- Ebu Hanife nin Hadis Şeyhleri

Adsense kodları


Ebu Hanife nin Hadis Şeyhleri

Smf Seo Versiyon , -- Seo entegre sistem.

Array
sumeyye
Thu 15 September 2011, 01:40 pm GMT +0200
3- Ebu Hanife'nin Hadis Şeyhleri


Ebu Hanife'nin yanında sandıklar dolusu yazılı hadis bulunduğu, bun­ların çok az bir kısmından istifade ettiği rivayet edilmektedir.[244] Tabiatıyla bu hadisleri aldığı şeyhleri de bulunacaktır. Hatib Bağdadi, şeyhleri hak­kında şu bilgiyi verir:

"Ebu Hanife, Enes b. Malik'i gördü, Atâ b. Ebi Rebah, Ebu İshak es-Sebiî, Muharib b. Disar, Hammad b. Ebi Süleyman, el-Heysem b. Habib es-Savvaf, Kays b. Müslim, Muhammed b. el-Münkedir, İbn Ömer'in kölesi Nâfı, Hişam b. Urve, Yezid el-Fakr, Simak b. Harb, Alkame b. Mersed, Atıyye el-Avfî, Abdülaziz b. Refi, Abdülkerim Ebu Ümeyye ve diğerlerinden hadis dinledi.[245]

Zehebî, bu şeyhleri arasında Ata b. Ebi Rebah'ın Ebu Hanife’nin be­lirttiğine göre en büyüğü ve en faziletlisi olduğunu kaydeder.[246]Onun yu­karıdaki listeye ilave ettiği isimler ise şunlardır:

"Şa'bî, Tavus, Cebele b. Suhaym, Adiy b. Sabit, İkrime, Abdurrahman b. Hürmüz el-A'rec, Amr b. Dinar, Ebu Süfyan Talha b. Nâfı, Katade, Avn b. Abdillah b. Utbe, Kasım b. Abdirrahman b. Abdillah b. Mes'ud, Abdullah b. Dinar, Hakem b. Uteybe, Ali b. el-Akmer, Ziyad b. Alâka, Seleme b. Küheyl, Asım b. Küleyb, Asım b. Behdele, Said b. Mesruk, Abdülmelik b. Ümeyr, Ebu Ca'fer el-Bâkır, İbn Şihab ez-Zührî, Mansur b. el-Mu'temir, Müslim el-Batîn, Ebu'z-Zübeyr, Ebu Husayn el-Esedî, Atâ b. es-Sâib, Nâsıh el-Muhaîlemî ve diğerleri. Hat­ta Şeyban en-Nahvî ve Malik b. Enes gibi kendinden küçüklerden de riva­yette bulundu".[247]

Menâkıb kitaplarında zikredilen Ebu Hanife şeyhleri, rical ve tabakât kitaplarında zikredilenlerden daha çoktur. Mesela, Mu'cemü'l-Musannifîn müellifi, Muvaffak el-Mekki’den naklen [248] Ebu Hanife'nin şeyhlerinden 292 sinin isimlerini, ölüm tarihlerini ve hangi hadis kitaplarının ricalinden olduklarını ihtiva eden bir liste vermiştir.[249]

Ebu Hanife'nin sadece tabiînden veya tabiînin dışındakilerle birlikte dört bin civarında şeyhten ilim aldığı belirtilmekle beraber [250]bu sayının mübalağalı olduğunda şüphe yoktur. Muvaffak el-Mekkî, Hanefî ve Şafiî taraftarları arasında geçen bir tartışmayı naklederken, Şafii taraftarlarının, imamlarının şeyhlerini seksene kadar çıkarabildiklerini, Ebu Hanife taraf­tarlarının ise, bu sayıyı dört bine ulaştırdıklarını belirtmekte [251]ve Ebu Hanife’nin şeyhlerini ihtiva eden uzun bir liste vermektedir.[252]

Süyûtî, Tehzîbü'l-Kemal’den naklen, Ebu Hanife'nin 74 şeyhinin ismi­ni zikreder.[253] Hatib Bağdadi ve Zehebi’nin, Ebu Hanife'nin şeyhleri olarak zikrettiği şahısların toplamı ise elliyi bulmaz. Tabiatıyla bu müellifler Ebu Hanife'nin şeyhlerinin hepsini zikrettiklerini iddia etmemektedirler. Nitekim kaydettikleri isimlerden sonra "ve diğerleri" veya "ve daha birçok insan" gibi ifadelerle anmadıkları şahıslara dikkat çekmişlerdir. Fakat bunların binlerle ifade edilebilecek bir meblağa ulaştığını söylemek mübalağadan hali değildir.[254]



[244] Mekkî, 85.

[245] Bağdadi, Tarih, XIII, 323-324.

[246] Zehebî, Siyer, VI, 391.

[247] Age., VI, 392.

[248] Bkz. Mekkî, 38-48.

[249] Bkz. Mu'cemü'l-Musannifin, II, 29-53.

[250] Heytemi, 36; Salihi, 63.

[251] Mekkî, 37.

[252] Age., 38-48. Daha uzun bir liste için bkz. Sahife, 63-87.

[253] Süyûtî, Tebyîzü’s-Sahife, 26.

[254] Dr. İsmail Hakkı Ünal, İmam Ebu Hanife'nin Hadis Anlayışı Ve Hanefi Mezhebinin Hadis Metodu, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları: 54-54