hafiza aise
Sat 10 September 2011, 10:20 am GMT +0200
GERÇEKTEN TANSİYON HASTASI MISINIZ?
Haziran 2010 57.SAYI
Her üç kişiden birinin hipertansiyonlu olduğu ülkemizde, teşhis konusunda ciddiye alınması gereken yanlışlar yapıldığına dikkat çeken Dr. Ali Arslan, yanlış teşhis konulmuş, gereksiz ilaç kullanan çok sayıda insan olduğunu belirtiyor.
En önemli sağlık sorunlarından biri olan tansiyon konusundaki bilinmeyenleri Genel Cerrahi Uzman Dr. Ali Arslan ile konuştuk…
ÇOĞUMUZ TANSİYON ÖLÇÜMÜNÜN BASİT BİR İŞLEM OLDUĞUNU DÜŞÜNÜRÜZ. BU VARSAYIM DOĞRU MUDUR?
Tansiyon ölçümü basit bir işlem olmakla birlikte, çeşitli faktörlere bağlı olarak değişir. Kan basıncı ölçümünde uygunsuz cihazların kullanılması ve hatalı ölçüm tekniği gibi önemli hatalar yapılır. Amaç en uygun kan basıncı değerini bulmaktır. Bu nedenle kan basıncını etkileyebilecek tüm dış faktörler bilinmelidir.
DOKTORUN HATA YAPMASI SÖZ KONUSU OLABİLİR Mİ?
Hipertansiyon tanısı ve tedavisi ile ilgili kararların, standart koşullar altında ölçülmüş doğru kan basıncı sonuçlarına göre verilmesi gereklidir. Farklı doktorların ölçtüğü kan basınçları arasında önemli farklar bulunabilir. Yapılan çalışmalar, gezici-kola takılan ve gün boyu belirli aralıklarla tansiyonu ölçen ‘holter’ denilen cihazla ölçüm yapılması en doğru ölçüm tekniğidir. Yapılan yanlış ölçümler, takibin ihmali, kullanılan aletlerin kalitesiz oluşu, hastanın ruh hali doktoru yanlış teşhise ve yanlış tedaviye kadar götürür.
MESLEK HAYATINIZDA BÖYLE DURUMLARLA KARŞILAŞIYOR MUSUNUZ?
Maalesef hipertansiyon hastası olmadığı halde hipertansiyon tedavisi uygulanan çok sayıda insan var. En çok güvendiğiniz aletlerle bile yanlış ölçüm yapılabilir. Dijital ölçüm yapabilen aletlerin yanı sıra, doktorların kullandığı aletler de evlerde sık sık kullanılıyor. O aletlerin kola sarılan bez dokumalı kısımlarının (manşon) hatalı boyda olması bile yanlış tansiyon ölçümlerine sebep olabilir. Manşon kol boyunun en az yüzde 40’ını, kol çevresinin ise en az yüzde 80’ini kaplamalıdır. Küçük manşonlu aletlerle ölçülen kan basıncı yüksek tansiyon ölçümüne yol açabilir.
Evde kan basıncı ölçümü için bilekten ölçüm yapan cihazlar kullanılmamalıdır. Bilekten ölçüm yapan cihazlarda ölçüm değişkenliği çok fazla olduğundan ciddi yanılmalara yol açabilir.
Profesyonel cihazlarla da hastanın kendi tansiyonunu ölçmesi doğru olmayabilir çünkü şişirmek için yapılan pompalama hareketi bile tansiyonun yükselmesine yol açabilir. Ölçüm sırasında o gün yaşanılan stresin etkisi sürüyorsa, kan basıncınızın yüksek çıkması normaldir.
HANGİ KOLDAN TANSİYON ÖLÇÜMÜ YAPILMALIDIR?
Her iki koldan da ölçüm yapılması en sağlıklı olanıdır. Tarama amacıyla yapılan ölçümlerde sağ koldan ölçüm önerilir. Çünkü koldaki basıncı etkileyen hastalıklar daha ziyade sol kolu etkiler.
Takip ölçümleri mutlaka aynı koldan yapılmalıdır. Her seferinde en az iki ölçüm yapılarak ortalaması alınmalıdır. Eğer iki ölçüm arasında fark varsa ilave ölçümler yapılarak değişkenliğin derecesi azaltılır.
TANSİYON ÖLÇÜLMESİ SIRASINDA NELERE DİKKAT ETMEK GEREKİR?
Hasta bir sandalyede dik oturtulmalı, ayakları yere basmalı ve sırtı yaslanmalıdır. Kesinlikle bacak bacak üstüne atmamalıdır. Hastanın kolu kalp hizasında tutacak bir masada tutturulmalı, ölçümden önce en az 5 dakika bu pozisyonda dinlenmesi sağlanmalıdır.
Hastanın duygusal durumunun (stres, anksiyete) kan basıncı üzerinde büyük etkisi vardır.
Hastanın ölçümden önce sigara, çay, kahve, kola gibi kafein içeren içecekler almamış olmasına dikkat edilmelidir. Kan basıncını egzersiz, ağrı, dolu mesane, dışkılama ihtiyacı, yemek ve alkol gibi biyolojik faktörlerde etkileyebileceği için bu gibi durumların bulunmasında hastanın 30 dakika dinlenmesi gerekmektedir.
Ölçenin tekniğine bağlı olarak kan basıncı ölçümünde farklılıklar doğabilmektedir. Kolu desteklememek, kolu kalp düzeyinde tutmamak, kol atardamarının manşonun ortasında olmasına dikkat etmemek, manşonu çok yavaş şişirmek veya çok hızlı indirmek, tekrar ölçümlerde iki ölçüm arasında 1–2 dakikadan az beklemek hatalı ölçümlere yol açacaktır.
Yapılan hatalı ölçümler, kullanılan aletlerin kalitesiz oluşu ve doktorun yanlış teşhisi hastayı yanlış tedaviye kadar götürür.
Aysun ÖZPOLAT