El Ala B. El Hadramî

Bu Hadramî'nin adı[784] Abdullah b. Abbâd b. Ekber b.  Rabîa b.

Mukannâ' b. Hadramat olup Benî Ümeyye ile anlaşmalı idi. Mekke-i Mükerreme'nin yukansındaki Meymûn kuyusu bu zatın kardeşine nispet edilir. Bu kuyuya Cahiliye döneminde Meymun b. El-Hadramî kazdırmış idi. Bunların Amr ve Amir adlarında iki kardeşleri daha vardı.

Bu el-Alâ ashab-Kiram'ın en faziletlilerinden biri idi. Rasulü Ek­rem (s.a.v.) ilk önce el-Alâ'yı, sonra Ebu Bekri ardından da Ömer'i Bahreyn valiliğine tayin etmişti. Rivayet edildiğine göre Hz. Ömer onu Basra valiliğine atamış idi. El-Alâ oraya giderken Basra'ya ulaşamdan ölmüştü. Ömer de el-Alâ'dan sonra Bahreyn valiliğine Ebu Hüreyre'yi (r.a.) tayin etti.[785]

El-Alâ'nm, Peygamberimizden naklettiği: "Muhacir'in, hac amellerini bitirdikten sonra Mekke'de kalma hakkı üç gündür." Hadisi vardır.[786]

Es-Sâib b. Yezid, Hayyan el-A'rac ve Ziyad b. Hudayr ondan hadis rivayetinde bulunmuşlardır.

Mansur b. Zâzân, Muhammed b. Şirin aracılığıyla İbnu'l-Alâ'nın oğlundan: "El-Alâ b. El-Hadramî, Peygamber (s.a.v.)'e mektup yaz­mış ve mektuba kendi ismi ile başlamıştır" diye rivayet eder.[787]

Muhammed b. İshak der ki: El-A'la el-Hadram'ı, Harb b. Ümeyye ile anlaşmalı (birbirlerine garanti veren kişi) idi. Ona "el-Hadramî" denilirdi, zira o Hadramut (Hadra mevt) denen yerden gelmişti.

İbnu Lehîa, Ebu'l-Esved aracılığıyla Urve b. Zübeyr'den şöyle nakleder:

-Ebu Bekr es-Sıddik (r.a.) bu el-Alâ'yı bir ordunun başına vererek Bahrayn tarafına yollamıştı. Oranın halkı irtidad etmişlerdi. El-Alâ onların üzerine gitti. Aralarında denizin dalgayla ıslattığı bir yer ka­lana kadar varıp orayı ayaklarıyla yürüyerek geçmeye mecbur kaldı­lar. Yine orada öyle bir yerden geçtiler ki oradan gemiler geçmektedir. Bu gün de hala orada gemiler çalışmaktadır. Mürtedlerle çarpıştılar. Allah, el-Ala ve ordusuna onlara karşı zafer nasib etti. Bahreyn halkı da vermeyi reddettikleri zekat mallarını onlara verdiler.

İshak b. Ebi Bekr anlatıyor: Bize Yusuf b. Halil, Muıhammed b. Ebu Zeyd -Mahmud- İbnu Fâz Şah- Süleyman et-Taberanî-Hüseyin b. Ahmed b. Bestâm -(Lügatçi Herevî'nin arkadaşı) İsmail b. İbrahim ebu Ka'b -El-Cürayri- Ebu's-Seiil isnadıyla Ebu Hüreyre (r.a.)'tan şöyle dediğini anlatır:

-Peygamber(s.a.v.) Efendimiz, El-Alâ b. El-Hadramî'yi Bahreyn'a gönderdiği zaman, ben de ona uyup beraber gitmiştim. Onda hangisi­nin daha çok insanı hayrete düşürdüğünü anlayamadığım üç özellik gördüm.

1- Deniz kıyısına varıp dayandığımızda el-Alâ bize "Bismil­lah deyip denize yürüyün!" emirini verdi. Bismillah deyip hayvanla­rımızı denize sürdük. Karşı kıyıya geçtiğimizde su, develerimizin sa­dece tırnak altını ıslatmiştı.

2- Dönüşümüzde çöl bir araziye rastladık, yanımızda su yoktu. Durumu ona şikayet ettik. Al-Alâ iki rekat namaz kılıp sonra dua etti. Birden kalkan gibi bir bulut peyda olup (sanki tu­luk ağzı gibi) bize doğru bir tarafını sarkıttı biz de oradan sulanıp su ihtiyacımızı temin ettik.

3- El-Alâ, Ebu Bekr (r.a.)'m kendisini Rabra kabilesinin dinden dönmeleri sebebiyle Bahreyn'a yolladıktan sonra vefat etmiştir. Allah el-Ala'ya Rabi'a'ya karşı zafer nasib etti. Onlar vermeyi red ettikleri zekat mallarını verdiler. (Dönerken) El-Ala (r.a.) vefat etti. Biz de onu kumluk bir yere defnettik. Oradan pek fazla uzaklaşmamıştık ki, kendi kendimize: "Şimdi yırtıcı hayvanlar gelip onun cesedini yiyecekler!" deyip, hemen geri döndük ama onu göm­düğümüz yerde bulamadık.

Bu haberin bir benzerini Mücalid b. Saîd daha uzun olarak Şa'bî'den nakleder.[788] Mücalid'in Şa'bi'den naklettiğine göre Hz. Ömer (r.a.) o sırada Bahreyn'da bulunan el-Alâ el-Hadarami'ye: "Derhal Utbe b. Ğazvan'ın üzerine yürü. Ben seni onun işini bitirmekle görevlendirdim, sanıyorum ki müslumanların üzerinden onun belasını sen kaldırırsın" diye bir talimatname yolladı. El-Alâ derhal harekete geçti ise de ona ulaşamadan öldü.[789]

Yine bu el-Alâ ile ilgili olarak aynı tarzda Ebu Hüreyre (r.a.)'tan: "Rasulullah (s.a.v.) beni el-Alâ el-Hadrami ile beraber Bahrayn'a yolladı. Ben onun müezzinliğini yapıyordum..." diyerek nakledilmek­tedir.[790]

Misver b. Mahrame'den de: "Nebi (s.a.v.) el-Ala b. El-Hadarami'yi Bahrayn'a sefere yollamıştı. Sonra onu azlederek bu göreve Ebân b. Saîd'i tayin etti..." dediği nakledilir.[791]

Yine Ibni Sa'd anlatıyor: Hz. Ebu Bekr es-Sıddik (r.a.), el-Alâ el-Hadrami'yi bir müfreze komutanı yaparak sefere yolladı. O bu sefe­rinde bir çok esir ve harp ganimeti aldı.[792]



[783] El-Alâ için bkz: Müsned 4/339, 5/52; İbnu Sa'd 4/359-363; Vakidi, Meğazi s. 182; Halife,1 Tabakat 12, 72, Tarih 97, 116, 122/154; el-Muhabber 77, 126; Buhari, Kebir 6/506; İbnu Kuteybe, el-Mearif 283, 284; Fesevi, Tarih 1/324, 503; Ensabu'l-Eşraf 1/10, 532; Futuhu'l-Buldan 95-97, 101-104, 108; İkdu'l-Ferid 4/158, 168: Tabeıi 3/353-312; Cemheratu Ensabi'l-Arab 224, 226, 461; Hakim 3/296; el-Cerh ve't-Ta'dil 6/357; İstiab 3/146; El-Bed'u ve't-Tarilı 5/102; Üsdü'1-Gabe 4/7. 8; El-Kamil 2/368-371;   Sıfatu's-Safve   1/694-697;   Tehzİbu'l-Kemal   2/1070;  Zehebi,   S.   A. Nübela 1/262                                                   

[784] Bu ihtilaflar için bkz. İbni Sa'd, Tabakat 4/359; El-İstiab 3/146; Üsdii'l-Ğabe 4/7

[785] Taberi2/352,442,476

[786] Buhari, Menakibu'l-Ensar 4/266; Müslim h. "No 1352; İmam Ahmed, Müsned 5/52; Ebu Davud 2022; Tirmizi 949; Nesai, Mücteba 3/122; İbnu Mace  1073; Darami f/355; İbnu Sa'd, Tabakat 4/361

[787] Ebu Davud, El-Edeb h. No 5135; Hakim, Müstedrek 3/636

[788] İbnu Sa'd, Tabakat 4/363

[789] İbnu Sa'd, Tabakat 4/362

[790] İbnu Sa'd, Tabakat 4/360

[791] İbnu Sa'd, Tabakat 4/360

[792] İbnu Sa'd, Tabakat 4/361, 362

İmam Zehebi, Tarihü’l İslam Cantaş Yayınları 5/331-334

Yine bu el-Alâ ile ilgili olarak aynı tarzda Ebu Hüreyre (r.a.)'tan: "Rasulullah (s.a.v.) beni el-Alâ el-Hadrami ile beraber Bahrayn'a yolladı. Ben onun müezzinliğini yapıyordum..." diyerek nakledilmek­tedir.

Esselâmü Aleyküm. Bu bilgileri bizlerle paylaşan kardeşlerimizden Allah razı olsun

Ve aleykümüsselam Rabbim paylaşım için razı olsun