hafiza aise
Tue 30 November 2010, 11:08 am GMT +0200
3. Bilincin Kaybolduğu Derin Uyku:
Safvân bin Assai radiyallahu anh anlatıyor; 'Seferî/yolcu olduğumuzda, Rasulullah (sallallâhu aleyhi ve sellem) bize, gusül abdesti gerektiren haller dışında mestlerimizi üç gün üç gece çıkarmamamızı emreder; Dışkı, idrar veya uyku nedeniyle mestlerimizi çıkarmamızı emretmezdi. [123]
Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem) 'uyku, idrar ve dışkıyı' aynı hüküm İçerisinde saymıştır. Mutlak anlamda uyku abdesti bozmaz. Abdesti bozan uyku, idrak ve hissin kaybolduğu uykudur. Zaten bu durumda, vücuttan bir şeyin çıktığı hissedilemez.
Rasulullah (sallallâhu aleyhi ue sellem)'in sahabeleri yatsı namazını beklerken, uyuklar, başları öne düşerdi. Sonra da abdest almadan namaz kılarlardı.[124]
Hanefî mezhebinde abdesti bozan uyku, yatarak veya dayanarak bilincin kaybolduğu şekilde uyumak olarak tanımlanmıştır. [125]
4. Sarhoşluk, Bayılma Veya Delirme Nedenleriyle İdrakin Kaybolması:
Sarhoşluk, bayılma ve delirme nedenleriyle abdestin bozu lacağı konusunda 'icmâ' edilmiştir. Çünkü bu durumlarda run kaybolması uykudan çok daha etkindir.
5. Şehvetle veya Şehvctsiz Cinsel Organa Dokunulması:
Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem); 'kim cinsel organına dokunursa abâest alsın. Hangi hanım cinsel organına dokunursa abdest alsın [126] buyurmuştur.
Hanefî mezhebine göre kişinin kendi organına do-kunmasıyla abdest bozulmaz. Yahya bin Maîn ve bazı hadis imamları, yukarıdaki hadisi, senedi itibariyle zayıf kabul etmişlerdir. Kişinin kendi organına dokunmasının abdestini bozmayacağı konusunda, Talk bin Ali (radiyal-lâhu anh)'ın hadisini delil göstermişlerdir. 'Kişinin kendi organına dokunması durumunda abdest olması gerekir mi?' diye sorduğunda Rasulullah {sallallâhu aleyhi ve sellem); «hayır, o senden bir parçadır» [127] buyurmuştur. [128]
Hatırlatmalar:
a) Örtü olmadan, cinsel organa dokunmak abdesti bozar. Şayet mendil veya benzeri şeylerle dokunulursa abdest bozulmaz.
b) Hanımın, eşinin cinsel organına dokunması durumunda, âlimlerin çoğunluğuna göre hanımın abdesti bozulur. Bazı âlimler ise abdesti bozulmaz demişlerdir. İhtiyatlı olan, birinci görüştür.
c) Bir hanımın kendi makatına dokunmasıyla abdesti bozulmaz. Çünkü abdestin bozulacağına dair herhangi bir delil yoktur. Aksine delil olmadığı sürece, asıl olan mevcut halin devam etmesidir. Ayrıca makat, cinsel organ olarak isimlendirilmez. Bu nedenle cinsel organla makat bölgesinin birbirine kıyas edilmesi doğru değildir.
d) Çocuğun penisine dokunmak abdesti bozmaz.
6. Deve Eti Yemek:
Berâ bin Azib radiyallahu anh anlatıyor; Rasulullah (sallallâhu aleyhi ve sellem); 'deve eti (yediğinizde) abdest alınız; koyun eti (y/ediğinizde) a/mayınız [129] buyurdu. Her ne kadar âlimlerin çoğunluğu, deve eti yendiğinde abdest alınmasını sadece müste-hap kabul etmişlerse de, deve eti yenmesi durumunda abdestin bozulduğu, dolayısıyla da abdest almanın vacip olduğu görüşü daha kuvvetlidir. Bu nedenle imam Nevevî; 'her ne kadar âlimlerin çoğunluğu farklı görüşlerde iseler de, deve eti yendiğinde abdest bozulur diyenlerin delili daha kuvvetlidir' demiştir.
Deve eti yenilmesi durumunda, Hanbeli mezhebine göre abdest bozulur. Hanefî, Şafiî ve Mâlikîlere göre abdest bozulmaz.
[123] Ahmed bin Hanbel, 4/239; Nesâî, 1/32; Tirmîzî, 96; İbni Mâcc, 478; vdg. Hasen Ligayrîhi' bir senedle rivayet edilmiştir.
[124] Müslim, 376; Ebû Dâvûd. 197; Tirmîzî, 78: Ahmed. 2/199.
[125] Bkz. el-Mûsilî, et-îhtiyâr, 10; Zuhaylî, Fıkhu'î-İslâmî, 1/283-284. (Çev.)
[126] Ahmed bin Hanbel. 2/223; Beyhakî, 'el-Kübrâ' 1/132. 'Sahih Li-Gayrihi' bir senetle rivayet edilmiştir.
[127] Bu hadisi Ibn Hibbân, Sahihinde rivayet etmiştir. İmam Tirmîzî, 'bu konuyla İlgili rivayetler arasında en güzeli budur' demiştir. Bkz. Abdurrah-mân el-Cezîrî, el-Mezahibu'UErba'a, 1/76. (Çev.)
[128] Bkz. Abdurrahmân el-Cezîrî, el-Mezûhibu'l-Erba'a, 1/76; el-Mûsilî, el-İh-tiyâr, 20; Tahtâvî, 51. (Çev.)
el-Mûsilî. ei-İhtiyâr, 11^. (Çev.)
[129] Ebû Dâvûd, 184; Tirmîzî, 81; İbni Mâce, 494; vdğ.
Safvân bin Assai radiyallahu anh anlatıyor; 'Seferî/yolcu olduğumuzda, Rasulullah (sallallâhu aleyhi ve sellem) bize, gusül abdesti gerektiren haller dışında mestlerimizi üç gün üç gece çıkarmamamızı emreder; Dışkı, idrar veya uyku nedeniyle mestlerimizi çıkarmamızı emretmezdi. [123]
Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem) 'uyku, idrar ve dışkıyı' aynı hüküm İçerisinde saymıştır. Mutlak anlamda uyku abdesti bozmaz. Abdesti bozan uyku, idrak ve hissin kaybolduğu uykudur. Zaten bu durumda, vücuttan bir şeyin çıktığı hissedilemez.
Rasulullah (sallallâhu aleyhi ue sellem)'in sahabeleri yatsı namazını beklerken, uyuklar, başları öne düşerdi. Sonra da abdest almadan namaz kılarlardı.[124]
Hanefî mezhebinde abdesti bozan uyku, yatarak veya dayanarak bilincin kaybolduğu şekilde uyumak olarak tanımlanmıştır. [125]
4. Sarhoşluk, Bayılma Veya Delirme Nedenleriyle İdrakin Kaybolması:
Sarhoşluk, bayılma ve delirme nedenleriyle abdestin bozu lacağı konusunda 'icmâ' edilmiştir. Çünkü bu durumlarda run kaybolması uykudan çok daha etkindir.
5. Şehvetle veya Şehvctsiz Cinsel Organa Dokunulması:
Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem); 'kim cinsel organına dokunursa abâest alsın. Hangi hanım cinsel organına dokunursa abdest alsın [126] buyurmuştur.
Hanefî mezhebine göre kişinin kendi organına do-kunmasıyla abdest bozulmaz. Yahya bin Maîn ve bazı hadis imamları, yukarıdaki hadisi, senedi itibariyle zayıf kabul etmişlerdir. Kişinin kendi organına dokunmasının abdestini bozmayacağı konusunda, Talk bin Ali (radiyal-lâhu anh)'ın hadisini delil göstermişlerdir. 'Kişinin kendi organına dokunması durumunda abdest olması gerekir mi?' diye sorduğunda Rasulullah {sallallâhu aleyhi ve sellem); «hayır, o senden bir parçadır» [127] buyurmuştur. [128]
Hatırlatmalar:
a) Örtü olmadan, cinsel organa dokunmak abdesti bozar. Şayet mendil veya benzeri şeylerle dokunulursa abdest bozulmaz.
b) Hanımın, eşinin cinsel organına dokunması durumunda, âlimlerin çoğunluğuna göre hanımın abdesti bozulur. Bazı âlimler ise abdesti bozulmaz demişlerdir. İhtiyatlı olan, birinci görüştür.
c) Bir hanımın kendi makatına dokunmasıyla abdesti bozulmaz. Çünkü abdestin bozulacağına dair herhangi bir delil yoktur. Aksine delil olmadığı sürece, asıl olan mevcut halin devam etmesidir. Ayrıca makat, cinsel organ olarak isimlendirilmez. Bu nedenle cinsel organla makat bölgesinin birbirine kıyas edilmesi doğru değildir.
d) Çocuğun penisine dokunmak abdesti bozmaz.
6. Deve Eti Yemek:
Berâ bin Azib radiyallahu anh anlatıyor; Rasulullah (sallallâhu aleyhi ve sellem); 'deve eti (yediğinizde) abdest alınız; koyun eti (y/ediğinizde) a/mayınız [129] buyurdu. Her ne kadar âlimlerin çoğunluğu, deve eti yendiğinde abdest alınmasını sadece müste-hap kabul etmişlerse de, deve eti yenmesi durumunda abdestin bozulduğu, dolayısıyla da abdest almanın vacip olduğu görüşü daha kuvvetlidir. Bu nedenle imam Nevevî; 'her ne kadar âlimlerin çoğunluğu farklı görüşlerde iseler de, deve eti yendiğinde abdest bozulur diyenlerin delili daha kuvvetlidir' demiştir.
Deve eti yenilmesi durumunda, Hanbeli mezhebine göre abdest bozulur. Hanefî, Şafiî ve Mâlikîlere göre abdest bozulmaz.
[123] Ahmed bin Hanbel, 4/239; Nesâî, 1/32; Tirmîzî, 96; İbni Mâcc, 478; vdg. Hasen Ligayrîhi' bir senedle rivayet edilmiştir.
[124] Müslim, 376; Ebû Dâvûd. 197; Tirmîzî, 78: Ahmed. 2/199.
[125] Bkz. el-Mûsilî, et-îhtiyâr, 10; Zuhaylî, Fıkhu'î-İslâmî, 1/283-284. (Çev.)
[126] Ahmed bin Hanbel. 2/223; Beyhakî, 'el-Kübrâ' 1/132. 'Sahih Li-Gayrihi' bir senetle rivayet edilmiştir.
[127] Bu hadisi Ibn Hibbân, Sahihinde rivayet etmiştir. İmam Tirmîzî, 'bu konuyla İlgili rivayetler arasında en güzeli budur' demiştir. Bkz. Abdurrah-mân el-Cezîrî, el-Mezahibu'UErba'a, 1/76. (Çev.)
[128] Bkz. Abdurrahmân el-Cezîrî, el-Mezûhibu'l-Erba'a, 1/76; el-Mûsilî, el-İh-tiyâr, 20; Tahtâvî, 51. (Çev.)
el-Mûsilî. ei-İhtiyâr, 11^. (Çev.)
[129] Ebû Dâvûd, 184; Tirmîzî, 81; İbni Mâce, 494; vdğ.