Rüveyha
Fri 20 February 2015, 01:59 am GMT +0200
Kayıp olup da hayatta olup olmadığı bilinmeyen bir kişinin eşi başkasıyla evlenebilir mi?
Kaybolup dakendisinden haber alınamayan dolayısıyla yeri ve hayatta olup olmadığı bilinmeyen kişiye “mefkud” denilir.
Fakihler, mefkudün eşinin boşanma hakkı konusunda farklı görüşler ileri sürmüşlerdir. Hanefiler “hükmen ölüm kararı” için, “akranlarının vefatına veya ortalama olarak yaşayabileceği azami süreye (ki bu süre farklı görüşlere göre 62 ila 120 yıldır) kadar beklemek gerekeceği” görüşünü benimsemişler; ayrıca bu durumu, eşinin müracaatı üzerine mahkeme tarafından “evlilik bağına son verilebilmesine imkan sağlayan bir gerekçe” saymamışlardır (Serahsi, el-Mebsut, XI, 34 vd. ).
Hanbeli mezhebinde, “mefkud/kayıp” kişinin ortalama olarak yaşayabileceği süre dolunca (Huraşi, Şerhu Muhtasarı Halil, Beyrut, IV, 149 vd. ); Şafıi mezhebindeki yaygın görüşe göre de “daha fazla yaşamayacağına kanaat getirildiğinde” ölü sayılmasına karar verilebilecektir (Şafıi, el-Ümm, V, 346; Şirbini, Müğni’l-muhtac, V, 97-98). .
Malikilere göre ise eşinin müracaatı üzerine hakim gerekli araştırmayı yapar. Bilgi edinilmesinden ümit kesilmesi halinde “dört yıl” beklenir; bu süre bitince hakim ayırma kararı verir ve kadın vefat iddetini bekleyip sonra başkasıyla evlenebilir (Sahnun, el-Müdevvene, III, 742-743; Vehbe Zuhayli, el-Fıkhu’l-İslami, V, 784-785; VII, 532-534; 643-644). 1917 tarihli Osmanlı Hukuk-ı Aile Kararnamesi’nde de konu bu görüşe göre düzenlenmiştir. Bu ictihat maslahata daha uygundur. Buna göre kocasından dört yıl veya daha fazla haber alamayan kadın, bu son görüşe göre boşanmak üzere mahkemeye başvurabilir. Mahkemenin boşaması halinde vefat iddeti bekledikten sonra başka biriyle evlenebilir.
Kaybolup dakendisinden haber alınamayan dolayısıyla yeri ve hayatta olup olmadığı bilinmeyen kişiye “mefkud” denilir.
Fakihler, mefkudün eşinin boşanma hakkı konusunda farklı görüşler ileri sürmüşlerdir. Hanefiler “hükmen ölüm kararı” için, “akranlarının vefatına veya ortalama olarak yaşayabileceği azami süreye (ki bu süre farklı görüşlere göre 62 ila 120 yıldır) kadar beklemek gerekeceği” görüşünü benimsemişler; ayrıca bu durumu, eşinin müracaatı üzerine mahkeme tarafından “evlilik bağına son verilebilmesine imkan sağlayan bir gerekçe” saymamışlardır (Serahsi, el-Mebsut, XI, 34 vd. ).
Hanbeli mezhebinde, “mefkud/kayıp” kişinin ortalama olarak yaşayabileceği süre dolunca (Huraşi, Şerhu Muhtasarı Halil, Beyrut, IV, 149 vd. ); Şafıi mezhebindeki yaygın görüşe göre de “daha fazla yaşamayacağına kanaat getirildiğinde” ölü sayılmasına karar verilebilecektir (Şafıi, el-Ümm, V, 346; Şirbini, Müğni’l-muhtac, V, 97-98). .
Malikilere göre ise eşinin müracaatı üzerine hakim gerekli araştırmayı yapar. Bilgi edinilmesinden ümit kesilmesi halinde “dört yıl” beklenir; bu süre bitince hakim ayırma kararı verir ve kadın vefat iddetini bekleyip sonra başkasıyla evlenebilir (Sahnun, el-Müdevvene, III, 742-743; Vehbe Zuhayli, el-Fıkhu’l-İslami, V, 784-785; VII, 532-534; 643-644). 1917 tarihli Osmanlı Hukuk-ı Aile Kararnamesi’nde de konu bu görüşe göre düzenlenmiştir. Bu ictihat maslahata daha uygundur. Buna göre kocasından dört yıl veya daha fazla haber alamayan kadın, bu son görüşe göre boşanmak üzere mahkemeye başvurabilir. Mahkemenin boşaması halinde vefat iddeti bekledikten sonra başka biriyle evlenebilir.