Az bir paha

Âyetteki "az bir paha ile satmayın" ifadesinin mefhum-u mu­halifi düşünülürse, "çok paha ile satın" anlamı çıkar. Ancak Kur'ân naslarının "mefhum-u muhalifinin" alınamayacağını, başta Hanefîler olmak üzere, birçok İslâm hukukçusu söylemiştir. Ay­rıca tefsirciler de bunu şu şekilde açıklamışlardır:

1- "Âyetlerimizi az bir paha ile değişmeyin" ifadesinin anlamı, açıklama, izah etme ve faydalı ilmi gizlemeyip, insanlara yayma karşılığında birşey almayın, demektir. Nitekim Ebû Davud'un Sünen'inde Ebû Hureyre'den nakledilen bir hadîs-i şerîfte şöyle denir:

"Rasûlüllah (sav) şöyle buyurdu:

“Her kim Allah'ın rızası için öğrenilmesi gereken bir İlmi, sadece bir dünya metaı elde etmek için öğrenirse, Kıyamet Günü'nde Cennet'in kokusunu duyamaz." [123]

2- Allah'ın bunu "semen-i kaltl" diye isimlendirmesi, bu kar­şılıkların ya aslında az olduklarından, ya da verdikleri zarara oranla az olduklarındandır. [124]

3- Hasan el-Basrî'ye âyetteki "semenen kalîlen"in mânâsını sordular da, "Semen-i kalîl, herşeyiyle beraber dünyadan ibaret­tir" dedi. [125]

4- Sa’id b. Cübeyr:

"Âyetlerimizi semen-i kalîl ile değişme­yin" mealindeki âyet-i kerîmede geçen "âyât"tan maksat, Al­lah'ın onlara indirdiği kitabıdır. "Semen-i kalîl" ise, dünya ve lezzetlerinden ibarettir" demiştir. [126]

5- Ebu'l-Âliye, "Âyetlerimizi semen-i kalîl ile değişmeyin" mealindeki âyet-i kerîme için, "yani karşılığında ücret almayın, demektir" demiştir. [127]

6- Diğer bir âyet-i kerîmede:

"Allah'ın indirdiği kitaptan (Peygamberin vasıflarına dair) birşeyi gizleyip de onla az bir pa­hayı (âdî bir menfaati) satın alanlar (yok mu?) onlar karınlarına ateşten başka (birşey) yemiş olamazlar" buyurulmaktadır.[128]

Bu âyet-i kerîme ile ilgili başka bir rivayet daha vardır:

İbn Abbâs diyor ki:

"Bu âyet-i kerîme Yahudi liderlerinden Kâ'b b. el-Eşref, Kâ'b b. Esed, Malik b. es-Sayf, Hayy b. Ahtab ve Ebû . Yâsir b. Ahtab haklarında nazîl olmuştur. Taraftarlarından hedi­yeler alırlardı. Muhammed (sav) peygamber olarak gönderilince bu menfaatlarının kesilmesinden korktular da, Allah Rasûlünün (sav) ve getirdiği şerîatın mahiyetini gizlediler. Bunun üzerine bu âyet-i kerîme nazil oldu. [129] Bugün de Kur'ân-ı Kerîm tilâvetine ücret almanın haram olduğunu duyan okuyucular, aldıklarına üc­ret değil de, "hediye" adı vermektedirler. [130]



[123] Ebû Dâvûd, İlim, 12; İbn Mâce, Mukaddime, 23; Müsned 11/338; Ayrı­ca bkz. İbn Kesîr, Tefsîru Kur'âni'l-Azîm, Beyrut  1388 (1969), (ofset) 1/83-84; Şeyhzâde, Haşiye 'alâ Tefsiri'l-Kâdı'l-Beydâvî, 1/288.

[124] Fahrüddin er-Râzî, Mefâtihu'l-gayb, İst. 1 307, ll/133

[125] İbn Kesîr, age., 1/83-84,

[126] ay.

[127] ay.

[128] Bakara: 2/174

[129] Razî, age., 11/132.

[130] Doç. Dr. Faruk Beşer, Fetvalarla Çağdaş Hayat, Nün Yayıncılık, İstanbul 1997: 66-67.

     Küçücük dünya menfaatleri karşılığında,Rabbimizin rızası göz ardı ediliyorsa,buna başka bir izah aramaya gerek var mıdır?bilemiyorum..Dünyayı isteyene dünyayı,Ahireti isteyene Ahireti vereceğini Rabbim buyurmuş..Tercihi ise bize kalıyor..