sumeyye
Sun 23 October 2011, 03:00 pm GMT +0200
Abdest Bozmak/İhtiyaç Gidermek
34. İbn Ömer demiştir ki: "Resûlullah (sallallahu aleyhi vesellem) ihtiyaç gidermek için Muğammes'e giderdi." Nâfi, bu yerin Mekke'nin iki mil kadar uzağında olduğunu söylemiştir.[42] (Ebû Ya'lâ)
35. Enes'den nakledildiğine göre Resûlullah (sallallahu aleyhi vesellem) ihtiyaç gidermek için dışarı çıktığında,' kimsenin onu göremeyeceği bir yere kadar uzaklaşırdı. (Ebû Ya'lâ) [43]
36. Yahya b. Ubeyd'in babasından naklettiğine göre Hz. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) konak yeri için uygun mekan araştırdığı gibi küçük abdest bozmak için de uygun yer araştırırdı.[44] (el-Hâris)
37. Talha b. Ebû Kanân'ın [45] bildirdiğine göre Resûlullah (sallallahu aleyhi vesellem) bevletmek istediğinde sert toprakla karşılaşırsa, (eline) bir çubuk alır, yeri eşeleyip toprağı dağıtır, sonra bevlederdi.[46] (el-Hâris)
38. Ebû Saîd el-Hudrî'nin naklettiğine göre Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem): "Kişi elbisesini çıkardığında cinlerin bakışlarını, insanoğlunun ayıp yerlerinden engelleyen perde, onun Bismillah demesidir" buyurmuştur.[47] (Ahmed b. Menî) [48]
39. Hz. Peygamber'in (sallallahu aleyhi vesellem) ashabından olan el-Hadramî'nin [49] bildirdiğine göre bir bedevi, Allah'ın Resulü (sallallahu aleyhi vesellem) ile karşılaşıp ona büyük abdest bozmakla ilgili görüşünü sordu. O da: "İstinca yaparken önünü ya da arkanı kıbleye dönme!" buyurdu. "Ya Resûlallah! Ya nasıl yapayım?" diye sorunca da: "Enine iki taşla bundan sakın. Sonra üçüncüsünü ekle!" buyurdu. Senedinde metruk bir ravi vardır.
(Ebû Ya'lâ)
40. Aynı senetle nakledildiğine göre Resûlullah (sallallahu aleyhi vesellem) kişinin sağ eliyle taharetlenmesini/istinca yapmasını yasaklamıştır.
İbn Kani', Hadramî b. Âmir [50] el-Esedî'nin biyografisinde sadece ikinci rivayeti "ve rüzgâra dönmesini... yasaklamıştır" ilavesiyle nakletmiştir. (Ebû Ya'lâ) [51]
41. Mücâhid demiştir ki: Resûlullah (sallallahu aleyhi vesellem) bir çok kez sevdiği bir tepecikte ayakta küçük abdest bozmuştur.[52] (Müsedded)
42. Usâme b. Zeyd'in bildirdiğine göre Resûlullah (sallallahu aleyhi vesellem) büyük veya küçük abdest bozarken kıbleye dönülmesini yasaklamıştır. (Ebû Ya'lâ) [53]
43. İmrân b. Hudeyr'in, Muharrar b. Ebû Hureyre'nin dayılarından bir adamdan rivayet ettiğine göre o, Ebû Hureyre'yi üzerinde iki çiçekli elbiseyle [54] ayakta küçük abdest bozarken görmüş. Sonra su isteyerek oradaki necaseti yıkamıştır. (Müsedded) [55]
44. Ebû Zıbyân demiştir ki: Ben, Hz. Ali'yi Rahba'da [56] ayakta bevlederken gördüm. Sonra abdest alıp nalınları üzerine mesnetti. Sonra mescide girdi.[57] (Müsedded)
45. Enes, tuvalet taşma (mihrâs) [58] giderek ayakta bevletmiş, sonra abdest alıp mestleri üzerine meshetmiş ve mescide yönelmiştir. (Ondan rivayette bulunan ravi der ki:) Ben kendisine: "Sen hoş görülmeyen bir şey yaptın!" dedim. O da; "Ben dokuz yıl Allah Resülü'ne (sallallahu aleyhi vesellem) hizmet ettim. O böyle yapardı" diye karşılık verdi. (Ebû Bekir b. Ebî Şeybe)
46. Ebû Hâzım'ın bildirdiğine göre o, Sehl b. Sa'd'in yaşlı adamlar gibi ayakta bevlettiğini, sonra abdest alıp mestler üzerine meshettiğini görmüş. (Ebû Hazım demiştir ki) Ona: "Mestleri çıkarmayacak mısın?" diye sordum. "Hayır- Ben, benden de, senden de daha Hayırlı Olan'ın onlar üzerine meshettiğini gördüm" dedi. (Ebû Bekir b. Ebî Şeybe) Hadis sahihtir.
47. Muhammed b. Şîrîn demiştir ki: Sa'd b. Ubâde ayakta bevlederken öldü. Ardından cinler şu sözlerle ağladılar: Hazrec'in efendisi Sa a b. Ubâae'yi öldürdük. İki ok atıp, onu tam kalbinden vurduk. (el-Hâhs) [59]
48. Mutarrif demiştir ki: Bir bedevi bana şöyle dedi: "Ben, Ebû Zer'in sohbetinde bulundum. Onun bütün ahlâkından hoşlandım. Yalnız helaya girip çıktıktan sonra suyla istinca yapması (ya da avret mahalline su serpmesi) hoşuma gitmedi." (Müsedded)
49. Muhammed b. Abdurrahman, Müdlic oğullarından bir adamdan, o da babasından şöyle dediğini nakletmiştir: Surâka b. Mâlik gelerek: "Resûlullah (sallallahu akyhi vesellem) bize şunları şunları öğretti" demeye başladı. Topluluk içinden biri: "Peki tuvalet ihtiyacınızı nasıl gidermenizi öğretti?" diye sordu.
O da: "Evet. Bize (çömelirken) sağ ayağımız üzerine yüklenip sol ayağımızı dikmemizi öğretti" şeklinde cevap verdi. (Ebû Bekir b. Ebî Şeybe) [60]
50. İbn Abbâs'm naklettiğine göre Resûlullah (sallallahu aleylıi vesellem): "Kabir azabının çoğu İdrardandır. Öyleyse idrardan sakının" buyurmuştur. (Ahmed b. Menî) [61]
51. Urve'nin naklettiğine göre Resûlullah {sallallahu aleyhi veseliem): "İsti/icada üç taş yeterlidir" buyurmuştur. (Müsedded) [62]
52. Abdullah b. Amr şöyle nakletmiştir: Cin gecesi (Allah Resûlü'nün cinlerle görüştüğü gece) Resûlullah {sallallahu aleyhi vesellem) ile beraberdim. Onları işittim. Resûlullah'a (sallallahu aleyhi vesellem) istinca hakkında soru soruyorlardı. Bu soruya Allah Resûlü'nün: "Üç taş" diyerek cevap verdiğini duydum. "Ya suya ne dersin?" dediler. "O temizlik bakımından daha iyi, daha İyi!" buyurdu. (İbn Ebî Ömer) [63]
53. Abdullah (b. Ömer)'in bildirdiğine göre Hz. Peygamber'e (sallallahualeyhi vesellem) Cezîre'den cinlerinin temsilcileri geldi. Bir müddet Hz. Peygamberin (saallahu aleyhi vesellem) yanında kaldılar. Sonra ülkelerine dönmek İstediler ve Allah Resûlü'nden (sallallahu aleyhi vesellem) kendilerine azık vermesini talep ettiler. Resûlullah (sallallahu aleyhi vesellem): "Yanımda size verecek bir azık yoktur! Fakat yaklaşın. Sizin İçin rastladığınız her kemik taze et, rastladığınız her tezek de hurma mesabesindedir" buyurdu. Bu yüzden hayvan pisliği ve eskimiş kemikler ile silinmek yasaklanmıştır.[64] (Ebû Ya'lâ)
54. Abdullah (b. Mes'ûd)'un naklettiğine göre Resûlullah (sallallahu aleyhi vesellem): "Muhakkak ki Allah tektir, teki sever. İstinca yaparken taşları tekleyin" buyurmuştur.[65] (Ebû Ya'lâ)
55. îbn Ömer'in naklettiğine göre Resûlullah (sallallahu aleyhi vesellem): "(İhtiyaç giderdikten sonra) Kıçınızı (Arka mahallinizi) iyi temizleyin. Çünkü bu, basuru önler" buyurmuştur.[66] (Ebû Ya'lâ)
[42] Bu yer, Tâif yolu üzerindedir. Orada, el-Kâmûs'da bildirildiğine göre Ebû Riğâl'in kabri bulunmaktadır. Heysemî hadisin kaynağı olarak Ebû Ya'lâ ve Taberânî'ye işaret etmiş ve ravilerinin Sahîh'in ravilerinden olduğunu söylemiştir. (1, 203)
[43] Şartına uymasına rağmen Heysemî bunu zikretmemiştir. Ebû Dâvud benzerini Sünen'inin başında Muğîre b. Şu'be ve Câbir b. Abdullah'tan nakletmiştir. Bûsîrî, Atâ b. Ebû Meymûne'nin zayıf olması sebebiyle hadisin zayıf olduğunu söylemiştir.
[44] Taberânî bunu, d-Mu'cemu'l-evsnt'ta Yahya b. Ubeyd'den, o da babasından, o da Ebû Hureyre'den nakletmiştir. Bkz. Mecmau'z-Zevnid, 1, 204. Heysemî; "Ben, Yahya b. Ubeyd b. Düccî ve babasını zikredeni görmedim" demiştir. Ben derim ki: "İbn Ebî Hatim, her biri babasından rivayette bulunan, Yahya b. Ubeyd isimli bir grup kimse zikretmiştir."
[45] Ebû Davud'un el-Merâsİl'inde bu şekilde geçmiştir. Asıl nüshada ise hata sonucu "Ebû Sâdıka", Miisnede'dc de "Ebû Sâffa" diye yer almıştır. Bûsîrî, el-Velîd b. Müslim'in teâlis yapması sebebiyle rivayeti zayıf görmüştür.
[46] Buna göre varit olan sert toprak üzerine bevletme yasağı, eşelemeksizin bevletmeye sorulmalıdır.
[47] Mecmau'z-zevâiâ'de ifade "elbiselerini çıkardıklarında. demeleridir" şeklinde yer almıştır.
[48] Müsnede'de geçtiği üzere bunu Taberânî, ed-Dü'vât'tu, Ibn Adî de Enes hadisi olarak nakletmiştir, Heysemî, Mecmnıı'z-zevâid'de (I, 205) demiştir ki: "Bunu Taberânî eî-Mu'cenut'l-evsat'ta iki ayrı senetle rivayet etmiştir. Senetlerden birinde Saîd b, Mesleme el-Umevî bulunmaktadır ki, Buharı ve başkaları onu zayıf olarak değerlendirmişlerdir. İbn Hibbân ve İbn Adî ise güvenilir olduğunu söylemişlerdir. Geri kalan ravüeri ise güvenilir kimselerdir." İbn Menî'nin senedinde ise Zeyd el-Ammî geçmiştir ki, Bûsîrî onun zayıf biri olduğunu söylemiştir.
[49] Bu zât el-Hadramî b. Âmir el-Esedî Ebû Keddâm olup, Hafız İbn Hacer d-İsâbe'de (I, 341) zikretmiştir. Kendisinden bundan sonra gelen hadisi naklederek kaynak olarak Ebû Ya'lâ ve İbn Kâni'ye işaret etmiştir.
[50] el-İsâbe'de bu şekilde yer almıştır. Asıl nüshalarda ise "Ammâr" şeklinde geçmiştir.
[51] Şartlarına uygun olmasına rağmen Heysemî bu iki hadisi eserinde zikretmemiştir. Ki bu onun, kitabında Ebû Ya'lâ'nm muhtasar nüshasını esas aldığını gösterir.
[52] İbn Ebî Şeybe, I, 83.
[53] Bu ilave tarafımızdan yapılmıştır, Çünkü hadis Miisnede'de senediyle Ebû Ya'îâ'nın rivayeti olarak zikredilmiştir. el-İthnfda da o şekilde geçmiştir.
[54] Asıllarda kelime şeklinde yer almıştır. el-İthâfta ise "JU-jy" diye geçmiştir. Bana göre de doğrusu budur.
[55] İbn Ebî Şeybe muhtasar olarak nakletmiş olup (I, 83), Bûsîrî bunu gözden kaçırmıştır.
[56] Rahba, Küfe mescidinin avlusudur.
[57] İbn Ebî Şeybe muhtasar olarak nakletmiş olup (I, 127). Bûsîrî, senedine hasen hükmünü vermiştir.
[58] Mihrâs, çok su alan içi oyulmuş taştır. Bundan tuvalet taşı yapıldığı da okırdu.
[59] Heysemî bunu Taberânî'ye nispet etmiş ve "İbn Sîrin, Sa'd b. Ubâde'ye yetişmemiştir" kaydını düşmüştür (I, 206).
[60] Bunu Taberânî de el-Mu'cemu'l-kebîr'de nakletmiştir. Bkz. Mecmau'z-zevniâ, I, 206. Diğer yandan İbn Menî, Hâkim ve Beyhakî bunun tersini rivayet ederek hadisi "Bize sol ayağımız üzerine yüklenip sağ ayağımızı dikmemizi emretti" ifadesiyle nakletmişlerdir. Fakat Bûsîrî'nin belirttiğine göre senetteki tabiî meçhuldür.
[61] Bunu Bezzâr ve el-Mucemu'l-kebîr'de Taberânî rivayet etmiştir. Bkz. Mecmau'z-zevâid, I, 207. Bûsîrî senedinin hasen olduğunu söylemiştir.
[62] Bûsîrî demiştir ki: "Bunu MÜsedded sahih, fakat mürsel bir senetle nakletmiştir"
[63] Bûsîrî demiştir ki: "Senedinde yer alan ei-İfrîkî zayıftır. Fakat bu rivayetinde tek değildir."
[64] Bûsîrî'nin belirttiğine göre senedi, Abdullah b. Nâfi'nin zayıf oluşu sebebiyle zayıftır.
[65] Heysemî demiştir ki: "Senedinde yer alan Ahmed b. İmrân el-Ahnesî metruktür." Ben derim ki: "İbn Hibban ve İbn Adî onu güvenilir görmüşlerdir. Ebû Zür'a "Onu terkctmişlerdir" açıklamasını yapmıştır. Bûsîrî ise: "Senedinde yer alan ibrahim el-Hicrî zayıftır" demiştir.
[66] Senedi zayıftır. Çünkü Osman b. Matar zayıftır.