hafiza aise
Sat 27 November 2010, 06:18 pm GMT +0200
4. Avret Mahallini Örtmek:
Yüce Allah, 'Ey Ademogullanl Her mescide ziynetlerinizi kuşanarak gidin.[368] Âyet-i kerîmede geçen 'ziynet' lafzı, avret mahallini örten şeyleri'; 'mescit' lafzı ise, namazı ifade eder. Bu durumda âyet, 'her namazda avret mahallinizi örtün' anlamındadır.
Hanımların Namazda Kapalı Olması Gereken Yerleri:
I. Hanımlar namaz kıldıklarında -yabancıların bulunduğu yerler dahi olsa- elleri ve yüzleri hariç bütün vücutları kapalı olmalıdır. [369]
II. Örtülmesi gereken yerlerden bir kısmının, yabancıların bulunduğu bir yerde, görünmesi durumunda, namaz batıl olmaz, ancak günahkâr olunur. Çünkü bu durumda namazın iptal olduğunu belirten bir delil yoktur. Alimlerin tercih edilen sahih görüşü budur.
III. Yalnız namaz kılan veya eşinin yanında namaz kılan hanımların durumu;
a) Yüzünün ve iki elinin namazda görünmesi caizdir. Alimlerin çoğunluğunun görüşü budur.
b) Namazda saçlarının görünmesi halinde; bu konuyla ilgili rivayet edilen bir hadiste, Alhh, hayız görenin (akü-bâliğ yaşına girmiş olanın) namazını, ancak baş örtüsüyle kabul eder [370] buyrulmuştur. Bu hadis her ne kadar zayıf ise de, Tirmîzî bu hadisin akabinde şu değerlendirmeyi yapmıştır; 'ilim ehli bu rivayetle amel etmiştir. Saçının bir kısmının açık kaldığını bilerek, namaz kılan hanımın namazı caiz değildir. İmam Şafiî, vücudundan herhangi bir yeri görünen hanımın namazı caiz değildir, demiştir'.
Ancak, âlimlerin çoğunluğuna göre, saçından ve vücudundan az bir şey görünen kadının namazı 'sahihtir', iade etmesi gerekmez. Hanifî ve Mâliki mezheplerinin görüşü budur. Saçından veya vücudundan görünen kısım çok olursa, dört mezhebe göre, 'namazını iade etmesi gerekir.[371]
Namazda Hanımların Ayakları:
Ümmü Seleme (radiyallâhu anhâ) Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem)'e; 'kadın yalnız başörtüsü ve gömleğiyle, etek-siz olarak namaz kılabilir mi? diye sordum; 'Gömlek ayaklarının üstünü örtecek şekilde uzun olursa namaz kılabilir' buyurdu.[372]
İmam Şafiîel-Ümm'de (1/77) derki; 'Hanımların namazda, yüzü, iki eli, ve ayaklarının üzeri hariç bütün vücudu avrettir/kapanması gerekir'.
Tirmîzî, İmam Şafiî'nin şöyle dediğini nakleder; '...her ne kadar ayaklarının üzeri açık olsa da namazı caizdir, denilmiştir'. İbnİ Teymİye, ei-Fetâvâ'da, Ebû Hanİfe'nin de bu görüşte olduğunu kaydeder. [373]
İmam Malik ve İmam Ahmed bin Hanbel ise, 'kadının bütün vücudunu avret' kabul etmişlerdir. Hatta Ahmed bin Hanbel, 'tırnakları da dahil, namaz kılarken kadının hiçbir yeri görünme-melidir' demiştir.
Benim tercihim ise, her ne kadar örtülmesi daha ihtiyatlı olsa da, yabancıların bulunmadığı ortamlarda hanımların ayakları açık namaz kılmasının caiz olduğudur. -Allah en doğrusunu bilir.
IV Hanımların bütün vücutlarını örten elbiseyle namaz kılmaları müstehaptır. Örtünmedeki fazlalık daha faziletlidir. Bu nedenle imam Şafiî der ki; 'hanımların ayaklarına kadar uzanan gömlek ve başörtüsüyle kıldıkları namazın caiz olduğunda ittifak edilmiştir. Örtünün fazla olması ise, daha hayırlı ve daha korumalıdır. Çünkü elbisenin üzerinde cilbâb/pardösü olması, rükû ve secde halinde, kalça ve avret bölgesinin açığa çıkmasını ve elbisenin vücudunu vasfetmesini önler. [374]
V. Hür olmayan cariyeler namazları, hür kadınların namazlan gibi kılarlar. Ancak cariyelerin başı açık namaz kliması âlimlerin ittifakıyla [375] caizdir.
VI. Henüz hayız olmamış, küçük kızlara namaz esnasında başörtüsü vacip değildir. İbni Cüreyc anlatıyor; Atâ'ya; 'henüz hayız olmamış, küçük kızın namaz kılmasını' sordum; 'elbiseli olması yeterli' dedi. [376]
[368] Araf, 7/31.
[369] Bkz. MecmûuTFetâuâ, 22/113-120.
[370] Ebû Dâvûd, 641; Tirmîzî, 377; vdğ. Birçok ilim ehli, bu hadisi illetli kabul etmiştir. Bkz. Câmiu Ahkâmı'n-Nisö, 1/310.
[371] Bkz. Mecmûu'I'Fetâvâ, 22/123; İbni Kudâme, ei-Muğnî, 1/601.
[372] Ebû Dâvûd, 640; Beyhakî, 2/232; Mevkuf ve merfu olarak riyavet edilmiştir, 'zayıf hadistir'.
[373] Fetâva, 22/123.
[374] El-Muğnî, 1/602; el-Mühezzeb, 3/172; Câmiu Ahkamı'n-Nisâ, 1/335.
[375] El-Hasen ve Atâ hariç.
[376] Abdurrezzak, ei-Musannef, 3/113; Sahih senetle rivayet edilmiştir.
Yüce Allah, 'Ey Ademogullanl Her mescide ziynetlerinizi kuşanarak gidin.[368] Âyet-i kerîmede geçen 'ziynet' lafzı, avret mahallini örten şeyleri'; 'mescit' lafzı ise, namazı ifade eder. Bu durumda âyet, 'her namazda avret mahallinizi örtün' anlamındadır.
Hanımların Namazda Kapalı Olması Gereken Yerleri:
I. Hanımlar namaz kıldıklarında -yabancıların bulunduğu yerler dahi olsa- elleri ve yüzleri hariç bütün vücutları kapalı olmalıdır. [369]
II. Örtülmesi gereken yerlerden bir kısmının, yabancıların bulunduğu bir yerde, görünmesi durumunda, namaz batıl olmaz, ancak günahkâr olunur. Çünkü bu durumda namazın iptal olduğunu belirten bir delil yoktur. Alimlerin tercih edilen sahih görüşü budur.
III. Yalnız namaz kılan veya eşinin yanında namaz kılan hanımların durumu;
a) Yüzünün ve iki elinin namazda görünmesi caizdir. Alimlerin çoğunluğunun görüşü budur.
b) Namazda saçlarının görünmesi halinde; bu konuyla ilgili rivayet edilen bir hadiste, Alhh, hayız görenin (akü-bâliğ yaşına girmiş olanın) namazını, ancak baş örtüsüyle kabul eder [370] buyrulmuştur. Bu hadis her ne kadar zayıf ise de, Tirmîzî bu hadisin akabinde şu değerlendirmeyi yapmıştır; 'ilim ehli bu rivayetle amel etmiştir. Saçının bir kısmının açık kaldığını bilerek, namaz kılan hanımın namazı caiz değildir. İmam Şafiî, vücudundan herhangi bir yeri görünen hanımın namazı caiz değildir, demiştir'.
Ancak, âlimlerin çoğunluğuna göre, saçından ve vücudundan az bir şey görünen kadının namazı 'sahihtir', iade etmesi gerekmez. Hanifî ve Mâliki mezheplerinin görüşü budur. Saçından veya vücudundan görünen kısım çok olursa, dört mezhebe göre, 'namazını iade etmesi gerekir.[371]
Namazda Hanımların Ayakları:
Ümmü Seleme (radiyallâhu anhâ) Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem)'e; 'kadın yalnız başörtüsü ve gömleğiyle, etek-siz olarak namaz kılabilir mi? diye sordum; 'Gömlek ayaklarının üstünü örtecek şekilde uzun olursa namaz kılabilir' buyurdu.[372]
İmam Şafiîel-Ümm'de (1/77) derki; 'Hanımların namazda, yüzü, iki eli, ve ayaklarının üzeri hariç bütün vücudu avrettir/kapanması gerekir'.
Tirmîzî, İmam Şafiî'nin şöyle dediğini nakleder; '...her ne kadar ayaklarının üzeri açık olsa da namazı caizdir, denilmiştir'. İbnİ Teymİye, ei-Fetâvâ'da, Ebû Hanİfe'nin de bu görüşte olduğunu kaydeder. [373]
İmam Malik ve İmam Ahmed bin Hanbel ise, 'kadının bütün vücudunu avret' kabul etmişlerdir. Hatta Ahmed bin Hanbel, 'tırnakları da dahil, namaz kılarken kadının hiçbir yeri görünme-melidir' demiştir.
Benim tercihim ise, her ne kadar örtülmesi daha ihtiyatlı olsa da, yabancıların bulunmadığı ortamlarda hanımların ayakları açık namaz kılmasının caiz olduğudur. -Allah en doğrusunu bilir.
IV Hanımların bütün vücutlarını örten elbiseyle namaz kılmaları müstehaptır. Örtünmedeki fazlalık daha faziletlidir. Bu nedenle imam Şafiî der ki; 'hanımların ayaklarına kadar uzanan gömlek ve başörtüsüyle kıldıkları namazın caiz olduğunda ittifak edilmiştir. Örtünün fazla olması ise, daha hayırlı ve daha korumalıdır. Çünkü elbisenin üzerinde cilbâb/pardösü olması, rükû ve secde halinde, kalça ve avret bölgesinin açığa çıkmasını ve elbisenin vücudunu vasfetmesini önler. [374]
V. Hür olmayan cariyeler namazları, hür kadınların namazlan gibi kılarlar. Ancak cariyelerin başı açık namaz kliması âlimlerin ittifakıyla [375] caizdir.
VI. Henüz hayız olmamış, küçük kızlara namaz esnasında başörtüsü vacip değildir. İbni Cüreyc anlatıyor; Atâ'ya; 'henüz hayız olmamış, küçük kızın namaz kılmasını' sordum; 'elbiseli olması yeterli' dedi. [376]
[368] Araf, 7/31.
[369] Bkz. MecmûuTFetâuâ, 22/113-120.
[370] Ebû Dâvûd, 641; Tirmîzî, 377; vdğ. Birçok ilim ehli, bu hadisi illetli kabul etmiştir. Bkz. Câmiu Ahkâmı'n-Nisö, 1/310.
[371] Bkz. Mecmûu'I'Fetâvâ, 22/123; İbni Kudâme, ei-Muğnî, 1/601.
[372] Ebû Dâvûd, 640; Beyhakî, 2/232; Mevkuf ve merfu olarak riyavet edilmiştir, 'zayıf hadistir'.
[373] Fetâva, 22/123.
[374] El-Muğnî, 1/602; el-Mühezzeb, 3/172; Câmiu Ahkamı'n-Nisâ, 1/335.
[375] El-Hasen ve Atâ hariç.
[376] Abdurrezzak, ei-Musannef, 3/113; Sahih senetle rivayet edilmiştir.