ehlidunya
Sun 23 October 2011, 03:04 pm GMT +0200
Cihan Mimarı Sinan
Osmanlı'da hassa mimarbaşılarının en meşhuru ve Osmanlı mimarisini her alanda zirveye taşıyan Mimar Sinan 1489 veya 1490 (895) yılında Kayseri'nin Ağırnas köyünde doğmuştur. Kaynaklarda ismi Sinan b. Abdülmennan'dır. Yavuz Sultan Selim zamanında devşirme olarak alınmış, Kanunî Sultan Süleyman zamanında da Yeniçeri olarak Belgrad ve Rodos seferlerine katılmıştır. Mohaç Savaşı'ndan (1526) sonra, 'acemioğlanlar yayabaşılığı'na yükselerek Batı'da Alman Seferi'ne, Doğu'da da Bağdat seferlerine iştirak etmiştir. Daha sonraları ise, denizlerde Pulya ve Korfu seferlerine katılmıştır. 1538 yılından sonra 'reis-i mimarân-ı dergâh-ı âli'liğe yani saray mimarlarının reisliğine getirilmiştir.
Sinan katıldığı seferler esnasında devletin farklı coğrafyalarında müteaddit mimarî eserleri görme ve inceleme fırsatını bulmuş, mimar olduktan sonra da bu tecrübesini inşa ettiği eserlerde uygulamıştır. Mimarbaşı olmasında bu seferler esnasında ortaya koyduğu kabiliyet ve çalışkanlığının önemli rolü olmuştur. Meselâ; 1535 yılındaki Van Kuşatması'nda gölde nakliyat için kullanılan gemilere toplar yerleştirerek bunları muhasarada kullanması, 1538 Boğdan Seferi'nde Prut Nehri üzerine 13 günde inşa ettiği mükemmel köprü, padişahın takdirlerini kazanmasına vesile olmuştur. Diğer seferlerde gösterdiği benzer başarılar da, kendisinin tanınmasına vesile olmuştur.
49–50 yaşlarında mimarbaşı olan Sinan, ölünceye kadar (yaklaşık 35 sene) bu görevde kalmış, devletin farklı coğrafyalarında yüzlerce eser inşa etmiştir. Görev yaptığı zaman zarfında sultan yapılarının neredeyse tamamını kendisi tasarlamış, özellikle camiler konusunda yeni bir ekolün öncüsü olmuştur. İran'da Büyük Selçuklular ile başlayan Türk kubbe mimarisi, 5 asırlık bir gelişme devresinden sonra Mimar Sinan'ın elinde en parlak dönemini yaşamıştır. İtalyan Rönesans'ının hedefi olan merkezî kubbeli yapıyı, Mimar Sinan tam bir ustalıkla gerçekleştirmiştir. Dönemindeki kaynaklar Sinan'ın inşa ettiği eserlerin sayısını 335 ilâ 364 olarak verirler ki, bu rakam, eserlerin niteliği düşünüldüğünde oldukça yüksektir.
1536–37 yıllarında Halep'te inşa ettiği Hüsreviye Külliyesi, mimarbaşılıktan önceki eserlerindendir. 1523'te Gebze'de inşa ettiği Çoban Mustafa Paşa Külliyesi de, ilk dönem Osmanlı mimarisinin İznik ve Bursa geleneğine sâdık kalınarak inşa edilmiştir. Mimarbaşı olduktan sonra inşa ettiği üç büyük âbide, onun sanatkârlığının adım adım terakkisini gözler önüne sermektedir. Bunlar çıraklık eseri olarak adlandırılan İstanbul Şehzade Camiî (1548), kalfalık eseri Süleymaniye Camiî (1550–1557), ustalık eseri Edirne Selimiye Camiî'dir (1568–1575). Sinan hiçbir eserinde daha önce gördüğü eserleri aynen taklit etmemiş, hepsine kendinden yeni unsurlar ilâve etmiştir. Kullandığı teknikler ve eserlerinin başta deprem olmak üzere yıkıcı unsurlara karşı dayanıklı olması, teknik imkânların alabildiğine geliştiği günümüzde mimarî ile uğraşanları hayrete sevk etmektedir. 1588 yılında vefat eden bu dâhi mimar, Süleymaniye Camiî yakınındaki sebilhânesinin arka tarafında bulunan mütevâzı kabre gömülmüştür.
Nisanda Yaşanan Bazı Mühim Hâdiseler
16 Nisan 1534 Şeyhülislâm İbn-i Kemal'in Vefatı
17 Nisan 1993 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın Vefatı
20 Nisan 571 Hz. Peygamber Efendimiz'in (sallallahü aleyhi ve sellem) Doğumu
27 Nisan 1909 Sultan 2. Abdülhamid Han'ın Tahttan İndirilmesi
sızıntı
Osmanlı'da hassa mimarbaşılarının en meşhuru ve Osmanlı mimarisini her alanda zirveye taşıyan Mimar Sinan 1489 veya 1490 (895) yılında Kayseri'nin Ağırnas köyünde doğmuştur. Kaynaklarda ismi Sinan b. Abdülmennan'dır. Yavuz Sultan Selim zamanında devşirme olarak alınmış, Kanunî Sultan Süleyman zamanında da Yeniçeri olarak Belgrad ve Rodos seferlerine katılmıştır. Mohaç Savaşı'ndan (1526) sonra, 'acemioğlanlar yayabaşılığı'na yükselerek Batı'da Alman Seferi'ne, Doğu'da da Bağdat seferlerine iştirak etmiştir. Daha sonraları ise, denizlerde Pulya ve Korfu seferlerine katılmıştır. 1538 yılından sonra 'reis-i mimarân-ı dergâh-ı âli'liğe yani saray mimarlarının reisliğine getirilmiştir.
Sinan katıldığı seferler esnasında devletin farklı coğrafyalarında müteaddit mimarî eserleri görme ve inceleme fırsatını bulmuş, mimar olduktan sonra da bu tecrübesini inşa ettiği eserlerde uygulamıştır. Mimarbaşı olmasında bu seferler esnasında ortaya koyduğu kabiliyet ve çalışkanlığının önemli rolü olmuştur. Meselâ; 1535 yılındaki Van Kuşatması'nda gölde nakliyat için kullanılan gemilere toplar yerleştirerek bunları muhasarada kullanması, 1538 Boğdan Seferi'nde Prut Nehri üzerine 13 günde inşa ettiği mükemmel köprü, padişahın takdirlerini kazanmasına vesile olmuştur. Diğer seferlerde gösterdiği benzer başarılar da, kendisinin tanınmasına vesile olmuştur.
49–50 yaşlarında mimarbaşı olan Sinan, ölünceye kadar (yaklaşık 35 sene) bu görevde kalmış, devletin farklı coğrafyalarında yüzlerce eser inşa etmiştir. Görev yaptığı zaman zarfında sultan yapılarının neredeyse tamamını kendisi tasarlamış, özellikle camiler konusunda yeni bir ekolün öncüsü olmuştur. İran'da Büyük Selçuklular ile başlayan Türk kubbe mimarisi, 5 asırlık bir gelişme devresinden sonra Mimar Sinan'ın elinde en parlak dönemini yaşamıştır. İtalyan Rönesans'ının hedefi olan merkezî kubbeli yapıyı, Mimar Sinan tam bir ustalıkla gerçekleştirmiştir. Dönemindeki kaynaklar Sinan'ın inşa ettiği eserlerin sayısını 335 ilâ 364 olarak verirler ki, bu rakam, eserlerin niteliği düşünüldüğünde oldukça yüksektir.
1536–37 yıllarında Halep'te inşa ettiği Hüsreviye Külliyesi, mimarbaşılıktan önceki eserlerindendir. 1523'te Gebze'de inşa ettiği Çoban Mustafa Paşa Külliyesi de, ilk dönem Osmanlı mimarisinin İznik ve Bursa geleneğine sâdık kalınarak inşa edilmiştir. Mimarbaşı olduktan sonra inşa ettiği üç büyük âbide, onun sanatkârlığının adım adım terakkisini gözler önüne sermektedir. Bunlar çıraklık eseri olarak adlandırılan İstanbul Şehzade Camiî (1548), kalfalık eseri Süleymaniye Camiî (1550–1557), ustalık eseri Edirne Selimiye Camiî'dir (1568–1575). Sinan hiçbir eserinde daha önce gördüğü eserleri aynen taklit etmemiş, hepsine kendinden yeni unsurlar ilâve etmiştir. Kullandığı teknikler ve eserlerinin başta deprem olmak üzere yıkıcı unsurlara karşı dayanıklı olması, teknik imkânların alabildiğine geliştiği günümüzde mimarî ile uğraşanları hayrete sevk etmektedir. 1588 yılında vefat eden bu dâhi mimar, Süleymaniye Camiî yakınındaki sebilhânesinin arka tarafında bulunan mütevâzı kabre gömülmüştür.
Nisanda Yaşanan Bazı Mühim Hâdiseler
16 Nisan 1534 Şeyhülislâm İbn-i Kemal'in Vefatı
17 Nisan 1993 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın Vefatı
20 Nisan 571 Hz. Peygamber Efendimiz'in (sallallahü aleyhi ve sellem) Doğumu
27 Nisan 1909 Sultan 2. Abdülhamid Han'ın Tahttan İndirilmesi
sızıntı