sumeyye
Fri 11 March 2011, 02:10 pm GMT +0200
M- HALİFENİN SAKATLANMASI
Halîfenin azalarını kaybetmesi durumu 4 kısma ayrılır.
a) Halîfe olmaya ve devamına mani olmayan noksanlıklar. Bunlar düşünmeye, hareket etmeye, ayakta durmaya, görünüşe tesir etmiyen arızalardır. Erkeklik uzvu ve husyelerinin kesilmesi gibi. Böyle bir noksanlık halîfe olmaya ve halifeliğin devamına engel değildir. Bunlar çocuk yapmaya tesir edicidir. Düşünmeye, tecrübeye tesir etmez. Bu tür bir eksiklik kısırlık gibi muamele görür. Allah Teâlâ, Yahya b. Zekeriyyâ'yı bu şekilde niteledi ve şu âyet-i kerime ile öğdü:
"Allah, İsa (a.s.)'ı tasdik edici, bir efendi, nefsine hâkim ve sâlihlerden bir Peygamber olmak üzere sana Yahya'yı müjdeler." (K.K. 3:39) buyurmuştur.
Kısırlık hususunda iki fikir mevcuttur: İbn Mes'ûd ve İbn Ab-bas'a göre: Kadınla cinsî münâsebete imkân vermeyen kısırlık; Saîd b. Müseyyeb'e göre de erkeklik ve dişilik uzvu birbirine karışmış, veya ufak nokta, çekirdek şeklinde cinsî uzvu olan şahıs. Her iki durum da Peygamberliğe engel olmadığı gibi halîfe olmaya da evleviyetle engel değildir. Kulakların kesilmesi de böyle olup düşünme ve harekete mâni değildir. Gizlenmesi, telâfisi mümkün bir noksanlıktır.
b) Bu gruptaki noksanlıklar halîfe olmaya ve devamına engeldir. Çünkü hareket etmeye, iş yapmaya imkân vermemektedir. İki elin veya iki ayağın kesilmesi gibi. Böyle olan bir şahıs topluluğa hizmetten âciz kalır.
c) Halîfe olmaya kesin olarak engeldir, fakat halifeliğin madiği ihtilaflı olan noksanlıklar. Bu şekildeki bir noksanlıkla bâzı işler, hareketler yapılabiliyor, bâzıları ise yapılamıyor. İki elden veya iki ayaktan birinin olmaması gibi. Böyle olan bir şahıs, organ bakımından tam olmadığından halîfe olamaz. Halîfe iken böyle bir noksanlık meydana gelmişse bu konuda hukukçular ikiye ayrılır, aa) Bir görüşe göre halîfe olmaya engel olan bir noksanlık onun devamına da engeldir. Dolayısiyle hilâfet sona erer. bb) Bir görüşe göre de halîfe olmaya engel, fakat devamına engel değildir. Hilâfetin devamına mani olmak için tam bir noksanlık gerekir. Halbuki bu durum tam bir noksanlık sayılmaz.
d) Halifeliğin devamına engel olmayan noksanlıklar. Halîfe olmaya engel olduğu hususunda ihtilâf vardır. Gözlerden birinin çıkması, burunun kesilmesi gibi noksanlıklardır. Bunların iş görmeye, yürümeye bir etkisi yoktur. Fakat kötü ve çirkin göstericidir. Bu türlü noksanlıklar halifeliğin kesinleşmesinden sonra olursa bir maniliği yoktur. Çünkü arızaların hilâfet görevlerinden herhangi birine tesiri gözükmemektedir. Halîfe olmadan böyle bir noksanlık mevcutsa iki görüş vardır. Bir görüşe göre Halîfe olmaya engel hâli yoktur. Esaslı şartlardan sayılmaz. Diğer görüşe göre: Halîfe olmaya engeldir. Halîfenin her bakımdan mükemmel olması gerekir. Milletin işlerini yürütmede bu türlü noksanlık, tenkidi, kötülemeyi gerektirir, halîfenin heybetli şahsiyetine gölge düşürür, emirlerine itaati zayıflatır. Topluluğun haklarına noksanlıklar, zararlar getirir.[27]
[27] El-Ahkâmu’s-Sultaniyye, Ebu’l-Hasan Habib, Bedir Yayınevi, 1/ 58-60.