sidretül münteha
Mon 16 May 2011, 02:47 pm GMT +0200
11- Mühammed İbrahim El-Hafnavî-Dirasatun fi'l-Kur'ânı'l-Kerim:
Dirasat adı altında bu gün Kur'ân'la ilgili birçok çalışma vardır. Bunlar Kur'ân'ı muhteva yönünden incelemektedir. Biz sadece mısırlı Dr. Mühammed İbrahim el-Hafnavî'nin Dirasatun fi'l-Kur'ân'ıl-Kerim adlı çalışmasını biraz tanıtıp Ulumu'l-Kur'ân dalındaki eserlerinin tanıtımını noktalıyacağız.
Kitap, altı bab ve 27 fasıldan oluşmaktadır. Kitabın konu başlıkları genellikle Ulumu'l-Kur'ân'ın konularıdır. Kendisi hatimede Ulumu'l-Kur'ân kaynaklarının hülasası olduğunu söylemektedir.[74] Ancak konuların incelenmesinde yazarın daha ziyade usulü fıkıh yöntemini izlediği görülmektedir.
Kitap, birçok eski ve yeni kaynakların taranmasının sonucudur.[75] Şu konuları içerir:
Kur'ân'ın tarifi, tevatürü, tertibi, tercümesi, i'cazı ve özellikleri, ahkamı, üslûbu, hüküm çıkarma yolları, lafzın kullanıldığı mânâya göre durumu, nesih, neshin çeşitleri, Kur'ân-sünnet ilişkisi, Hz. Peygamber (s.a.v)'in Kur'ân'ı açıklaması, Mekkî, Medenî sûreler ve özellikleri, ihtilaflı sûreler, Kur'ân'ın nuzülü ve ayrı ayrı inişin hikmetleri, ilk ve son nazil olan âyetler.
Kur'ân ilimlerinden birden fazla konu ihtiva eden eserleri tanıtma hususunda bu kadarla yetindik. Zira hepsini tanıtma imkanına sahip değiliz. Gerisini aşağıda sunacağımız listede vereceğiz.
Tanıtımını yaptığımız bu eserler hakkında araştırmacı ve akademisyenlere şunu sunmak istiyorum: Cezairî'nin et-Tibyan'i ve Ebu Şehbe'nin el-Medhal’i, Zerzur'un Ulumu'l-Kur'ân’ı Hafnavî’nin Dırasat'ı başvuru kaynağı olarak istifade edilebilir. Geriye kalanlar ise ders kitabı olmaya daha elverişlidir.[76]
[74] Bkz. el-Hafnavî, Mühammed İbrahim, Dırasatun fi'l-Kur'ân'il-Kerim, bas. y. y. trs. s. 485.
[75] A.g.e, s. 6.
[76] Doç. Dr. Halil Çiçek, 20. Asırda Kur’an İlimleri Çalışmaları, Timaş Yayınları: 43.