|
Konu Başlığı: İslam Hükümdarının Haksızlıklarına Karşı Sabretmek Gönderen: Zehibe üzerinde 29 Temmuz 2010, 06:36:25 İslam Hükümdarının Haksızlıklarına Karşı Sabretmek ve Onlarla Savaşmaktan Kaçınmak
İslâm1 devlet sistemi belli esaslara bağlanmıştır. Hükümdarın şer'i şerife uygun karar ve kanunnamelerini tasvip edip yürürlüğe koymak, aykırı olanlarını geri çevirip yürürlüğe koymamak hakkı ve yetkisi şuraya verilmiştir. Böylece hükümdarı Kitap ve Sünnet çerçevesinde tutup keyfi kararlar vermekten alıkoyma durumu sistemde yer almıştır. Aynı zamanda îslâm hükümdarı kayıtsız şartsız hükümdarlık hakkına sahip değildir. Çünkü îslâm devlet sisteminde hükümdarlık kayıtsız şartsız Allah'a ve Peygamberine aittir. Hükümdar şer'i şerife uygun kabul edilen kararları hazırlar, hazırlatır ve yürütmesini sağlar. Şer'i şerîf çizgisinden sapıp keyfi kararlar verme teyamülü gösterdiği ve bu hususta şuranın görüşünü almaya yanaşmadığı taktirde gerek şura, gerekse şurayla temas halinde olan ilmiye sınıfının ileri gelenleri tarafından uyarılır. Tutumunda ısrar edip hükümranlığı kendinde toplama hevesine kapıldığı zaman azledilmesi söz konusu olur. Bununla beraber şûra ve ilmiye sınıfı bazı sebeplerden dolayı yüklendiği sorumluluğu yerine getiremediği ve ülkede bir takım fitnelerin çıkması da muhtemel bulunduğu taktirde azil konusunu bir süre rafa kaldırır ve hükümdarı doğru yola çevirmenin çarelerini araştırır. Bu durumda hükümdarı silâh zoruyla düşürmek çok yanlış olur ve vahim sonuçlar doğurabilir. Devletle millet arasını açıp, kapanması zor problemler ortaya çıkmasına sebebiyet verilebilir. O bakımdan böyle durumlarda çok temkinli ve sabırlı olmak ve meseleyi akl-i selimle çözmeye çalışmak gerekir. [571] İlgili Hadisler ibn Afybds (s.a.v.) Efenâi (r.a.) dan yapılan rivayete göre, adı geçen, Resûlüllak i\nizin şöyle buyurduğunu haber vermiştir: "Kim hükümdar (veya sultan) ından hoşlanmadığı bir şey (sadır olduğunu) görürse sabretsin. Çünkü gerçekten kim (islâm) cemaatinden bir karış ayrılırsa, cahiliye devrindeki ölüm üzere ölür." [572] Diğer bir rivayette şöyle buyurulmuştur; "Kim emîr (hükümdar) ından bir şey görür de ondan hoşlanmazsa, ona karşı sabretsin. Zira (ülke) insanından kim sultandan bir karış ayrılır da öylece ölürse mutlaka o cahiliye devrindeki ölüm üzere ölmüş olur." Ebû Hürey're (r.a.) den yapılan rivayete göre, Peygamber (s.a.v.) Efendimiz şöyle buyurmuştur: 'İsrâîl oğullarını peygamberler kendi siyaset ve dirayetleriyle idare ederlerdi. Ne kadar bir peygamber helak olursa onun yerine başka bir peygamber geçip (bu hizmeti sürdürürdü.) Bana gelince, benden sonra artık peygamber yoktur. İleride halîfeler olacak ve çoğalacaklar..." (Yani birden fazla kişi halife olmak isteyecek.) Bunun üzerine ashab-ı kiram: "Ya Resûîallah! bu durumda bize ne emredersin?" diye sordular. Efendimiz onlara: "Sıra tertibine göre onlara yaptığınız bey'atlere vefa gösterip (sadakat üzere bulunun.) Sonra da onlara haklarını verin. Çünkü gerçekten Allah onlardan (halkı) nasıl idare ettiklerinden soracaktır." [573] Açıklama: Cemaatten, sultandan bir karış ayrılan kişiler cahiliye devrinde ölenler gibi ölüp giderler sözünden maksat, onlar gibi küfür ve şirk üzere ölürler demek değildir. O devirde insanlar nasıl kabilelere ayrını kuvvetli zayıfı ezmekte ve başlarında bir hükümdar bulunmamakta idiyse cemaat ve sultandan ayrılan da öylece başsız, îslâm cemaatinder kopuk bir halde ölür ve bundan dolayı kıyamet gününde mutlaka^mua haza edilir. Böylece cemaat ve sultandan bir karış olsun ayrılan kışı as ve günahkâr olarak ölür sonucu ortaya çıkıyor. Hükümdarın birtakım hatalarım büyütüp halkı isyana şevket mek, bir baş yerine birkaç başa uyup kutuplar meydana getirmek Islan Levleti için jbüyük felaketler doğurur ve ülkeyi parçalayıp düşmana ıazır yem haline getirir. O bakımdan hükümdara bey'at etmek gerekli Lıhnmış ve ibey'atten sonra artık mü'minlere gereken ona sadık kal-naya gayret etmektir. Zira bir ülkede iki hükümdar birarada icra-i faa-iyet edemez ve birarada mümkün değil barınamaz. Hükümdar birliğin, Urliğin denge ve düzenin mihrakı sayılır. Avf b. Resûlüllah Mâlik el-Eşcaî (r.a.) den yapılan rivayete göre, adı geçen, (s.a.v.) Efendimiz'in şöyle buyurduğunu duyduğunu haber vermiştir: "Siziii hükümdarlarınızın en seçkin ve hayırlıları şunlardır: Siz onları seversiniz, onlar da sizi severler. Sizler onlar için duâ edersiniz, cenaze namazlarını kılarsınız, onlar da sizin için duâ ederler, cenaze namazınızı kılarlar. Sizin hükümdarlarınızın şerirleri ise şunlardır: Sizler onlara buğz e dersiniz, onlarda size buğzederler ve sizi lanetlerler." Râvi diyor ki: Bunun üzerine şöyle dedik: Ya ResûlaUah! O durumda onları bırakıp terkedelim mi?" diye sorduğumuzda şu cevabı verdi: "Aranızda namazı ikame ettikleri sürece hayır... Ancak üzerine vali olarak tayin edilen kimseden Allah'a isyanı gerektiren bir şey sadır olduğunu görürse tiksinip onu sevmesin, ama itaatten de el çekmesin (yaptığı bey'ati bozmasın)." [574] Huzayfe b. Yeman (r.a.) den yapılan rivayete göre, Resûlüllah (s.a.v.) Efendimiz şöyle buyurdu: "Benden sonra birtakım hükümdarlar olacak, onlar benim hidayetimle hidayetlenmiyecek ve benim sünnetimi yol olarak seçmiyecekler. içinizden öyle adamlar ortaya çıkacak ki (başkaldıracak ki), onların kalbleri beşer cismi içinde bulunan şeytanların kalbleri gibidir..." Bunun üzerine: "Ya Resûlallah! Eğer ben (bu kötü) devreye ulaşırsam ne yapmalıyım?" diye sorduğumda şu cevabı verdi: "O hükümdarı dinleyip itaat edersin. Sırtına vurulsa da, malın alınsa da yine dinle ve itaat et..." [575] Arfece el-Eşca'î (r.a.) den yapılan rivayete göre, adı geçen Resûlüllah (s.a.v.) Efendimizin şöyle buyurduğunu duyduğunu haber vermiştir: "Sizin iş ve idareniz bir tek adam üzerinde toplanmış iken biri çıkar gelir de sizin birlik ve itilâfınızı ayırmak, cemaatinizi bölüp dağıtmak isterse onu öldürünüz." [576] Ubâde b. Sâmit (r.a.) den yapılan rivayette, adı geçen diyor ki: "Resûlüllah (s.a.v.) Efendimiz'e neşeli ve kederli durumumuzda sıkıntılı ve rahatlatıcı halimizde ve başkalarının bize tercih edilip üstün tutulmalarında dinlemek ve itaat etmek, emirliğe ehil olup bu görevi sürdürenle emirlik hususunda çekişmemek üzere bey'at ettik. Resûlüllah (s.a.v.) bu son kısımda şöyle bir istisnada bulundu: "Ancak emirlik hizmetini sürdürende Allah'tan kesin delile dayalı açık bir küfür görmeniz müstesna..." (yani bu durumda onunla çekişip doğru yola dönmesini sağlamak itaatsizlik sayılmaz.) [577] Ebû Zer (r.a.) den yapılan rivayette, Resûlüllah (s.a.v.) Efendimiz buyurdu ki: "Ya Ebâ Zer! Şu ganimetle sana karşı (başkalarını) tercih edep üstün tutmak isteyen hükümdarlar yanında tavrın nasıl olacak?1 Ebû Zer de şu cevabı verdi: "Seni hak ile gönderen izata yemin ederim ki, kılıcımı omzumun üzerinden indirip sana ulaşıncaya kadar vurmaya çalışırım..." Bunun üzerine Peygamber (s.a.v.) Efendimiz ona: "Sana bundan daha hayırlı olanını göstereyim mi? Bana ulaşıp katılmcaya kadar sabredersin" buyurdu. [578] Buraya kadar sıraladığımız yedi hadîsin hepsi İslâm birliğini korumaya, düzen ve dengeyi sağlamaya, cemaatleşip dirliği muhafazaya delâlet etmektedir. Müslümanların bey'at ile basma geçen emirden kitap ve sünnete göre açık ve kesin bir küfür sadır olmadıkça ona muhalefete kalkışmamamız, onunla bazı hatalarından dolayı çekişmememiz emrediliyor. Sırayla tertip üzere halîfe seçilen kimseye, açık va kesin bir küfür sadır olmadıkça itaat etmemizde birçok faydaların bulunduğu belirtiliyor[579] Tahliller ve Rivayetler 1072, 1073 no'lu İbn Abbas ve Ebû Hüreyre hadîsleri sahîh olup istidlal ve ihticaca sâlihtir. Birinci hadîs dört, ikinci hadîs beş kadar hüküm ihtiva etmektedir: 1- Bey'at edilip seçilen halîfe veya hükümdardan hoşlanma yacağımız bir tavır veya idaredeki aksaklık zuhur ettiği taktirde isyan etmemiz, baş kaldırmamız asla doğru olmaz. Çünkü bir hükümdar herkesi memnun ve mutlu edemez. Bir insan olarak ondan bir takım kusur ve hatalar sadır olabilir. 2- O halde böyle durumlarda sabretmemiz, onun meşru emirlerini dinleyip itaat etmemiz en uygun ve en hayırlı çaredir. İslâmi sisteme göre kurulan şura, hükümdarın hatalarını güzel bir yol izleyerek düzeltmeye çalışır. İlmiye sınıfının ileri gelenleri şurayı destekleyip âdil ve sağlam bir idarenin devamına yardımcı olurlar. 3- Hoşlanmayacağımız bir husustan dolayı halîfeye yaptığımız bey'ati bozmamız cemaatten ayrılmamızı neticelendirir. Böylece bey'at edenlerin bir kısmı veya çoğu yaptıkları bey'ate sadık kalırken bir kısmının muhalefet bayrağı çekip onu bozmasıyla hizipleşmeler ve bölünüp parçalanmalar meydana gelir ve bunun sonu bir iç savaşa, hiç değilse fitne ve fesadın çıkmasına yol açabilir. 4- Böyle bir tefrikaya yol açıp bey'atini bozan kişiler cahiliyye devrinde olduğu gibi başsız ve idaresiz kalırlar. O bakımdan o devirde ölenler nasıl kâfir ve âsi öldülerse, bunlar da âsi ve günahkâr olarak ölürler. Aradaki benzetme küfürden dolayı değil başsız kalmadan, otorite boşluğundan dolayıdır. İkinci hadîste yer alan beş hüküm: 1- Peygamber (s.a.v.) Efendimizin hayatta olduğu sürece başkasının gelip müslümanlarm başına geçmesi ve idareyi ele alması düşünülemezdi. Çünkü Cenâb-ı Hak mutlak hükümran olarak bu görevi Peygamberine vermiş bulunuyordu. 2- Resûlüllah (s.a.v.) Efendimiz son peygamber olduğuna ve O'ndan sonra peygamber gönderilmeyeceğine göre, O'nun vefatıyle birlikte bazı şahısların halîfe olma isteği kendiliğinden ortaya çıkmış olur ve bunlar birden fazla aday da olabilirler. 3- Birden fazla aday ortaya çıkınca ehl-i hallü akd denilen ülkenin bilgili imanlı, kültürlü ve umur bilen yetişkin şahsiyetleri adaylardan birini belirleyip ona bey'at ederler. Böylece bütün müslümanlarm bey'at etmiş olduğu kabul edilir ve halife seçilmiş bulunur. Artık bu durumda diğer adayların da o seçilip bey'at edilen zata bey'at etmeleri gerekir. Aksine bir yol izleyecek olurlarsa, Allah'ın emrine dönünceye kadar tenkil edilmelerine devam edilir. 4- Seçilen halîfenin idare ettiği halk üzerinde birtakım hakları ve vecibeleri vardır ve olacaktır. Ümmete gereken odur ki, onların bu haklarım kusursuz vermek ve yerine getirmektir. Başta onu dinlemek ve itaatte bulunmak gerekir. Bu hakları özetle şöyle sıralamamız mümkündür: a) Vergi ve zekât, b) Cihad davetine icabet, c) Kitap ve Sünnete göre kesin ve açık bir küfrü gerektirmediği takdirde halîfenin emirlerini dinlemek ve yerine getirmek, küfrü açık ve net şekilde gerektiren hususlarda artık dinlemek ve itaat yoktur. d) Kişi ehil ise hükümdarın verdiği görevden kaçınmamak, e) Birlik, dirlik, itaat, denge ve düzeni korumada hükümdara yardımcı olmak... Seçilip bey'at edilen halîfe de yetkisini, sorumluluğunu ve bunların sınırını bilip ona göre idari, adlî mekanizmayı harekete geçirmekle yükümlüdür. Müslümanların sıkıntıya düşmesinden, zimmîlerin korunmasından o sorumludur.' Müslümanların birleşip bir halîfe veya hükümdar seçmesi bir vecîbedir. Ehl-i hail ü akd bey'at ettikleri halîfe veya hükümdarın elini tutmak suretiyle bağlılıklarını bildirirler. Uzakta olanlar bunu yazılı olarak bildirirler. Geriye kalan müslümanlar ise kalben ona bey'at edip dinleme ve! itaat etmeyi kabullenirler. Nitekim İbn Ömer (r.a.) dan yapılan rivayette şöyle buyurul-muştur: "Kim Allah'a itaatten bir elini çekecek olursa, hiçbir açık ve kesin delil ve belgesi olmadığı halde Allah'a kavuşur. Kim de boyunda bey1 at olmadığı halde ölürse cahiliyye devrindeki ölüm üzere ölür..." [580] Böylece bir zata bey'at eden kimse, o ölmedikçe ikinci bir şahsa bey'at edemez. Ancak birinci zat açık ve net şekilde küfre girer, ilâhî itaatten dışarı çıkarsa o taktirde şuranın ve ilmiye sınıfının ileri gelenlerinin onu azletmeleri gerekir. Bu bapta Hâkim'in Ibn Ömer (r.a.) dan tahrîc ettiği bir hadîs bulunuyor ki yukarıda naklettiğimiz hadîsi desteklemektedir. Meâlen şöyledir: "Kim cemaatten çıkarsa, (Müslümanların bey'at ettiği hükümdara itaatten ayrılıp bey'ati bozarsa), tekrar rücu' edinceye kadar boynundaki İslâm ipini çıkarmış olur. Kim de üzerinde cemaatin (İslâm cemaatinin) imamı (hükümdar ve halîfesi) olmadığı halde ölürse, gerçekten o cahiliyye devrindeki ölüm üzere ölür..." 1074 no'lu Avf hadîsini Müslim ve Ahmed b. Hanbel tahrîc etmişlerdir. Hadîs en başarılı lider ve idarî kadroyu belirlemekte ve sonrada başarısız, sevimsiz hükümdar ve kadrosunu yermektedir. Bununla beraber sevimsiz bir hükümdarla bir çekişme ve tartışmaya, ona karşı ayaklanmaya tevessül etmenin doğru olmayacağını bildirmekte ve sabırlı olmanın faydalarına işaretle hükümdar veya onun tayin ettiği vali ve benzeri yetkili kişinin işledikleri birtakım günahlardan tiksinip kaçınmanın, uygulama alanına intikal ettirmemenin lüzumuna parmak basıyor. Bununla beraber itaatten el çekmenin sakıncalı olacağına dikkat çekiyor. Küfre sürükleyici bir karar veya hüküm söz konusu olmadığı sürece hükümdarın hata ve kusurlarını, günah ve yersiz davranışlarını gündeme getirerek halkı kışkırtmanın hiçbir zaman ülke yararına sonuç vermiyeceği dolaylı şekilde anlatılıyor. Hayırlı ve başarılı bir hükümdarın bazı vazınarı; a) Halkın çoğunun sevgi ve saygı duyması, b) Hükümdarın da halkını sevip sayması, c) Halkın hükümdarın başarılı hizmetlerde bulunması için duâ etmesi ve öldüğü taktirde halkın onun cenaze namazına koşup ona karşı duydukları yakın ilgiyi dile getirmesi, d) Hükümdarın da halkı için duacı olması ve onların cenaze namazını severek kılması başarılı olmanın ilk şartlarıdır. Bunun aksine bir tutum ve davranış ise, sevimsiz ve başarısız bir hükümdarın vasıfları ve belirtileridir. 1075 no'lu Huzayfe hadîsini Müslim tahrîc etmiştir. Ricali sahihtir. Hadîs, Resûlüllah (s.a.v.) Efendimiz'in geleceğe yönelik mu'ci-zelerinden birini yansıtmaktadır. Fütuhatın yapılması, devlet hazinesinin dolması ve yabancı ülkelerle kaynaşma imkânlarının artması lüks bir hayata hayranlığın artacağına yol açabilir. Baştaki hükümdarlar Resûlüllah'm (s.a.v.) hidâyetiyle hidayetlendikleri, O'nun sünnetiyle yollarını seçtikleri takdirde bu gibi sakıncalı sonuçların ortaya çıkmasına imkân verilmemiş olur. Ama hükümdarın ve sonra da iş başına getirdiği yetkili kişilerin bizzat lükse, israfa yönelmeleri ülkede yaşayanlar için kötü misal teşkil eder ve İslâm'ın sağladığı sadelik yavaş yavaş kaybolmaya veya unutulmaya yüz tutar. İşte böyle bir devirde görünüşte insan, fakat gerçekte içinde şeytanî kalp taşıyan dalkavuklar, arpalık arayanlar çoğalır. O yüzden ülkede denge ve düzen ciddi sarsıntı geçirmeye başlar. Müslüman cemaat bu nahoş olaylardan tiksinmekle beraber Resûlüllah'm (s.a.v.) açmış olduğu nurlu yolda yürümeye devam ederler ve hükümdarı lüks ve konfor fırtınasından uzaklaştırmanın yol ve çarelerini araştırır, şura ve ilmiye sınıfına geniş çapta destek sağlarsa, çok geçmeden hükümdar onların çizgisine çekilmek zorunda kalır. Bununla beraber dinlemek ve itaatten el çekmenin, bey'ati bozmanın birtakım sakıncalı sonuçlar doğuracağım hiçbir zaman unutmamak gerekir. Hadîste özellikle bu hassas noktaya işaret edilmektedir. 1076 no'lu Arfece hadîsini de Müslim ve Ahmed b. Hanbel tahric etmiştir. İslâm ülkesinin birlik ve dirliği sağlanmış ve bey'at edilen hükümdar iş başında müslümanlarm selâmeti için hizmet vermeye başlamışsa; aynı zamanda küfrü gerektiren bir icraati benimseme-mişse, o takdirde bey'ate sadık kalmak vaciptir. Bu arada baş olma sevdasına kapılıp hükümdar olmayı tasarlayan biri ortaya çıkar da müslümanlarm hu birlik ve dirliğini bozmaya çalışır, çeşitli şeytanî yollara başvurup ülkeyi karşıt gruplara ayırmaya yönelirse ona asla itibar etmemek ve fırsat vermemek gerekir. Ülkede kargaşa yaratmaya çalıştığı için de devletin yetkili kurulları tarafından öldürülür. Aksi halde bu tip maceraperestlerin sonu gelmez ve İslâm ülkesinde kargaşa, çekişme, vuruşma, hizipleşme ve hasımlaşmanm önüne geçilmez. 1077 no'lu Ubâde hadîsi sahîh olup istidlal ve ihticaca sâlihtir. Hadîs her yönüyle bey'atin lüzumunu ve şartlarını belirtmektedir. Ayrıca bey'at edilen hükümdar hidâyet çizgisinden ayrılıp açık ve net şekilde küfrü gerektiren davranışlar ve icraatlar içine girecek olursa artık öylesine itaatin vacip olmadığı vurgulamakta ve Öylesini bulunduğu makamdan düşürmenin yol ve çarelerim arıştırmanm gereği işarette bulunmaktadır. Bu da daha çok şura ve şurayla işbirliği halinde olan ilmiye sınıfının üst düzeydeki kadrosuyla bütünleşmekle ve destek vermekle gerçekleşebilir. Rastgele kişilerin peşine takılmak ; suretiyle hükümdara karşı baş kaldırmak büsbütün fitneyi körükleyebilir. Şûra ve ilmiyye sınıfının üst düzeydeki kadrosu hükümdarın azline karar verince işler daha da kolay çözülmeye başlar. Hadîs bey'atin yedi önemli şartını kapsamaktadır: 1- Neşeli, refah günlerinde, 2- Kederli ve netameli günlerde, 3- Sıkıntılı, tehlikeli günlerde, 4- Rahatlatıcı, ümit verici dönemlerde, 5- Ülke siyaseti gereği bir kısım insanların makam ve mevki, ilgi ve destek bakımından bir kısmından üstün tutulup tercih edildiği zamanlarda seçilen hükümdarı dinlemek ve ona itaat etmek üzere söz verip bey'at etmek vaciptir. 6- Bey'at edilen hükümdarda açık ve kesin bir küfür görüldüğü takdirde artık ne dinlemek, ne de itaat vaciptir. 7- Böylece küfrü gerektiren bir durum yoksa diğer bazı hata ve kusurlardan dolayı bey'ati bozmak caiz değildir. Hükümdar haktan sapar, birtakım günahları işlemekte bir sakınca görmezse, o zaman ehl-i hail ü akdin seçtiği şura ve ilim ehlinin hükümdarı uyarmaları vâcib olur. Zira cihadın en üstünü, zalim bir hükümdara karşı hakkı söylemektir. Yeri ve zamanı geldiğinde hakkı söylemeyenler dilsiz şeytan olarak vasıflandırılmışlardır, [581] Çıkarılan Hükümler 1- İslâm ülkesinin birlik ve dirlik, denge ve düzen içinde ayakta durabilmesi için yetkili kılınacak şahısların bir halîfe veya hükümdar seçmeleri farzdır. 2- Belirlenen hükümdara, ülkenin ehl-i hail ü akd seviyesinde olanların fiilen bey'at etmesi, geri kalan halkın da kalben bu bey'ate katılması vaciptir. 3- Halîfe veya hükümdar mutlak anlamda hükümranlık hakkında sahip değildir. 4- Hükümranlık münhasıran Allah'a aittir. 5- O bakımdan hükümdar ancak Kur'ân ve Sünnet'e göre icra-i faaliyet etmekle mükelleftir. 6- Hükümdarın çıkaracağı kanunnameler ve vereceği hükümler şer'i şerife uygun olduğu taktirde muteberdir ve amel edilir. 7- Şer'i şerîfe uymayan kanunname ve hükümler geçersizdir, uygulamaya konulmaz. 8- Ehl-i hail ü akd tarafından ayrıca seçilen şûra ve şûraya destek sağlayan ilim ehlinin üst düzey indekiler hükümdarın kanunname ve hükümlerinin Kitap ve Sünnet'e uyup uymadığını tetkik ile görevlidirler. 9- Hükümdar veya halîfe de bir insandır. O bakımdan birtakım hatalar yapabilir ve günah işleyebilir. 10- Hatalarından dolayı bey'ati bozmak caiz değildir. 11- Şura ve ilmiyye sınıfının ileri gelenleri vaki hataları en uygun. yol ve yöntemle gidermeye ve düzeltmeye çalışırlar. 12- Bey'ati belirtilen sebepten dolayı bozup bey'at eden İslâm cemaatinden ayrılmak çok tehlikelidir. En azından cahiliyye devresindeki bir ölüm üzere ölmeyi sonuçlandırır. 13- Hükümdarın bazı yanlışlarına karşı halkın sabretmesi en uygun çarelerden biridir. 14- Hafife veya hükümdar adayı birden fazla ortaya çıkar ve çıkarılırsa, ehl-i hail ü akd hangisini seçip bey'at ederse diğerlerinin çekilmesi vaciptir. 15- Hükümdar seçilip bey'at edildikten sonra başka bir şahıs kendisine bey'at edilmesini ister de ortaya çıkarsa, bundan men'edilir. Aksi halde fitne, fesat ve kargaşaya sebep olacağından, birlik ve dirliği bozacağından dolayı katledilir. Arfece (r.a.) hadîsi buna açık şekilde delâlet etmektedir. 16- Bey'atın şartları Ubâde b. Sâmit hadîsinde yedi madde halinde belirtilmiştir. Ona sadık kalmak vaciptir. 17- Hükümdar veya halîfe şeriat çizgisinden ayrılır, haksızlıkta bulunur, gayr-i âdil davranırsa uyarılır. Rücu' etmediği taktirde azledilir. 18- Azil mercii şûra ve ilmiyye sınıfının üst düzeyde olanlarıdır. [582] -------------------------------------------------------------------------------- [1] Mâide Sûresi: 32 [2] En'âm Sûresi: 151 [3] Nisa Sûresi: 93 [4] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [5] Buharî/diyat: 6. Müslim/kasame: 25, 26. Ebû Dâvud/hudud: 1. Tirmizî/hudûd: 15. Nesâî/tahrim: 5, 11, 14. Dâremî/siyer: 11. Ahmed: 1/61, 63,70, 163,382, 428,444,465,6/181,214 [6] Buharî/diyat: 6. Müslim/kasame: 25, 26. Ebû Dâvud/hudud: 1. Tirmizî/hudûd: 15. Nesâî/tahrim: 5, 11, 14. Dâremî/siyer: 11. Ahmed: 1/61, 63,70, 163,382, 428,444,465,6/181,214 [7] Müslim/Kasame: 25, 26-Nesâî/tahrîm: 5, 11, 14, Ahmed: 1/61, 63,67. [8] Buharî/diyat:8- İtim: 39-:Müslim Hacc: 447, Ebû Dâvud/diyat: 4-:- Tirmizî/diyat 13 Nesâî/tkasaserr.e: 29:İbn Mhace diyat: G-Ahmed 2/238 [9] Ebû Dâvud/diyat:3-lbn Mâje/diyat:3/D£remî/diyat:1 [10] Bakara Sûresi: 178 [11] Buharî/tefsîr: 2, 23, diyat: 8-Nesâî/kasame: 27-Darekutnî Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [12] Bilgi içinbkz: Kâsânî/bedayi1: 7/241 -Mecmeu'l-Enhür: 2/590 [13] Nisa Sûresi: 94 [14] Geniş bilgi için bkz: Mecmeu'l-Enhür: 2/590-592, Bedayi':7/241-243 " ' [15] e!-Ğami-£vî/6s-":;a-.iı']-Vehhaü 477, 479'dan özetlenerek. [16] el-Ğömtevî/es-Siracd'î-Vehhac: 479- Mısır: 1933 [17] İbn Küdsme/el-Muğnî' 9/320, 321 [18] İbn Mâce/talâk: 16. [19] Geniş bilgi için bkz: Sahnûn/el-Müdevvenetü't-Kübrâ: 6/306 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [20] Bilgi için bkz: Neylü'l-Evtar: 7/9, Mısır [21] Şevkanî/Neylü'l-Evtar: 7/9. İbn Rüşd/Bidayetü'l-Müctehid: 2/402, 403 [22] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [23] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [24] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [25] Buharî/İlim 30, cihad: 171, diyat: 24, 31. TirmizVdiyat: 16. Nesâî/kasame: 14. Dâremî/diyat: 5. Ahmad: 1/79 [26] Ebû Dâvud/cihad: 147, dtyat:11. Nesâî/kasame: 10, 13. İbn Mâce/diyat: 31. Ahmed: 1/119, 122, 2/180, 192, 215. [27] Buharî/i!im:39, cihad: 17, diyat: 24, 31. Ebû Dâvud/diyat: 11. Tirmizî/diyât: 16 [28] Ebû Dâvud/diyat: 11, cihad: 147. Nesâî/kasame: 9, 13. İbn Mâce/dİyat: 21. Ahmed: 1/191, 122, 2/180, 192, 194, 211 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [29] Ebû Dâvud/diyat: 7 [30] Mecmeu'l-Enhür:2/592-595 [31] Mecmeu"l-Enhür:2/596 [32] Şâfiî/eMJmm: 6/5. Mısır: 1381-1961 [33] Ebû Zekeriya Nevevî/Minhacüt-Tâlibîn: 112. Mısır. Siracü'l-Vehhac: 482,483. Mısır:1933 [34] ibn Kudame/el-Muğnî: 9/341 [35] Ebû Dâvud/diyat:7. Tirmizî/diyat: 17. Nesâî/kasame: 11. Ahmed: 5/10, 11, 12, 18. Dârdmî/diyat: 7. Jbn Mâce/diyâl: 23. [36] İbn Kudame/el-Muğnî: 9/352 [37] ibn Kudame/el-Muğnî: 9/360 [38] İbn Kudame/e!-Muğnî: 9/366 [39] Sahnûn/el-Müdevvenetü'l-Kübrâ: 6/364 [40] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [41] Geniş biigi için bkz: Neylü'l-Evtar: 7/11 [42] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [43] Buharî/diyat: 30, ahkâm; 8. Ebû Dâvud/tereccül: 20. Tirmizî/talâk: 11, diyar. 11. Nesâî/zînet: 15 [44] İbn Mâce/diyat: 32. Ahmed: 5/36, 38, 51, 52 [45] Ebû Dâvud/diyât: 7. Tirmizî/diyat: 17. Nesâî/kasame:10,-16. İbrv Mâce/diyat: 23. Ahmed:5/10, 11, 12 [46] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [47] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [48] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [49] Ebû Davud/diyaı: 18. Ahmed: 2/183, 217, 224 [50] Dâremî/diyat: 22. Nesâî/kasame: 22, 23. tbn Mâce/diyat: 5. Ahmed: 2/11, 64, 3/410,641 [51] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [52] Geniş bilgi için bkz: Zehebî/Mîzanü'l-i'tidal: 3/127-129. 5844 no'lu Ali. [53] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [54] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [55] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [56] Darekutnî-Neylü'l-Evtar: 7/26 [57] Şafiî. Neylü'l-Evtar: 7/26 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [58] İbn Kudame/el-Mugnî: 9/366 [59] İbn Kudame/el-Muğnî: 9/367, 368 [60] İbn Kudame/el-Muğnî: 9/374 [61] İbn Rüşd/Bidayetü'l-Müctehid: 2/396. Beyrut: 1398 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [62] Abdulkadır Udeh/Teşrî'u'l-Cinaî fi'l-İsiâm: 2/126 [63] Geniş bilgi için bkz: Abdulkadır Udeh/Teşrî'u'i-Cinaî fi'l-İslânr. 2/127 [64] Geniş bilgi için bkz: Şevkanı/Neylül-Evtar: 7/26 [65] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [66] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [67] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [68] Buhari/sulh: 8, tefsir: 2. Ebû Dâvucl/diyat: 28, kasame: 18. İbn Mâee/diyat: 16 Ahned: 3/128, 167 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [69] Mecmeu'l-Enhür:2/599-601'den özetlenerek [70] Bilgi için bkz: Fetâvâ-yı Hiridiyye:7/10, 11 [71] AbdulkadirUdeh/Teşrî'u'l-Cinaîfi'l-İslâm: 2/228. Beyrut [72] Siracü'l-Vehhac: 489. El-Ümm: 6/55'den özetlenerek [73] İbn Kudame/e!-Muğnî: 9/433-437'den özetlenerek [74] Sahnûn/el-Müdevvenetü'l-Kübrâ: 6/433 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [75] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [76] Buharî/diyat: 18. MüslİnvVasame: 21,22. Tirmlzî/dîyat: 19. Nesâî/kasame: 20 Dâr^rııİ'diyat: 18 [77] Ebû Dâvud/diyat: 22. İbn Mâce/diyat: 20. Nesâî/kasariio: 19:21. Ahmed: 4/ 222,224,427,428 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [78] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [79] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [80] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [81] Buharî/libas: 75. Tirmizî/isti'zan: 17. Nesâî/kasame: 47 [82] Ebû Dâvud/edeb: 127. Tirmizi/isti'zan: 17. Nesâî/kasameı-47. Ahmed: 3/108 [83] Buharî. Müslim. Ebû Dâyud/diyaî: 15, 23. Nesâî/kasafne: 48 [84] Tirmîzi istizan: 17. Nesâî/kasame: 48. Daremî/diyat: 23. Ahmed: 2:266, 385, 414, 527 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [85] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [86] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [87] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [88] Dârekutn. Neylül-Evtar: 7/31 [89] Dârekutni.' Müsned-i Ahmed. Neylü'l-Evtar: 7/31 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [90] Bilgi için tikz: Mecmeu'l-Enhür: 2/603-606 [91] İbn Kudaıjıe/el-Muğnî: 9/445 [92] ibn Kudame'el-Muğnî: 9/446 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [93] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [94] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [95] Yusuf Suresi: 92 [96] Bakara Sûresi: 178, 194 [97] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [98] Tirmizî/bi/r; 82. Taberâni/sadaka: 12. Müsüm. Ahmed: 1/193, 2/235, 438 [99] Tirmizı/diyaî:13, 19. Ibn Mâce/diyat: 35. Buharı. Müslim. Mesaî.... [100] Tirmizi/diyat: 35. İbn Mâce, Ahmed: 6/448 [101] Müsned-i Ahmed: 1/193 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [102] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [103] Şevkanî/Neylü'l-Evtar 7/34 [104] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [105] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [106] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [107] Buharı. Müslim, ibni Mace. Ebu Davud [108] Ebu Davud. Nesai Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [109] Bilgi için bkz: Kâsânî/Bedayi': 7/242, 243 [110] el-Ğamrâvî/es-Siracü'İ-Vehhac: 490-491 [111] İbn Kudame/el-Mugnî: 9/464, 465 [112] İbn Kudame/el-Mugnî; 9/464-465 [113] İbn Rüşd/Bidayetü'l-Müctehid: 2/401 [114] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [115] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [116] Geniş bilgi için bkz: Sahnûn/el-Müdewenetü'!-Kübrâ: 6/435, 436 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [117] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [118] Ebû Dâvud/diyat: 8, 9. Ahmed: 4/32, 142 [119] Nesâî/kasame: 5 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [120] Bilgi için bkz: Mecmeu'l-Enhür: 2/606-610 [121] el-Ğamrâvî/es-Siiacü'i-Vehhac:514,515. Mısır: 1933. Şâfiî/el-Ümmr6/17 [122] Müslim/kasame: 32. Nesâî/kasame: 7 [123] Müslim/kasame: 32. Nesâî/kasame: 7. Ebû Dâvud/diyat: 3 [124] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [125] Neylü'l-Evtar: 7/37 [126] Bakara Sûresi: 282 [127] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [128] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [129] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [130] Müslim/kasame: 7. Nesâî/kasame: 2. Ahmed: 5/432, 375 [131] Buharî. Müslim/kasame: 1, 3. Ebû Dâvud/djyat: 8, 9. Tirmizî/diyat: 22. Nesâî/ kasarne: 5 [132] Müsiim/kasame: 2. Ebû Dâvud/diyat: 8. Nesâî/kasame: 22. Ahmed: 4/5 [133] Müslim/kasame: 1, 3. Ebû Dâvud/diyat: 8, 9. Tirmizî/diyât: 22. Dâremî/diyât: 2 Tab/ukûl: 4. Ahmed: 4/5 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [134] Geniş bilgi için bkz: Mecmeu'l-Enhür: 2/649-659. Bedayi": 7/286-296. Fetâvâ-yı Hindiyye: 6/77-85 [135] el-Gamrâvî/es-Siracü']-Vehhac: 511, 514 -.Mısır: 1933 [136] İbn Kudame/elrMuğnî: 10/2-8'den özetlenerek [137] Bilgi için bkz: Şahnûn/el-Müdevvenetül-Kübrâ: 6/420-423 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [138] Bilgi için bkz: Şevkanî/Neyiü'l-Evtar: 7/40, 41 [139] Neyü’l-evtar:7/41 [140] Mizanü’l-itidal: 3/207. 6148 no’lu Ömer [141] Geniş bilgi için bkz: Neylü'i-Evtar: 7/42, 43 [142] Dârekutnî [143] Ebû Dâvud/diyat: 9 [144] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [145] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [146] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [147] Müslim/hac: 450. Buharî/sayd: 18, cihad: 169, meğazı: 48, libas: 17. Ebû Dâvud/cİhad: 117. Tirmizî/cihad: 18. Nesaî/menasik: 107. İbn Mâce/cihad: 18. Ahmed: 3/109 [148] Buharî/İiim 39. Müslim/hac 447, 448. Ebû Dâvud/menasİk: 89, cihad: 156. Dâremî/büyû1: 60. Ahmed: 2/238, 4/323 [149] Buharî/ilim: 37 sayd; 8, megazî: 51. Müslim/hac: 446. Tirmizî/savm: 1 - Nesaî/ hac: 111 [150] Buharı. Müslim [151] Müsned-i Ahmed: 2/179, 207 [152] Müsned-i Ahmed: 2/179, 207 [153] Müsned-i Ahmed: 2/179, 207 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [154] Neylü'hEvtar: 7/49 [155] Bakara Sûresi: 191 [156] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [157] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [158] Mâide Sûresi: 32 [159] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [160] Müslim/imaret: 152. Nesâî/cihad: 22.Ahmed : 2/322 [161] Buharî/cenaiz:33,dİyat: 2. Müslim/kasame: 27. Tirmızî/ilim: 14,îahrîm: 1. İbn Mâce/diyat: 1 [162] İbn Mâce/diyat: 1 [163] Ebû Dâvud/fiten: 6. Nesâî/tahrîm:1. Ahmed: 4/99 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [164] Nisa Sûresi: 93 [165] Muhammed Abdülaziz/el Edebü'n-Nebevi: 195, 1*96. Mısır: 1385-1965 [166] Furkân Sûresi: 68-71 [167] Bakara Sûresi: 179 [168] Buharî/îmân: 11, menakıb-i ensar:43, tefsîr: 60, hudud, 8, 48, ahkâm: 49, tevhîd:31, Müslim/hudud/41. Nesâî/biyât: 9. Ahmed: 5/314, 320 [169] Tirmizî/hudud: 12. îbn Mâce/hudud: 33. Dâremî/hudud: 21 [170] Hucurat Sûresi: 9 [171] Müslim/İmân: 225 [172] Tirmizî/diyat: 21. Ebû Dâvud/sünnet: 29. Ahmed: 2/221, 222 [173] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [174] Zehebî/Mîzanü'l-İ'tidal: 4/425, 9696 no'lu Yezîd [175] Zehebî/Mîzanü'l-I'tidal: 3/343, 6696 nolu Ferec [176] Nisa Sûresi: 48 [177] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [178] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [179] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [180] Buharî/fiten: 10. Müsiim/fiten; 14. Ebû Dâvud/fiîen: 5. NesâîAahrim: 20 [181] Buharî/enbiya: 50 [182] Buharı. Müslim/fiten: 14. Ahmed: 4/401, 410, 418, 5/43, 47, 51 [183] Buharî/meğazi: 12. Müslim/İmân: 55. Ebû Dâvud/cihad:95. Ahmed: 6/3, 5 [184] Müslim/imân: 184. Ahmed: 3/370 [185] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [186] Buharî/cihad: 77, meğazi:38. Müslim/imân: 179. Ahmed: 5/332 [187] Bilgi için bkz: Buharî/i'tisam: 21. Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [188] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [189] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [190] Nesaİ/ tahrim: 14. İbn Mace/ diyet: 8 [191] Neylü'l-Evtar: 7/65 [192] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [193] Mecmeu'l-Enhür: 2/611-613 [194] Mecmeu'l-Enhür: 2/613 [195] Mecmeul-Enhür: 2/615-616 [196] el-Ğamrâvî/es-Siracü'l-Vehhac: 495, 496. Mısır: 1933 [197] İbn Kudame/el-Muğnî: 9/480-491 [198] İbn Kudame/el-Muğnî: 9/491-501'den özetlenerek [199] Bilgi için bkz: Sahnûn/el-Müdevvenetü'l-Kübrâ: 6/395-403 [200] Bilgi için bkz: es-Siracü'l-Vehhac: 496-499 [201] Bilgi için bkz: İbn Kudame Şemsüddin/eş-Şerhül-Kebîr: 9/563-570 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [202] Ebû Dâvud/diyât: 18. Ahmed; 2/217, 224. [203]Buhâri/diyat: 20. Ebû Dâvud/diyat: 18. Tirmizi/diyat: 4. Nesâi/kasame: 45. îbn Mâce/diyat: 18 [204] Ahmed: 2/182, 217. Ebû Dâvud/diyat: 18. Nesâî/kasame: 44. İbn Mâce/diyât : 17 [205] Ahmed: 1/227, 339, 345. Dâremî/mukaddeme: 27. Ebû Dâvud/diyat: 18. Nesâî/ kasam6:45 [206] Ahmed: 1/227, 339, 345. Dâremî/mukaddeme: 27. Ebû Dâvud/diyat: 18. Nesâî/ . kasame: 45 [207] Nesâî/kasame: 45-46. Dâremî/diyat: 16. Taberânî/maakü: 1. İbnMâce/diyat: 19. Ahmed: 2/217 [208] Ebû Dâvud/diyât: 18. Nesâî/kasame: 42 [209] Bilgi için bkz: Z.ehebî/Mîzanü'l-i'tidal: 3/543, 7508 no'lu Muhammed [210] Şevkanî/Neylü'l-Evtar 7/70 [211] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [212] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [213] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [214] Nesâî/kasame: 38. Ahmed. İbn Mâce [215] İbn Mâce/diyat: 13. Ahmed: 2/183, 224 [216] Ebû Dâvud. Neylü'l-Evtar:7/72 [217] Şafiî. Dârekutnî. Neylü'l-Evtar: 7/73 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [218] Mecmeu'l-Enhür. 2/613 [219] Mecmeu't-Enhür: 2/613. es-Siracü'l-Vehhac: 496. Mıcır: 1933 [220] Mecmeu'l-Enhür: 2/613. Sahnûn. el-Müdevvenotü'l-Kübrâ: 6/395 [221] Sahnûn. el-Müdevvenetü'l-Kübrâ: 6/395-396 [222] İbn Kudame/el-Muğnî; 9/527-529 [223] İbn Kudame/el-Muğnî: 9/530 [224] İbn Kudame/el-Mugnî: 9/531 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [225] Bilgi için bkz: Neylü'l-Evtar: 7/73 [226] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [227] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [228] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [229] Dârekutn, Nesaî/kasame: 37 [230] Muvatta. Neylü'l-Evtar: 7/75 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [231] Mecmeu'l-Enhiir: 2/613 [232] Şâfiî/el-Ümm; 6/106'dan özetlenerek [233] İbn Kudame/ei-Muğnî: 9/532 [234] Bilgi için bkz: Neyiü'l-Evîar: 7/76 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [235] Sıddik Hasan Han. Fethü'l-Allâm li-Şerhi Bülûğu'l-Meram: 2/20 [236] Sıddîk Hasan Han. Fethü'l-Allâm li-Şerhi Bülûğu'l-Meram: 2/206 [237] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [238] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [239] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [240] Nesai/ kasame: 40. [241] Neylü'l-evtar, 7/77 [242] Neylü'l-evtar, 7/77 [243] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [244] Mecmeu'i-Enhür: 2/622-624 [245] el-Ğamrâvî/es-Siracü'l-Vehhac-.511. Mısır: 1933 [246] Ebû Zekerlya Yahya Nevevi/Minhacü't-Tâlîbîn: 118, 119. Mısır: Darü'l-Kütübi'l -Arabiyyeti'l Kübrâ [247] İbn Kudame/el-Muğnî: 9/535-544 . [248] Sahnûn/el-Müdewenetürl-Kübrâ-. 6/399-402. Beyrut Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [249] Şevkanî/Neylü'l-Evtar: 7/78-80 [250] Şevkanî/Neylü'i-Evtar: 7/78-80 [251] Şevkanî/Neylü'l-Evtar: 7/78-80 [252] Tirmizî/tefsîr: 1. Müslim/münafikûn: 40. Dâremî/mukaddeme: 40. Münâvî/ 0 Feyzulkadîr: 6/190 [253] Ebû Dâvud/İlim: 5. Münâvî/Feylü'l-Kadîr: 6/19 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [254] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [255] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [256] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [257] Buharî/ilim: 6, şurut: 9. Müslim/hudûd: 25, 27. Ebû Dâvud/libas: 40. Tirmizî/ hudûd: 8. Ibn Mâce/hudûd: 7, 10. Ahmed: 1/74, 163, 264' [258] Buharî/hudûd: 32 [259] Müsned-i Ahmed: 1/93, 107, 116, 121, 141, 142. Buharî. Neylü'l-Evtar: 7/97 [260] Müstim/hudûd: 12, 13. Ebû Dâvud/hudûd: 23. Tirmizî/hudûd: 8. Dâremî/hudûd: 19. A.hmed:5/312, 317, 318 [261] Müslim/hûdûd: 18, 19, 22, 23, 28. Nesâî/cenâiz: 63. İbn Mâce/hudûd: 10. Ahmed: 1/28,245,270,2/28 [262] Ahmed: 5/92, 95, 96, 108 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [263] Bilgi için bkz: Bedayi': 7/37, 38. Mecmau'l-Enhür: 1/543, 546. Fetâvâ-yı Hindiy ye: 2/142-151. Mektebetü'l-îslâmiyye [264] Şâfiî/el-Umm: 6/133, 134 [265] Ebû ZekĞriya Nevevî/Minhacü't-Tâlibîn: 121-Mısır. Dârü'l-Kütübi'l-KÜbrâ [266] el-Ğamrâvî/es-Siracü'VVehhac: 521-523. Mısır: 1352-193 [267] Şemsüddin İbn Kudame/es-Şerhü'l-Kebîr: 10/119 [268] İbn Kudame/el-Muğni: 10/120-157'den özetlenerek [269] Sahnûn/el-Müdevvenetü'l-Kübrâ: 6/235-237 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [270] Bilgi için bkz: Neylü'l-Evtar: 799. Hakimin bu kararı sadece itiraf edenle ilgilidir. Suçlanan kişinin ise ya ikrar elmesi veya suçlayanın beyyine getirmesi duru munda hâkim onun aleyhine karar verebilir. [271] Ebû Dâvud/hudûd:30. Neylü'l-Evtar: 7/100 [272] Tahâvî/Şerhu MaanUl-Asâr: 3/135, 136. Dârü'l Kütübi'l-İlmiyye. [273] Buharî/hudûd: 30. Müslim/hudûd: 15. Ebû Dâvud/hudûd: 23. Tirmizî/hudûd: 7. İbn Mâce/hudûd: 9. Dâremî/hudûd: 16. Taberânî/hudud: 10. Ahmed: 1/23, 29, 36, 43, 47, 50, 55 [274] Ahmed. Taberânî. Neylü'l-Evtar: 7/10 [275] İbn Hibban. Neylü'l-Evtar: 7/102 [276] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [277] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [278] Bilgi için bkz: Tevral/Leviliier: 10. âyet [279] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [280] Buharî/tevhîd: 51. Ahmed: 2/5 [281] Müslim/hudûd: 14, 20, 22, 23, Ahmed: 3/62 [282] Maide Sûresi: 41 [283] Mâide Sûresi: 44, 47. Ebû Dâvud/hudûd: 28. İbn Mâce/hudûd: 8. Ahmed: 4/286 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [284] Mecmeu'i-Enhür: 1/547 [285] Mecmeu'l-Enhür: 1/548 [286] el-Ğamrâvî/es-Siracü'l-Vehhac: 522. Mısır: 1933 [287] Mecmeu'l-Enhür: 1/54 [288] Bilgi için bkz: İbn Kudame/el-Muğnî: 10/130, 156 [289] Sahnün/el-Müdevvenetü'i-Kübrâ: 6/242. NeyiıTl-Evtar: 7/105 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [290] Bilgi için bkz: Neyiü'l-Evtar: 7/106. Mısır' Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [291] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [292] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [293] Buharı/ahkâm: 19, hudûd: 22, 25, 29. Müslim/huclûd: 16, 23. Ahmed-. 2/450, 5/ 99,217,347,348 [294] Müslim/hudûd: 17. Ebû Dâvud/hudûd: 25. Tirmizî/hudûd: 4, 5. Ahmed: 1/238, 245, 270, 2/286, 3/2 [295] Müslim/hudûd: 18,-19, 22, 23, 28. Ebû Dâvud/hudûd: 4, 5 [296] Ebû Dâvud/hudûd: 23 [297] Ebû Ya'la. Bezzar. Taberânî. Neylü'l-Evtar: 7/107 [298] Ebû Dâvud. Neylü'l-Evtar: 7/107 [299] Ebû Dâvud. Neylü'l-Evtar: 7/108 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [300] Mecmeu'l-Enhür: 1/544, 545. İstanbul. Fetâvâ-yı Hindiyye: 2/143, 144. el-Mektebetü'l-İslâmiyye [301] el-Ğamrâvî/es-Siracü'l-Vehhac: 523. Mısır: 1933 [302] Şâfiî/el-Ümm: 6/133. Mektebetü'l-Külliyati'l-Ezheriyye [303] İbn Kudame/el-Muğnî: 10/165-167. Beyrut: 1403 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [304] Şevkanî/Neylü'l-Evtar: 7/108 [305] Geniş bilgi için bkz: Zehebî/Mîzanü'l-hidal: 1/379-384. Mısır: 1382-1963 [306] Şevkanî/Neylü'l-Evtar: 7/108. Mısır [307] Zehebt/Mîzanü'l-l'tidal: 1/329, 330. 1243 no'lu Beşîr. Mısır: 1382-1963 [308] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [309] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [310] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [311] Bu.hari/hudûd: 28. Ebu Davud/hudûd: 23. Ahmed: 1/270, 289, 325 [312] Ebu Davud/hudûd: 23. Ahmed: 1/238, Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [313] Bilgi için bkz: Fetevayi Hindiyye: 2/143, 144. Mektebetü'l-İslamiyye. [314] bilgi için bkz: Safü/el-Ümm; 6/135. Mısır, 1381 [315] İbn Kudame/el-Muğnî: 10/165-168. Beyrut: 1403-1983 [316] İbn Kudame/el-Muğnî: 10/167 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [317] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [318] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [319] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [320] Buhari/hudûd: 27. Müslim/tevbe: 44, 45, hudûd: 24. Ebu Davud/hudûd: 10. Daremi/hudûd: 17. Ahmed: 3/491, 4/435, 437, 440 [321] Ebu Davud/hudûd: 6. Nesai/sarık: 5 [322] Şevkani/Neylü'l-Evtar: 7/114 [323] Müslim/hudûd: 41 [324] Buhari/hudûd: 27. Müslim/tevbe: 44, 45, hudûd: 24. Ebu Davud/hudûd: 10. * Daremi/hudûd: 17. Ahmed: 3/491, 4/435, 437, 5/251 [325] Ebu Davud/hudûd: 31. Ti rm izi/tef s ir-i sûre: 11 [326] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [327] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [328] Şevkani/Neylü'l-Evtar: 7/116. Mısır [329] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [330] Buhari/taiâk: 31, 34,35, hudûd: 43. Müslim/iian: 9, 12. Nesai/talak: 36, 37. îbn Mace/talâk: 72. Ahmed: 1/335, 365. 2/12, 57, 71. 5/334 [331] Buhari/temenni: 9, talak: 31, 36. Müslim/lian: 12, 13. İbn Mace/hudûd: 11. Ahmed: 1/336 [332] İbn Mace/hudûd: 5 [333] Tirmizi/hudûd:2 [334] Müslim/hudûd: 15. Buhari/hudûd: 30, 31. İbn Mace/hudûd: 9 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [335] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [336] Şevkanl/Neylü'l-Evtar:7/118. Mısır [337] Geniş bilgi İçin bkz: Zehebi/Mizanü'l-i'tidal: 1/52, 165 nolu İbrahim. Mısır: 1382 [338] Şevkani/Neylü'l-Evtar: 7/118. Zehebi/Mizanü'l-hidal: 4/425, 9696 nolu Yezîd [339] Mizanü'l-İ'tidal: 4/80, 8381 nolu Muhtar. Mısır: 1382 [340] İbn Kudame/el-Muğnî: 10/191. Beyrut: 1403-1983 [341] Ebu Davud/hudûd: 16 [342] İbn Mace/hudûd: 9. Taberani/hudûd: 1. Ahmed: 5/183 [343] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [344] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [345] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [346] Ebu Davud/hudûd: 23. Müsned-İ Ahmed [347] Müslim/hudûd: 17. Ebu Davud/hudûd: 7, 30. Ahmed: 5/91 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [348] Bilgi için bkz: Neylü'l-Evtar: 7/120. Mısır Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [349] Zehebi/Mizanü'l-i'tidal: 2/615, 5147 nolu Abdusselam, Mısır: 138 [350] Bilgi için bkz: Mizanü'l-hidal: 3/377. Neylü'l-Evtar: 7/120 [351] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [352] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [353] Nur suresi: 2 [354] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [355] Buhari/ahkâm: 21. Müslim/tevbe: 45. Ebu Davud/hudûd: 35. Tirmizi/hudûd: 22. Ahmed: 1/322, 5/434 [356] Ebu Davud/akdiye: 14. Ahmed: 2/70 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [357] Taberani/hudûd: 29. Neylü'l-Evtar:7/121 [358] Şevkani/Neylü'l-Evtar: 7/12 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [359] Zehebi/Mizanü'l-İ'tidal-. 1/397,-1471 nolu Cerîr [360] Müslim/hudûd: 8. Ebu Davud/hudûd: 4, Nesai/sank: 6. Daremi/hudûd: 5. Ahmed: 6/162 [361] Ebu Davud/hudûd: 6. Nesai/sank: 5 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [362] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [363] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [364] Müsned-i Ahmed: 1/121 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [365] Fetevayi Hindiyys: 2/146. eİ-Mektebetü'l-İslamiyye [366] Şafii/el-Ümm: 6/154, 155. Mısır [367] Sahnûn/el-Müdevvenetü'l-Kübra: 6/241. Mısır: 1323 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [368] Ebu Davud/hudûd: 24. Ahmed: 5/43 [369] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [370] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [371] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [372] Müslim/hudûd: 20. Ebu Davud/hudûd: 23. Daremi/hudûd: 14 [373] Müslim/hudûd: 23. Ebu Davud/hudûd: 24. Ahmed: 5/24 [374] Müslim/hudûd: 23,16. Ahmed: 2/450, 5/99 [375] Ebu Davud/hudûd: 23. Ahmed: 3/479 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [376] Mecmeu'i-Enhür: 1/547. İstanbul [377] İbn Kudame/el-Muğnî: 10/122, 123. Beyrut: 1403 [378] İbn Kudame/el-Muğnî: 10/124 [379] Bilgi için bkz: Şevkani/Neylü'l-Evtar: 7/125. Mısır Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [380] Zehebi/Mizanül-hidai: 3/594. Mısır. 1382. Ayrıca bilgi için bkz: Neylü'l-Evtar: 7:124 [381] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [382] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [383] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [384] Miisüm/hudûd: 22. Darekutni. Neylü'l-Evtar: 7/125 [385] Tirmizi/hudûd: 9. Ebu Davud. Nesai. Neylü'i-Evtar: 7/126 [386] Müslim/hudûd:34, 55. Tirmizi/hudûd: 13. Ahmed: 1/89, 121, 136, 145, 156 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [387] Mecme'ul-Enhür: 1/548, 549. İstanbul. [388] İbn Kudame/el-Muğni: 10/138, 139 [389] İbn Kudame/el-Muğni: 10/140 [390] Jbn Kudame/el-Muğni: 10/141 [391] İbn Kudame/el-Muğni: 10/141 [392] Ebu Davud/hudûd: 33. İbn Mace/hudûd: 18. AhmeÖ: 5/222 [393] Bilgi için bkz; Sahnun/e]-Müdewenetü'i-Kübra: 6/250. Mısır: 1823 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [394] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [395] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [396] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [397] İmam Malik/Muvatta': 3/43. Beyrut. Taberani/hudûd: 12 [398] İbn Macs/hudûd: 18. Ahmed: 5/222 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [399] Mecmeu'l-Enhüf: 1/546, 547 [400] Bilgi için bkz: İbn Kudame/el-Muğnî: 10/141, 142 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [401] Ebu Davud: hudûd: 33 [402] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [403] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [404] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [405] Daremi/nikah: 43. Ahmed: 4/291, 292, 295, 297 ve beşler rivayet etmiştir. [406] Ebu Davud/hudûd: 28. Tirmizi/hudûd: 24. İbn Mace/hudûd: 12 [407] Ebu Davud/hudûd: 28 [408] Tirmizi/hudûd: 23, 24. Ebu Davud/hudûd: 108. İbn Mace/hudûd: 13; Ahmed: 1/ 217,269,300,301 [409] Ebu Davud/hudûd: 29. Tirmizi/hudûd: 23 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [410] Mecmeu'l-Enhür: 1/543-552'den özetlenerek [411] el-Ğamravi/es-Siracü'l-Vehhac: 521, 522. Mısır: 1933 [412] İbn Kudame/el-Muğnî: 10/152-163 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [413] Geniş bilgi için bkz: Neylü'l-Evtar: 7/131 [414] el-Kenanî/Tenzihu'ş-Şeriati'l-Merfua: 1/108. Mısır. [415] İbn Mace/hudûd: 13, Tirmizi/hudûch 29 [416] Geniş bilgi için bkz: İhkamü1 [-Ahkâm Şerhu Umdeti'i-Ahkâm: 4/124. Beyrut. Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [417] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [418] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [419] Müslim/hudûd: 6. Ebu Davud/hudûd: 12. Tirmizi/hudûd: 16. Nesai/sarık: 8, 10. I İbn Mace/hudûd: 22 [420] Müslim/hudûd: 1. Ebu Davud/hudûd: 12. Nesai/sarık: 9, 10. Tirmizi/hudûd: 16. | Ahmed: 6/36 [421] Nesai/sarık: 10 [422] Buhari/hudûd: 7, 13. Müslim/hudûd: 7.fdesai/sarık: 1. İbn Mace/hudûd: 22. Ahmed: 2/253 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [423] Mecmeu'l-Enhür: 1/569, 570 [424] Ebu Zekeriya Nevevî/ Minhacü't-Talibin: 122. Mısır. Darü'l-Kütübi'l-Arabiyyeti'l-Kübr [425] İbn Kudame/el-Muğnî: 10/239-271'den özetlenerek, eş-Şerhü'l-Kebir: 10/239-270 [426] İbn Kudame/el-Muğnî: 10/271 [427] İbn Kudame/el-Muğnî: 10/274-300. Sahnun/el-Müdewenetü'l-Kübra: 6/266 [428] Sahnun/el-Müdevvenetü'l-Kübra: 6/267. Mısır: 1323 [429] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [430] Muhammed Revas. Hamid Sadık/Mu'cemu Lugati'l-Fukaha: 449. Beyrut: 1405 [431] Tahavi/Şerhü Maani'l-Asar: 3/163. Beyrut: 1399-1979 [432] Tahavi/Şerhü Maani'l-Asar: 3/163. Beyrut: 1399-1979 [433] Nesai/sarık: 8, 9, 10, 11 [434] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [435] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [436] Kamus tercümesi: 2/226, cumar maddesi [437] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [438] Davud/hudûd: 13. Tirmizi/hudûd: 19. Nesai/sarık: 13. İbn Mace/hudûd: 27. ' Daremi/hudûd: 7. Ahmed: 3/63, 4/140, 142 [439] Ebu Davud/hudûd: 10. Nesai/hudûd: 12, kat-i sarık: 12. İbn Mace/ticarat: 67. Ahmed: 2/180, 224 [440] Ahmed: 2/180, 203 [441] İmam Malik/Muvatta1: 3/48. Beyrut. Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [442] Mecmeu'i-Enhür: 1/572, 573 [443] Bilgi için bkz: Şafii/el-Umm: 6/148,149 [444] İbn Kudame/el-Muğnî: 10/247, 248. Beyrut: 1403 [445] Şemsüddin İbn Kudame/eş-Şerhü'l-Kebir: 10/246-248 [446] Bilgi için bkz: Sahnun/el-Müdewenetü'l-Kübra: 6/277-278 [447] Bilgi için bkz: Sannun/el-Müdevvenetül-Kübra: 6/278, 279 [448] Abdulkadir Ûdeh/et-Teşriu'l-Cinaî el-İs!amî; 2/543. Beyrut. [449] Geniş bilgi için bta^-Teşriu'l-Cmaî el-lslamî: 2/544-580 [450] ihkamu"! Ahkâm Şerhu Umdeti'l-Ahkâm: 4/130. Beyrut. Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [451] Zehebi/Mizanü'l-i'tidal:2/120,3110 nolu Sadd. Mısın 1382. Neylü'l-Evîar: 7/14-1 [452] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [453] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [454] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [455] Büharî, libas: 19. Müslim, mesâcicl: 61, 63. Ebû Dâtfud, salât: 163, libas: 2, 30. I Nesâî/kıbie:20. Ahmed: 6/37, 46, 47 [456] Ebû Dâvud. Nesâî. Ahmed. Neylü'l-Evtar: 7/14 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [457] Mecmeu'l-Enhür: 1/575-578'den özetlenmiştir. [458] Ebû Zekeriya Nevevî, Minhacü't-Tâlibin: .122, Mısır. [459] Ğamrâvi, Siracü'l-Vehhac: 257,528, Mısır. 1933. [460] İbn Kudame/ol-Muğnî: 10/249-253'den özetlenerek. [461] İbn Kudame/el-Muğnî: 10/256, 257. [462] Sahnûn, Müdevvenetü'l-Kübrâ: 6/272-274, Mısır: 1323 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [463] Mâlik, Muvatta1: 3/49, Beyrut. [464] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [465] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [466] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [467] Beşler rivayet etmiş, Tirmizî sahihlemiştir. [468] Ebû Davud. Nesâî. Ahmed. Neylü'l-Evtar: 7/148 [469] Buharî/enbiyâ: 54, hudûd: 12. Müslİm/hudûd: 8, 9. Tirmİzî/hudûd: 6. Nesâî/ hudûd; sârik: 6. İbn Mâce/hudû'd:6. Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [470] Tahâvî, Şerhu Maani'l-Asar: 3/172 [471] Tahâvî, Şerhu Maani'l-Asar: 3/171. [472] Şafiî, el-Ümm: 6/151 Mısır: 1381 [473] Şafiî, el-Ümm: 6/151 Mısır: 1381-1961. [474] İbn Kudame/el-Muğnî: 10/260. [475] Sahnûn, el-Müdevvenetü'l-Kübrâ: 6/295, 296'den özetlenerek Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [476] Şevkanî/Neylül-Evtar: 7/147 [477] bilgi İçin bkz: Neylül-Evtar: 7/1,48. [478] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [479] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [480] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [481] Ebû Dâvud/hudûd: 9. Nesâî/sârik: 3. İbn Mâce/ hudûd: 29. Ahmed: 5/293 [482] Müsned-i Ahmed. Neylül-Evtar: 7/151 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [483] Kâsânî, Bedayi':7/81 Beyrut: 1328-1910 [484] Abdulkadır Udeh, et-Teşrii'l-Cinâî el-Islâmi: 2/615, 616. Beyrut. [485] Abdulkadır Udeh, et-Teşrii'l-Cinâî el-lslâmi: 2/616 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [486] Sıddık Hasan Han, Fethü'l-Allâm li Şerhi Bülûğu'l-Merâm: 2/237 JMedine. [487] Şevkanî/Neylü'l-Evtar: 7/151. [488] Ibn Kudame/el-Muğni: 10/289, 290. [489] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [490] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [491] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [492] Ebû Dâvud/hudûd: 6. Nesâî, sarık: 5. [493] Ebû Dâvud/hudûd:;5. Ahmed: 6/181 [494] Taberânî/budûd:29. [495] Buhâri/hudûd:12/Müslim/hudûd: 8, 993. Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [496] Mecmeu'l-Enhür: 1/582, 583. [497] Şafiî, el-Ümm: 6/148. [498] Mecmeu'l-Enhür: 1/582. [499] İbn Kudame/el-Muğni: 10/277 [500] İbn Kudame/el-Muğni: 10/277 Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [501] Şevkanî/Neylül-Evtar: 7/154. [502] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [503] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [504] Mâide Sûresi: 38. [505] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [506] Ahmed: 4/181. Ebû Davûd. Nesâî. Tirmfeî/hudûd: 20. [507] Abdullah b, Ahmed. Müsned-i Ahmed. Neylü'l-Evtar: 7/155. Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [508] Bilgi için bkz: Kâsânî/Bedayi': 7/80-Beyrut: 1394-1974 [509] İbn Kudame Şemsüddin/eş-Şerhü'l-Kebîr: 9/382, 383 Beyrut: 1403, 1983 Abdulkadİr Udeh/et-Teşri'u'l-Cinâîel-İslâmî: 2/160-288. Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [510] Geniş bilgi için bkz:Zehebî/Mîzanü'l-İ'tidal: 1/331-1250 no'lu Bakiyye [511] Bilgi için bkz: Neylü'l-Evtar: 7/155. [512] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [513] Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [514] Müslim/hudûd:35. Ebû Dâvud/hudûd: 35. Nesâî/hudûd: 14. Dâremî/hudûd: 9 [515] Buharî/hudûd: 2, 4. Müslim/hudûd: 36, 37. Ebû Dâvud/hudûd: 35. İbn Mâce/ hudûd: 16. Ahmed:3/115 [516] Buharî/vekâlet: 13. [517] Buharî/hudûd: 4. Ahmed: 3/449 [518] Buharî/hudûd: 4. Ebû Dâvucf/hudûd: 35. [519] Müslim/hudûd: 38. Ebû Dâvud/hudûd: 35, Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla Ahkâm Hadisleri, Uysal Kitabevi: 5/ [520] Mecmeul-Enhür: 1/558-560. [521] Şeyhülislâm Zekeriyya Ensarî/Menhec: 118. Ebû Zekeriya Nevevî/Minhac: 124 Mısır [522] İbn Kudame/el-Muğni: 10/235-335. Beyrut: 1403 [523] Sahn Konu Başlığı: Ynt: İslam Hükümdarının Haksızlıklarına Karşı Sabretmek Gönderen: Ceren üzerinde 29 Haziran 2015, 16:39:08 Esselamu aleykum.İslam dini,hükümdarın haksızlığına,eşitsizliğe karşı sabır ederek,Allaha teslim olarak yaşanır.Rabbim herkesin için adalet,merhamet,rahmet duygusu versin.Müslümanlarada birlik,beraberlik ,rahmet etsin inşallah...
Konu Başlığı: Ynt: İslam Hükümdarının Haksızlıklarına Karşı Sabretmek Gönderen: ❣ Muhammed ❣ üzerinde 29 Haziran 2015, 16:44:29 Ve Alleykümselam Ve Rahmetullah Ve Berekatuh.Rabbim bizleri haksızlıklara karşı sabretmeyi.Hakkımızıda ahirette aramayı nasip eylesin İnşaAllah.Allah razı olsun...
|