Namazda İken Aksırıp Elhamdulillah Demek

Namazda İken Aksırıp El-Hamdu Lillah Demek

Her ne kadar el-hamdu lillah namazda söylenen zikirlerden biriyse de, namaz dışı bir olaydan dolayı söylenmesi doğru değildir. O halde namazda iken ne kendi aksırmasından dolayı hamdedilir, ne de başkasının,aksırıp el-hamdu lillah demesine karşılık "yerhamukellah" denilir.

İlgili hadîsler:

Rıfa'a- b. Râfi' (r.a.)’den yapılan rivayette, demiştir ki:

"Resûlüllah (a.s.) Efendimizin arkasında namaz kılarken aksırdım ve o sebeple El-Hamdulillahi Kesiren Tayyıben Mübareken Fihi Kema Yuhubbi Rabbuna Ve Yerda dedim.

Peygamber (a.s.) Efendimiz namazı kılıp bitirince,

"Namazda konuşan kim idi?" diye sordu. Hiç kimse konuşmadı, yani cevap vermedi. Peygamber (a.s.) ikinci defa sordu, yine kimse cevap vermedi. Üçüncü defa sorunca, Râvi diyor ki:

"Ben konuştum ya Resûlellah!" diye cevap verdim. Bunun üzerine Peygamber (a.s.) şöyle buyurdu:

"Canımı kudret elinde tutan zata yemin ederim ki, 33 melek birden harekete geçti de hangisi o sözü daha önce (ilâhî huzura) yükseltirim diye acele etti."[495]

Hadîsin açık delâletinden şu hükümler anlaşılmaktadır:

1- Namazda iken me'sur olmayan bir zikir veya tesbîh ve tahmîdi söylemekte bir sakınca yoktur.

2- Namazda namazdan olmayan zikir, tesbîh ve tahmidi, çevresindekilerin duyacağı bir sesle söylemek namazı bozmaz.

3- Namazda zikir, tesbih ve tahmîdde bulunmak, ilâhî rızaya yaklaştırıcıdır.

4- Namazda aksıran kimsenin "el-hamdu lillah" demesi meşru'dur.

Hadislerin ışığında müctehit imamların tesbit, görüş, ictihat, istidlâl ve ihticacları:

a) Hanefîlere göre:

Namazda iken başkası aksırır da o "yerhamukellah" derse, namazı bozulur. Yine kendisi namazda iken aksırır da bir başkası ona "yerhamukellah" der, o da "âmin" derse, yine namazı bozulur.

Bunun gibi, kendisi namazda iken bir başkası aksırır, o da "el-hamdu lillah" derse, namazı bozulmaz. Çünkü bu bir cevap sayılmaz. Ancak böyle derken bir cevap verme niyetini taşırsa, o takdirde sahih kavle göre, namazı bozulur.

Namazda iken kendisi aksırır da el-hamdu lillah derse, namazı bozulmaz. Ancak başkası işitmiyecek kadar hafif söylemesi çok daha uygun olur. Daha güzel olanı da susup bir şey söylememesidir.

Namazda aksırır da el-hamdu lillah demezse, namazdan sonra demesi, sahih kavle göre uygun olur. Aksıran kimse imama uymuş bir halde ise, ne gizli, ne aşikâr hamd etmez.[496]

b) Şâfiîlere göre:

Namazda iken bir başkası aksırır da o da ona "yerhamukellah" derse, namazı bozulur. Ancak ikinci şahsa değil de üçüncü şahıs zamiri kullanarak "yerhamuhü'llahü" veya birinci şahıs çoğul zamiri kullanarak "yerhamuna'llah" derse, namazı bozulmaz.[497]

c) Hanbelilere göre:

Bu meselede Şâfiîlerle aynı görüş ve ictihattalar.

d) Mâlikîlere göre:

Aksıranı dil ile teşmîtte bulunmak, yerhamukellah demek mutlaka namazı bozar. Kendisi aksırır da kimse işitmiyecek şekilde el-hamdu lillah derse, namazı bozulmaz, ancak demeyip susması hayırlıdır.[498]

Bu ifadeden, namazda aksırıp sesli şekilde "el-hamdulüllah" derse, namazının bozulacağı anlaşılıyor.

Diğer rivayetler ve yorumlar:

1112 nolu Rıfa'â (r.a.) hadisini aynı zamanda Buhari tahrıc etmiştir, lafzı ise şöyledir:

"Bu gün Peygamber (a.s.) Efendimizin arkasında namaz kılıyorduk, başını rükû'dan kaldırdığında, Semi'allahu Lîmen Hamîdehü dedi. Bunun üzerine arkasında kendisine uyup namaz kılanlardan biri şöyle dedi: Rabbena Ve Leke'l-Hamdu Hamden Kesîren Tayyiben, Mübareken Fîhi. Peygamber (a.s.) namazı kılıp selâm verince sordu:

"Kim konuştu?".

Rıfa'â da:

"Ben konuştum" diye cevap verince Efendimiz şöyle buyurdu:

"Otuz üç meleğin önce yazayım diye acele ettiklerini gördüm!"

Buhari bu rivayette aksırmadan söz etmemiştir. Aynı zamanda Kema Yuhibbu Rabbuna Ve Yerda sözlerini de nakletmemiştir. Çünkü onun tesbitine göre, bunlar hadîsin metninde yer almamıştır.

Müctehit imamların farklı tesbit ve görüşleri ise, hem hadîslerin haber-i vahit şeklindeki rivayetinden, hem de bu konuda rivayet edilen diğer farklı hadîslerden kaynaklanmaktadır.

Rıfa'â'nın Peygamber (a.s.) Efendimiz'in sorusuna cevap vermeyip susması, saygısızlığından değil, yanlış bir şey söylemiş olduğunu sanıp korkmasındandır. Böylece vaki yanlıştan dolayı affedilirim umuduyla cevap vermemiş ve kınanırım endişesiyle susmayı bir süre tercih etmiştir. Cenâb-ı Peygamber (a.s.), konuşan kimsenin endişesini anlamış ve üç defa sormayı tekrarlıyarak cevap verme fırsatını tanımıştır.

Çıkarılan Hükümler

1- Namazda iken aksırır da el-hamdu lillah derse, namazı bozulmaz. Ancak kendisi işitecek kadar bir tonda söylemesi hayırlıdır. Bazı ilim adamlarına göre hiçbir şey söylemeyip susması daha uygundur.

Bu, Hanefîlere göredir.

2- Namazda aksırır da hiçbir şey demezse, namazdan sonra el-hamdu lillah demesi tavsiye edilmiştir.

3- Namazda iken başkasının aksırmasını cevaplıyarak yerhamukellah derse, namazı bozulur. Ancak Şâfiîlere göre, bunu üçüncü şahıs veya birinci şahıs çoğul zamiriyle söylerse, namazı bozulmaz.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın