sumeyye
Fri 11 March 2011, 02:06 pm GMT +0200
O- HALÎFENİN MÜHİM İDARECİLERİ
Müslüman topluluğun idaresi ve işlerinin yürütülmesinde, halîfenin halifelik hükümleri genel olarak anlatılıp görüşler açıklandıktan sonra onun idare yönünden işlerini yürütecek olan memurlara gelince bunlar dört kısımdır: 1- Herhangi bir yetki sınırlaması olmaksızın bütün işlerde halîfeye nâib olan vezirlerdir. Bunlar genel bir idare yetkisine (Velâyet-i âmme) sahiptirler. 2-Özel işlerde genel, mutlak bir idare yetkisine sahip olanlardır. Eyâletlerin bölge ve beldelerin valileri (emirleri) gibi. Görecekleri işler ve yerler belirli fakat o sahada genel bir yetki ve hareket serbestileri mevcuttur. 3- Genel işlerde özel bir idare yetkisi olanlardır. Başkadı (Kadı'l-kuzat), başkomutan, hudud muhafızları, haraç ve zekât toplayanlar gibi. Bunlar Özel bir idare yetkisini haiz olup o sahada her türlü işi yapabilirler. 4- Özel işlerde Özel idare yetkileri olan idareciler topluluğudur. Bir ülkenin, bölgenin hâkimi, haraç ve zekât toplayıcısı, sınır koruyucusu, ordunun komutam gibi. Bunlar o muhitte, ülkede kendilerine ait sahada idare yetkisini haizdirler.
İşbu dört grup idarecilerin her birinin bazı şartları mevcuttur. Şartlar bulununca idareci olabilirler ki, önümüzdeki bölümlerde kısmet olursa bunlar açıklanacaktır.
Ahkâm-ı Sultaniyye sa bunlar açıklanacaktır.[29]
[29] El-Ahkâmu’s-Sultaniyye, Ebu’l-Hasan Habib, Bedir Yayınevi, 1/ 62-63.