Erkek Çocukları Sünnet Etmek

Erkek Çocukları Sünnet Etmek

Bilindiği gibi sünnet, erkeklerde cinsiyet organının ucundaki derinin kesilmesi anlamında kullanılır. Başta Müslümanlık olmak üzere, Musevilik'te de dinî bir töredir. Her ne kadar Matta, Markos, Luka ve Yuhanna incillerinde sünnetten söz edilmese de Barnaba İncil'inde İsâ Peygamber'in yedi günlükken sünnet edildiği yazılır.[364]

Yapılan tarihî araştırmalardan sünnet'in çok eski bir âdet olduğu ve Afrika halkı tarafından da uygulandığı anlaşılmaktadır. Peygamberlerden ilk sünnet olan İbrahim Peygamber'dir, denilmektedir. Oysa Kütüb-i Sitte'nin ittifakla rivayet ettikleri fıtrat hadîsinde sünnet'in de gelip geçen peygamberlerden, Tevhid Dini gereği kalan sünnetlerden biri olduğu açıklanır. Hadîsin açık delâletinden bu sünnetin ilk insan ve ilk peygamber Hz. Adem'le (a.s.) başladığı anlaşılıyor.

Konumuzla ilgili hadîs-i şerifler:

Ebû' Hüreyre (r.a.)'den yapılan rivayette, Resûlüllah (a.s.) fendimiz buyurdu ki:

"İbrahim Halîlü'r-Rahmân üzerine seksen yıl geldikten (seksen yaşına girdikten) sonra sünnet oldu. Keser ile (kendini) sünnet etmişti."[365]

Sahîh-i Müslim'de ise "seksen yıl" tabiri zikredilmemiştir.

Yine Ebû Hüreyre (r.a.)'den yapılan rivayette, Resûlüllah (a.s.) Efendimiz buyurdu ki:

"Beş şey fıtrat'tandır: Kasığı tıraş etmek, sünnet olmak, bıyığı (dudak kırmızılığı gözükecek şekilde) kesmek, koltuk altı kıllarını gidermek ve tırnakları kesmek."[366]

İbn Cüreyc'den yapılan rivayette, Usaym ona haber vermiş, ona da babası, ona da dedesi haber vermiştir ki dedesi, Peygamber (a.s.) Efendimiz'e gelerek:

"Gerçekten ben müslüman oldum! Demişti. Peygamberimiz de ona:

"Kendinden küfür kıllarını at," buyurdu. Bununla ona "tıraş ol!" diyordu.

Onunla beraber bulunan bir başkasına ise Peygamberimiz (a.s.) şöyle emretti:

"Kendinden küfür kıllarını at ve sünnet ol!"[367]

Hadîslerin açık delâletinden şu hükümler anlaşılmaktadır:

1- Sünnet olmak fıtrattandır, peygamberlerden bize kadar gelen Tevhid Diniyle ilgili olan bir sünnettir.

2- Peygamberlerden ilk sünnet olanın İbrahim Peygamber olduğu söylenir. Hadîsin açık anlatımı bir bakıma bunu ifâde etmektedir. Ancak fıtrat hadisinden bunun ilk peygamberle başlayıp günümüze kadar sürüp gelen bir sünnet olduğu anlaşılıyor.

3- İslâmiyeti din olarak seçip iman eden kimsenin küfür dönemindeki âdetlere uyarak tıraş etmeyip bıraktığı kılları kesmesi, İslâm'a göre kendine çeki düzen vermesi ve sünnet olması vâcibdir. Çünkü bu hususta Resûlüllah'ın sarih emri vardır ve emir de vücubu gerektirir.

4- Naklettiğimiz hadislerde çocuğun ne zaman, kaç yaşında veya kaç aylık iken sünnet edilmesi açıklanmamış, mutlak bırakılmıştır. Ancak bu hususta Resûlüllah'ın (a.s.) fiilî ve takriri hadîsleri vardır.

5- İbrahim Peygamberin (a.s.) kadûm ile sünnet olduğu belirtilmiştir. Bu tabir üzerinde durulmuş, bazı ilim adamlarına ve Kamus'un beyânına göre, İbrahim Peygamberin sünnet olduğu yerin adıdır. Ancak kelimenin "keser" manâsına delâleti daha zahirdir. Bu da sünnet için belirlenmiş bir yaş olmadığını gösterir. Cumhur da bu görüştedir .

Hadîslerin ışığında müctehid imamların ve diğer ilim adamlarının istidlal, ictihad ve ihticacları:

a) İmam Ebû Hanîfe ve İmam Mâlik'e göre, hem oğlan, hem kız çocuklarını sünnet etmek, sünnettir.

b) İmam Şafiî'den bu mes'ele hakkında iki ayrı rivayet vardır: Birincisi, erkek çocuklar için vâcib, kız çocukları için sünnettir. İkincisi, her ikisine de sünnettir. Birinci kavli daha sahîh kabul edilmiştir.[368]

c) Hanbelilere göre:

Erkek çocuklara vâcib, kız çocukları için şeref ve vakardır. Bu, birçok ilim adamlarının kavlidir. İmam Ahmed demiştir ki: Sünnet olmak erkek çocuklar için çok daha lüzumlu ve önemlidir. Çünkü erkek çocuk sünnet olmadığı zaman haşefeyi kapatır ve altında biriken pislik temizlenmez. Kadının durumu ise böyle değildir, onun sünnet olmasa da temizliği kolaydır. Ebû Abdillâh diyor ki: İbn Abbas (r.a.) sünnet hususunda çok hassas ve katı davranır, kişi sünnet olmadığı takdirde onun ne namazı, ne de haccı makbuldür, derdi. el-Hasan ise bu hususta daha hoşgörülü davranıp kişi İslâm'a girdikten sonra artık onun sünnet olup olmadığına pek aldırış edilmez.

Sonuç olarak, erkeklere sünnet olmak vâcibdir, çünkü müslümanların şiarından sayılır.[369]

Kız çocuklarının sünnet edilmesiyle ilgili rivayetleri nakletmeye lüzum görmüyorum. Çünkü gerek selef-i sâlihîn, gerekse müctehid namlar da üzerinde fazla durmamışlar ve onunla ilgili hadîsler zerinde farklı tesbit ve tenkitlerde bulunmuşlardır. Tahlil bölümünde kısmen açıklamada bulunacağız.

Ancak bu konuda fazla bilgi edinmek isteyenlere, İbn Kudame'nin el-Muğni adlı eserinin birinci cilt, 71. sâhifesini ve Seyyid Sabık'ın Fıkhü's-Sünnet adlı üç ciltlik kitabının 1/37. sâhifesini tavsiye ederiz.

Çocukları ne zaman, kaç yaşında sünnet etmek uygun olur?

Bu hususta da farklı rivayetler, tesbitler, istidlal ve ictihadlar vardır:

a) Cumhura göre, sünnet müddeti belli bir vakta tahsis edilmemiştir.

b) Hanefilerin çoğuna göre, çocukları sünnet etmenin ilk vakti, yedi yaşında başlar, on iki yaşına kadar devam eder. Muhtar olan görüş budur.[370] Ancak bu yaş kesin bir sınır değildir. Herhangi bir yaşta çocuk sünnet edilebilir; belirtilen yaştan önce ve sonra da sünnet yerine getirilebilir.

Fukahanın çoğu ise bu hususta müstehab olan ciheti dikkate alarak doğumundan yedi gün sonra sünnet edilmesini tavsiye etmişlerdir.[371]

c) İmam Şafiî'ye göre, çocuğun doğumunun yedinci günü sünnet olması müstehab vakittir.[372] Aynı zamanda çocuk henüz bulûğa ermeden velisinin onu sünnet ettirmesi vâcibdir.[373]

Nitekim sahih tesbitlere göre, Resûlüllah (a.s.) Efendimiz torunları Hasan ile Hüseyni doğumlarının yedinci gününde sünnet ettirmiştir. Ayrıca bu hususu Hakim ve Beyhaki Hz. Aişe (r.a.) hadîsinden tahrîcle nakletmişlerdir; Beyhakî aynı rivayeti Cabir (r.a.)'den yapmıştır.

Konuyla ilgili diğer hadisler, rivayetler ve tahliller:

Sünnet olmayı vâcib kabul edenlerin delili, 352. dip notla naklettiğimiz "Kendinden küfür kıllarını at ve sünnet ol!" mealindeki hadîs ile Ebû Hüreyre (r.a.)'den rivayet edilen, "Kim İslâm'a girerse, sünnet olsun!" mealindeki hadîstir.

Bu iki hadisin zayıf olduğu birçok ilim adamları tarafından tesbit edilmiştir. Bilindiği gibi, zayıf hadîs hükme hüccet alınmıyor.[374]

Çocukların sünnet edilmesinin sünnet olduğuna kail olanların delîli ise şu hadîstir:

"Sünnet olmak erkekler için sünnettir, kadınlar için şeref ve vakardır."[375]

Ahmed bin Hanbel ve Beyhaki bu hadîsi Haccac bin Ertat'dan rivayet etmişlerdir ki, bu adam müdellistir, yani tedlîste bulunmuştur. Görüştüğü fakat hadîs işitmediği halde "işittim" demesi veya görüşmediği halde hadîs işittim diye iddia etmesi, kişiyi müdellis düzeyine getirir ve rivayeti hüccet kabul edilmez. Katâde ise bu rivayette ızdırabda bulunmuş, bir rivayetinde Şeddad b. Evs'den söz etmediği halde, diğer bir rivayetinde bu zatın ismini anıp bir fazlalık yapmıştır. İbn Ebî Hatim er-Râzi el-İlel'de bunu tahrîc etmiştir.

Beyhakî ise bu hadîsin zayıf ve munkati' olduğunu belirtmiştir. Öyle ki: senedinden bir râvi düşmüştür veya mübhem bir kişi zikredilmiştir.

Böylece sünnettir, diyenlerin görüşüne ağırlık kazandıran en sahih hadîs, fıtrat hadîsidir ki, orada işlenmesi kesinlikle sünnet kabul edilen tırnak kesmek, bıyığı kısaltmak, etek ve koltuk tıraşı yapmakla birlikte anılmıştır.

Zühri'den rivayet edilen şu hadîsle de ihticac eden olmamıştır:

"İslâm'a giren kimse, yaşı büyük de olsa sünnet olsun!"

Nitekim Tabiin'in ileri gelenlerinden Hasan el-Basri Hazretleri bu konuda ilmî selâhiyetine dayanarak şöyle demiştir:

"Resûlüllah (a.s.) Efenmize uyarak birçok kimseler İslâm'a girdi: Siyahı, beyazı, Romalısı, İranlısı, Habeşlisi... Ama bunlardan hiçbirinin sünnet olup olmadığı araştırılmadı, üzerinde de durulmadı. Eğer sünnet olmak vacib olsaydı, sözü edilenler sünnet olmadan İslâm'a kabul edilmezdiler (veya kabul edildikten sonra hemen sünnet edilmeleri emredildi... Oysa böyle bir emir ve hüküm mevcut değildir...)"[376]

Ayrıca ilim adamlarının ihticac ve istidlallerinin geniş çapta açıklanmasını Şevkanî Neylü'l-Evtar da yapmıştır. Arzu edenler raya Hitan bölümüne müracaat etsinler.

Çıkarılan Hükümler:

1- Erkek çocukları ergen olmadan önce sünnet etmek müekked bir sünnettir. Kız çocuklarını sünnet etmek müstehabdır.

2- İmam Şafiî'ye göre, erkek çocukları sünnet etmek vâcibdir.

3- İslâm'a giren kimse sünnet olmakla zorlanmaz. Kendi iradesine bırakılır. Cumhur bu görüştedir.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın