonra hayızı ve temiz kalması eskiden gördüğü gibi takip eder. Şayet bir bayan önceden doğum yapmış ama ne kadar zaman kan gördüğünü unutmuş ise doğumdan sonra ki bir lahzası nifas (doğum kanı)’dır. Ondan sonra her bir namaz için yıkanıp namaz kılması gerekir. Diğer şeyler altmış güne kadar,ona haramdır. Hayız(iddet)’i eskiden olduğu gibi takip eder.
Kadın dokuz yaşını doldurmadan, hayız görmez. Hayız bir gün bir geceden az olmaz, on beş gün ve on beş geceden de fazla olmaz. Bir ay içinde hayız’dan temiz kalmak, on beş gün ve on beş geceden az olmaz, ancak çoğunluğun haddi (müddeti) yoktur.
Cenabetli, insanın üzerine haram olan şeyler, hayızlı ve nifaslı bayan’nın üzerine de haramdır. Daha fazlası kirletme korkusu varsa Cami’den geçmeleri de haramdır. Namaz kılmaları ve Boşanmaları, kocalarıyla diz ve göbek arasında örtüsüz oynaşmaları da haramdır. Kısacası, kan kesildikten sonra boy abdesti almadan önce oruç ve boşanma hariç, yukarıda saydıklarımızın tamamı haramdır. Nifas müddetinin azı bir lahza bile olabilir. Çoğu ise Altmış gün’dür.
İSTİHAZA
Şayet Kadın dokuz yaşından küçük, bir gün bir geceden az ve onbeş günden fazla kan görecek olursa, fazlası istihaza (hastalık) kanıdır. Her zaman kan gören kadın, her namaz vaktinde önünü yıkaması, oruçlu değil ise önüne pamuk koyması ve daha sonra pamuğun üzerine bir bez koyup, bir tarafını önden diğer tarafını arkadan çıkartıp bağlaması vaciptir.
Eğer ona zor gelmiyor ve bağlamadığı takdirde kan çıkıyor ise bağlaması icap eder. Daha sonra abdest alıp namazını hemen kılarsa birşey olmaz. Bu esnada cemaâti beklemesi ve söylediğimiz şekilde kendini bağlamış ise kanın çıkması da zarar etmez.
Kadın kan gördüğü zaman namaz kılmaması icap eder. Ancak kan bir gün bir geceden önce kesilirse namazı kaza etmek vaciptir.Eğer, bir gün bir geceyi geçer, onbeş gün ve geceden önce kesilirse namazı kaza etmek vacip değildir. çünkü o hepsi hayız(âded)’dır.Eğer onbeş günü geçerse onbeş günden fazla olanı kaza yapmak icap eder, önceden söylediğimiz gibi. Eğer iddet, kanı önceden görmüş bir bayan ise hayız müddeti hem vakit hem de miktar bakımından, daha önce gördüğüne göre hesap edilir. Buna göre adet ettiği müddeti geçerse artık namazını kılacaktır. Şayet o ayda iyileşmedi, ikinci bir ay’a girdi, Eğer adet ettiği müddeti geçmiş ise o zaman gusül yenilemesi vaciptir. Her zaman idrar, mezi ve vedi kaçıran kişinin hükmü her zaman hastalık kanı gören
bayanın hükmü gibidir.
KAN’I (ÂDET) ONBEŞ GÜNÜ GEÇEN BAYAN
Bir bayan’ın kanı adet ettiği günleri geçerse bile on beş gün ve geceyi geçmedikten sonra, tamamı hayız’dır. Eğer On beş günü geçmiş ve kanı iki çeşit ise güçlü, yoğun, siyah, katı ve kokusu kötü ise bu durumda namaz kılmaması gerekir. Bu şekil de değil ise eğer, koyu kan bir gün birgece’den az ve onbeş gün ve onbeş gece’den fazla rengi ise onbeş gün onbeş gece’den az değil ise bu durumda namaz kılar. Şayet kanı bir ya da iki renkte ise ama söylediğimiz şartlar mevcut değil ise duruma bakılır. Eğer, yeni hayız görmüş ve hayız anını hatırlıyor ise hayızı bir gün, bir gecedir.
Temiz kalması ise 29 gündür. Eğer, hayız anını hatırlamıyor ise hükmü adetini unutmuş bayan gibidir. Onu şimdi zikredeceğiz.
Eğer, eski adetini hatırlıyor ve daha önce hayız görmüş ise zaten hayız ve temiz kalması eski adetine göre devam eder.Eğer, hatırlamıyorsa her farz namaz vakti için boy abdesti alması gerekir. Ama hangi vakitte kesildiğini biliyorsa mesela; akşam vaktinin girmesinden önce kesildiğini biliyorsa sadece akşam vaktinden önce yıkanır. Diğer vakit namazları için ise her farz vakit için normal abdest alması gerekir.
Adetini unutan kadın ise Ramazan Ay’ının orucunu tutar. Sonra bir ay daha oruç tutar. Şayet önceden kanı gece kesiliyorsa, bir ay daha oruç tutar. Eğer, kanı gündüz kesiliyorsa ya da ne zaman kesildiğini hatırlamıyorsa, Her ay’dan kendisi için ondört gün sayılır. Böylece üzerinde iki gün oruç kalmış olur. Kalan bu iki gün için onsekiz günün evvelinden üç gün ve sonunda üç gün oruç tutar. Böylece üzerinde oruç kalmamış olur. Ayrıca hayızlı kadının üzerinde haram olan herşey buna da haramdır. Eğer üzerinde birgün oruç kalmış ise onsekiz günden bir gün daha sonra üçüncü ve onyedinci günüde oruç tutmak suretiyle borcunu ödemiş olur.
Biraz daha açacak olursak, onbeş günden fazla kan gören kadınlar dört kısımdır. Mübtedie (âdet kanını henüz ilk defa gören) ve Mü’tâde bunlardan her biri ya Mümeyyize’dir veya değildir. Şayet Mümeyyize ise ki Mümeyyize ister Mübtedie, ister Mü’tâde olsun kuvvetli ve zayıf kan gören kadındır. Bu durumdaki kadının üç şartla kuvvetli hayız kanı, zayıf kan ise, istihaza kanıdır. Bu durumda ki kadının kuvvetli kanı bir gün bir geceden az ve onbeş günden fazla değildir. Zayıf kan ise, ard arda olup onbeş günden az değildir. Ya da Mümeyyize olmayan kadın’dır ki kanı tek bir renkte olan yahut temyiz şartlarından birini taşımayan kadındır.
Bu durumda olan kadın şayet ilk defa âdet kanı görüyorsa, hayız müddeti, hayız’ın asgari sınırı olarak kabul edilir. Ama mü’tâde bir defa dahi olsa daha önce iddet kanı görmüş olan kadın ise, hayız müddeti, hem vakit ve hem de miktar bakımından daha önce gördüğüne göre hesap edilir. Ya da Mütehayyire’dir. Mütehayyire; âdet müddetini vakit ve miktarını unutan kadın’dır. O’nun ihtiyatlı davranması gerekir. İbadetler konusunda temiz gibidir. Cinsi münasebet konusunda ise, hayızlı kabul edilir.
NİFAS KANI ALTMIŞ GÜNÜ GEÇEN KADIN
Nifas durumdaki bir bayan iki çeşit kan görüyor ise örneğin; güçlü ve zayıf, zayıf gördüğnüde namaz kılar, güçlü gördüğünde güçlü kanın toplamı altımış günü geçmiyor ise namaz kılmaz.Şayet güçlü kan altmış günü geçmiş veya kanı tek renk ise. Eğer daha önceden hayız görmüş ve doğum yapmış ise nifas,hayız ve temiz kalma müddeti eskiden gördüğü gibidir. Eğer önceden doğum yapmış ama hayız görmemiş ise hayız’ı (iddeti)
bir gün bir gecedir. Temiz kalması da yirmidokuz gündür. Şayet önceden doğum yapmamış ve hayız kanı görmemiş veya daha önce doğurmuş ama kan görmemiş, o zaman doğumdan sonra ki yirmi dakika nifas’lı, yirmidokuz gün temiz olması bir gün bir gece hayızlı olması demektir. Eğer daha önce hayız (iddet) görmüş ama doğum yapmamış ise nifası (yani, doğumdan sonraki kanı) bir lahzadır. Daha sonra hayızı ve temiz kalması eskiden gördüğü gibi takip eder. Şayet bir bayan önceden doğum yapmış ama ne kadar zaman kan gördüğünü unutmuş ise doğumdan sonra ki bir lahzası nifas (doğum kanı)’dır. Ondan sonra her bir namaz için yıkanıp namaz kılması gerekir. Diğer şeyler altmış güne kadar,ona haramdır. Hayız(iddet)’i eskiden olduğu gibi takip eder.