hafiza aise
Fri 18 May 2012, 02:08 pm GMT +0200
ÇOCUKLAR DA ÜLSER OLUR
Ocak 2012 76.SAYI
Ülser sadece erişkinlerde değil çocuklarda hatta yeni doğan bebeklerde bile görülebiliyor. Özellikle temizliğe dikkat edilmemesi durumunda kendini gösteren ülser, tedavi edilmezse mide kanamalarına, yırtılmalara ve bağırsakta tıkanmalara yol açarak acil cerrahi müdahale gerektirebiliyor. Konuyla ilgili merak edilenleri Çocuk Hastalıkları Uzmanı Dr. Murat Yılmaz’a sorduk.
ÇOCUĞUNUZUN ŞİKAYETLERİNİ CİDDİYE ALIN
Çocukların şikayetleri hiç bitmez. “Anne, yine karnım ağrıyor, canım hiçbir şey yemek istemiyor” lafını duyan anneler, çocuğun karın ağrısı şikayetini genellikle yemek yememek için uydurduğu bahane olarak görür. Oysa çocuk sık sık bunu tekrarlıyorsa, şikayetini dikkate almak gerekiyor. Çünkü ülser en çok karın ağrısı ve iştahsızlık problemleriyle kendini gösteriyor.
ÇOCUKLARDA ÜLSER NASIL MEYDANA GELİR?
Yetişkinlerde olduğu gibi ülser; mide ve on iki parmak bağırsağında sıklıkla görülen, midenin çeşitli sebeplere bağlı olarak asit sekresyonunun artmasıyla, mide ve ince bağırsak mukozasının kaybı sonucu ortaya çıkan derin bir yaradır ülser. “Helicobacter Pylori” adlı bir bakteri, ülserin nedenleri arasında başı çekiyor.
Çocuklarda uzun süre kullanılan ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçlar, çeşitli travmalar, stres, ağır yanıklar ve enfeksiyonlar da ülserin oluşumunda etkili diğer sebepler arasında yer alıyor.
Ateş düşürücü ve ağrı kesicilerin uzun süre kullanımı mide mukozasının kaybına sebep olarak, ülserin oluşmasına zemin hazırlıyor. Dr. Yılmaz özellikle bu tip ilaçların acil durumlar dışında uzun süre ve aç karnına kullanılmamasının gerekliliğine dikkat çekiyor.
BAKTERİ NASIL BULAŞIYOR?
Ülserin oluşumunda ilk sırada yer alan “Helicobacter Plori”, tükürük salgısıyla ve bakterili dışkının ağza bulaşmasıyla geçiyor. Bu yüzden ülser, özellikle temizlik kurallarına ve hijyene önem göstermeyen ailelerin çocuklarında daha çok görülüyor. Çocuğunuza tuvaletini yaptıktan sonra ve yemeklerden önce mutlaka ellerini yıkama alışkanlığı kazandırın. Tükürük salgısıyla geçtiği için çocuğunuzu ağzının yakın yerlerinden öpmeyin, sizin dışınızda yakınlarınızın da öpmesine izin vermeyin. Ayrıca annelerin sık sık yaptığı hatalı davranışlardan biri de yemeğin sıcak ya da soğuk olup olmadığını anlamak için önce kendilerinin tatmasıdır. Bu davranışla çocuklarına bakteri bulaştırabilecekleri akıllarından bile geçmez. Oysa aynı kaşıktan tadarak yedirmek ülserin yanı sıra pek çok hastalığa da davetiye çıkarıyor.
ÜLSERİN BELİRTİLERİ
• Çocukta özellikle yemeklerden 2-3 saat sonra oluşan karın ağrısı (Bazen çocuk ağrının şiddetiyle uykusundan da uyanabiliyor.)
• Midede dolgunluk hissi, şişkinlik
• Kusma
• İştahsızlık
• Kilo kaybetme
• Büyüme ve gelişme geriliği problemleri
• Kan kaybına bağlı olarak anemi
• Kanlı ve siyaha yakın renkte dışkı yapması
• Henüz kendini ifade edemeyen, konuşmaya başlamamış bebeklerde huzursuzluk ve yemeklerden sonra ağlama nöbetleriyle kendini gösterir.
KORUNMAK İÇİN
• Temizliğe dikkat edin.
• Çocuklarınıza yemeği tadarak yedirmekten vazgeçin.
• Başkasının kullandığı çatal kaşıktan yemek yedirmeyin.
• Çocuğunuza tuvaletini yaptıktan sonra ve yemeklerden önce el yıkama alışkanlığı kazandırın.
• Çocuğunuza gazlı içecek vermeyin.
• Lif yönünden zengin sebze ve meyvelerle besleyin.
• Çocuğunuzu ağzından ve ağzının yakın çevresinden öpmeyin.
• Tırnaklarını kısa tutun.
• Çocuğunuzla aynı bardaktan su içmeyin.
• Aynı diş fırçasını kullanmayın.
• Çocuğunuza, bir uzmana başvurmadan bilinçsizce özellikle aç karna, ateş düşürücü ve ağrı kesici ilaçlar vermeyin.
NASIL TEŞHİS KONUYOR?
Günümüzde yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da ülserin tanısının konulmasında en fazla kullanılan yöntemlerin başında endoskopi yer alıyor. Bu yöntemle ülser direkt olarak görüldüğü gibi, doku biyopsisi alınarak ülserin neden kaynaklandığı da belirlenebiliyor. Endoskopi, yeni doğan döneminden itibaren her yaş grubundaki çocuğa rahatlıkla uygulanabiliyor. “Çocuğunuza endoskopi yapacağız” dedikleri zaman endişelenmeyin.
Çünkü:
• Endoskopi bu konuda uzmanlaşmış pediatrik gastroenterolog tarafından yapılıyor.
• İşlem sırasında çocuk ilaç verilerek uyutulduğu için hiçbir şey hissetmiyor. Ayrıca uyandığı zaman hatırlamıyor. Böylelikle çocuk psikolojik bir travma yaşamamış oluyor.
• Çocuklarda kullanılan endoskopun boyutları da erişkinlerde kullanılandan daha küçüktür.
• Uygulama 15-20 dakika sürüyor.
• Endoskopi yapıldıktan sonra çocuk, uyanıp kendine gelince hemen eve gönderilebiliyor.
TEDAVİSİ MÜMKÜN
Çocuklarda görülen ülserin tedavisi ilaçla yapılabiliyor. Sebebe göre, hasta çocuğa antibiyotik veriliyor. Ayrıca beraberinde gelişebilecek reflüyü önleyici, mide asidini azaltan ve mide iç yüzeyini koruyan ilaçlar da tedaviye ekleniyor. Bu ilaçların düzenli olarak 3-4 hafta kullanılması sonrası hastalık ortadan kalkıyor. Tüm bu ilaçların kullanılmasının yanı sıra çocuğun beslenmesine de dikkat edilmesi gerekiyor. Ancak hastalık, ağır bir diyet programı gerektirmiyor. Ülser rahatsızlığı olan çocuğa mide asit salgısını arttıran gazlı içecekler içmemesi ve fast food gıdalardan uzak durması tavsiye ediliyor. Günümüzde ülser hastalığında ilaç tedavisiyle yüzde 90-95’lere varan başarı sağlanıyor. Yapılan araştırmalar tedavi sonrası ileride bu hastalığın tekrarlama riski olduğunu gösteriyor.
Aysun ÖZPOLAT