Sayfayı Yazdır - Ağaçtaki meyve veya tarladaki ürünün henüz olgunlaşmadan satılması caiz midir?

Ağaçtaki meyvenin veya tarladaki ürünün henüz olgunlaşmadan satılması durumunda hasat zamanına kadar ağaçta veya tarlada bırakılması caiz midir?

   Esasen satın alınan sebze ve meyvelerin, zorunlu bir durum olmadıkça, sahibinin mülkünü meşgul etmemek için olgunlaşmaları beklenmeden hemen toplanması gerekir. Bu sebze ve meyvelerin hasat zamanına kadar, tarla ve ağaç üzerinde kalmalarının şart koşulması, Hanefi mezhebindeki çoğunluk görüşüne göre satım akdini fasit kılar (Merğinani, el-Hidaye, III, 26). İmam Muhammed’e göre ise, olgunlaşmaya yüz tutmuş sebze ve meyvelerin tarla ve ağaç üzerinde bir müddet daha kalmasının şart koşulması örf sebebiyle istihsanen caizdir. Günümüzde satın alınan ürünün hasat zamanına kadar bırakılması örf haline gelmiştir. İmama Muhammed’in görüşü tercih edilerek böyle bir satışın caiz olduğunu söylemek uygun olur.



   Diğer yandan her hangi bir şart koşulmaksızın satıcının; ekinlerin tarlada, meyvelerin de ağaç üstünde bırakılmasına rıza göstermesi halinde ise yapılan bu akit ittifakla caiz olur. Şayet örf haline gelmemişse ve ürün satıcının izni olmaksızın bırakılırsa, ürünlerde meşru olmayan bir yolla artış sağlanmış olacağından, müşterinin satın almış olduğu sebze ve meyvelerin miktarının üzerine gelen (kıymet veya miktar açısından) fazlalığı sadaka olarak dağıtması gerekir (Merğinani, el-Hidaye, Beyrut, ts. , III, 27; Mevsıli, el-İhtiyar, İstanbul, ts. , II, 182-183). Fazlalık miktarı ise o toplumun örfüne göre tespit edilir. Şayet müşterinin satın aldığı sebze ve meyve olgunlaşmaya yakın bir durumda olur da satıcının izni olmadan tarla veya ağaç üzerinde bırakılacak olursa, meydana gelebilecek fazlalığın sadaka olarak dağıtılması gerekmez. Zira bu nitelikteki ürünlerde gerçek anlamda bir artış söz konusu olmaz (Merğinani, el-Hidaye, Beyrut, ts. , III, 27).

Diyanet İşleri Başkanlığımıza Teşekkür Ederiz. => Alışveriş => Konuyu başlatan: Rüveyha üzerinde 22 Şubat 2015, 23:23:08