meryem
Mon 25 October 2010, 11:32 pm GMT +0200
Hadisçiler
EBÛ MUHAMMED:Hadisçilere gelince.onlar hakkı (hakikatı),bulabilecekleri yerlerde arayıp ,araş tırdıIar.Şarkta ve garbta,karada ve denizde Rasûlullahın hadislerini,eserlerini (haberlerini) aramalan ve onun sünnetine uymaları sebebiyle Allah'a yaklaştılar.
Onlardan biri.tek bir hadis veya sünnet için,ya-yan yola çıkar ıssız çöllerde konaklar ve bunu sade-ce,o hadisi,nakledenin ağzından işitebilmek için yapardı. ..
Sonra hadis çiler, sahihini ve sakîmini (sahih ol-mayanını),nâsihini ve mensûhunu, fukahâdan kimlerin hadislere muhalif bir görüş ileri sürdüğünü an-layasıya kadar,haberleri (hadisleri )araştırmaya ve incelemeğe devam ettiler.Yukarıdaki hususları açıklayıp bildirmeleri sayesinde "Hak" gizli iken ortaya çıkmış, kaybolmuş iken yayılmış,dağınık bir halde parça parça iken biraraya toplanmıştır .Yine onların bu çalışmaları sayesinde sünnetten yüz çevirenler ona boyun eğmiş,sünnetten haberi olmayan sünnetten haberdâr olmuş.önceleri Rasûlullahın hadislerine muhalif olsa bile fulan veya falan kimsenin reyi (içtihadı) ile hüküm verirken,bundan sonra Rasûlullahın hadisleri ile hüküm verir olmuştur.
Ayıplayanlar,onlan,zayıf hadisleri naklettikleri ve zararlı olan garip hadisleri aradıkları için ayıplamaktadırlar. Hadis çiler zayıf ve garip hadisleri doğru kabul ederek nakletmiş değillerdir.Bilâkis birbirinden ayırmak ve her ikisini de bildirmek için çürüğü ile sağlamını, sahihi ile sakimini (zayıfını) biraraya getir-mişlerdir.Bunu yapmışlar ve meselâ merfû bir hadis olan "Aç karnına su içmek vücutta yağ yapar."sözünün uydurma olduğunu ve bunu Asımu'l-Kevzi'nin uydurduğunu söylemişlerdir.
İbnu Abbâs'ın hokkaya tükürüp.bununla yazı yazdığı şeklindeki hadisi de Âsımul-Kevzi'nin uydurduğunu söylemişlerdir.
el-Hasen (el-Basri'n) in "Rasûlullah hasta olan kimsenin talâk (boşaması) na cevaz vermedi [334] hadi sinin de uydurma olduğunu ve bunu Sehl es-Serrâc'ın [335] uydurduğunu söylemişledir..
Yine hadisçiler demişlerdir ki:Sehl,el-Hasen'i ka birler arasında namaz kılarken gördüğünü rivayet ederdi.Bu ise bâtıldır.Çünkü el-Hasen el-Basrî kendisi Rasulûllahm kabirler arasında namaz kılmaktan nehyettiğini rivayet etmiştir. [336]
Keza Enes'in "Rasûlullah, "kişi ayakkabısını çıkarmadığı müddetçe,hayvana binmiş biri (hükmünde)dir."buyurdu" hadisi de bâtıl (asılsız) dır,ye bunu Eyyûb b. Havt[337] uydurmuştur.demişlerdir!
Amr b.Hurays[338] ın,"Rasûlullahı,bayram gü-nü,huzurunda harbe (mızrak)lar ile oyun oynanırken gördüm[339] hadisinin de bâtıl olup onu el-Munzîr b. Ziyâd [340]uydurduğunu,
İbnu ebî Evfâ'nın [341]"Rasûlullahı.namazda sakalım sıvazlarken gördüm" hadisinin de keza el-Munzir b. Ziyâd tarafından uydurulduğunu,
Yûnus'un,el-Hasenu'l-Basrfden rivayet ettiği "Rasûlullah on (aded) künye (kullanılmasını) yasakladı" hadisinin mevzu olduğunu ve Merv kadısı Ebû Isme'nin [342] uydurduğunufhep hadisçiler) söylemişlerdir.
Hadisçiler, insanların (hadis olmadığı halde hadis diye)dillerinde dolaştırdıkları pekçok hadis hakkında "..ashyoktur"demişlerdir.Bu tip hadislere misal olarak insanlar:
"Sakalının seyrek olması kişinin saadetinden-dir."
"Onları en çok sevdikleri isim ile isimlendiri-niz,ve onlara en çok sevdikleri künyeleri veriniz."
Ticaretinizin en hayırlısı elbise ticareti,işlerini-zin en hayırlısı da terziliktir."
"Dilenen doğru söyleseydi onu geri çeviren iflah etmezdi. [343]
"İnsanlar birbirine denktir,ancak dokumacı veya hacamatçı müstesna.."hadislerini ve bunlara benzer -hepsini zikretmek mümkün olmayan- pekçok hadisi rivayet etmişler,hadisçüer de bunları rivayet edip batıl olduklarını söylemişlerdir.
İbnu'l-Mubârek (118-181) [344]Ubeyy b.Ka'b 'm"Kim şu sûreyi okursa ona,şu kadar (sevap) vardır ve kim şu sûreyi okursa ona şu kadar (sevab v.s) vardır." gibi hadisleri hakkında "Bunlan zındıkların uydurduğunu zannediyorum" demiştir.
İşte Hadisçilerin (rivayet ettikleri için) sövülüp kötülendikleri "atın terlemesi","göğüs kılları","altın kafes","meleklerin ziyareti[345] hadisleri de uydur-madır.Bunlann hepsi de batıl (asılsız)dır.Onların hiçbirinin sahih bir isnadı yoktur. Bu hadislerin ravileri de yoktur. Onların zındıkların uydurması olduğundan hiç şüphe etmiyoruz.
EBÛ MUHAMMED:Muhakkak ki "Mü'minin kalbi Rahman'ın parmaklarından iki parmağı arasın dadır."
"Allah Âdem'i kendi suretinde yaratü.[346]
"Onun (Allah'ın) iki eli de sağ (el) dir."
"Allah yeryüzünü parmağı üzerinde taşır [347] ve parmağı üzerinde onu şöyle yapar."
"Rüzgara sövmeyiniz...Çünkü o,Rahman'm nefesindendir.'Ve
"Kâfirin Cehennemde derisinin kalınlığı iri yan bir adamın (el-Cebbâr) zirâi ile kırk zira'dır"gibi sahih
hadisler de mevcuddur.
EBÛ MUHAMMED:Bu hadislerin açıklamaları mevcuddur.Bunlan,kitapta yeri geldikçe anlatacağız, inşâallah. [348]
[334] Krş.MUVATTA:29/40(44.
[335] Sehl b.ebî's-Salt es-Serrâc,Bkz:(el-Muğnl:l/287)(M}
[336] BUH:8/48,S4
[337] Eyyûb b.Havt,Ebû Umeye el-Basrî
[338] Amr b.Hurays ,Ebû Said el-Mahzûmî,Sahabe,Kûfe'de oturdu.{tt-Târîhul-Kebîr:6/305,Tehzîbu't-tehzîb:8/18)
[339] Krş.BUH:8/69;HAN:2/308 ,540
[340] Munzir b .Ziyâd et-Tâî,Dârakutnî metruktür,demiştir. (el-Mugnî:2/676) (M)
[341] Abdullah b.eb! Evfâ,Alkame b. Hâl id el-Eslemî ,EbÛ İbrahim,.Sahabe (Tehzib:5/151)(M}
[342] Ebû isme el-Mervezî. Nûh b.ebî Meryem.Metrüklardan biridir.(el-Mu|nî:2/798) (M)
[343] Bkz.s.l29.- (Dipnot)
[344] Ash yoktur.Bkz;Esne'l-Matâlib, 255,el-Makâsıdu'l-Hasene,344 (M)
[345] Bu hadisler için Bkz.s.66-67
[346] Bu iki hadis için Bkz.s.67
[347] Diğer bir nüshada:"...parmağı Üzerine koyar"
[348] İbn Kuteybe, Te’vilu Muhtelifi’l Hadisi Müdâfaası, Kayıhan Yayınları: 154-158.
EBÛ MUHAMMED:Hadisçilere gelince.onlar hakkı (hakikatı),bulabilecekleri yerlerde arayıp ,araş tırdıIar.Şarkta ve garbta,karada ve denizde Rasûlullahın hadislerini,eserlerini (haberlerini) aramalan ve onun sünnetine uymaları sebebiyle Allah'a yaklaştılar.
Onlardan biri.tek bir hadis veya sünnet için,ya-yan yola çıkar ıssız çöllerde konaklar ve bunu sade-ce,o hadisi,nakledenin ağzından işitebilmek için yapardı. ..
Sonra hadis çiler, sahihini ve sakîmini (sahih ol-mayanını),nâsihini ve mensûhunu, fukahâdan kimlerin hadislere muhalif bir görüş ileri sürdüğünü an-layasıya kadar,haberleri (hadisleri )araştırmaya ve incelemeğe devam ettiler.Yukarıdaki hususları açıklayıp bildirmeleri sayesinde "Hak" gizli iken ortaya çıkmış, kaybolmuş iken yayılmış,dağınık bir halde parça parça iken biraraya toplanmıştır .Yine onların bu çalışmaları sayesinde sünnetten yüz çevirenler ona boyun eğmiş,sünnetten haberi olmayan sünnetten haberdâr olmuş.önceleri Rasûlullahın hadislerine muhalif olsa bile fulan veya falan kimsenin reyi (içtihadı) ile hüküm verirken,bundan sonra Rasûlullahın hadisleri ile hüküm verir olmuştur.
Ayıplayanlar,onlan,zayıf hadisleri naklettikleri ve zararlı olan garip hadisleri aradıkları için ayıplamaktadırlar. Hadis çiler zayıf ve garip hadisleri doğru kabul ederek nakletmiş değillerdir.Bilâkis birbirinden ayırmak ve her ikisini de bildirmek için çürüğü ile sağlamını, sahihi ile sakimini (zayıfını) biraraya getir-mişlerdir.Bunu yapmışlar ve meselâ merfû bir hadis olan "Aç karnına su içmek vücutta yağ yapar."sözünün uydurma olduğunu ve bunu Asımu'l-Kevzi'nin uydurduğunu söylemişlerdir.
İbnu Abbâs'ın hokkaya tükürüp.bununla yazı yazdığı şeklindeki hadisi de Âsımul-Kevzi'nin uydurduğunu söylemişlerdir.
el-Hasen (el-Basri'n) in "Rasûlullah hasta olan kimsenin talâk (boşaması) na cevaz vermedi [334] hadi sinin de uydurma olduğunu ve bunu Sehl es-Serrâc'ın [335] uydurduğunu söylemişledir..
Yine hadisçiler demişlerdir ki:Sehl,el-Hasen'i ka birler arasında namaz kılarken gördüğünü rivayet ederdi.Bu ise bâtıldır.Çünkü el-Hasen el-Basrî kendisi Rasulûllahm kabirler arasında namaz kılmaktan nehyettiğini rivayet etmiştir. [336]
Keza Enes'in "Rasûlullah, "kişi ayakkabısını çıkarmadığı müddetçe,hayvana binmiş biri (hükmünde)dir."buyurdu" hadisi de bâtıl (asılsız) dır,ye bunu Eyyûb b. Havt[337] uydurmuştur.demişlerdir!
Amr b.Hurays[338] ın,"Rasûlullahı,bayram gü-nü,huzurunda harbe (mızrak)lar ile oyun oynanırken gördüm[339] hadisinin de bâtıl olup onu el-Munzîr b. Ziyâd [340]uydurduğunu,
İbnu ebî Evfâ'nın [341]"Rasûlullahı.namazda sakalım sıvazlarken gördüm" hadisinin de keza el-Munzir b. Ziyâd tarafından uydurulduğunu,
Yûnus'un,el-Hasenu'l-Basrfden rivayet ettiği "Rasûlullah on (aded) künye (kullanılmasını) yasakladı" hadisinin mevzu olduğunu ve Merv kadısı Ebû Isme'nin [342] uydurduğunufhep hadisçiler) söylemişlerdir.
Hadisçiler, insanların (hadis olmadığı halde hadis diye)dillerinde dolaştırdıkları pekçok hadis hakkında "..ashyoktur"demişlerdir.Bu tip hadislere misal olarak insanlar:
"Sakalının seyrek olması kişinin saadetinden-dir."
"Onları en çok sevdikleri isim ile isimlendiri-niz,ve onlara en çok sevdikleri künyeleri veriniz."
Ticaretinizin en hayırlısı elbise ticareti,işlerini-zin en hayırlısı da terziliktir."
"Dilenen doğru söyleseydi onu geri çeviren iflah etmezdi. [343]
"İnsanlar birbirine denktir,ancak dokumacı veya hacamatçı müstesna.."hadislerini ve bunlara benzer -hepsini zikretmek mümkün olmayan- pekçok hadisi rivayet etmişler,hadisçüer de bunları rivayet edip batıl olduklarını söylemişlerdir.
İbnu'l-Mubârek (118-181) [344]Ubeyy b.Ka'b 'm"Kim şu sûreyi okursa ona,şu kadar (sevap) vardır ve kim şu sûreyi okursa ona şu kadar (sevab v.s) vardır." gibi hadisleri hakkında "Bunlan zındıkların uydurduğunu zannediyorum" demiştir.
İşte Hadisçilerin (rivayet ettikleri için) sövülüp kötülendikleri "atın terlemesi","göğüs kılları","altın kafes","meleklerin ziyareti[345] hadisleri de uydur-madır.Bunlann hepsi de batıl (asılsız)dır.Onların hiçbirinin sahih bir isnadı yoktur. Bu hadislerin ravileri de yoktur. Onların zındıkların uydurması olduğundan hiç şüphe etmiyoruz.
EBÛ MUHAMMED:Muhakkak ki "Mü'minin kalbi Rahman'ın parmaklarından iki parmağı arasın dadır."
"Allah Âdem'i kendi suretinde yaratü.[346]
"Onun (Allah'ın) iki eli de sağ (el) dir."
"Allah yeryüzünü parmağı üzerinde taşır [347] ve parmağı üzerinde onu şöyle yapar."
"Rüzgara sövmeyiniz...Çünkü o,Rahman'm nefesindendir.'Ve
"Kâfirin Cehennemde derisinin kalınlığı iri yan bir adamın (el-Cebbâr) zirâi ile kırk zira'dır"gibi sahih
hadisler de mevcuddur.
EBÛ MUHAMMED:Bu hadislerin açıklamaları mevcuddur.Bunlan,kitapta yeri geldikçe anlatacağız, inşâallah. [348]
[334] Krş.MUVATTA:29/40(44.
[335] Sehl b.ebî's-Salt es-Serrâc,Bkz:(el-Muğnl:l/287)(M}
[336] BUH:8/48,S4
[337] Eyyûb b.Havt,Ebû Umeye el-Basrî
[338] Amr b.Hurays ,Ebû Said el-Mahzûmî,Sahabe,Kûfe'de oturdu.{tt-Târîhul-Kebîr:6/305,Tehzîbu't-tehzîb:8/18)
[339] Krş.BUH:8/69;HAN:2/308 ,540
[340] Munzir b .Ziyâd et-Tâî,Dârakutnî metruktür,demiştir. (el-Mugnî:2/676) (M)
[341] Abdullah b.eb! Evfâ,Alkame b. Hâl id el-Eslemî ,EbÛ İbrahim,.Sahabe (Tehzib:5/151)(M}
[342] Ebû isme el-Mervezî. Nûh b.ebî Meryem.Metrüklardan biridir.(el-Mu|nî:2/798) (M)
[343] Bkz.s.l29.- (Dipnot)
[344] Ash yoktur.Bkz;Esne'l-Matâlib, 255,el-Makâsıdu'l-Hasene,344 (M)
[345] Bu hadisler için Bkz.s.66-67
[346] Bu iki hadis için Bkz.s.67
[347] Diğer bir nüshada:"...parmağı Üzerine koyar"
[348] İbn Kuteybe, Te’vilu Muhtelifi’l Hadisi Müdâfaası, Kayıhan Yayınları: 154-158.