sumeyye
Sat 26 February 2011, 02:14 pm GMT +0200
2- DİNÎ, FİKRÎ VE SOSYAL KAVRAMLAR
Azimet-Ruhsat
Doğrudan doğruya konuları ilk, asıl ve genel hüküm Azimet adını alır. Bu hüküm herkesi ilgilendirir. Her mükellef ona uymak zorundadır. İçki içilmesinin yasak edilmesi ve normal şartlarda oruç tutmanın emredilmesi birer azimettir. Zaruret, ihtiyaç ve güçlük durumlarında bu hükümler kalkarak ruhsatlar uygulanır.
Asıl hükmü yerine getirmemeyi caiz kılan bir sebep dolayısıyla meşru olan ikinci hüküm, asıl hükmü yerine getirmek imkânsız veya güç olduğu için ikinci derecede gelen hüküm, istisnaî hüküm Ruhsat adını alır. Ruhsat durumunda, asıl hüküm, çoğunlukla farz oluştan mubah oluşa veya mubah oluştan farz oluşa doğru seyreder.
Ruhsatın zaruret, güçlük ve kolaylık gibi çeşitli sebepleri vardır. Ruhsat, yapma ve terketme ruhsatı olmak üzere iki gruba ayrılır. Azimet, bir işin terkedilmesini istiyorsa, bu azimetin ruhsatı Yapma Ruhsatı adanı alır. Bu durumda, asıl hüküm bir işi haram kılar. Ancak zaruret, ihtiyaç ve güçlük karşısında haram olan işi yapmak caiz olur. Murdar et yemek normal olarak ihramdır, fakat muztar kalınca yenebilir. Fakat azimet, bir işin yapılmasını gerektiriyorsa, bu durumda ruhsat Terketme Ruhsatı olur. Ramazanda yolculuk yapanlar oruç tutup tutmamakta serbesttir.
Bazı zaruret durumlarında ruhsatı kullanmak şarttır. Meselâ açlıktan veya susuzluktan dolayı ölüm tehlikesiyle karşılaşan kimsenin domuz eti yemesi veya şarap içmesi farz olur. Bu gibi haram şeyler akıl ve ruhu ifsad edecekse de, bunları yiyip içmek ölmekten daha iyidir. Dolayısıyla bu durumda kişi, sabrederek sevap kazanmış olmaz.