sidretül münteha
Mon 6 June 2011, 04:04 pm GMT +0200
Bid'at Çıkarmanın Kötülenmesi Hakkında Selefin Sözleri
Salih seleften bu konuda pek çok uyarı rivayet edilmiştir. Nitekim Ebu'd'Derda'dan[55] da şöyle dediği rivayet edilmiştir: Hz. Peygamber (s.a) şayet sizin yanınıza çıkıp gelmiş olsaydı, kendisinin ve ashabının üzerinde olduğu/yaptığı şeylerin içinde namazdan başka hiçbir şeyi tanıyamazdı. Evzâî[56] dedi ki:
Ebu'd-Derda bu günü yaşasaydı nasıl derdi acaba? İsa İbn Yusuf[57] dedi ki:
Evzâî de şu zamana yetişseydi ne derdi acaba?
Ümmü'd-Derda'dan[58] rivayet edildiğine göre o şöyle dedi:
Ebu'd-Derdâ bir gün öfkeli bir vaziyette içeri girdi. Ona" Neye öfkelendin? Dedim. Şöyle dedi:
"Allah'a yemin olsun ki insanların içinde, Muhammed'in yaptığı işlerden hiçbir şeyi tanıyamıyorum. Sadece onların cemaatle kıldıkları namazı tanıyabiliyorum."
Enes İbn Mâlik'den[59] şöyle dediği rivayet edilmiştir:
"Lâilâhe illallah" demenizin dışında Rasulullah (s.a) zamanında gördüğüm, bildiğim şeylerin hiçbirisini sizde göremiyorum." Biz dedik ki:
Gerçekten öyle mi ey Ebu Hamza? O şöyle dedi':
Güneş batıncaya kadar namaz kılmaktasınız;
Rasulullah'ın namazı böyle midir? Yine Enes'ten rivayet edilmiştir: O şöyle dedi:
Şayet bir adam ilk selefin (yani Hz.Peygamberin zamanı) yaşadığı döneme yetişmiş olsa da sonra bu güne tekrar gelse İslam' dan hiçbir şeyi tanıyamaz (yani İslamın tanınmaz hale geldiğini farkeder.) Râvi der ki:
Enes elini şakağına koydu ve şöyle dedi:
Sadece şu kıldığınız namaz hariç (yani bir bu namaz Rasulullah'ın zamanındakine benziyor.) Enes daha sonra şöyle dedi:
Vallahi, doğrusu buna göre kim ki önceden görülmemiş ve sâlih selefin bilmediği şeylerin içinde yaşarsa, bir bid'atçinin Bid'atine çağırdığını ve dünyaperestin dünyasına çağırdığını görürse Allah onu bundan korusun, onun kalbi bu sâlih selefin hasretiyle dolsun, büyük bir sevaba nâil olmak için onların yollarını sorsun, öğrensin, izlerinden gitsin ve yollarına tâbi olsun. İnşaallah siz de böyle olun. Meymun İbn Mihran'dan[60] rivayet edildiğine göre o şöyle dedi:
Seleften (öncekilerden) bir adam sizin içinizde dirilmiş olsaydı şu kıbleden başka hiçbir şeyi tanıyamazdı.
Sehl İbn Mâlik[61]babasının şöyle dediğini rivayet etmiştir:
Namaza çağrıdan başka insanların yaptıklarını gördüğüm şeylerden hiçbirisini tanımıyorum.
Bid'atlerin ibadetlerin içine girdiğine delalet eden buna benzer daha pek çok rivayet vardır. Üstelik bunlar bizim zamanımızdan öncedir. Zamanımıza gelinceye kadar bu bid'atler daha da çoğalmıştır.[62]
[55] Ebu'd-Derda: Uveymir, bir rivayete göre Amir İbn Zeyd İbn Kays el-Ensâri'dir. Künyesi Ebu'd-Derda'dır. Uveymir'in onun lakabı olduğu da söylenir. İsmi konusunda ihtilaf edilmiştir. Künyesiyle meşhur olmuştur. Değerli bir sahabidir. Rasulullah (s.a) ile birlikte bulunduğu ilk savaş Uhud Savaşıdır. Âbid ve zâhid bir zâttır. Hz. Osman'ın halifeliğinin sonlarında h.32 yılında vefat etmiştir. Bir rivayete göre o tarihten sonra da yaşamıştır. (el-Meârif, 268; el-Takrib. 2/91; el-Cerhu ve't-Ta'dil, 7/26; eş-Şezerat, 1/39; Siyeru A'lâmi'n-Nübelâ. 2/235)
[56] Evzâî. Abdurrahman İbn Amr İbn Yuhmid Ebû Amr. Evzâ denilen yere mensup olduğu için böyle meşhur olmuştur. Onlar Hemedan’dan gelip oraya yerleşmişlerdir. Şamlıların imamıdır. Rekabet edilemez, değerli bir fakihtir. Sika dır/güvenilir. Yedinci tabakadandır. Hicrî 157 yılında vefat, etmiştir. (el-Meârif, 496; et.-Takrib, 1/493; el-Mizan, 2/570; Tezkiratu'l-Huffaz, 1/178; el-Cerhu ve’t-Ta'dil, 5/266)
[57] İsâ İbn Yusuf İbn Ebi İshak es-Subey'î Ebû İsrail. Kûfeli'dir. Murabıt olarak Şam'a yerleşmiştir. Zehebi der ki: Onun hadisi İbn Arafe' nin cüzünde âli isnad olarak yer alır. Sikadır, güvenilendir. İbn Sa'd der ki: Sikadır, sağlamdır. Sekizinci tabakadandır. Hicri 187 yılında vefat, etmiştir. Başka bir rivayete göre h.191 yılında vefat etmiştir, (et Takrib 2/103; el-Cerhu ve't-Ta'dil. 6/291; et-Tehzib. 8/212; el-Mizan, 3/328; et-Tezkira, 1/279)
[58] Ümmü'd-Derda: Onun ismi Cüheyme'dir. Bir rivayete göre de Hüceymetü'l-Evsâbiyyetil-Humeyriyyeti'd-Dımeşkıyye'dir. Ümmü'd-Derdâ es'Suğra diye bilinir. Meşhur sahabi Ebu'd-Derda'nın (r.a) eşidir. Bir de Ümmüd'Derda el-Kübra vardır, bu o değildir. Çünkü Kübrâ yani büyük olan Ümmü'd-Derda, meşhur olan görüşe göre Hz. Osman'nın (r.a) hilafeti döneminde ve Ebu’d-Derda'dan senelerce önce vefat etmiştir. Yukarıdaki rivayetin sahibi olan küçük (Suğra) Ümmü'd-Derda ise kuvvetli olan görüşe göre Ebu'd-Derda'dan sonra. Abdulmelik İbn Mervan'ın hilâfeti zamanında vefat etmiştir. Hüceyme (yani küçük Ümmüd'Derdâ) bir hanımefendi, âlim ve fakih idi. Tâbiindendi. Kocasından, Selman'dan. Ka'b İbn Asımdan. Hz. Aişe'den ve Ebu Hureyre'den ve daha pek çok kişiden rivayette bulunmuştur. (Siyeru A'lami'n-Nubela. 4/277; Tezkiratu'l-Huffaz, 1/50; Tehzibut/Tehzib, 12/465)
[59] Enes İbn Mâlik; Değerli bir sahabidir. Adı: Enes İbn Mâlik İbn Nadr İbn Damdan Ebû Hamza el-Hazreci el-Ensari'dir. Hz. Peygamber'in (s.a) hizmetçisi dir. Hicri 92 veya 93 yılında yüz yaşını geçmişken vefat etti. (et-Takrib, 1/84; el-Cerhu ve't-Ta'dil, 2/286; et-Tehzib, 1/376; Sikâtu İbn Hıbban, el'Bidaye ve'n Nihaye, 9/94; Siyeru A'lami'n-Nubelâ, 3/395.)
[60] Meymun İbn Mihran: Ebu Eyyub, Meymun İbn Mihran el-Cezerî er-Rakî el'Fakih. Kûfe'de büyüdü, sonra Rakka'ya yerleşti. Amr, Zübeyr, Ebu Hureyre, Aişe ve İbn Abbas gibi sahabenin (büyüklerinden hadis rivayet etmiştir. Zâhid, âbid, güvenilir, doğru ve âlim bir zâttır. Çok sayıda kişi kendisinden hadis rivayet etmiştir. Hicri lifi veya 117'de vefat etmiştir. (Tehzibu't-Tehzib. 10/390; Şezeratü’z-Zeheb, 1/154)
[61] Sehl İbn Sa'd İbn Malik: es-Sâidi el-Hazrecî el-Ensârîdir. (Künyesi) Ebu'l' Abbas 'tır. Hz. Peygamber'in ashabından geride kalan en uzun ömürlü kişilerdendir. Kendisi de, babası da sahabidir. Sahabilerden Medine'de en son vefat eden kişi odur. Yüz seneden fazla yaşayanlardandır. Onbeş yaşındayken Hz. Peygamber'in huzurunda karşılıklı olarak birbiriyle lanetleşen karıkocaya şahit olur. (el-Cerhu ve't-Ta'dil, 4/148; Meşâhîru Ulemâi'l-Emsar 114; Üsdül-Ğabe, 2/472; Tehzibu't-Tehzib, 4/252; Şezerâtü’z- Zeheb; 1/99: el Bidaye ve'n-Nihaye, 9/83: el-Istiab, 664)
[62] İmam Şatıbi, el-İ’tisam Kitap Dünyası Yayınları: 1/32-33.