Esila
Fri 4 February 2011, 12:22 pm GMT +0200
Elbette, bu yedi adet esaslara istinaden deriz: Hazret-i İmam-ı Ali (r.a.) nasıl ki meşhur Sözlere tertipleri üzerine işaret etmiş ve Mektubat’tan bir kısmına ve Lem’alardan en mühimlerine tertiple bakmış. Öyle de,
وَبِاَسْمَاۤئِكَ الْحُسْنٰى اَجِرْنِى مِنَ الشَّتَتْ 1 cümlesiyle Otuzuncu Lem’aya, yani müstakil Lem’alardan en son olan Esmâ-i Sitte Risalesine tahsin ederek bakıyor ve حُرُوفٌ لِبَهْرَامٍ عَلَتْ وَتَشَامَخَتْ 2 kelâmıyla dahi Otuzuncu Lem’ayı takip eden İşarât-ı Huruf-u Kur’âniye Risalesine takdir edip işaretle tasdik ediyor.
وَاسْمُ عَصَا مُوسىَ بِهِ الظُّلْمَتُ انْجَلَتْ 3 kelimesiyle dahi şimdilik en âhir risale ve tevhid ve imanın elinde Âsâ-yı Mûsâ gibi harikalı en kuvvetli burhan olan mecmua risalesini senâkârâne remzen gösteriyor gibi bir tarz-ı ifadeden bilâperva hükmediyoruz ki, Hazret-i İmam-ı Ali (r.a.) hem Risale-i Nur’dan, hem çok ehemmiyetli risalelerinden mânâ-yı hakikî ve mecazî ile işârî ve remzî ve îmâî ve telvihî bir surette haber veriyor. Kimin şüphesi varsa, işaret olunan risalelere bir kere dikkatle baksın. İnsafı varsa şüphesi kalmaz zannediyorum. Buradaki mânâ-yı işârî ve medlûl-u mecazîlere karinelerin en güzeli ve lâtifi, aynı tertibi muhafaza ile verilen isimlerin münasebetidir. Meselâ, yirmi dokuz, otuz ve otuz bir ve otuz iki mertebe-i tâdâdda Yirmi Dokuz ve Otuz ve Otuz Bir ve Otuz İkinci Sözlere gayet münasip isimlerle ve başta Sözlerin başı olan Birinci Söze, aynı besmele sırrıyla ve âhirde şimdilik risalelerin âhirine, mâhiyetini gösterir lâyık birer isim vererek işaret etmesi gerçi gizli ise de, fakat çok güzeldir ve letafetlidir.
Ben itiraf ediyorum ki, böyle makbul bir eserin mazharı olmak, hiçbir vech ile o makama liyakatim yoktur. Fakat küçük, ehemmiyetsiz bir çekirdekten koca
Dipnot-1
Güzel isimlerin ile beni sıkıntı ve perişaniyetten koru.
Dipnot-2
Öyle harfler ki Mars yıldızı gibi yücedir.
Dipnot-3
Asâ-yı Mûsa ismiyle karanlıklar dağılır.
Esmâ-i Sitte Risalesi: Allah’ın altı isminde bulunan bazı ince mânâları anlatan risale, Otuzuncu Lem’a Hazret-i İmam-ı Ali: [bk. bilgiler – Ali (r.a.)]
bilâpervâ: pervasız, çekinmeden burhan: güçlü delil, kanıt
ehemmiyetli: önemli istinaden: dayanarak
karine: delil, ipucu kelâm: söz, ifade
letafet: güzellik, hoşluk liyakat: lâyık olma
lâtif: güzel, hoş mahiyet: esas, nitelik, özellik
makbul: kabul edilen mazhar: ayna olma, erişme
mecmua: düzenlenmiş, bir araya getirilmiş medlûl-ü mecazî: mecaz yoluyla ifade edilen mânâ
mertebe-i tâdâd: sayma ve sıralama mertebesi muhafaza: koruma, saklama
mânâ-yı hakikî: asıl kastedilen mânâ mânâ-yı işârî: ince işaret ile bildirilen mânâ
mânâ-yı mecazî: gerçek anlamı dışında başka bir mânâda kullanılan mânâ-yı remzî: işaret edilen mânâ
mânâ-yı telvihî: kinaye şeklinde açıklama mânâ-yı îmâî: işaret edilen mânâ
münasebet: bağlantı, ilişki münasip: uygun
müstakil: bağımsız, başlı başına remzen: işaret ederek
risale: kitapçık; Risale-i Nur’da yer alan bölümlerden her birisi senâkârâne: överek ve medheder bir şekilde
suret: biçim, şekil tahsin: güzel görme, güzelleştirme
takdir: beğendiğini dile getirme tarz-ı ifade: ifade etme tarzı
tertip: düzene koyma tevhid: birleme; Allah’ı bir olarak bilme ve ilân etme
vecih: şekil, tarz âhir: son
İşarât-ı Huruf-u Kur’âniye Risalesi: bazı Kur’ân harflerinin işaret ettiği mânâları anlatan risale; Birinci Şuâ