sumeyye
Tue 20 September 2011, 01:10 pm GMT +0200
A. Hadis Talebi Yolculuğunun Sebepleri
İlim talebi uğruna yapılan yolculukların birçok sebebi vardır. Bunların en önemlilerinden bazılarını şöyle sıralamak mümkündür:
1. Sahabe kuşağında rihle, bazen sahabînin Peygamber (S.A.V.)'den duymadığı bir hadisi duymak amacıyla yapılırdı. Bazen de sahabînin bildiği; ancak yaşadığı şehirde kendisinden başka hafızı bulunmayan bir hadisi pekiştirmek İçin yapılırdı. Sahabî, bir aylık mesafede bile olsa, hadisi hıfzında bulunduran şahısla görüşmek için yolculuk yapıyordu.
2. Sahabenin değişik bölgelere dağılması nedeniyle aynı yolculuklar tabiin döneminde de devam etti. Sahabenin her biri nebevi mirastan bîr pay taşıdığı için onların İlmine ihtiyaç duyuluyordu. Bu nedenle kendilerinden hadîs almak ya da mevcut hadisleri teyid etmek için onların ikamet ettiği merkezlere yolculuklar yapılırdı.[181]
Bu iki kuşaktan sonra rihle için başka sebepler de ortaya çıktı. Bunlardan bazılarını zikretmek gerekirse:
3. Hadis uydurma olayının ortaya çıkışı.
Kendi mezheplerini onaylayan hadisler uydurup, onlan Peygamber (S.A.V.)'e isnad eden bidat gruplan çoğalmaya başlayınca, alimler uydurma hadisleri tetkik edip, onların çıkış noktalarını tanımak için rihle faaliyetine giriştiler.
4. Alî sened arayışı
Alî sened talebi için yolculuklar yapılmıştır. İmam Ahmed'in belirttiği gibi "Alî sened talebinde bulunmak, seleften kalan bir sünnettir. [182]
[181] Ahmed b. Hanbel (r.a)'den rivayet edildiğine göre kendisine şöyle sorulur: İsnadın âlî olması için hadis yolculuğuna gerek var mı? İmam Ahmed cevaben şöyle dediğini belirtir: Evet, Allah'a yemin olsun ki hem de çok. Atkame ve Esved'e bir hadis ulaşırdı fakat onlar Ömer'e varıp hadisi ondan duymadıkça [hadisin sıhhatine] kanaat getirmezlerdi. Utumu'I-Hadis, 81
[182] İbni Salah, Ulûmu'I-Hadis, 231 Muhammed Salih Ekinci, Hüccet Değeri ve Tedvin Açısından Sünnet, Rağbet Yayınları: 84-85.