Konu Başlığı: Kedi Artığı Gönderen: Zehibe üzerinde 25 Ağustos 2010, 06:23:02 Kedi Artığı
Kedi evcil hayvanların en yaygın olanıdır. Tahılı ve evdeki eşyayı fare ve gider haşerattan koruduğu için sevilir. Ağzını fare ve benzeri hayvanlara dokundurduğu için evdeki kap kaçağı yalaması veya içinde su bulunan bir kaptan su içmesi veya katı yiyecek maddesinden ısırması, şüpheyle karşılanır. Artığı mekruh mu olur, yoksa haram mı sayılır? Bunun cevabını, ilgili hadîsleri nakledip müctehid imamların ictihad, istidlal ve görüşlerini sıraladıktan sonra vereceğiz. Şimdi ilgili hadîsi naklediyoruz: "Kâ'b b. Mâlik'in kızı Kebşe'den rivayet edilmiştir. Kendisi Ebu Katade'nin oğlu ile evli bulunuyordu. Ebû Katade onun yanına geldi. Kadıncağız ona abdest suyu boşaltıp hazırladı, derken bir kedi gelip o sudan içmeye başladı. Ebû Katade su kabını ona meylettirip kolay içsin diye bıraktı. Kebşe diyor ki: Benim baktığımı görünce şöyle dedi: "Kardeşimin kızı! Buna hayret mi ettin?" Bende: "Evet..." diye cevap verdiğim de şöyle dedi: "Şüphesiz ki Resûlüllah (a.s.) Efendimiz buyurdu ki: "Doğrusu kedi necis değildir; o gerçekten sizin etrafınızda çokça dönüp dolaşanlardandır.."[76] Hz. Aişe (r.a.)'dan yapılan rivayete göre, Resûlüllah (a.s.) Efendimiz, su içsin diye kapı iyice ona meylettirir, sonra da arta kalanı ile abdest alırdı.[77] Hadîslerin açık delâletinden şu hükümler anlaşılıyor: 1- Kedi necis değildir. 2- Artığı da necis olmaz, o bakımdan arta kalan su ile abdest alınır. 3- Kedinin su ve gıda ihtiyacını karşılamak ve bu hususta kolaylık sağlamak sünnettir. Konuyla ilgili müctehid imamların ve diğer ilim adamlarının istidlal, ihticac, ictihad, tesbit ve görüşleri: a) İmam Şafii'ye göre, kedi su içtikten sonra arta kalanı temizdir. b) İmam Ebû Hanîfe'ye göre, onun artığı da diğer yırtıcı hayvanların artığı gibi necistir, ancak bunu biraz hafifleterek, mekruh saymıştır. c) Kedi fareyi yakalayıp yedikten hemen sonra ağzını suya dokundurursa, su necis olur. Bir süre bekledikten sonra dokundurursa mekruh sayılır. İmam Ebû Yusuf ile İmam Muhammed'e göre de, fare yedikten sonra ağzını suya dokundurursa, o su necis olur.[78] Böyle bir durum yoksa, Ebû Yusuf'a göre artığı mekruh bile sayılmaz. Ondan hem içilir, hem de abdest alınabilir.[79] İmam Mâlik'e göre, kedinin artığı temizdir, ancak ağzında bir necaset görülürse, o takdirde sakıncalıdır.[80] İmam Ahmed b. Hanbel'e göre, kedinin artığı temizdir, onunla abdest almak mekruh değildir.[81] İmam Şafiî bu konuda Ebû Katade'den rivayet edilen hadîsi sahîh görüp kendine mesned seçmiştir. İmam Ebû Hanîfe ise, tek kanaldan gelen ve râvilerinden Kebşe'nin biraz meçhul olması sebebiyle bu hadîsi hükme mesned seçmeyip Hâkim'in Müstedrek'te akledip sahih kabul ettiği "Kedi de bir sebu' (yırtıcı bir canavar) dır" mealindeki hadîsle ihticac da bulunmayı tercih etmiştir. Diğer canavarların artığı necis olduğuna göre, kedinin de artığı necistir. Ancak imam günlük hayatımızda geniş yeri olan kedinin sık sık kapları yaladığını dikkate alarak bu hükmü hafifletip "mekruh"tur demiştir. İmam Ebû Yusuf bu meselede ona muhalefet etmiştir. Diğer müctehid iki imam ise, Hz. Ayşe'den rivayet edilen hadisle ihticac etmişlerdir. Kedi artığı hakkında rivayet edilen diğer hadîsler: Hz. Aişe (r.a.) diyor ki: "Benle Resûlüllah (a.s.) Efendimiz, daha önce kedinin ağzını dokundurup su içtiği bir kaptan su alıp guslettik."[82] Urve b. Zübeyr'in Hz. Aişe (r.a.)'dan yaptığı rivayete göre, şöyle demiştir: "Resûlüllah (a.s.) Efendimiz'in yanından kedi geçerken su kabını ona iyice meylettirir, kedi su içtikten sonra Efendimiz arta kalanı ile abdest alırdı."[83] Enes b. Malik (r.a.)'den yapılan rivayete göre, şöyle demiştir: Resûlüllah (a.s.) Efendimiz Medine'de Bathan denilen yere çıktı ve "Ya Enes! Benim için abdest suyu doldur," buyurdu. Ben de suyu doldurup hazırladım. Resûlüllah (a.s.) tabii ihtiyacını giderdikten sonra su kabına doğru gelirken bir kedi o kaptan su içmeye başlamıştı. Bunun üzerine Resûlüllah (a.s.), o su içinceye kadar durup bekledi. Sonra ben bunun (hükmünü) sorduğumda buyurdu ki: "Ya Enes! Doğrusu kedi de ev eşyasından biridir, bir şeyi kirletmez ve murdar da yapmaz..."[84] Hz. Aişe (r.a.) dan yapılan rivayete göre şöyle demiştir: Resûlüllah (a.s.) Efendimiz: "Şüphesiz ki kedi necis değildir, o da ev halkından bazısı gibidir" buyurdu.[85] "Kedi de bir sebu' (yırtıcı br canavar) dır."[86] Tahlil: 81 numaralı hadîsin râvileri arasında Hârice b. Muhammed bulunuyor. Ahmed b. Hanbel, onun zayıf olduğunu söylerken İbn Mâîn da ona katılmıştır. Nesâî onun metruk olduğunu belirtmiş, Buhari ise, münkerü’l-hadîstir, bu yüzden hiç kimse ona itibar etmez, demiştir. Böylece Darekutnî bu râvi için "lâ-be'se" demişse de çoğu muhaddîsler ona itibar etmediğinden, rivayet ettiği bu hadisle ihticac edenler pek az olmuştur. 82 numaralı hadisin râvileri arasında Yakub (Ebu Yusuf) ile Abdullah b. Saîd el-Makberi bulunuyordur. Zeylaî onun zayıf olduğunu söylemiştir.[87] 83 numaralı hadisin zayıf olduğunu belirtir mahiyette bir tesbite rastlanmamıştır. Sahih olduğu ise çoğu ilim adamları tarafından kabul edilmiştir. O bakımdan hükme mesned olabilir. 84 numaralı hadisi Hakim el-Müstedrek'te rivayet ettikten sonra, îki Şeyh'in (Buharî ve Müslim'in) şartlarına göre, sahihtir, demiştir. Aynı hadîsi az değişik bir ibareyle Darekutnî kendi süneninde rivayet etmiştir. 85 numaralı hadisi ise yalnız Ebû Davut zayıf görmüş, diğerleri sahih kabul etmişlerdir. Bir rivayete göre, Ebû Hatim de el-İlel'de bunun zayıf olduğuna işarette bulunmuştur. Rivayetlerin tamamından kedinin necis olmadığı ağırlık kazanmaktadır. Kedinin ağzının dokunduğu kap veya benzeri bir eşyayı yıkamak gerekir mi? Bu hususta da hayli farklı görüşler, tesbitler ve rivayetler vardır. Ebu Cafer el-Ezdî et-Tahavî bunları Şerhu Maâni'1-Asâr adlı kıymetli kitabında toplayıp şöyle sıralamıştır. 1- "Kedi ağzını sokup yaladığında kabın temizliği bir veya iki defa yıkanmasıyla gerçekleşir."[88] 2- "Kedinin artığı dökülür ve kap da bir veya iki defa yıkanır." 3- Ebû Hüreyre (r.a.) den yapılan rivayette demiştir ki: "Kedinin (ağzını sokup yalamasıyla) kap, köpeğin ağzını sokup yalamasından dolayı yıkandığı gibi yıkanır." Nitekim İbn Ömer (r.a.) köpek ve kedinin artığıyla abdest almaz, bunlardan başkasıyla (abdest almakta) bir beis görmezdi. 4- Yine İbn Ebî Davud'un yaptığı rivayete göre, İbn Ömer şöyle demiştir: "Merkebin, köpeğin ve kedinin artığıyla abdest almayın." 5- İbrahim b. Merzuk'un Katade'den, onun da Saîd'den yaptığı rivayete göre Saîd şöyle demiştir: "Kedi kaba başını sokup yaladığında onu iki ve üç defa yıka..."[89] 6- Yine Katade diyor ki: Saîd b. Müseyyeb ve el-Hasan: "Kabı üç defa yıka" demişlerdir.[90] Birinci hadîsi Kurre b. Hâlid, İbn Sirin'den rivayet ederken biraz şüphelenmiştir. İkinci hadis mevkufen rivayet edilmiş, Peygamber (a.s.) Efendimiz'e ref’edilmemiştir. Bunun gibi, üçüncü hadis de öyle, Ebû Hureyre'ye kadar senedi götürülmüş, Peygamber (a.s.) Efendimiz'e ref’ edilmemiştir. Dördüncü rivayet ise İbn Ömer'in ictihadıdır. Beşinci rivayet Saîd b. Müseyyeb'in tesbit ve ictihadıdır. Altıncı rivayet de Sâid ve el-Hasan'ın tesbit ve ictihadlarıdır. Ebû Cafer et Tahavî bu rivayetleri sıraladıktan sonra kendi görüşünü şöyle açıklamıştır: "Doğrusu biz eti dört gurupta topluyoruz. a) Temiz yenilen et: Deve, sığır, koyun ve keçi eti ...Bunların eti temiz olduğu gibi artıkları da temizdir. b) Temiz olup yenilmeyen et: Ademoğlunun eti... Eti temiz olduğu için artığı da temizdir. Çünkü artığı, temiz et ile temas sağlamıştır. c) Haram et: Domuz ve köpek eti... Bunların artığı da haramdır; çünkü haram bir et ile temas sağlamıştır. d) Yenilmesi yasaklanan et: Evcil merkep ile parçalayıcı dişi olan her yırtıcı hayvan, kedi de o yırtıcılardan biridir. Böylece onun da eti sünnet ile yasaklanmıştır. Diğerlerine kıyasla, kedinin artığının hükmü etinin hükmüdür, çünkü artığı mekruh bir et ile temas sağlamıştır. Böylece temas sağladığı şeyin hükmünü almıştır. İşte bundan kedi artığının mekruh olduğu sabit olmuştur ki bu İmam Ebû Hanîfe'nin kavlidir.[91] İmam Şafiî ise bu rivayetlere itibar etmediği gibi, böyle bir kıyasa da lüzum görmemiş, ilgili sahih hadisi sened olarak seçerek hüküm vaz'etmiştir. Diğer müctehid imamlardan Mâlik ve Ahmed 81, 82, 83 numaralı hadîslere dayanarak kedinin artığının temiz olduğuna kail olmuşlardır. Ancak İmam Mâlik'e göre kedinin ağzında necaset görülürse, o takdirde artığı tahir sayılmaz.[92] Çıkarılan Hükümler: 1- Kedinin artığı, yani ağzını dokundurduğu şey necis değildir; gerektiğinde o artık su ile abdest alınır. 2- İmam Ebû Hanîfe'ye göre, mekruhtur. 3- Yabanî kedi bu hususta evcil kediye kıyas edilmez, onun artığı diğer yırtıcı canavarların artığı gibidir. 4- İmam Mâlik'e göre, kedinin de, diğer yırtıcıların da artığı temizdir; yeterki ağzında necaset görülmesin. 5- İmam Şafiî'ye göre, kedi dahil diğer bütün yırtıcı hayvanların artığı temizdir, ancak domuz ve köpek bu genellemenin dışındadır.[93] 6- Fare ve benzeri murdar bir şey yedikten sonra ağzını kap kaçağa dokundurursa, o takdirde artığını kullanmamak ve o kabı yıkamak uygun olur. Nitekim bu hususta Ebû Hanîfe, Ebû Yusuf ve Muhammed aynı görüştedirler.[94] Konu Başlığı: Ynt: Kedi Artığı Gönderen: ✿ Yağmur ✿ üzerinde 18 Temmuz 2016, 20:20:58 Esselamu aleykum;
Keedi artığı necis değildir...Ama köpek pisliği necisten sayılır...Rabbim bizleri temiz kullarından olabilmeyi nasip etsin inşallah...Rabbim c.c. razı olsun inşiallah... Konu Başlığı: Ynt: Kedi Artığı Gönderen: Damla üzerinde 18 Temmuz 2016, 20:27:11 #Esselamu aleykum..Kedi artığı necis değildir..Bu nedenle kabımızdan vb. bir kedi su içtiğinde yıkayıp tekrar kullanabilir..En kolay anlatımıyla..Rabbim razı olsun..#
Konu Başlığı: Ynt: Kedi Artığı Gönderen: Ceren üzerinde 18 Temmuz 2016, 20:28:27 Aleykumselam.Kedi artigi yada kedinin kullandigi necis degil ve onu kullanmak dinen caizdir.Rabbim razi olsun bilgilerden...
Konu Başlığı: Ynt: Kedi Artığı Gönderen: Sevgi. üzerinde 12 Mart 2018, 01:17:51 Aleykümüsselam evde kedi besleyebiliriz ancak bizim yediğimiz içtiğimiz kaplara dokunması hoş olmaz biraz dikkat edersek dinimizde bir sakıncası yoktur inşaAllah
Konu Başlığı: Ynt: Kedi Artığı Gönderen: Mehmed. üzerinde 11 Haziran 2018, 15:28:02 Aleykümüsselam evde beslenen kedilerin bakımına özen gösterirsek dinen bir sakınca yoktur. Bilgiler için Allah razı olsun
|