selsebil
Fri 11 September 2009, 02:38 pm GMT +0200
Tekil, İkil, Çoğul
Eve dönüş
Okulda ders bitti. Halit eve doğru çıktı. Yanında sınıfından iki arkadaşı vardı. Üç arkadaş istasyona kadar yürüdüler. İki arkadaş istasyonda evlerine gitmek için trene binip Halid’i orada bıraktılar. Halit otobüse bindi. Otobüste okuldan evlerine dönen erkek ve bayan öğretmenler vardı. Halit onlara selam verdi ve sohbet etti. Evine yakın bir durakta halit otobüsten indi Halit’le birlikte iki bayan öğretmen otobüsten indi. Çünkü onlar aynı mahallede oturuyorlar. Halit okuldan çıktıktan bir saat sonra evine vardı. Onu erkek ve kız kardeşleri büyük coşku ve sevinçle karşıladı.
Genellikle ikillerin nasıl yapıldığı merfu, mansub, mecrur tablosunda mevcuttur. Bu yüzden bu tabloyu dikkatle incelemenizi tavsiye ediyorum.
Yine de rahat anlamanız için örnekler sunuyorum.
Merfu durumu
çoğul
ikil
tekil
مذكر Erkek
طالبون
طالبان
طالب
كرسيون
كرسيان
كرسي
طالبات
طالبتان
طالبة
مؤنث Dişi
مدنيات
مدنيتان
مدنية
Mansub ve mecrur halleri
çoğul
ikil
tekil
مذكر Erkek
طالبِين
طالبيْن
طالب
كرسيِين
كرسييْن
كرسي
طالبات
طالبتيْن
طالبة
مؤنث Dişi
طالبات
مدنيتيْن
مدنية
Görüldüğü gibi müzekker kelimeler ikil yapılırken merfu durumunda (ان) mecrur ve mansub durumunda da (يْنِ) almaktadır.
müennes kelimeler ise yine aynı şekilde ikil yapılırken merfu durumunda (ان) mecrur ve mansub durumunda da (يْنِ) almaktadır.
Çoğul yapılırken müzekker kelimeler merfu durumunda (ون) mecrur ve mansub durumunda da (ين) almaktadır.
Müennes kelimeler her durumda çoğul olurken (ات) almaktadır.
Bunların dışında da kurala uymayan “kırık çoğullar=cem-i teksir” bulunmaktadır.
* alıştırmalardaki ikil ve çoğul yapım şekillerini öğrenmek bu konuda çıkacak olan soruları yapabilmeniz anlamına gelmektedir.
Alıştırma 1
Ankara Türkiye’nin ortasına düşen büyük bir şehirdir, ve ülkenin başkentidir. Ankara’da iki tane hava alanı bulunmaktadır: Birisi devlet, diğeri de askeridir. Bu iki havaalanında her gün dünyanın her bir tarafından erkek ve bayan yolcular taşıyan Türk ve yabancı havayollarına ait yüzlerce uçak iniş yapmaktadır. Ankara’ya bakanlıklarda ve devlet dairelerindeki resmi işlemlerini yapmak için ülkenin her bir şehrinden ve köyünden trenlerle, otobüslerle, şahsi ve kamu arabalarıyla binlerce vatandaş gelmektedir.
Ankara’da beş tane üniversite bulunmaktadır ve bu üniversitelerde Türk ve yabancı yüz binin üzerinde öğrenci ders görmektedir. Ankara’da futbol ve diğer spor etkinlikleri için iki tane oyun sahası bulunmaktadır.
Alıştırma 3
İkil: Müsenna (mansub/mecrur)
İkil: Müsenna (merfu)
Tekil: Müfred
القلمين
القلمان
القلم
الكتابين
الكتابان
الكتاب
المصباحين
المصباحان
المصباح
الطبيبين
الطبيبان
الطبيب
الطريقين
الطريقان
الطريق
الفتيين
الفتيان
الفتى
العصوين
العصوان
العصا
الفتويين
الفتويان
الفتوى
القضيين
القضيان
القضي
الدعاءين
الدعاءان – الدعاوان
الدعاء
الإنشاءين
الإنشاءان – الدعاوان
الإنشاء
البيضاءين
البيضاء - البيضوان
البيضاء
Alıştırma 4
أمر بإنشاء هاتين الكليتين وزير التربية و اختط خطيهما مهندسان ماهران أكملا دراستيهما في جامعتي استانبول و الشرق الاوسط التكنيكية و ساعدهما خبيران في الهندسة وظفهما رئيس الجامعة.
Alıştırma 5
çoğul: cemi (mansub/mecrur)
çoğul: cemi (merfu)
Tekil: Müfred
müzekker
الطالبين
الطالبون
الطالب
الركبين
الركبون
الركب
الموظفين
الموظفون
الموظف
المديرين
المديرون
المدير
محمدين
محمدون
محمد
Müennes
الطالبات
الطالبات
الطالبة
الركبات
الركبات
الركبة
الموظفات
الموظفات
الموظفة
المديرات
المديرات
المديرة
زينبات
زينبات
زينب
ِAlıştırma 6
الطائرات
منتظرون
تلميذتان
المفكرون
Alıştırma 7
1- المحاضرون حضرون.
2- الطالبون ناجحون.
3- المسافرون جالسون.
4- القاضيون عادلون.
5- الفتيات نظيفات.
6- الرجال أزكياء.
الرجال زكيون.
7- نساء مسلمات.
8- مدرسات جديدات.
9- صُوَرٌ كبيرة.
10- شاعرات جاهليات.
Alıştırma 8
بيوت
طرق
شوارع
منازل
مدن
سكاكين
ملائق
أبواب
نوافذ
__
مفاتح
___
فتن
أغنياء
أراضي
علوم
أقلام
كتب
صحف
بحوث_أبحاث
قراطس
قوات
سنوات
سفن
جرائح
مرضى
ملل
أستذة
ألبسة
أثواب
أحذية
قمصان
أسالب
فلاسفة
قدماء
سفلاء
Değerlendirme soruları
1- كتابين
2- نساء
3- مسرورين
4- الأستذة
Eve dönüş
Okulda ders bitti. Halit eve doğru çıktı. Yanında sınıfından iki arkadaşı vardı. Üç arkadaş istasyona kadar yürüdüler. İki arkadaş istasyonda evlerine gitmek için trene binip Halid’i orada bıraktılar. Halit otobüse bindi. Otobüste okuldan evlerine dönen erkek ve bayan öğretmenler vardı. Halit onlara selam verdi ve sohbet etti. Evine yakın bir durakta halit otobüsten indi Halit’le birlikte iki bayan öğretmen otobüsten indi. Çünkü onlar aynı mahallede oturuyorlar. Halit okuldan çıktıktan bir saat sonra evine vardı. Onu erkek ve kız kardeşleri büyük coşku ve sevinçle karşıladı.
Genellikle ikillerin nasıl yapıldığı merfu, mansub, mecrur tablosunda mevcuttur. Bu yüzden bu tabloyu dikkatle incelemenizi tavsiye ediyorum.
Yine de rahat anlamanız için örnekler sunuyorum.
Merfu durumu
çoğul
ikil
tekil
مذكر Erkek
طالبون
طالبان
طالب
كرسيون
كرسيان
كرسي
طالبات
طالبتان
طالبة
مؤنث Dişi
مدنيات
مدنيتان
مدنية
Mansub ve mecrur halleri
çoğul
ikil
tekil
مذكر Erkek
طالبِين
طالبيْن
طالب
كرسيِين
كرسييْن
كرسي
طالبات
طالبتيْن
طالبة
مؤنث Dişi
طالبات
مدنيتيْن
مدنية
Görüldüğü gibi müzekker kelimeler ikil yapılırken merfu durumunda (ان) mecrur ve mansub durumunda da (يْنِ) almaktadır.
müennes kelimeler ise yine aynı şekilde ikil yapılırken merfu durumunda (ان) mecrur ve mansub durumunda da (يْنِ) almaktadır.
Çoğul yapılırken müzekker kelimeler merfu durumunda (ون) mecrur ve mansub durumunda da (ين) almaktadır.
Müennes kelimeler her durumda çoğul olurken (ات) almaktadır.
Bunların dışında da kurala uymayan “kırık çoğullar=cem-i teksir” bulunmaktadır.
* alıştırmalardaki ikil ve çoğul yapım şekillerini öğrenmek bu konuda çıkacak olan soruları yapabilmeniz anlamına gelmektedir.
Alıştırma 1
Ankara Türkiye’nin ortasına düşen büyük bir şehirdir, ve ülkenin başkentidir. Ankara’da iki tane hava alanı bulunmaktadır: Birisi devlet, diğeri de askeridir. Bu iki havaalanında her gün dünyanın her bir tarafından erkek ve bayan yolcular taşıyan Türk ve yabancı havayollarına ait yüzlerce uçak iniş yapmaktadır. Ankara’ya bakanlıklarda ve devlet dairelerindeki resmi işlemlerini yapmak için ülkenin her bir şehrinden ve köyünden trenlerle, otobüslerle, şahsi ve kamu arabalarıyla binlerce vatandaş gelmektedir.
Ankara’da beş tane üniversite bulunmaktadır ve bu üniversitelerde Türk ve yabancı yüz binin üzerinde öğrenci ders görmektedir. Ankara’da futbol ve diğer spor etkinlikleri için iki tane oyun sahası bulunmaktadır.
Alıştırma 3
İkil: Müsenna (mansub/mecrur)
İkil: Müsenna (merfu)
Tekil: Müfred
القلمين
القلمان
القلم
الكتابين
الكتابان
الكتاب
المصباحين
المصباحان
المصباح
الطبيبين
الطبيبان
الطبيب
الطريقين
الطريقان
الطريق
الفتيين
الفتيان
الفتى
العصوين
العصوان
العصا
الفتويين
الفتويان
الفتوى
القضيين
القضيان
القضي
الدعاءين
الدعاءان – الدعاوان
الدعاء
الإنشاءين
الإنشاءان – الدعاوان
الإنشاء
البيضاءين
البيضاء - البيضوان
البيضاء
Alıştırma 4
أمر بإنشاء هاتين الكليتين وزير التربية و اختط خطيهما مهندسان ماهران أكملا دراستيهما في جامعتي استانبول و الشرق الاوسط التكنيكية و ساعدهما خبيران في الهندسة وظفهما رئيس الجامعة.
Alıştırma 5
çoğul: cemi (mansub/mecrur)
çoğul: cemi (merfu)
Tekil: Müfred
müzekker
الطالبين
الطالبون
الطالب
الركبين
الركبون
الركب
الموظفين
الموظفون
الموظف
المديرين
المديرون
المدير
محمدين
محمدون
محمد
Müennes
الطالبات
الطالبات
الطالبة
الركبات
الركبات
الركبة
الموظفات
الموظفات
الموظفة
المديرات
المديرات
المديرة
زينبات
زينبات
زينب
ِAlıştırma 6
الطائرات
منتظرون
تلميذتان
المفكرون
Alıştırma 7
1- المحاضرون حضرون.
2- الطالبون ناجحون.
3- المسافرون جالسون.
4- القاضيون عادلون.
5- الفتيات نظيفات.
6- الرجال أزكياء.
الرجال زكيون.
7- نساء مسلمات.
8- مدرسات جديدات.
9- صُوَرٌ كبيرة.
10- شاعرات جاهليات.
Alıştırma 8
بيوت
طرق
شوارع
منازل
مدن
سكاكين
ملائق
أبواب
نوافذ
__
مفاتح
___
فتن
أغنياء
أراضي
علوم
أقلام
كتب
صحف
بحوث_أبحاث
قراطس
قوات
سنوات
سفن
جرائح
مرضى
ملل
أستذة
ألبسة
أثواب
أحذية
قمصان
أسالب
فلاسفة
قدماء
سفلاء
Değerlendirme soruları
1- كتابين
2- نساء
3- مسرورين
4- الأستذة