sidretül münteha
Thu 16 June 2011, 03:24 pm GMT +0200
7- Ehli Eşeklerin Etinin Yenilmesi
Amr b. Dinar, Cabir b. Zeyd'e ba-ı kimselerin Resûlullah'ın ehli eşeklerin etini yemeyi yasakladığını iddia ettiklerini söyleyerek bu husustaki fikrini sorduğunu, onun da şu cevabı verdiğini nakleder:
O sözü bizim orada Basra'da Hakem b. Amr el-Gıfari söylerdi. Fakat büyük âlim İbn Abbas bu görüşe karşı çıkarak "Bana vahyolunanda leş veya akıtılmış kan yahut domuz eti -ki pisliğin kendisidir- ya da günah işlenerek Allah'tan başkası adına kesilmiş bir hayvandan başka, yemenin haram olduğuna dair bir ifade bulamıyorum..." [175] âyetini okurdu [176].
İbn Abbas'ın, ehli eşeklerin etinin haram olduğu görüşüne karşı onların etinin helâl olduğuna ayetle istidlalde bulunması, onun hadislere karşı tavrı konusundaki metodunu te'kit etmektedir. Sahabenin pek çoğundan sonra uzun bir ömür yaşayan İbn Abbas (ö. 68/687), şöyle derdi:
"Biz bir defa bir kimsenin "Resûlullah buyurdu ki" dediğini duyduğumuzda gözümüzü iyice açar, kulaklarımızı kabartırdık. Fakat insanlar hırçın deveye de, uysal deveye de binmeye başlayınca (yani önüne gelenden hadis rivayet etmeye başlayınca) onların ancak iyi bildiğimiz sözlerini kabul eder olduk" [177]. Bu nedenle onun hadisleri tenkit hususundaki metodu onları Kur'an'a arzetme tarzında idi. İbn Abbas hadisin Kur'an'a aykırı olduğunu gördüğü zaman onun reddedilmesi gerektiğine hükmeder, bu durumu hadisin sahih olmadığına delil sayardı. [178]
[175] el-En'am: 6/145.
[176] Kurtubî, Tefsir, VII, 117.
[177] Müslim, Mukaddime, 1, 13.
[178] Misfir B. Gurmullah Ed-Dümeyni, Hadiste Metin Tenkidi Metodları, Kitabevi Yayınları, İstanbul 1997: 61.