hafiza aise
Fri 20 July 2012, 01:45 pm GMT +0200
Avrupa’da İslami hayat
Mostar Yazı İşleri • 76. Sayı / KİTAPHemen her gün Avrupa’da İslamofobi bağlamında gündeme gelen haberlerle karşılaşıyoruz. Avrupa öteki’yle yüzleşmeye çalışırken bazen açıkça bazen de bir “dil sürçmesi”yle Müslümanlara olan önyargılı bakışını ifşa ediyor. Elbette bu durumdan en çok bu eleştirilere ve önyargılı bakışa bilfiil muhatap olan Avrupa’da yaşayan Müslümanlar etkileniyorlar. Semerkand Yayınları’ndan çıkan, Rotterdam İslam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dekanı Doç. Dr. Özcan Hıdır’ın hazırladığı Avrupa’da İslâmi Hayat – İslâm Dini El Kitabı tam da Avrupa’da yaşayan Müslümanlara ve onların yaşadıkları sorunlara hitap ediyor.
Kitap, başlığından da anlaşılacağı üzere, Müslümanların azınlık halinde yaşadıkları ülkelerde, özelde de Batı/Avrupa ülkelerindeki Müslümanlar için “el kitabı” veya “İslâm’a giriş” mahiyetinde kaleme alınmış. Fakat kitabın başlığı bir ölçüye göre yanıltıcı olabilir. Kitabın ilk bölümleri özellikle Avrupa’da yaşayan Müslümanlara yönelik bir ilmihal çalışması olarak görülebilecekse de kitapta kavrayıcı bir bakışla halihazırda Avrupa’daki İslam algısı ve Müslümanların durumuyla ilgili önemli tespitlere de yer veriliyor. Bu bakımdan kitap aslında “zorlu” bir konuyu ele alıyor. Kitabın önsözünde yer alan Hıdır’ın sözleri, bu “zor”u kuşatıcı bir şekilde betimliyor:
“Yeryüzünü paylaşan halkların birbirlerine gittikçe daha bağımlı hale gelmesi; Batı/Avrupa’da yaşayan müslümanların göçmen statüsünden nisbeten yerleşik vatandaşlar konumuna geçmeleri; nitelik olarak da müslüman nüfusun işçi kalmakla yetinmeyip iş dünyasından politikaya, üniversiteden müzik ve spora kadar hayatın her alanına yayılması, Batı’daki -dolayısıyla azınlık halinde yaşayan- bu müslümanlar için gerek kendi aralarında gerekse yaşadıkları toplumun mensupları ile olan ilişkilerinde muhtelif dinî, siyasî, fikrî ve sosyokültürel problemleri beraberinde getirmiştir. Bu problemlerin Avrupalılar açısından en can alıcı noktası, Avrupa’nın müslümanlar için bir vatan olup olmadığı ve Avrupa kültürünün temelinde İslâm kültürünün yer alıp almadığı konusunun yeterince netliğe kavuşturulamamış olmasıdır. Bu nokta üzerinde öncelikle Avrupalılar’ın düşünmesi gerektiği açıksa da müslümanların da bu sorulara cevap bulmaları zamanı çoktan geçmiştir.”
Doç. Dr. Özcan Hıdır’ın çalışması üç ana bölümden oluşuyor. ‘İslâm Dini ve Temel Kaynakları’ ile ‘İslâm’da Ahlâkî-Medenî ve Manevi Hayat’ başlığında olan ilk iki bölümde İslâm’ın temel ibadetlerinden medeniyet görüşlerine, sanat, estetik ve çevre bilincine kadar çeşitli meseleler dile getiriliyor. Üçüncü bölümde ise başta belirttiğimiz o zorlu alan, Avrupa ve İslam karşılaşmasının, iç içe hayatın sorunsalları masaya yatırılıyor. ‘İslâm-Müslümanlar ve Avrupa/Batı’ başlığını taşıyan bu bölümde Avrupa’da İslâm tasavvuru, İslam düşüncesi ve medeniyetinin Batı’ya etkileri bağlamında Endülüs medeniyeti, İslam korkusu ve İslam karşıtlığı ve Batı’da İslam’a yöneliş gibi çeşitli konular ele alınıyor.
Özcan Hıdır’ın bu özenli çalışması yakın zamanda sona ereceğe benzemeyen İslamofobi ve bir arada yaşama sorunsallarını okumak adına önemli bir kaynak eser konumunda. Elbette Avrupa’da yaşayan Müslümanlar için de önemli bir başucu kitabı…
Doç. Dr. Özcan Hıdır
Avrupa’da İslâmi Hayat – İslâm Dini El Kitabı
Semerkand, 2011, 285 s.