saniyenur
Tue 18 October 2011, 08:29 pm GMT +0200
3. Ebû Abdurrahman es-Sülemî (Ö.412/1022)
Tasavvuf tarihinin en önemli sımalarından biri olan Sülemî, "Sûfilerin Şeyhi" sıfatıyla kendisinden sonraki mutasavvıflara son derece etkili olan bir şahsiyettir. Tefsir, hadis, tabakât gibi muhtelif konularda eser yazan Sülemî'nin asıl şöhreti Tabakâtu's-sûfıyye İle Hakâyıku't-tefsîr adlı eserleri sayesinde olmuştur. Hadis sahasında ise Sülemî'nin iki risalesi vardır. Bunlardan biri el-Erbeûn, diğeri el-Hadis mecmuasıdır. el-Erbeûn'un bir nüshası Süleymaniye Murad Buhârî, 318/6'dadır. Bu nüshada kırk ayrı başlık altında tasavvuf, zühd ve ahlâk konusundaki hadisler cemedilmiştir. Tabakât kitaplarının kendisinden "Hafız" diye bahsettiği Sülemî'den Ebû Nuaym (0.430/ 1038), Beyhakî (Ö.458/1065) ve Kuşeyrî (Ö.465/1072) gibi zatlar hadis okumuşlardır.[14] Sülemî'nin bu ilmi kimliğinin yanında onun hadis uydurduğu da İddia edilmiştir. Sülemî ve Tasavvufî Tefsiri adlı doktora tezi hazırlayan Süleyman Ateş, Sülemî hakkındaki bu İddiaları reddetmekte, Sülemî'nin bu hadisleri kendinden önce yazılmış eserlerden aldığını, dolayısıyla onun hadis uydurmadığını savunmaktadır.[15] Ayrıca bu çalışmasında Ateş, Bursevî'nin Rûhu'l-beyân'da Sülemî'den etkilendiğini ve ondan alıntılar yaptığını da belirtmektedir. [16]
[14] Yılmaz, s. 41-42; Karahan, s. 59. Sülemî'nin hayatı için bk. Hatîb, Târihu Bağdâd, 11, 248-249; İbnu'1-Imâd, Şezerât, III, 196-197; Cami, Nefehât, (trc. Lâmii Çelebi), s. 350-352; Ateş, Tasauuufun Ana İlkeleri Sülemî'nin Risaleleri, s. 1-6; a.mlf., Sülemî ve Tasavuufi Tefsin, s. 32-76.
[15] Hatîb, II, 248; Ateş, Sülemi'nin Risaleleri, s. 3; Yılmaz, s. 41.
[16] Ateş, Sülemî ve Tasavuufi Tefsiri, s. 233-234.