sumeyye
Sat 9 April 2011, 12:33 pm GMT +0200
Ezanda Nağme:
Ezanda nağme yapmak mekrûhdur: Çünkü bu bid'attır. Müezzin 'hayya ale's- salâh deyince, çağrıya uymak için imam ve cemaat ayağa kalkarlar. 'Kad kâmeti's- salâh deyince de onu tasdik etmek için çünkü o şer'in emmidir iftitah tekbirini alırlar: Ebû Yûsuf’a göre müezzin de kameti bitirip, iftitah tekbirine ulaşabilsin diye; hemen iftitah tekbiri almaları uygun olmaz. İmam henüz gelmemişse veya müezzinin kendisi imamlık yapacaksa, mihraba gelinceye kadar kalkmazlar: Zira Hz. Peygamber (sas) buyurdu ki;
“Bulunduğum yerde ayağa kalktığımı görmedikçe, siz de kalkmayın.” [29] Çünkü daha önce kalkmanın bir faydası yoktur. [30]
Kazaya Kalmış Namazlarda Ezan ve Kamet:
Kazaya kalmış namazlar için de ezan okunup kamet getirilir: Rasûlullah (sas) evlendiği gece sabah namazı kazaya kaldığında böyle yapmıştır.
Namazın vakti gelmeden ezan okunmaz: Çünkü ezan namaz vaktinin gelişini bildirmek için meşru kılınmıştır. Vaktinden evvel okunması halinde insanlar şaşırtılmış olur. Şayet vaktinden önce okunursa, iadesi gerekir. Ebû Yûsuf dedi ki; yalnız sabah ezanı vaktinden önce okunsa da, iadesi gerekmez. Çünkü Bilâl (ra) geceleyin fecirden evvel ezan okurdu. Bizim delilimiz ise, Hz. Peygamber (sas) in Bilâl'e verdiği şu emirdir;
“Fecir sana şöyle apaçık görünmedikçe, ezan okuma.”
Rasûlullah (sas) böyle derken elini yatay olarak uzattı. [31]
Bilâl (ra) in okuduğu ezan namaz vaktini bildirmek için değildi; zira bunu Hz. Peygamber (sas) bildiriyor; “Doğrusu Bilâl geceleyin ezan okuyor ki; ayak başında olanınızı geri döndürsün, uykuda olanınızı uyandırsın ve oruç tutacak olanınız da sahura kalksın.”
Namaz vaktinin geldiğini bildirmek için ezan okurken konuşmanın hükmü nedir?
Ezan ve kamet esnasında müezzinin konuşması doğru olmaz: Kendisine verilen selâma da karşılık veremez. Çünkü bu ezanın hürmetine noksanlık getirir ve nazmı bozar.
Ezan ve kamet abdestli olarak okunur: Çünkü zikirdir. Kur'an-ı kerîm okumada olduğu gibi, bunda da abdestli bulunmak rnüstehabdır. Ezan adestsiz okunursa; ilân etme amacı gerçekleştiği için caizdir; ama bu mekrûhdur. Mekrüh olmadığına dair zayıf bir rivayet de vardır. Kamet için de aynı durum söz konusudur. Sahih kavle göre; kametle namaz arasına (abdest alma gibi bir) fasıla koyulacağı için, mekrüh olur. Abdestsiz olarak okunan ezan ve kamet iade edilmez. Cünübün, aklı ermeyen çocuğun, delinin, sarhoşun ve kadının okuduğu ezanı iade etmek müstehabdır; böyle yapılınca ezan sünnete uygun olarak okunmuş olur. Bu durumda kamet iade edilmez. Çünkü onun tekrarı meşru değildir. Geleneğe aykırı olduğundan dolayı, ezanın oturarak okunması mekrûhdur. Ebû Hanîfe tacirin ezan okumasını ve ezan karşılığında ücret alınmasını mekrüh sayar.
Müezzinin; sâlih, takva sahibi, sünneti ve namaz vakitlerini bilen, vaktinde namaza gelmeye devam eden biri olması müstehabdır. Doğruyu en iyi bilen Allah (cc) dır. [32]
[29] Bu hadisi Müsned’inde Ahmed b. Hanbel rivayet etmiştir.
[30] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 1/86.
[31] Bu hadisi Ebu Davud rivayet etmiştir.
[32] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 1/86-87.