derya
Thu 21 January 2010, 02:55 pm GMT +0200
ALTMIŞDÖRDÜNCÜ MEKTUP
Bu mektubları derleyen fakir Alauddin’e, Allah onu onun sırlarıyla kutlayıp onun derya gibi nurlarından Alauddin’in üzerine nazil eylesin! Bir talak meselesinin fetvası, talak da hanefi alimleri nezdinde talak hususnda öfke talaktan önce karı kocasından talakın düşürmesini talep etmesi de talaka niyyet etmenin yerine kaim oldukları, şafii alimlerinin nezdinde, azhab tabiri talaka isnadı, talakın kinayesi olduğu ve talak ile telaffuiz eden kimse, talakının düşmesine niyyet etmediği davasında bulunan bir kimse şafii alimlerince, içeceği yeminiyle musaddak olduğu hakkındadır.
ALLAH’IN ADIYLA BAŞLARIM
Bütün hamdler, allah’a mahsustur. Salat ü selam, fendimiz Muhammed’e (aleyhisselam) aline ve ashabına olsun! Bundan sonra bu mektub , alem kutbu kaymakamı (Radıyallahü anh)ın peverdesinden, gözünün nuru El-Şeyh Alauddin’edir. Allah onu iki cihandaki afetlerden korusun! Şerefli mektubunuz peverdeye ulaştı. İçinde yazılan şeyleri anladıktan sonra, ibn-i Abidin kitabını mütalaa ederek mektupta yazdığınız lafızların ne onda, ne de başkasında sarahaten delalet edecek bir şey bulamadı. Ancak, ondan talak hakkında yazdığın bu lafzın, talakın sarihi olduğu anlaşılan ibareyi gördü. Çünkü mezkur kistabda talaka ait başka bir sarih kelimesi ilave olmaksızın farsca:
“Talak baş (talak olsun)” sözü sarih talak tabiri yapmış ve “Talağ, telağ, talak ve telak” kelimelirni de o kabilden saymıştır. Mektupta yazdığınız ibare, talakın kinayesi olduğu kabul edilse de, gerçekten o kitab da öfkeyi talakın niyeti yerine geçirmiştir. Zira, İbni Abidin kitabının metni olan Tenvirü’l-Ebsar kitabı, talakın kinayesini, tefsir ettikten sora, kinaye ile telaffuz eden bir kimse, ancak, boşanmaya niyet etmesi veya durumun delaleti olan aralarında talakın müzkakeresi, yani telaffuz etmeden önce, zevce kocasından talakın düşürmesini talep etmesi veya kocanın öfkelenmesiyle zevcesi boşanır.
Hanefi kitaplarında, mektubunuzda ondan bahsettiğin şahsın fetvası bulunmadığından, imam-ı Şafii (Radıyallahü anh) mezhebine taklid edip, o hususta mezhebini kabul ettikten sonra, talakı düşmediğine fetva verdim. Çünkü adamın söylediği (üç talak benden gitmiş olsun, her ikiniz de gideceksiniz” tabiri ise, fıkıh kitaplarında yazılıdğı üzere talakın kinayesi olup kinaye tabirinin tefsiri, adamın niyyetine bağlıdır. Kendisi talakın düşmesine niyetim olmadğı diye yemin içti. Ve kendisi içtiği bu yemin vasıtasıyla, şeriatçı musaddaktır.
Bitlis’te olduğun zaman, işittiğiniz havadisten başka, hiçbir şey yoktur. Molla Selim’in fikrinde hiçbir kimse ona ittfak etmemiştir. Hatta Seyyid Ali bile Molla Selim’in maksadı ortaya karışıklık çıkarmaktır. Diye terafa mektuplar dağıtmış. Bir mektup da, bu fakire ve diğer birisi de hacı Musa beye göndermiştir.
Bu fakir, size selam edup duanızı diler. Keza bütün dostlara Muhammed Said de size selam eder. Molla Emin ellerinizden öper. Allah, efendimiz Muhammed’e (aleyhisselam) bütün aline, ashabına salat eylesin, 19 Mart 1330. Perverde-i kaymakam-i Kutb-i Alem.
Bu mektubları derleyen fakir Alauddin’e, Allah onu onun sırlarıyla kutlayıp onun derya gibi nurlarından Alauddin’in üzerine nazil eylesin! Bir talak meselesinin fetvası, talak da hanefi alimleri nezdinde talak hususnda öfke talaktan önce karı kocasından talakın düşürmesini talep etmesi de talaka niyyet etmenin yerine kaim oldukları, şafii alimlerinin nezdinde, azhab tabiri talaka isnadı, talakın kinayesi olduğu ve talak ile telaffuiz eden kimse, talakının düşmesine niyyet etmediği davasında bulunan bir kimse şafii alimlerince, içeceği yeminiyle musaddak olduğu hakkındadır.
ALLAH’IN ADIYLA BAŞLARIM
Bütün hamdler, allah’a mahsustur. Salat ü selam, fendimiz Muhammed’e (aleyhisselam) aline ve ashabına olsun! Bundan sonra bu mektub , alem kutbu kaymakamı (Radıyallahü anh)ın peverdesinden, gözünün nuru El-Şeyh Alauddin’edir. Allah onu iki cihandaki afetlerden korusun! Şerefli mektubunuz peverdeye ulaştı. İçinde yazılan şeyleri anladıktan sonra, ibn-i Abidin kitabını mütalaa ederek mektupta yazdığınız lafızların ne onda, ne de başkasında sarahaten delalet edecek bir şey bulamadı. Ancak, ondan talak hakkında yazdığın bu lafzın, talakın sarihi olduğu anlaşılan ibareyi gördü. Çünkü mezkur kistabda talaka ait başka bir sarih kelimesi ilave olmaksızın farsca:
“Talak baş (talak olsun)” sözü sarih talak tabiri yapmış ve “Talağ, telağ, talak ve telak” kelimelirni de o kabilden saymıştır. Mektupta yazdığınız ibare, talakın kinayesi olduğu kabul edilse de, gerçekten o kitab da öfkeyi talakın niyeti yerine geçirmiştir. Zira, İbni Abidin kitabının metni olan Tenvirü’l-Ebsar kitabı, talakın kinayesini, tefsir ettikten sora, kinaye ile telaffuz eden bir kimse, ancak, boşanmaya niyet etmesi veya durumun delaleti olan aralarında talakın müzkakeresi, yani telaffuz etmeden önce, zevce kocasından talakın düşürmesini talep etmesi veya kocanın öfkelenmesiyle zevcesi boşanır.
Hanefi kitaplarında, mektubunuzda ondan bahsettiğin şahsın fetvası bulunmadığından, imam-ı Şafii (Radıyallahü anh) mezhebine taklid edip, o hususta mezhebini kabul ettikten sonra, talakı düşmediğine fetva verdim. Çünkü adamın söylediği (üç talak benden gitmiş olsun, her ikiniz de gideceksiniz” tabiri ise, fıkıh kitaplarında yazılıdğı üzere talakın kinayesi olup kinaye tabirinin tefsiri, adamın niyyetine bağlıdır. Kendisi talakın düşmesine niyetim olmadğı diye yemin içti. Ve kendisi içtiği bu yemin vasıtasıyla, şeriatçı musaddaktır.
Bitlis’te olduğun zaman, işittiğiniz havadisten başka, hiçbir şey yoktur. Molla Selim’in fikrinde hiçbir kimse ona ittfak etmemiştir. Hatta Seyyid Ali bile Molla Selim’in maksadı ortaya karışıklık çıkarmaktır. Diye terafa mektuplar dağıtmış. Bir mektup da, bu fakire ve diğer birisi de hacı Musa beye göndermiştir.
Bu fakir, size selam edup duanızı diler. Keza bütün dostlara Muhammed Said de size selam eder. Molla Emin ellerinizden öper. Allah, efendimiz Muhammed’e (aleyhisselam) bütün aline, ashabına salat eylesin, 19 Mart 1330. Perverde-i kaymakam-i Kutb-i Alem.