reyyan
Thu 20 October 2011, 07:57 pm GMT +0200
Minhâcü’l Âbidîn’den
Eylül 2011 153.SAYI
Ali KAYA kaleme aldı, TASAVVUF KLASİKLERİ bölümünde yayınlandı.
Niçin Tövbe Etmeliyiz?
Ey ibadete talip kişi! Allah Tealâ seni taatinde muvaffak kılsın, gerekli olan bilgileri öğrendikten sonra yapman gereken tövbe etmektir. İki sebepten dolayı tövbe etmen gerekiyor:
Birinci sebep: İbadette muvaffak olabilmek için tövbe etmelisin. Çünkü günahların kötülüğü, ilahi yardımdan mahrumiyete sebep olur, peşinden de başarısızlık gelir. Günah bağlarıyla eli kolu bağlanmış bir kişi Allah Tealâ’ya taat yolunda yürüyemez, kullukta mesafe alamaz. Günahların ağırlığı, hayırlı işlerde hızlı ve atak olmaya, ibadetlere karşı şevkli ve arzulu olmaya engeldir. Günahlarda ısrar, hiç şüphesiz kalpleri karartır. Nihayet kalp öyle bir hale gelir ki kapkara ve kaskatı kesilir; ne samimiyet ve saflığından bir eser kalır, ne de ibadetlerden bir lezzet ve haz alır!
Doğrusu hayret etmek gerekir, böylesine kötülüklerin ve kasvetin içine dalmış kişi taatte nasıl başarılı olabilir? Kirlere ve necasete bulaşmış kimse sırlara nasıl yaklaştırılır, yakın olabilir? Rasulullah s.a.v. şöyle buyurur: “Kul yalan söylediğinde ağzından çıkan pis koku sebebiyle iki melek yanından uzaklaşır.” (Ebu Nuaym, VIII/197). Böyle bir dil, Allah Tealâ’nın zikri için nasıl uygun olabilir? Günahlarda ısrarlı olan kimsenin başarıdan neredeyse tamamen uzak olmasına, azalarının ibadete karşı istekli olmamasına, bütün çabasına rağmen ibadetinde bir lezzet bulamamasına şaşmamak gerek. Bütün bunlar günahların getirdiği kötülüklerden ve tövbeyi terk etmekten kaynaklanmaktadır. Şu sözün sahibi ne kadar doğru söylemiş: “Eğer gece kalkıp namaz kılmaya ve gündüzleri de oruç tutmaya gayret gösteremiyorsan, bilmelisin ki sen kesinlikle zincire vurulmuşsun. İşlediğin günahlar sana pranga olmuştur.”
İkinci sebep: İbadetinin kabul olunması için de tövbe gereklidir. Nasıl ki alacaklı kimse hediye kabul etmez, öncelikle borcun ödenmesini isterse, aynen bunun gibi tövbe etmek ve hak sahiplerinin rızasını kazanmak farzdır, mutlaka yerine getirilmesi gerekli bir borçtur. Üzerinde vadesi gelip de henüz ödemediğin kesinleşmiş bir borç dururken yaptığın bağış nasıl kabul edilebilir? Ya da haramları ve yasakları işlemeye devam edip dururken, nasıl olur da Allah Tealâ’nın rızasını kazanmak için helal ve mübah olan şeyleri terk edersin? İşte bu durum, günahlarda ısrarlı olan asilerin açıkça görülen halleridir.
Günahların Kısımları ve Kurtuluş Yolları
Günah çemberini kırıp onlardan kurtulmanın yolunu göstermek gerekirse, bilmelisin ki günahlar özetle üç kısımdır:
• Farzları Terk: Allah Tealâ’nın farz kıldığı şeyleri terk: Namaz, oruç, zekât gibi. Bunları imkanların ölçüsünde kaza etmen gerekir.
• Haramları İşlemek: Allah Tealâ ile senin aranda geçen günahlar: İçki içmek, çalgı çalmak, faiz yemek gibi. Bunları yaptığına pişman olmalı, bu gibi şeyleri bir daha asla işlememeyi kalbine yerleştirmelisin.
• Kul Hakları: Diğer insanlarla senin aranda cereyan eden kul hakkı ile ilgili günahlar: Günahlar içinde en zor ve en müşkil olanı budur ve birkaç çeşittir. Mal, can, kişilik, namus ve inanç konularıyla ilgili olabilir.
Kul Haklarıyla İlgili Günahlardan Kurtulmak
1. Mal ile ilgili günahlardan kurtulmak: Eğer mümkün ise malı sahibine geri vermen gerekir. Malın mevcut olmaması veya fakirlik sebebiyle bunu yapamazsan, hak sahibinden helallik dilemelisin. Adamın bulunmaması veya ölmüş olması sebebiyle helallik de dileyemez isen, o kişi adına sadaka vermen mümkün ise onu yap! Bu da mümkün değil ise, iyiliklerini arttırman ve kıyamet gününde hak sahibinin senden razı olması için Allah Tealâ’ya yönelerek yalvarman gerekir.
2. Cana zarar vermek suretiyle işlenen günahlardan kurtulmak: Bunun için hak sahibine veya velisine kısas yapma imkanı vermelisin ki, hak sahibi kısas yapsın ya da hakkını helal etsin. Bunu yapma imkanın yok ise, kıyamet gününde senden razı olması için Cenab-ı Hakk’a niyazda bulun.
3. Kişilik haklarıyla ilgili günahlardan kurtulmak: Bir kimsenin gıybetini yapmak, bühtanda bulunmak, sövmek suretiyle kişilik haklarıyla ilgili işlediğin günahlardan kurtulmak için, bu günahları işlediğin kişilerin huzurunda kendini yalanlaman ve mümkün ise hak sahipleriyle de helalleşmen gerekir. Bu, eski konuların yeniden dile getirilip ortaya dökülmesi, nefretin artmasına ve fitnenin alevlenmesine sebep olmayacak ise doğrudur. Eğer böyle olacağından korkuyorsan, Allah’a dönüp, hak sahibini senden hoşnut etmesi için yalvarmalı, onun için bolca istiğfarda bulunmalısın.
4. Namusla ilgili günahlardan kurtulmak: Bir kimsenin ailesi, evladı veya bir yakınına tecavüz etmek suretiyle günah işlemiş isen, bu konuda helallik dilemen veya bunu açığa vurman asla doğru olmaz. Zira bu fitneye ve nefrete sebep olur. Yapman gereken, senden razı olması için Allah Tealâ’ya bolca niyazda bulunman, işlediğin günahlara karşılık hak sahibi adına bolca hayırlar işlemendir. Eğer fitne ve düşmanlığın artmayacağından emin isen, hak sahibinden helallik istersin.
5. İnanç ile ilgili günahlardan kurtulmak: Birini kâfir olmakla suçlamak, bid’at ve dalalet içinde olmakla suçlamak günahların en ağır olanıdır. Bunlardan kurtulabilmen için suçlamaları yaptığın kişilerin huzurunda yanlış yaptığını kabul etmen ve eğer mümkün ise hak sahipleriyle helalleşmen gerekir. Mümkün değil ise, Allah Tealâ’ya yakarmalı, yaptıklarına pişman olmalı ve hak sahibinin senden razı olması için niyazda bulunmalısın.
Bu konuda sözün özü, gücün ve imkanın nisbetinde hak sahiplerini razı etmelisin. Eğer bunu yapabilecek durumda değilsen, tazarru ve ihlâsla Allah Tealâ’ya yönelmeli, hak sahiplerinin senden razı olmaları için niyazda bulunmalısın. Bu da, Allah Tealâ’nın lütfu ile kıyamet gününde gerçekleşecek bir hadisedir. O’nun geniş fazlından, ihsan hazinesinden ümit edilir ki, kulunun kalbindeki samimiyeti gördüğünde onun üzerinde hakları bulunan hasımlarını yardım hazinesinden razı eder ve kendisini muhakeme etmez, onlara da haklarını tam olarak verir.
Bu anlattıklarımızı iyice öğrenir ve kalbini ileride benzeri günahları işleme arzusundan arındırırsan, muhakkak ki sen bütün günahlardan kurtulmuş olursun.