hafiza aise
Thu 3 May 2012, 06:17 pm GMT +0200
ÇOCUKLARDA İDRAR KAÇIRMA
Ağustos 2011 71.SAYI
Çocuklardaki idrar kaçırma problemleri ya da tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları, anne babalar ve hekimler için çoğu zaman karmaşık bir hal alabiliyor. Bu hastalıkların tedavi edilmedikleri sürece böbrek yetmezliğine kadar gidebilen ciddi tablolara yol açabileceği bilinen bir gerçektir.
Diğer ismiyle “Çocuklarda işeme bozuklukları” birçok farklı sebepten olabilir. Bunlardan en önemli iki tanesi, bilinen nörolojik ya da anatomik bir hastalığa bağlı olarak ortaya çıkan idrar kaçırma ve işeme sorunları ile herhangi bir nörolojik hastalığa ya da anatomik bozukluğa bağlı olmadan meydana gelen ve genellikle mesanenin yanlış kullanılmasıyla ortaya çıkan bozukluklardır.
Nörolojik hastalıkların en sık nedenleri arasında çocukta omurga ve omuriliğin gelişim sorunları nedeniyle ortaya çıkan tıbbi tarifiyle “miyelodisplazi” olarak adlandırılan hastalıklardır. Anatomik nedenlere örnek olarak da dış idrar yolunun (üretra) doğumsal anomalileri sayılabilir.
TANI VE TEDAVİ İÇİN GEÇ KALMAYIN!
Nedeni ne olursa olsun bu tarz hastalıkların tanı ve tedavilerindeki gecikmeler, çocuklarımızda kalıcı böbrek hasarı ve böbrek yetmezliğine neden olabilir. Hangi işeme sorununun ciddi olduğunu anlamak, bazen bu konudaki uzman hekimler tarafından dahi güçlükle yapılabildiğinden, bu ayrımın aileler tarafından yapılması beklenemez.
Nörolojik ya da anatomik nedene bağlı olmadan daha çok mesanenin yanlış kullanılması, öğrenmede gecikme ya da işemenin yanlış öğrenilmesiyle ilgili işeme bozukluklarının nedenleri tam olarak aydınlatılamamıştır.
Yeni doğan döneminde bebekler yaklaşık günde 20 kez idrar yapmaktadırlar. Bu dönemde mesane (idrar torbası) beyin kontrolünden bağımsız olarak çalışmakta ve kendiliğinden dolup boşalmaktadır. Çocuk büyüdükçe beyin kontrol mekanizmaları devreye girer ve mesanenin kontrolünü ele alır. Bu dönem yaklaşık 2,5-3 yaşa denk gelmektedir. Bu dönem boyunca çocuklarda işeme sıklığı azalır, işenen idrar hacimleri ise artar.
Sırasıyla önce gece sonra gündüz dışkı kontrolü, bunları takiben gündüz son olarak da gece idrar kontrolü sağlanır. Bu normal gelişim sonucunda çocukların yüzde 80’i, üçüncü yaşları dolduğunda gece ve gündüz idrar ve dışkı kontrollerini sağlamış durumda olurlar.
GECE İDRAR KAÇIRMALARIN NEDENİ PSİKOLOJİK Mİ?
Doğuştan itibaren gece idrar kaçırmaların nedeni psikolojik değildir ve tedavide depresyon için kullanılan ilaçların yeri yoktur. Pek çok aile tarafından yapılan önemli bir hata, bu tür yakınması olan çocukların asıl tedavileri yerine psikolojik veya psikiyatrik tedavi almalarıdır.
Masum gece ıslatmalarının tedavisinde ana fikir, çocuğa mesanesinin patronu olmayı öğretmektir. Bu amaçla diyet modifikasyonu, gece uyandırmaları içeren davranışsal tedaviler ve alarm cihazları ile gece idrar miktarını azaltarak etki gösteren ilaçlar kullanılmaktadır. Eğer altta yatan bir mesane kapasitesinin düşüklüğü veya mesanenin aşırı aktivitesi saptanırsa mesane düz kasını gevşeten ilaçlar da tedaviye eklenebilir.
DİĞER İŞEME BOZUKLUKLARI
Çocuklarda idrar kaçırmanın ve işeme bozukluğunun nöroanatomik bozukluklar ve gece yatak ıslatmaları dışında kalan ve yine sık rastlanan diğer üç tipi şunlardır:
- Seyrek işeyen çocuklar
- Çok sık işeyen, bazen yetiştiremeyerek idrar kaçıran çocuklar (aşırı aktif mesane)
- Kesintili işeyen ve mesanesini tam boşaltamayan çocuklar
HANGİ DURUMLARDA DOKTORA BAŞVURMALIDIR?
- 5 yaşından gün alan çocukta gece yatak ıslatmaları devam ediyorsa,
- Çocuk çişini uzun süre tutuyorsa (Örneğin çişini günde bir ya da iki kez yapması)
- Ani sıkışma hissiyle tuvalete hep koşarak gidiyorsa veya yetişemeyerek idrar kaçırıyorsa
- Yaşı ne olursa olsun damlatma tarzında devamlı idrar yapıyorsa veya alt bezi devamlı ıslaksa
- Yaşı ne olursa olsun kabızlık çekiyorsa
- Çocuk idrar yolu enfeksiyonu geçiriyorsa
Aysun ÖZPOLAT