Hadice
Mon 24 January 2011, 03:10 pm GMT +0200
ALIŞKANLIĞIN YETKİSİ VE GÜCÜ:
Bir araştırmacı şöyle diyor: “İnsana yeryüzündeki adetlerin tümü, demek mümkündür”. Rausseau da: “İnsan köle doğar, köle ölür; çünkü doğduğu içn kundağa, öldüğü gün de kefene sarılır” diyor. Demek isityor ki, insan beşikten mezara kadar adetlerin, geleneklerin esiridir.
Eskiler de şöyle demişler: “Adet ikinci tabiattır”. fiunu demek istiyorlar ki, adetin de “birinci tabiata” yakın gücü vardır. Birinci tabiat insanın yaratılışıdır. Her insan bu aleme, çeşitli imkanlarla donatılmış bir cihaz gibi gelir: Görecek gözü, duyacak kulağı, hazm edecek midesi, bir sürü güdüsü v.s. v.s. vardır. Doğuşta bizde bulunan ve babalarımızdan dedelerimizden miras aldığımız şey ilk tabiatımızdır (karakter). Bunun insan üzerinde büyük tesiri vardır. Eğer insan, kulağı ile görmek ve gözü ile duymak istese başaramaz; muhakkak buna boyun eğmek zorundadır.
İnsanın, ilk tabiatına güzellik, çirkinlik gibi yaptığı ilavelere de “ikinci tabiat” veya “adet=alışkanlık” denir. Bunun da insan üzerinde büyük etkisi vardır. Hayatta kendimize çizdiğimiz yolun ve o yolda yürüyüşümüzün, tabiatımızın yetkisine yakın, üzerimizde yetkisi vardır. Biz, hayatımızın ilk yıllarında hürüz; atedin üzerimizde yetkisi yoktur. Ne zaman ki büyürüz; yemek, içmek, giymek ve konuşmak gibi işlerimizin % 90’ı alışkanlık halini alır. Bunları yaparken fazla düşünmeye ihtiyaç duymayız. Ve bırakmak da zor gelir. Artık hayatımız ömrümüzün baharında kazandığımız bir sürü kuru fikir ve iş tekraralarından ibaret olur”.
Ferd olsun, toplum olsun işte alışkınlığın insan üzerindeki etkisi de bu derecedir. Eğer insan iyi şeylere alışmışsa ne mutlu ona! O artık vücuduna zarar veren şeyleri yer, aklını kaybetiren şeyleri içer, dar ve boğazını sıkan elbiseleri giyer ve beğenmediği, ikrah ettiği şeyleri irtikap eder. Bütün bunların sebebi alışkınlıktır; aklının ve iradesinin, alışkanlığın etkisi altında kalmış olmasıdır. İçki içenlerde, uyuşturucu madde kullanlarda ve kumar oynayanlarda gördüklerimiz de bu dediklerimizi isbat eder.