hafiza aise
Sun 20 May 2012, 10:24 am GMT +0200
BIRAK DAĞINIK KALSIN!
Mart 2012 78.SAYI
Ülkemizde her 7 gençten 3’sinin dağınıklık sendromuyla başı derttedir. Aslına bakarsanız gençlerin bu durumla ilgili hiiiç problemi yoktur. Problem daha çok annelerden kaynaklanır. Genç, savaş alanından bir sahneyi yansıtan odasında mutlu mesut yaşamaktadır. Kendince odasındaki mikroplarla ortak bir yaşam formülü geliştirmiştir. O, mikropların yaşam alanını genişletmiştir, mikroplar da onu rahatsız etmemeye söz vermiştir. Gencin mikroplara karşı geliştirdiği bu bağışıklık annesini hayret ve dehşete düşürür. Nihayet geliştirdiği formül annesi tarafından doğrulanmayan genç, düzen konusunda düzenli aralıklarla uyarılara maruz kalır: “Odanı topla”, “Kirli çamaşırlarını temizlerin içine koyma”, “Bu çorap ne zamandır çantanda yaşıyor?”, “Kütüphaneye tıkıştırdığın başörtüsünün selamı var”, “Kramponların buzdolabının yanında bir sonraki maçı hasretle bekliyor” şeklinde uzayıp giden anne cümleleri evin içinde dolanır durur.
“ODAMI BEN DEĞİL, İÇİMDEKİ FIRTINA DAĞITIYOR”
Gençlerdeki dağınıklığı ergenlik döneminin ruhi ve bedensel gelişimine dikkat çekerek açıklayan rehber öğretmen Serap Güneş, ergenlikte beden gelişirken ruhun da bir değişime uğradığına dikkat çekiyor. Güneş’e göre dağınıklık, ergenin bu değişime uyum sağlamada yaşadığı zorluk sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Ergenin bu durumu aileleri oldukça kızdırmaktadır. Özellikle de odalarının dağınık olması ve kıyafetlerindeki özensizlik ailelerin en çok şikayet ettikleri hususlar arasında yer alıyor.
Demek ki dağınıklık, bir gencin ruhsal ve fiziksel gelişim dönemlerinde geçirdiği değişimlere bağlı olarak ortaya çıkabiliyor. İçimizde kopan fırtınaları artık nasıl sakinleştirmeye çalışıyorsak, etrafımızı da tsunami etkisinde dağıtabiliyoruz. Dağıttıkça dağınıklılık denizi daha da büyüyor ve biz de o denizde kendimizi kıyıya atacak yol bulamıyoruz. Evde, işte, okulda nerede olursak olalım bazı sebepler etrafta dağınıklığın oluşmasına yol açıyor. Sözgelimi yarım kalan işler, hobilerden arta kalan ıvır zıvırlar, çocukların atılması gerekirken saklanan oyuncakları; kırık, bozuk, tamirle kurtarılamayacak alet-edevat; küçülmüş veya eskimiş kıyafetler; odamızın küçük, eşyamızın çok olması veya odayı kardeşimizle paylaşıyor olmamız, gerekli gereksiz bir yığın objeyi biriktirme arzumuz da dağınıklık sebeplerinden.
PASAKLI DAMGASINI YEMEYE HAZIR MISINIZ?
“Bunca sebep varken elbette dağınık olurum arkadaşım” dediğinizi duyar gibiyim. Ancak sağlıklı bir hayat sürmek ve başarıyı yakalamak istiyorsak etrafımızı mümkün olduğu kadar düzenli tutmak zorundayız. Titizlik hastası olalım demiyoruz elbette. Her şeyin bir sınırı, bir ölçüsü var. Ama en azından her gün söylenerek arkamızdan odamızı toplayan annemize biraz olsun acıyor ve yükünü hafifletmek istiyorsak, üstelik ilerde yanımızda çevre düzenlemesinden sorumlu birilerinin olamayabileceğini düşünebiliyorsak bir yerden başlamalıyız. Sonuçta dağınık ve pasaklı damgasını yemek de hiç hoş değil.
Şaka bir yana çoğu insan dağınık olduğunu ve bu dağınıktan nasıl etkilendiğini bilmiyor. Dağınıklığın üzerimizdeki olumsuz etkisi, ancak ondan kurtulduğumuzda duyduğumuz rahatlık ve huzurla anlaşılıyor. Şimdi düşünsenize her zaman eve geldiğinizde çıkarıp ters yüz ettiğiniz kazağınız, derhal katlanmış ve gardroba yerleştirilmiş. Çoraplarınız artık eşlerine kavuşmuş ve yerlerine konulmuş. Yatağınız kalktığınız anda derlenip toplanmış, mum gibi yapılmış. Çekmece içlerinde hiçbir ıvır zıvır kalmamış, bütün fazlalıklar atılmış, odadaki her döküntü ait olduğu yere konulmuş. Böylelikle nalbur dükkanı mahiyetindeki odamız bir anda sade ve temiz bir huzur köşesi tadını almış. Şimdi bu tablo birçoğumuzun hoşuna gitti kabul edelim. “Gitti gitmesine ama nasıl oluşacak evde bu tablo?” diyorsanız biraz da çözüme odaklanalım isterseniz.
ERTELEMEDEN HEMEN TOPLAYIN
Düzenli bir oda, ev, hayat için öncelikle bugünün işini yarına bırakmamalıyız. Her güne ait yapacak birçok işimiz var. Erteleme yoluna gidersek işler birikir ve etrafımızda dağınıklığa yol açarız. Gereksiz evrak, kullanılmayan araç gereçler ve diğer ıvır zıvırları derhal mekanlarınızdan atın ve bundan sonra da birikmesine izin vermeyin. Evde, okulda ya da iş yerinde kullandığınız her eşyanın bir yeri olsun. Aynı işlevi yapan araç gereçleri yine belli bir bölmede tutun. Daha sonra birbiriyle karışmasını ve kaybetme riskini en aza indirmiş olursunuz.
Yatağınıza apayrı bir özen gösterin. Kalktığınızda kısa bir havalandırmanın ardından işiniz ne kadar acele de olsa yatağınızı toplamadan evden çıkmayın. Malum sözü hatırlayalım: “Aslan yatağından belli olur.” Öyle değil mi?
Kimisinin her yeri dağınıktır da sadece çalışma masasını veya aynasının önünü toplu tutmaya dikkat eder. Siz de bu gruptansanız, bir ışık var demektir; her yeri derli toplu tutabilirsiniz. Bölgesel alanlardaki bu başarınızdan güç alarak diğer dağınık alanlara da aynı titizliği göstermeye çalışın. Her şeyi hemen yapamayabilirsiniz. Her gün bir yeri ilave edin hedeflerinize. Mesela çalışma masanızla birlikte gardrobunuzu da düzenli tutmakla işe başlayabilirsiniz.
ODANIZIN HAKİMİ SİZ OLUN
Odanızı bir başkasının toplaması işlerinizi daha da güçleştirir. Annenizin neyi nereye koyduğunu bilemez ve arayıp durabilirsiniz. İyisi mi her şeyinizi siz sıfırdan planlayın, sınıflandırın, böylelikle de sık sık eşyalarınızı arayıp durmaktan kurtulun. Hem unutmayın; bu yolla odanızın hakimiyetini de elinize almış olacaksınız.
Bu savrukluğunuz deli dolu bir kankiye yakınlığınızdan kaynaklanıyor olmasın? Öyleyse eğer, arkadaşınızı da düzen konusunda motive edin. “Düzen kardeşliği” kurun ve bu ilkenize sadık olun.
Hep daha fazla eşyaya sahip olmanın özendirildiği çağımızda bu tuzağa siz de düşmeyin. Az ama temiz eşyanın hayatınızı sürdürmek için yeteceğine inanın ve yeni bir şey aldığınızda eskisini biriktirmeyip ihtiyaç sahiplerine ulaştırmayı ilke edinin. Çekmece ve dolap içlerini çok fazla karışmadan düzenli aralıklarla elden geçirin. Fazlalıkları atın, kirlileri çamaşır sepetine gönderin. Temiz kıyafetlerle kirlilerin karışmasına asla izin vermeyin.
Akşam yatmadan önce ve evden çıkarken odanızı, işten ayrılırken masanızı, okulu terk ederken sıranızı ve dolabınızı son bir kez gözden geçirin. Gerekli düzenlemeleri yapıp her şeyi yerli yerine koyarsanız ertesi güne hem daha net bir zihinle başlamış olursunuz, hem de enerjinizi daha verimli kullanmış olursunuz. Zira dağınıklık ekstra enerji harcamamıza sebep olurken, uzun süre ilgilenilmemiş olan karışık alanlar yoğun olarak bizden enerji çekerler. Bunun sonucu olarak gün içinde kendimizi daha uyuşuk ve yorgun hissederiz. Yalın ve derli toplu ortamlarda çalışmak ve yaşamak insana ferahlık ve huzur verir, başarıyı arttırır.
DAĞINIKLIK ÇOCUKLUKTAN KALMA BİR ALIŞKANLIK OLABİLİR
Şu ana kadar hep size yüklendiğimizi düşünüyorsanız yanılıyorsunuz genç arkadaşlarım. Adalet için bir de olaya anne babalar açısından bakalım: Ebeveynlerin çocuk yetiştirme tutumlarının ergenin davranışları üzerinde oldukça büyük bir payı olduğunu vurgulayan Serap Güneş anne babalara şu uyarılarda bulunuyor: “Yaşına uygun sorumluluk vermeyen, koruyucu, çocuğun her işini üstlenen ve mükemmeliyetçi tutuma sahip ebeveynlerin çocuklarında, düzen anlayışının ve özgüvenin daha geç gerçekleştiği görülmektedir. Bunun tersi olarak çocuğuna yaşına uygun sorumluluk veren, onu hatalarıyla olduğu gibi kabul etmeyi bilen, duyarlı, ulaşılabilir ebeveynlerin çocuklarının daha düzenli ve özgüvenlerinin daha gelişmiş olduğu görülmektedir. Çocuğa mutlaka yaşına ve olgunluk düzeyine uygun sorumluluklar verilmelidir. Onun yapması gerekenleri biz üstlenmemeliyiz. Hayatın her alanında üstlenmesi gereken sorumluluklar olduğunun bilincinde olmalı ve bunun gereklerini yerine getirmeli.
Ayıca bu dönemin geçici olduğu unutulmamalıdır. Mümkünse ergenin odasına müdahale edilmemelidir. Kimlik gelişiminin olduğu bu dönemde odaya yapılacak bir müdahale kişiliğine yapılan bir müdahale gibi algılanabilir. Öncelikle bu durumun gencin kendisini etkilediği ve bu durumla yüzleşmesi ve sonuçlarını görmesi gerektiği unutulmamalıdır. Ergen için odası özel alandır.”
Nurbahar AYDIN