๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => Ahkam Hadisleri => Konuyu başlatan: Zehibe üzerinde 17 Ağustos 2010, 06:06:06



Konu Başlığı: Borçlu Olup Ödeme İmkanı Olmayana Zekat Vermek
Gönderen: Zehibe üzerinde 17 Ağustos 2010, 06:06:06
Borçlu Olup Ödeme İmkanı Olmayana Zekat Vermek
 

Cenab-ı Hak, zekatın sarf cihetini açıklarken sekiz sınıftan birinin de "ğarimin" olduğunu belirtmiştir. Şüphesiz faizsiz ödünç vermek ne kadar faziletli ve uhrevi sevabı mucipse, borcu za­manında ödemek de o kadar önemli ve faziletlidir. Ancak borçlu bütün iyi niyet ve azmine rağmen borcunu ödeme imkanını bulamıyorsa, o takdirde onu borçtan kurtarmak için müslüman zen­ginlerin zekat vermek suretiyle ona bu konuda yardımcı olmaları gerekir. Zira zekatın birçok sosyal faydaları yanında bir de ekono­mik dengeyi, gelir dağılımını ayarlamayı ve toplum bünyesindeki aşırı ekonomik açıklığı kapamayı sağlamak söz konusudur.

 

Konuyla İlgili Hadisler
 

Enes (r.a.) den yapılan rivayete göre; Peygamber (s.a.v.) Efen­dimiz şöyle buyurmuştur:

"Dilenmek, (yardım istemek) ancak şu üç kimse için helaldir:

1- Aşırı borçlu olup ödeme imkanı olmayan borçluya

2- Kupkuru toprağa yapışırcasına fazla fakir olana

3- Diyet ödemekle yükümlü bulunup çok acınacak du­rumda olan katile..."[119]

Kabisa b. Muharik el-Hilali (r.a.) den yapılan rivayete göre, adı geçen şöyle haber vermiştir:

"Kan davası veya başka bir fitneden dolayı araları açılan iki kavim veya iki ailenin arasını düzeltmek için aralarına girip mali destekte bulunmayı kendi üzerime almış bulunuyordum. Bu sebeple Rasulüllah'a (s.a.v.) gelip bu hu­susta Ondan (maddî) istekte bulundum. Bana: "Biraz bekle de bize zekattan getirilecek ve ondan sana verilmesini em­redeceğiz" buyurdu ve arkasından şunu ilave etti: "Ya Kabîse! Şüphesiz dilenmek (mali yardım istemek) ancak şu üç kimse için helal olur:

1- İki kavim veya iki ailenin arasını düzeltmek için maddî yardımda bulunmayı kendi üzerine alan üçüncü şahsın dilenmesi helal olur, ta ki bu hususta gerekeni te'min edince artık istemekten vazgeçer.

2- Malının başına bir felaket inip mali imkanı elinden giden adamın da dilenmesi helal olur. Geçimini sağlayıp ayakta duracak duruma gelinceye kadar (zekat ve sadaka) isteyip alabilir.

3- Kendisine şiddetli fakirlik dokunup da kavminden az da olsa aklı eren üç kişinin "falan adama şiddetli fakirlîk dokunmuş" diye hakkında görüş izhar ettikleri kimseye de dilenmek helal olur. Geçimini sağlayıncaya kadar bu onun için mübah sayılır.

Artık bu üçünden başkasının dilenmesi, Ya Kabîse! haramdır, dilenip yiyen kimse haram yemiş olur."[120]

 

Hadislerin Işığında Müctehid İmamların İctihad Ve İhticacları
 

a) Hanefilere göre: Hangi cihetten olursa olsun borçlu bu­lunan ve onu ödeme imkanı bulamayan kimseye zekat verilir.[121] Borçlu, asıl ihtiyacından fazla nisap miktarı malı ve parası olmayan kimsedir.

b) Hanbelilere göre: Borç altında olup ödeme imkanı elde edemeyen kimseye zekat vermek caizdir. Bununla beraber, zekatı doğrudan alacaklıya verip borçlunun borcuna mahsup etmesi şeklinde de bir uygulama caizdir.

İmam Ahmed'den rivayet edilen bir diğer kavle göre: Borçlunun aldığı zekatı borcuna değil, başka konularda harcaması söz konusu olduğu takdirde, zekatı doğrudan alacaklısına vermek daha uygun olur. Borçlu dürüst bir kimse olup aldığı zekatı borcu­nu kapamaya sarfederse, o takdirde zekatı ona vermek daha uy­gun olur.[122]

c) Şafiilere göre: Borçluya zekat vermek caizdir. Ancak borçlu kimsenin şu iki durumdan biriyle mevsuf olması gerekir: Kendi öz ihtiyacından dolayı borçlanmış olması veya toplum ve ai­lenin maslahatı söz konusu olduğu için onların arasını düzeltmeye, kan pahasını ödemeye yönelmiş bulunması...

Ayrıca borçlu olan kimsenin mübah bir şeyden dolayı borçlanmış olması söz konusudur. Zina ve benzeri bir haramı işlemek için borçlanan kimseye zekat verilmez. Diğer bir husus da şudur: Borçlunun zekat alabilmesi için borcunun vaadesi gelmiş olmalıdır. Henüz vaadesi gelmeyen bir borç için önceden zekat al­ması caiz görülmemiştir.[123]

d) Malikilerin görüş ve ictihadı, Hanbelilerinkine çok yakın bulunmaktadır.

 

Tahliller Ve Rivayetleri
 

889 nolu Enes hadisi, 854 nolu hadisin aynıdır ve gerek tahlil orada yapılmış bulunuyor.

890 nolu Kabîse hadisi de sahihtir ve ihticaca elverişlidir.

 

Çıkarılan Hükümler:
 

1- Borç altında olup ödeme imkanı olmayan kimseye zekal vermek caizdir.

2- Borçlu kimsenin zekat alabilmesi için, asil ihtiyacındar fazla nisap miktarı mal ve parasının bulunmaması gerekir.

3- Haram işlemek için borçlanmış olmaması da şarttır. Han­belilere göre, haram işledikten sonra tevbe edip pişmanlık duyar ve borcundan kurtulmaya azmeder, bununla beraber ödeme im­kanı bulamazsa, o takdirde ona zekat vermek caizdir. İmam Şafii ise, öylesine zekat vermenin caiz olmadığını belirtmiştir.

4- Borçlu müsrif veya aldığı zekatı borcuna'değil başka yere harcayan bir kimse ise, müctehidlerin bir kısmına göre, zekatı ona değil alacaklısına vermek daha uygun olur.

5- Katilden dolayı diyet gerektiğinden, katilin baba ta­rafından olan yakını kan diyetini ödemek için sıkıntıya düşer veya iki cemaat, iki aile arasını bu ve benzeri konuda düzeltmeyi amaçlar da o yüzden paraya ihtiyacı olur ve bunu karşılayacak maddi güce sahip olmazsa, o takdirde zekat alması, yani zenginle­rin o gibilere zekat vermesi caizdir.


Konu Başlığı: Ynt: Borçlu Olup Ödeme İmkanı Olmayana Zekat Vermek
Gönderen: Tuğçe 8/D üzerinde 04 Aralık 2014, 19:50:22
Borcu olan bir Müslüman zekat veremez. Fakat borcu olan birine zekat veriliyor mu bilmiyordum.Paylaşım için Allah razı olsun.


Konu Başlığı: Ynt: Borçlu Olup Ödeme İmkanı Olmayana Zekat Vermek
Gönderen: Liyla üzerinde 04 Aralık 2014, 20:54:28
"Onların mallarından sadaka (zekât) al ki, bununla kendilerini temizlemiş olasın.

Kur an da birçok ayette de belirtildiği gibi zekat toplumdaki ekonomik dengenin sağlanmasına yardımcı olur hem de zekat veren kişinin malının bereketini artırır.


Konu Başlığı: Ynt: Borçlu Olup Ödeme İmkanı Olmayana Zekat Vermek
Gönderen: Vatan Var Olsun ! üzerinde 04 Aralık 2014, 23:21:18
Esselamu aleykum ve rahmetullahi. Konunun sonunda bu hadisten çıkarılabilecek hükümler başlığının olması genel itibariyle çok iyi. Yine bu şekilde ayrıntılı bir bölümle karşı karşıyayız. Rabbim razı olsun.


Konu Başlığı: Ynt: Borçlu Olup Ödeme İmkanı Olmayana Zekat Vermek
Gönderen: Ceren üzerinde 04 Aralık 2014, 23:50:40
Aleykümselam.Zorda kalmış olana zekat verilir.paylaşımdan dolayı Allah razı olsun inşallah...