๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => Ahkam Hadisleri => Konuyu başlatan: Zehibe üzerinde 23 Ağustos 2010, 17:33:23


Konu Başlığı: Abdest Ve Gusülden Sonra Havluyla Kurulanmak
Gönderen: Zehibe üzerinde 23 Ağustos 2010, 17:33:23
Abdest Ve Gusülden Sonra Havluyla Kurulanmak

 

Abdest ve gusülden sonra organları ve vücudu bir havluyla ku­rulamanın bir takım faydaları vardır:

a) Vücudun kirini iyice alır.

b) Soğuk mevsimde üşümeyi önler, elbisenin ıslanmasına mey­dan vermez.

c) İç çamaşırının temiz kalmasını sağlar.

Konuyla ilgili hadîsler:

Kays b. Sa'd (r.a.)'den yapılan rivayette demiştir ki:

"Resûlüllah (a.s.) Efendimiz evimizde bizi ziyaret etti. Sa'd Peygamber (a.s)’in yıkanma suyu istedi, getirilip konuldu. Peygamber de (a.s.) yıkandıktan sonra Sa'd ona çarşaf misali za'feran veya revs ile boyalı bir örtü takdim etti, Peygamber (a.s.) onu bedenine sarıp kurulandı."[617]

Enes (r.a.)'den yapılan rivayette demiştir ki:

"Resûlüllah (a.s.) Efendimiz, abdest aldıktan sonra yüzünü mendil ile meshedip (kurulamazdı). Ebû Bekir, Ömer, Ali ve İbn Mes'ud da (Allah hepsinden razı olsun) yüzlerini mendille kurulamazlardı."[618]

Hz. Ayşe (r.a.) validemizden yapılan rivayette şöyle demiştir:

"Resûlüllah (a.s.) Efendimizin bir bez parçası vardı, abdestten sonra onunla kurulanırdı."[619]

Muâz (r.a.)'den yapılan rivayette demiştir ki:

"Resûlüllah (a.s.) Efendimizi, abdest aldığı zaman yüzünü el­bisesinin bir ucuyla kuruladığını gördüm."[620]

Hadîslerin açık delâletinden şu hükümler anlaşılmaktadır:

1- Abdest aldıktan veya guslettikten sonra bir havluyla ku­rulanmak sünnettir.

2- Havlu bulunmadığı zaman, bunu mendille yerine getirmek­te bir sakınca yoktur.

3- Mendil de bulunmadığı zaman elbisenin bir ucuyla kuru­lanmak müstehabdır.

Hadislerin ışığında müctehid imamların  tesbit, görüş, istidlal ve ihticacları:

a) Hanefilere göre:

Abdestten sonra kurulanmayı terketmek tenzihen mekruhtur. İmam Muhammed'in eserlerinde Ebû Hanife'den, onun da Hammad'dan, onun da İbrahim'den yaptığı rivayette, abdest aldıktan sonra yüzünü bir bezle kurulayan adam hakkında sorulmuş, o da "bir sakınca yoktur" demiştir. İmam Muhammed, "biz bu kavli (sened) seçip tutuyoruz ve abdestten sonra kurulanmakta bir sakınca görmüyoruz," demiştir. İmam Ebû Hanîfe'nin de kavli bu anlamda­dır.

el-Haniye kitabında deniliyor ki: "Abdest alan ve gusleden kim­senin mendil ile kurulanmasında hiçbir sakınca yoktur. Nitekim Resûlüllah (a.s.) Efendimizin böyle yaptığı rivayet edilmiştir ki, sahîh olan da budur. Ancak ne var ki, bu hususta fazla mübalağa etmeyip abdestin eseri aza üzerinde kalacak şekilde kurulanması daha uygun olur."[621]

Abdurrahman el-Cezerî ise bu konuda Hanefilerin görüşünü şöyle tesbit etmiştir: "Abdest azasındaki ıslaklığı mendil veya ben­zeri bir şeyle, fazla mübalağa yapmaksızın ve elindeki abdest su­yunu silmeksizin kurulamak menduptur.[622]

b) Şafiilere göre:

Abdest aldıktan sonra ellerde kalan ıslaklığı silkmek suretiyle gidermek mekruhtur. Çünkü böyle yapmak bîr bakıma ibâdetten teberri anlamına gelir. O da hilaf-i evlâ sayılır. et-Tahkik'de buna kesinlik kazandırılmıştır. Müslim ve el-Vesit şerhinde ve görüşün da­ha meşhur olduğu kaydedilirken el-Ravza'da böyle yapmakla yapmamak arasında bir fark yoktur, yani yapılmasında bir sakınca söz konusu değildir, denilmiştir.

Bir özür yoksa abdest azasındaki ıslaklığı kurulamamak sün­nettir. Çünkü Resûlüllah (a.s.) Efendimiz    guslettikten sonra Hz. Meymu'ne'nin getirdiği  bir havluyu kullanmayarak iade etmiştir.[623]

c) Hanbelîlere göre:

Abdest azasının ıslaklığını bir mendil veya benzeri bir şeyle ku­rulamakta bir sakınca yoktur. Gusülden sonra da kurulanmakta bir beis görülmemiştir. Hanbelî imamlarından el-Hılâl, Ahmed b. Hanbel'den şunu nakletmiştir: "Abdestten sonra kurulanmakta bir sakınca yoktur." Yine yapılan rivayete göre, abdestten sonra kurulanmak için mendil kullanan sahabi şunlardır: Hz. Osman, Hz. Hasan b. Ali, Enes (Allah hepsinden razı olsun). Bu paralelde birçok ilim adamı da mendil kullanmıştır.

Ashabdan ve onlardan sonra gelen ilim adamlarından şunlar kurulanmayı men'etmişlerdir: Câbir b. Abdullah (r.a.), Abdurrahman b. Mehdi ve önemli bir cemaa... Bunların istidlal ettiği riva­yet ise, Hz. Meymune (r.a.) hadîsidir. Bilindiği gibi bu hadîsi Buha­ri ve Müslim ittifakla nakletmişlerdir.

Birincilerin görüş ve tesbiti daha sahihtir. Çünkü asıl olan ibahadır. Peygamber (a.s.) Efendimiz'in (bir kere) kurulanmayı terketmesi kerahete delâlet etmez; çünkü Peygamber (a.s.) Efendimiz bazan mübah olan şeyi terketmiştir.

Nitekim Ebubekir, eş-Şâfi adlı eserde, Hz. Urve'ye isnâd et­tirdiği rivayette Hz. Aişe Vâlidemiz'in (r.a.) şöyle dediğini naklet­miştir:

"Resûlüllah (a.s.) Efendimiz'in bir hırkası (büyükçe bez parçası) vardı ki onunla abdestten sonra kurulanırdı."

Ahmed b. Hanbel'den bu hadis hakkında "ne dersin?" diye so­rulunca "münker"dir, diye cevap vermiştir.[624]

Kays İbn Sa'd'den yapılan rivayette demiştir ki:

"Peygamber (a.s.) Efendimiz guslettikten sonra vers adındaki bitkiyle boyan­mış bir çarşaf getirdik ona sarılıp (kurulandı)."

Ne var ki İmam Tirmizî, bu babda hiçbir rivayetin sahih olma­dığını söylemiştir.

Bununla beraber bedendeki ıslaklığı elle silkip gidermekte bir sakınca yoktur. Çünkü bu hususta Meymune (r.a.) hadîsinde Resûlüllah'ın (a.s.) öyle yaptığını belirtmiştir.[625]

eş-Şehü'1-Kebîr'de ise buna yakın bir ifade kullanılarak deniliyorki: "Abdest azasını kurulamak mübahtır, müstehab değildir."[626]

İlgili diğer rivayetler ve tahliller:

597 no'lu hadîsi İmam Nevevi el-Hulasa adlı kitapta "Zayıf ha­dîsler" bölümünde zikretmiştir. Hafız İbn Hacer ise Ebû Davud'un rivayetinde ricalin sahîh olduğunu belirtmiştir.

598 no'lu hadîsin ise isnadının zayıf olduğunu Hafız İbn Hacer belirterek istidlale uygun olmadığına dikkatleri çekmiştir.

Bu hadîs'e muarız olan Hz. Aişe (r.a.) hadîsi ise, râvileri ara­sında Ebû Muâz bulunduğu için zayıf kabul edilmiştir. Nitekim Tirmizî de daha önce belirttiğiniz gibi, bu hususta sahîh bir şeyin bulunmadığını söylemişti.

600 no'lu hadîs'e gelince, yine Hafız İbn Hacer onun da isna­dının zayıf olduğunu kaydetmiştir.

Konuyla ilgili rivayet edilen şu hadîs de üzerinde dikkatle du­rulanlardan biridir:

"Abdest aldığınız zaman ellerinizdeki (ıslaklı­ğı) silkmeyin; çünkü o ıslaklık şeytanı uzaklaştırıcıdır."

İbn Ebî Hatim bunu el-İ’lel'de zikretmiş ve baş kısmında şu faz­lalığı nakletmiştir:

"Abdest aldığınızda gözlerinize (abdest) suyun­dan içiriniz!"

İbn Hibban bu hadîsi "zayıf hadîsler" arasında zikretmiştir. Çünkü râvî Bahterî'nin zayıf olduğu ilim adamlarınca kabul edil­miştir. O bakımdan onun hadîsiyle ihticac helâl olmaz. Ancak İbn Salah ve Nevevî, sözü edilen râvînin özgeçmişi hakkında ciddi bir incelemenin yapılmadığını, daha doğrusu bu hususta bir itana gös­terilmediğini söylemişlerdir.[627]

 
Çıkarılan Hükümler:

 

1- Hadis ve rivayetlerin tamamı dikkate alınınca, zayıf da olsalar, abdest ve gusülden sonra bir bez veya havlu ile kurulanmanın mekruh olmadığı ağırlık kazanır. Nitekim Hanefîlerle Hanbelîlerin istidlal ve ihticacları bu anlamdadır.

 

 

 

[1] Kitabu Bedâyi's-Sanayi' fi Tertibi'ş-Şerayi' 1/3

[2] Darimî: Abdest: 2. Ahmed b. Hanbel; 5/342-344

[3] Bakara: 2/222

[4] Kütüb-i sitte'den beşi rivayet etmiştir. Tirmizi'ye göre, hadîs hasen ve sahih'tir.

[5] Furkan: 25/48. âyet...

[6] Hâşiyetü't Tahtavî Ala Merakı'l Felah 1/13.

[7] Tenzihü'ş-Şeriati'l-Merfu'â An Ahâdisi'ş-Şeniâti'l-Mevzu'â : 2/68.

[8] Neylül-Evtar: 1/26

[9] Bu, Hanefilere göredir. Konu kendi bölümünde açıklanmıştır. O kısma bakılması...

[10] Fazla bilgi  için bak; Şeyhülislâm Ebu Yahya Zekeriya el-Ansarî'nin Menhecü't Tullab Şerhi Fethülvahhab: 2/191 Mısır: 1948-1367

[11] Neylü'l-Evtar: 1/27, Fethülvahhab: 2/191, Mısır: 1948.

[12] Seyd, ve  zebayih bölümünde bu konu yeterince açıklanmıştır..

[13] Neylü'l-Evtar: 1/28.

[14] Kütüb-i Sitte, Nasbü'r-Râye: l/2

[15] el-Fıkhu Alâ'l-Mezahibi'l-Arbaa: 1/29

[16] Buhari, Müslim...

[17] Neylü'l-Evtar: 1/30.

[18] Fıkhü's-Sünne: 1/19.

[19] Fıkhü's-Sünne: 1/19

[20] el-Fıkhu Alâ'l-Mezahibi'l-Arbaa: 1/29.

[21] Buhari: Ebu Cuhayfe hadisi...

[22] Buhari: Ebu Musa (r.a )'den...

[23] Buharî  Sâib b. Yezid (r.a.)'den. Bu hususta geniş bilgi için bak: Neylül'l-Evtar 1/30'a...

[24] Buhari ve Tirmizi müstesna el-cemaa rivayet etmiştir. Ayrıca bu konuda Ebû Hüreyre'den rivayet vardır.

[25] Bu konu Kâfirlere ait kaplar bahsinde açıklanacak ve hadîsin kaynağı ora­da verilecektir

[26] Bu ve benzeri rivayetleri Ahmed b. Hanbel ve Ebû Dâvud nakletmişlerdir. Geniş bilgi için   "Aniyetü'1-Küffar"  bahsine bakılması...

[27] Şerhu Maâni'1-Asâr: 1/13.

[28] Neylü'l-Evtar s 1/33.

[29] Müslim, İbni Mâce, Ahmed b. Hanbel, Ebû Dâvud.

[30] Neylü'l-Evtar: 1/34

[31] Fazla bilgi için Fethü'l-Allam'a Taharet bahsine müracaat edilmesi tevsiye olunur.

[32] Şerhu Meâni'1-Asâr: 1/16

[33] Fıkhü's-Sünne: 1/20.

[34] Geniş bilgi için bak:  es-Siracü'l-Vahhac, Şeyh Muhammed ez-Zehri el-Gamravi: 1/9-10.

[35] Tenzihü'ş-Şeriati’l-Merfu'â An Ahâdîsi'ş-Şeniâti'l Mevzu'a: 2/69

[36] el-Fıkhü Alâ'l-Mezahibi'l-Arbaa: 1/56.

[37] Hâşiyetü't-Tahtâvî Ala Merakı'l-Felâh: 1/34.

[38] Sahîh-i Müslim.

[39] Tirmizî: Abdullah b. Zeyd (r.a.)'den.

[40] Tirmizi: Abdullah b. Zeyd (r.a.)'den.

[41] İbn Hibbân kendi Sahihinde rivayet etmiştir...

[42] Tirmizi , Taberâni: İbn Câriye rivayetinden naklen...

[43] Tirmizi: Ebu Habbe'den rivayet etmiş ve "hadîsün sahîhün" demiştir.

[44] Kütüb-i Sitte'den beşi rivayet etmiştir. Ancak İbn Mâce ile Nesâi "tahur" yerine "vedu" lâfzını söylemişlerdir. Tirmizi bu hadisin kasen olduğunu belirtmiştir

[45] Ebû Dâvud, Nesâi, İsnad-i sahih ile bir sahabiden rivayet etmişler.

[46] Geniş bilgi için bak.: Fethülbarî Taharet bahsine...

[47] Bülûğü'l-Meram: 1/18-19, İstanbul Sönmez Neşriyat

[48] Ahmed b. Hanbel, Müslim: İbn Abbas (r.a.)'den.

[49] Ahmed b. Hanbel, İbn Mâce: İbn Abbas (r.a.)'den.

[50] Ahmed b. Hanbel, Ebû Davut, Nesâi, Tirmizi: Hadîsün hasenün sahihün.

[51] Buhari, Müslim.

[52] Buhâri, Müslim, Neylül-Evtar: 1/39.

[53] Buhâri, Müslim, Neylü'l-Evtar: 1/39.

Not: Hz. Ayşe (r.a.) hadîsin sonunda "tahtelifü eydina" cümlesini kullanmış­tır ki, biz ona "ellerimiz birbirini takip ediyordu" şeklinde tercemeyi uy­gun bulduk.

[54] Neylü'l-Evtar: 1/39.

[55] Şerhu Maani'l Asar: 1/15, Sübülü's Selâm: 1/16Taharet bölümü.

[56] Fazla bilgi için bak: Neylü'l-Evtar: 1/40, Şerhu Maani'1-Asâr: 1/16.

Ebu Cafer el-ezdi et-Tahavî, bunu "Resdîn b. Sa'd" şeklinde değilde, "Râşid b. Sa'd" olarak belirlemiştir.

[57] Bu konuda fazla bilgi için bak: el-Fikhı Alâ'l-Mezabibi'l arbaa: 1/33 Mı­sır baskı

[58] Buhari: Ebû Hüreyre (r.a.)'den.

[59] Neylü'l-Evtar=1/45.

[60] el-Fıkhu Ala'l-Mezahâibi'l-arbaa: 1/41-42

[61] el-Fıkhu Alâ'l-Mezahibi'l-arbaa: 1/41-42.

[62] Neylü'l-Evtar: 1/45

[63] Müslim, Nesâi: Ebu Hüreyre (r.a.)'den.

[64] Mâide: 5/4.

[65] Geniş bilgi için bak: Neylü'l-Evtar: 1/47.

[66] Darekutnî: Ebû Hüreyre (r.a.)'den

[67] Darekutnî: Ebû Hüreyre (r.a.)'den.

[68] İbn Âdiy el-Kâmil'de: Ebû Hüreyre (r.a.)'den

[69] Kütüb-i Sitte: Ebû Hüreyre (r.a.)'den

[70] Müslim, Ebû Davut.

[71] Nasbü'r-Raye Li-Ahadîsi'l-Hidâye: 1/131.

[72] Fazla bilgi için bak: Nasbü'r-Râye: 1/132

[73] Fethü'l-Vahhab Bi-şerhi Menheci't-Tullab: 1 /20-21.

[74] Fethü'l-Vahhab Bi şerhi Menheci't-Tullab: 1 /20-21.

[75] Fıkhü's-Sünne: 1/29.

[76] Kütüb-i Sitte'den beşi rivayet etmiştir. Tirmizî bunun hasen sahîh olduğu­nu söylemiştir.

[77] Darekutnî, Hz. Aişe (r.a.)'den

[78] Bedayiû's-Sanayi, Fi Tertibi'ş-Şerayi': 1/65.

[79] Haşiyetü’t-Tahtavi: 1/65

[80] Tenuiru'l-Havâlik: 1/46

[81] Mu'cemü'l-Fıkhu'l-Hanbel: 1/944, Kuveyt: 1973

[82] Şerhu Mââni'1-Asâr: 11/19.

[83] Nasbu'r-Râye: 1/133.

[84] Taberânî, el-Mu'cemü's-Sağîr'de, Enes b. Mâlik'den (r.a.) Zeylâî Nasbu'r-Râye'de aynı hadîsi nakletmiştir: 11/134.

[85] İbn Huzeyme kendi Sahihinde rivayet etmiştir. Nasbu'r-Râye: 1/134,

[86] Hâkim el-Müstedrek'te: Ebû Hüreyre'den (r.a.) rivayet etmiş ve hadîs sa­hih diye belirtmiştir.

[87] Nasbu'r-Râye: 1/133.

[88] Şerhu Maâni'1-Asâr: 1/19

[89] Sâid'den maksat, Tabiî'nin ileri gelenlerinden Saîd b, Müseyyeb'dir

[90] Yukarıda sıraladığımız altı rivayeti, Ebû Cafer et-Tahavî'nin Şerhu Maani'1-Asar: 1/19-21'den  terceme  ederek aldık...

[91] Ebu  Cafer et-Tahavî'nin Şerhu Maâni'l-Asâri'nden kısaltılarak alınmıştır, 1/21.

[92] Fazla hilgi için bak: Mu'cemü'l-Fıkhi'l-Hanbeli , 2/944, Tenvirül-Havâlik, 1/46.

[93] Bedayiu's-Sanayi' Fi Tertibi'ş-Şerâyi': 1/64.

[94] Bedayiu's-Sanayi' Fi Tertibi'ş-Şerâyi': 11/64.

[95] Buharî, Hayz: 19, Müslim, Hacc: 382, Ridâ, 67, 70 Esma bint Ebubekir (r.a.)

[96] Neylü'l-Evtar: 1/52, el-Fıkhu Alâ'l-Mezahibi'l-Arbaa: 1/23.

[97] Bedayi'u’s-Sanayi' Fi Tertibi'ş-Şerâyi': 1/80

[98] Bedayi'u's-Sanayi' Fi Tertibi'ş-Şerayi': 1/87.

[99] Bedayi'u's-Sanayi' Fi Tertibi'ş-Şerayi’: 1/88

[100] el-Fıkhu Alâ'l-Mezahibi'l-Arbaa: 1/23.

[101] el-Fıkhu Alâl-Mezahibi'1-Arbaa: 1/24.

[102] Kütüb-i Sitte

[103] Nasbu'r-Raye: 1/207.

[104] Ahmed b. Hanbel, Ebu Davut, Nesâî, İbn Mâce, İbn Kuzeyine, İbn Hibban: Ümmu Kays bint Muhsin'den.. Ayrıca bu konuda bak; Şevkani'nin Neylü'l-Evtar: 1/52.

[105] Bedayi'u's-Sanayi, Fi Tertibi'ş-Şerayi; 1/79.

[106] Ahmed b. Hanbel: Abdullah, b. Ömer (r.a.)'dan.

[107] Tirmizî Ebû Sa'lebe el-Huşnî (r.a.)'dan, Hasen ve sahihtir...

[108]  el-Cemaa (Müslim dışında diğer beşi) rivayet etmiştir. Buhâri, Abdest: 55 edeb: 80, Ebû Dâvud, Taharet: 136, Tirmizi, Taharet: 112, Ahmed: 3/239.

[109] Neylül-Evtar: 1/56

[110] İbn Ebi Şeybe kendi Musannaf: Ebu Cafer Muhammed b Ali'den

[111] Nasbür'r-Raye: 1/211.

[112] Darekutni, Taharet bahsinde Yere Dokunan Bevl babında: 60.

[113] Ebû Dâvud, Taharet: 136.

[114] Buharî, Vuzû': 57-58, Edeb: 31-80. Müslim, Taharet: 98-100.

[115] Geniş bilgi için bak: Selâmet Yolları: 1/24-26, Fıkhü's-Sünne: 1/30 Nasbü'r-Raye: 1/212.

[116] Ebû Dâvud, Taharet: 137.

[117] Ebû Dâvud, Taharet: 137.

[118] Ahmed b. Hanbel: 3/92, Daremi, Salat: 103

[119] el-Fıkhu Alâ'l-Mezahibi'l-Arbaa: 11/22-23.

[120] Neylü'l-Evtar: 1/58.

[121] el-Fıkhu Alâ'l-Mezahibil-Arbaa: 1/24.

[122] Neylü'l-Evtar: 1/58.

[123] Neylü'l-Evtar: 1/58.

[124] Mevsul, senedini oluşturan ravileri noksansız olan hadistir. Mürsel ise, sened silsilesinde sahabî atlanmış olan hadîstir.

[125] Nasbu’r-Raye: 1/207-208, Babü’l-Encas.

[126] Buharî, Vudu': 59, Müslim, Taharet: 104, Ebû Davut, Taharet: 135, Nesâî, Taharet: 188, Daremi, Vudu': 63, Taberâni, Taharet: 110, Ahmed: 6/356-464.

[127] Ebû Dâvud, Taharet: 135, Tirmizî, Cumua: 77, İbn Mace, Taharet: 77, Ahmed: 1/76-97-137.

[128] Müslim, Taharet: 101, Ebu Davut, Edeb: 107, Ahmed: 6/213

[129] İbn Mace, Taharet: 77, Müslim, Taharet: 103, Ebû Davut, Taharet: 135, Tirmizi, Taharet: 54, Nesâi,  Taharet: 189, Darekutni, Vudu': 105, Ahmed: 6/250

[130] Ebû Davut, Taharet: 135, Buharî, Vudu': 59, Tirmizî, Cumua: 78.

[131] İbn Mâce: 76-77-97-137, Ahmed: 6/229

[132] Ahmed b. Hanbel, Ebû Davut, İbni Mâce, Taharet: 77.

[133] Hâşiyetü't-Tahtavi: 83, Babü'l-Encas.

[134] Fethülvahhab bi-Şerhi Menhecu’t-tullab: 1/21.

[135] Tenvîrül-havâlik Şerhün ala Muvatta'i Mâlik: 1/83.

[136] Neyü’l-Evtar: 1/61

[137] Beniş bilgi için bak: Neylü'l-Evtâr: 1/60, Fettıülvahhab: 1/21.

[138] Bak: Şerhu Meani’l-Âsar: 1/93.

İmam Yusuf ile İmam Muhammed’de İmam Azam’ın kavlini tercih etmişlerdir.

[139]  Nevevi, Şerh-i Müslim'de

[140] Buhari, Vudu: 66, Zekât: 8-9-68, Mağazi: 36, Diyet: 33, Hudud, 15, Tıb: 6-29, Ebu Davut, Hudud; 3, Tirmizi, Et'ime: 38, Mesâi, Tahrim-i dem: 7 İbn Mâce, Tıb: 30.

[141] Müslim, Hayz: 97, Ebu Davut, Taharet: 71, Salât: 143, İbn Mâce, Mesacid: 12, Dâremî, Salat: 113,  Ahmed b. Hanbel: 3/45-491.

[142] Buharî, Tıb: 57, İbn Mâce, Tıb: 30.

[143] Ahmed b. Hanbel: 1/293.

[144] Haşiyetü't-Tahtavî Alâ Meraki'l-Felâh: 84

[145] Bedayi'u's-Sanayi Fi-Tertibi'ş-Şerayi: 11/80.

[146] Geniş bilgi için bak: Neylü'l-Evtâr: 1/63.

[147] Fıkhü's-Sünne: 1/28.

[148] Fıkhü's-Sünne: 1/28.

[149] Ebu Cafer el-Ezdi et Tahavî, İbn Ebî Davut’dan, Şerhu Maâni'l-Asar: 1/108.

[150] Ebu Cafer el-Ezdî el-Tahavî Şerhu Maâni'1-Asar: 1/108.

[151] Ebu Cafer el-Ezdi el-Tahavî Şerhu Maâni'1-Asar: 1/108-109-110.

[152] Ebu Dâvud, Taharet: 82, Tirmizi, Taharet: 84, İbn Mace, Taharet; 70, Daremi, Vudu': 49, Ahmed: 3/484.

[153] Ebû Davud, Taharet: 51, 90, 69, 128, 180, Nesâî, Taharet: 101, Taberâni, Cihâd: 50, Ahmed b. Hanbel: 1/7, 129, 3/73, 215, 279, 5/2, 241, 242, 247.

[154] Buharî, İlim: 51, vudu': 34, gusül: 13, hayz: 17, Taharet: 82, Nesâî, Taharet: 111-119, gusül: 28.   Ahmed: 1/80-82-87-107-125-129-145- 6/5, Müslim...

[155] Ebû Dâvut, Taharet: 82, Ahmet, 1/145, 4/342.

[156] Geniş bilgi için bak: el-Fıkhu Alâ'l-Mezahibi'l-Arbaa: 1/79, Nasbu'r Râye: 1/67.

[157] İmam Mâlik, bu hususta Abdullah b. Ömer'den yapılan rivayeti seçmiş­tir. Bak: Tenvîrü'l-Havâlik Şerhün Ala Muvatta'i Mâlik: 1/63.

[158] Mu'cemü'l-Fıkhı'l-Hanbeli: 1/944, el-Muğni: 2/86, 87.

[159] Ebu Cafer el-Ezdî et-Tahavî, Şerhu Maâni'1-Asâr: 1/45-46

[160]Müdelles hadîs, biri isnadda, diğeri şuyûhta tedlîs olmak üzere ikiye ayrı­lır. Birincisi, râvinin muasırı olup görüştüğü halde ondan hadîs almadığı veya muasırı olduğu halde görüşmediği kimseden hadîs işittiğini yansıtır ve sanır şekilde rivayet ettiği hadîstir. İkincisi, ravinin kendi şeyhini künyesinden başka bir künyeyle anması veya onu taşımadığı yüksek vasıflar­la belirtmesidir.    Muhammed b. Ishak'ın bu tarz bir tutumu olmuştur. (Fıkhü's Sünne: 1/26-27)

[161] Ebu Dâvut, Taharet: 134, Ahmet: 6/125-133-213-239-263, Nesâî, Taharet, 187, Müslim, Taharet.

[162] Buharî, Vudu: 64-65, Nesâî, Taharet, 186 Ahmed: 6/142, 235.

[163] Darekutni İbn Abbas (r.a.)'dan.

[164] el-Fıkhu Alâ'l-Mezahîbi'l-Arbaa: 1/23.

[165] Zeylaî, Nasbu'r-Râye: 1/210-211.

[166] Zeylaî, Nasbu'r-Râye: 1/211.

[167] Geniş bilgi için bak: Neylü'l-Evtâr: 1/69.

[168] Bilgi için bak: Neylü'l-Evtar: 1/70.

[169] Tenvirü'l-Havâlik Şerhün Alâ Muvatta'i Malik: 1/69-70.

[170] Buhari, Bed'ü'l-halk: 17, Taberânî: 58, Ebû Davut, Et'ime: 48, Nesâî, Fe­ri': 11, İbn Mâce, Tıb: 31, Dâremî, Et'ime: 12, Ahmed: 2/229-248-263 340-355-388-390-443-3/34.

[171] Geniş bilgi için bak: Fethü'1-vahhab, Kitabu'l-Et'ime: 2/192.

[172] Mu’cemü’l-fıkhı’l-Hanbeli: 2/945.

[173] İsrâ: 17/70.

[174] Buharî, Maraz: 16, Müslim, Hacc: 86, 323 Ahmed: 1/204-3/123-127.

[175] Müsned-i Ahmed: 3/146-229-287.

[176] Buharî, İstidan: 41, Fazâil: 85, Ahmet, 3/287.

[177] Ahmed b. Hanbel: 4/342.

[178] Buharî, Libas: 66.

Not: Resûlüllah'ın saçlarından bir kaç kılın kızıl renkte görülmesi kına ve ketem ile boyandığındandır.

[179] Ahmed b. Hanbel, Müsned: 4/42.

[180] Nacaset-i hubs, murdar bir necaset  necaset-i hades, abdestsizlik ve gusülsüzlüfc murdarlığı demektir.

[181] Haşiyetü't-Tahtâvî: 1/307-308.

[182] el-Hâkim, Müstedrek'te İbn Abbas (r.a.)'dan... Haşiyetü't-Tahtâvî: 1/309.

[183] Geniş bilgi için bak: el-Aynî ve en-Nevevî şerhleri cenaze bahsine.

[184] Fethülvahhab Şerhi: 1/89

[185] el-Fıkhu Alâ'-Mezâhibil-Arbaa: 1/501, Fıkhu's-Sünne: 1/502

[186] Neylü’l-Evtar: 1/73.

[187] Bülûğu'l-merâm tercemesi ve şerhi 1105/İstanbul.

[188] Ahmed: 5/74-75-45, Dâremi, Udhiye: 19, Nesâi, Feri': 7, Tirmizî, Libas: 31.

[189] Ahmed: 4/95, 99, Ebû Davut.

[190] Ahmed: 4/96.

[191] Ahmed: 4/101, 5/74, 75, Ebû Dâvut, Libas: 40, menâsik: 23, Nesâi, Feri': 7 Tirmizî, Libas: 31, Dâremî, Udhıyye: 119.

[192] Ahmed: 4/132, Nesâi, Feri': 7.

[193] Ebû Dâvut, Libas: 40.

[194] Bedayi'ü's-Sanayi' Fi Tertibi'ş-Şerâyi: 1/85.

[195] el-Fıkhu Alâ'l-Mezâhibi'l-Arbaa: 1/26.

[196] Fethülvahhab  Bi -Şerhi Menheci't, Tullab: 1/20, el-Fıkhu Ala'l, Mezahibi'1-Arbaa: 1/27.

[197] el-Fıkhu Alâ'l-Mezahibi'l-Arbaa: 1/27.

[198] el-Fıkhu Alâ'l-Mezahibi'l-Arbaa: 1/27.

[199] İmam Mâlik ile İmam Ahmed'e göre temizlenmez, ancak kuru maddeleri içine koymakta bir sakınca yoktur.

[200] Müslim, Hayz: 100, 102,104, Ebû Dâvud, Libaa: 38, Nesâî, Feri': 5, Ahmed: 4/329, 334, 336.

[201] Müslim, Hayz 103, Ahmed: 1/227, 366.

[202] Mu'cemü'l-Fıkhı'l-Hanbeli: 2/950.

[203] Buharî, Büyû': 15, zebayih: 30, Tirmizi, Libas, 7, Ebu Dâvud, Libas: 33, 39.

Nesâî, Feri': 4, 5, İbn Mâce, Libas: 25, 26, Dâremî, Udhiye: 20, Ahmed, 4/310, 311.

[204] Neylül-Evtar: 1/77.

[205] İrsalen malûl olması, senedinde  bir sahabenin  düşmesidir. Iztıraben ma'lûl olması,  birçok râviler tarafından (nüans) farkıyla fakat birbirine eşit ölçüde yaptıkları rivayettir ki, aralarında bir tercih yapma imkânı hemen hemen yoktur. Nitekim sözü edilen hadis bazan Hz. Peygamber'in (a.s.) mektubundan, bazan da Cuheyneli meşayihten rivayet edilmiştir. Ayrıca Peygamberimizin    vefatından bir ay, iki ay: kırk gün, üç ay, üç gün gibi farklı sayılar yer almaktadır.

[206] el-Fıkhu Alâ'l-Mezahibi'l-Arbaa: 1/27, Neylü'l-Evtar: 1/78.

[207] İmam Zühri her şeye rağmen ihatalı bir ilim adamıdır. Hadiste kaynak kabul edilir. Şam ile Hicaz arasında Eyle'de yaşamıştır. Hicrî 123 veya 125'de vefat ettiği söylenir ki, o zaman hadîslerin, tamamı henüz toplanmamıştı...

[208] Ebû Dâvud, İbn Hibban, Darekutnî: Meymune (r.a.)'dan. Hakim bunun sahih olduğunu belirtmiştir.

[209] Ebû Dâvud, Nesâi, Beyhaki. Sahih olduğunu iddia edenler bulunduğu gibi muallel olduğunu söyleyenler de var. Bak: Neylü'l-Evtar: 1/76.

[210] Ahmed: 1/372, 3/476, 5/6.

[211] En'âm: 6/145.

[212] Şerhu Meâni'1-Asar: İbn Abbas (r.a.)'dan: 11/471.

[213] Şerhu Meâni'1-Asar: İbn Abbas (r.a.)'dan: 1/471.

[214] Geniş  bilgi   için   aynı   eserin   1/468-473   sahifelerine   müracaat  edilmesini tavsiye ederiz.

[215] İmam Mâlik, bu konuyla ilgili Meyimme (r.a.) hadisini, Zeyd b. Eslem hadisini ve Hz. Ayşe (r.a.) hadisini Muvatta'a olarak derinin, bir bakıma dibağatla temizleneceğini belirtmiştir. Tenvirü’l-Havâlik: 2/44.

[216] Bu konuda geniş bilgi için bak: el-Fıkhu' Alâ'l-Mezahibi'l-Arbaa: 1/26, 27.

[217] Buhârî, Cihad: 130, Mağazî: 35, Nikâh: 31, Zebayih: 27, 28, Müslim, Sayd: 23, 30, 36, Nikâh: 29, 32, Ebû Dâvud, Et'ime, 25, 32, Tirmizî, Nikâh: 29, Sayd: 9, Et'ime: 6, Nesâî, Taharet: 54, Sayd: 29, 31, Udhiye: 43, Nikâh: 71, İbn Mâce, Zebayih: 13, Nikâh: 44, Taberânî, Nikâh: 41, Ahmed: 1/79, 103, 142, 147, 2/21, 102, 143.

[218] Buharî, Cihad, 48, 130, Humus: 20, Menakib: 28, Magazî: 31, Zebayih: 27, İ'tisam: 24, Müslim, Sayd: 26.

[219] Şerhu Meâni'1-Asâr: 4/210.

[220] Bedayi'us-Sanayi' Fi Tertibi'ş-Şerayi', Zebayih: 5/18.

[221] Minhacü't-tâlibîn ve Ümdetü'l-müftîn, Et'ime: 131, Fethülvahhab bi-şerhi Menheci't-tullâb, Et'ime:   2/192.

[222] el-Ümm: 2/251

[223] Mu'cemü'l-fikhî'l-Hanbelî, 7792-C: 2/645.

[224] Mu'cemü'l-fikhi'1-Hanbelî, 7784-C: 2/645.

[225] Nahl: 16/8

[226] Mü'min: 40/79.

[227] Tenvîrü'l-Hevâlik Şerhun Alâ Muvatta'i Mâlik, Et'ime: 2/43.

[228] Hakim el-Müstedrek'te Câbir (r.a.)'den rivayet etmiş ve Müslim'in şartına göre sahîh'tir, demiştir.

[229] Buharî, Hayber gazası, Müslim, Zebâyih'te ve her ikisi ayrıca Nikâh bahslerinde zikretmişlerdir.

[230] Bu husustta geniş bilgi için bak: Nasbur'r-Râye: 4/198.

[231] Buhari, Libas: 25, İbn Mâce, Libas: 16.

[232] Buhari, Eşribe: 28, Müslim, Libas: 1, İbn Mâce, Eşribe: 17, Dâremi, Eşribe: 25, Taberânî, Selâtü'n-Nebiy: 11, Ahmed: 6/98, 301, 302, 304.

[233] Ahmed b. Hanbel, İbn Mâce, Hz. Aişe (r.a.)'den.

[234] Tirmizî, Libas: 1, 2, İbn Mâce, Libas: 19.

[235] Kaynaklarıyla İslâm Fıkhı: C.4/109.110.

[236] Kaynaklarıyla İslâm Fıkhı: 4/110-1718.

[237] es-Siracü'l-vahhac Alâ Metni'l-Minhac, 10, 11, Mısır: 1933, Fethülvahhab bi-Şerhi Menhecü'l-Tullâb: 1/6, 7, Mısır: 1948.

[238] Mu'cemü'l-Fıkhı'l-Hanbelî: 1/358, Kuveyt:1973-1933.

[239] Kaynaklarıyla İslâm Fıkhı: 4/111, 1710, Celâl Yıldırım.

[240] Tenvîrü'l-Havâlik Şerhün Alâ Muvatta'î Mâlik: 3/110.

[241] Tenvîrü'l-Havâlik Şerhün Ala Muvatta'î Mâlik: 3/102.

[242] Kaynaklarıyla İslâm Fıkhı: 4/110 –1718, Celâl Yıldırım.

[243] el-Ümm: 1/10.

[244] Buharî/Humus: 5.

[245] Ahmed b.Hanbel: 3/139, 155, 259.

[246] Buharî, Vudû': 45, Ebü Dâvud, Taharet: 47, İbn Mâce, Taharet: 61.

[247] Ahmed b. Hanbel.

[248] Buharî, Bed'ü'1-halk: 11, Ebû Dâvud, Eşribe: 22.

[249] Müslim, Eşribe: 96, 99, İbn Mâce, Eşribe: 16, Ahmed: 3-355.

[250] Buharî, Bed'ül-halk: 15, Eşribe: 22, Ebû Dâvud: Eşribe: 22, Ahmed: 3/301, 319.

[251] Ebû Dâvut, Eşribe: 22, Tirmizî, Et'ime: 15, Taberânî, Sifatu'n-Nebiy: 21, Ahmed: 3/386, 395.

[252] Müslim, Eşribe: 94, Ebû Dâvut, Eşribe: 22, Ahmed: 3/314.

[253] Buhari, Vudû: 9, 10, Müslim, Hayz: 122, Ebû Davut, Taharet: 3, Tirmizi, Taharet: 4, Nesâî, Taharet: 17.

[254] Hubs ve habâis: Her çeşit pislik, murdarlık, hastalık, mikrop, zararlı cin ve şeytan demektir.

[255] Müslim, Hayz: 118, 121, Ebu Davut, Taharet: 190, Et’ime: 11, Tirmizi, Taharet: 5, 10, 170, Daremi, Vudu’: 1/282, 327, 349, 359, 3-443, 4-224, 237, 6/189.

[256] Neylü'l-Evtar: 1/89-90.

[257] İbn Mâce, Taharet: 10/40

[258] Hâşiyetü't-Tahtâvi: 28, 29.

[259] Kaynaklarıyla İslâm Fıkhı, Celâl Yıldırım, 1/146. (Birinci baskı), Fetavâ-yı Hindiyye: 1/50.

[260] es-Siracü'1-vahhac Ala Metni'l-Minhac: 1/13.

[261]  Hâşiyetü't-Tahtâvî: 28, 29.

[262] Mu'cemü'l-Fıkhı'l-Hanbelî: 1/65, el-Muğnî, İbn Kudâme: 1-162, 167-168.

[263] Tirmizî, Libas: 16, 17, Ebü Dâvud, Taharet: 10, Nesâî, Zînet: 53, İbn Mâce, Taharet: 8, 11, 71, Dâremî, Vudu: 10, Ahmed, 2/311, 454, 3/99, 101, 282, 4/373, 383.

[264] Münker hadîs Zayıf bir râvinin güvenilir bir râviye muhalif olarak ri­vayet ettiği hadîstir. (Hadîs ilimler ve Hadîs İstılahları: 162).

[265] Fazla bilgi için bak: Neylü'l-Evtar: 1/90, 91.

[266] Bilgi için bak: Mu'cemü'l-Fıkhî'l-Hanbeli: 1/65.

[267] Ebû Davut, Taharet: 8, Tirmizi, Taharet: 67, İsti'zan: 27, Nesâî, Taharet: 32, 33, İbn Mâce, Taharet:  27, Dâremi, İsti'zan: 13, Ahmed: 5/225.

[268] Fıkhü's-Sünnet: 1/32.

[269] Ebû Dâvut, Taharet: 7, Ahmed: 3/36.

[270] Fazla bilgi için bak: Mü'cemu'l Fıkhı'1-Hanbeli: 1/65, Haşiyetü't Tahtâvî kenarı Meraku'1-Felâh: 29.

[271] Müslim, Taharet: 68, Ebû Dâvut, Taharet: 15, Ahmed: 3/382.

[272] Ebû Dâvut, Taharet: 14, İbn Mâce, Taharet: 21.

[273] İbn Mâce.

[274] İbn Mâce, Taharet: 72.

[275] Müslim, Taharet, 60, Ahmed: 5/416, 421.

[276] Buharî, Vudu': 111, Nesâî, Taharet: 20, Ahmed: 5/416, 421.

[277] Nesâi, Taharet 34, Buharî, Vudu': 21, Müslim, Taharet: 58, Ebû Davut Taharet: 4, Tirmizi, Taharet: 14, İbn Mâce, Taharet: 16, Dâremî, Vudu: 12, Ahmed: 2/247, 250, 5/438.

[278] Buharî, Vudû: 11, 60, Salat: 29, Müslim, Taharet: 59, Ebû Dâvut, Tahare: 4, Tirmizi, Taharet: 6, Nesâî, Taharet: 19, 60, İbn Mâce, Taharet: 17.

[279] el-Fıkhu Ala'1-Mezahibi'l-Arbaa: 1/96.

[280] Fethulvahhab: 1/9, es-Siracü'1-vahhac Ala Metni Minhac: 1/13.

[281] el-Fıkhu Alâ'1-Mezahibi'l Arbaa: 1/97.

[282] Muvatta': 1/200.

[283] el-Fıkhu Alâ'l-Mezahibil-Arbaa: 1/95.

[284] Tahtâvi Ala Merakil-felâh: 29.

[285] Neyü’l-Evtar.

[286] Neylü'l-Evtar: 1/95.

[287] İbn Ömer (r.a.), Peygamber (a.s.) def-i hacet ederken önünü Şam'a ar­kasını Kabe cihetine çevirmiş bir halde gördüm  demiştir. Bunu, kütüb-i sitte almıştır. Cabir'den yapılan rivayette ise, demiştir ki: "Peygamber (a.s.) küçük abdest bozarken kıbleye yönelmemizi menetti. Vefatından bir yıl önce kendisini kıbleye yönelik bir halde bevl ederken gördüm." Kütüb-i sitteden beşi rivayet etmiştir.

[288] Ebû Davut, İbn Mâce, Taharet: 17, Ahmed: 4/210.

[289] el-Cemaat rivayet etmiştir...

[290] Kütüb-i sitte rivayet etmiştir, Nesâi hariç..

[291] Ebu Davut, Taberânî, Taharet 1/2.

[292] İbn Mâce, Ahmed: 6/219, 227, 239.

[293] Münker hadis, zayıf bir râvinin ayni hadîsi sıka (güvenilir) râviye muha­lif olarak rivayet ettiği hadistir. Mîzanü'l-I'tidal: 1/232-2432 nolu Hâlid... Geniş bilgi için bak: Neylü'l-Evtar: 1/100, 101.

[294] Nesâî, Taharet: 24, Tirmizî, Taharet: 8, İbn Mâce, Taharet: 14, Ahmed: 6/192, 213.

[295] Tirmizî, Taharet: 8, İbn Mâce, Taharet: 14.

[296] Tirmizî, Taharet: 8, İbn Mâce, Taharet: 14.

[297] Hafız Bezzar: Büreyde'den (r.a.) rivayet etmiştir.

[298] Hâşiyetü't-Tahtâvî Ala Meraki'1-Felah: 30.

[299] Bilgi için bak: Tenvirü'l-Hevâlik: 1/84.

[300] El-Muğni ve Eş-Şerhü'l Kebîr: 1/156, Mu'cemül-Fıkhi'l-Hanbeli: 1/64.

[301] İbn Mâce: Cabir (r.a.)'dan.

[302] Mizanü'l-İ'tidal: 3/62-5593 nolu Adiy...

[303] Ebû Dâvut, Taharet: 11, Nesâî, Taharet: 25, İbn Mâce, Taharet: 14, 26, Ahmed: 4/196.

[304] Buharî, Vudû': 60, Mezalim: 27, Müslim, Taharet: 73, 74, Ebû Dâvut, Taharet: 12, Tirmizi, Taharet: 9, Nesâî, Taharet: 16, 23, İbn Mâce, Taharet: 13, Daremî, Vudû': 9, Ahmed: 4/246, 5/283, 394, 402.

[305] Buhari, Vudû': 55-56, Cenâiz: 81, 88, Edeb: 46, 49, Müslim, Taharet: 111, Ebû Dâvut, Taharet: 11, Tirmizî, Taharet: 53, Nesâi, Taharet: 26, cenâiz: 116, İbn Mâce, Taharet: 26, Dâremî, Vudû: 61,  Ahmed: 1/225, 5/266.

[306] İbn Mâce, Ahmed b. Hanbel: Ebû Ümâme (r.a.)'den.

[307] Darekutni; Enes (r.a.)'den

[308] Müsned-i Bezzar: Ubâde b. Samit (r.a.)'den.

[309] Müslim, Taharet: 158, Ebû Davut, Taharet: 20, Ahmed b. Hanbel...

[310] Dârekutnî, Ebû Hüreyre (r.a.)'den. İsnad-i ceyyid ile...

[311] Buharî, Vudû': 21, Nesâî, Taharet: 34, Müslim, Taharet: 58, Ebû Dâvut, Taharet: 4, Tirmizi, Taharet: 14, İbn Mâce, Taharet: 16, Dâremî, Vudû': 12, Ahmed: 2/247, 250, 5/438.

[312] Bedayiü's-Sanayi' Fi-Tertibi'ş-Şerâyi': 1/18,  el-Fıkhu Alâ'l-Mezahibi'l-Arbaa: 1/98.

[313] Bedayiü’s-Sanayi' Fi-Tertibi'ş-Şerâyi: 1/18.

[314] Şerhu Maâni'l-Asâr: 1/122.

[315] Bedâyi'u's-Sanayi' Fî-Tertibi'ş-Şerâyi: 1/18.

[316] Fethülvahhab bi-Şerhi Menheci't-Tullab: 1/10.

[317] Şerhu Maânı'l-Asâr: 1/121.

[318] Fethülvahhab: 1/10-11, el-Fıkhu Alâ'l Mezahibi’l-Arbaâ: 1/99.

[319] Mu'cemü'l-Fıkhi'l-Hanbelî: 1/85.

[320] Mu'cemü'l-Fıkhi'l-Hanbelî: 1/66.

[321] el-Muğnî ve'ş-Şerhü'1-Kebîr: 1/147.

[322] el-Muğnî ve'ş-Şerhü'1-Kebîr: 1/149.

[323] el-Fıkhu Alâ'l-Mezahibi'l Arbaa: 1/99,100.

[324] el-Muğnî, eş-Şerhü'1-Kebîr: 1/147.

[325] Şerhu Maâni'1-Asâr: 1/122, Buharî, Vudu': 21, Tirmizî, Taharet: 13, Nesâî, Taharet: 37, Ahmed: 1/388, 418, 427, 450, 465.

[326] Ebû' Dâvut, Taharet: 21, Nesâî, Taharet: 33, Dâremî, Vudu: 11, Ahmed: 1/133.                                                                                                           

[327] Buhari, Menakıb: 25, Vudu': 15, 16, Salat: 93, Müslim, Zühd: 75, Dâremî, Vudu': 15, Ebû Dâvut, Taharet: 60.

[328] Neylü'l-Evtar: 1/120.

[329] Neylü'l-Evtâr: 1/120.

[330] Neylü'l-evtar.

[331] Tevbe: 9/108, Ebû Dâvut, Taharet: 23, İbn Mâce, Taharet: 28, Tirmizî...

[332] Neylü'l-Evtar: 1/121.

[333] Fazla bilgi için bak: Nasbu'r-Raye: 1/218, 219.

[334] Buharî, Menakibü'l-Ansar: 32.

[335] Müslim, Taharet: 14, Dâremî, Vudû': 12, Ahmed: 3/487.

[336] Buharî, Savm: 27, Nesâî, Taharet: 4, İbn Mâce, Taharet: 7, Dâremî, Vudu: 19, Ahmed: 1/3, 10, 6/47, 62, 124, 146, 238.

[337] Tirmizî, Ebû Dâvud, Taharet: 25, Nesâî, Mevakit: 20, İbn Mâce: Salat: 8, Ahmed: 2/245.

[338] Buharî ve Tirmizi müstesna Kütüb-i Sitte sahipleri rivayet etmişlerdir.

[339] Bedayi'u's-Sanayi' Fi-Tertibi'ş-Şerâyî': 1/19..

[340] es-Siracü'1-vahhac Ala Metni'l-Minhac: 17, el-Fikhu Alâ'l-Mezahibi'l Arbaa: 1/72.

[341] Fethülvahhab bi-Şerhi  Menheci't-Tullab: 1/13.

[342] el-Fıkhu Alâ'l-Mezahibi'l-Arbaa: 1/74, 75.

[343] Mü'cemül-Fikhi'l-Hanbelî: 1/477, 478.

[344] el-Muğnî ve eş-Şerhü'1-Kebir: 1/78, 79.

[345] Mu'cemü'I-Fıkhi'I-Hanbelî: 1/478.

[346] İbn Mâce.

[347] Bu hususta geniş bilgi için bak: Fethü'l-allâm: 1/22.

[348] Buharî, Vudü': 73, Taharet: 46, 47, Teheccüd: 9, Ebû Dâvud, Taharet: 30, Nesâî, Taharet: 1, Kıyamü'1-leyl: 10, 11, İbn Mâce, Taharet: 7, Ahmed: 5/382, 390, 402, 407.

[349] Ebû Dâvud kendi Sünen'inde: Ali b. Zeyd'den...

[350] Ebû Dâvud kendi Sünen'inde: Ahmed: 2/117, Müsned-i Ebû Ya'Iâel-Musilî.

[351] İbn Mâce, Taharet: 7.

[352] Tirmizî, Nikâh: 1, Ahmed: 5/421.

[353] Tirmizi, Savm: 29, Ahmed: 3/445.

[354] Ebû Dâvud, Savm: 26, Tirmizî, Savm: 29, İbn Mâce, Siyam: 17.

[355] Buhari, Libas: 51, 63, 64, Müslim, Taharet: 49, 50, Ebû Dâvud Tereccül: 16, Tirmizî, Edeb: 14, Nesâî, Taharet: 8, 10, Zinet: 1, 55, İbn Mâce, Taharet: 8, Taberânî, Sıfatü'n-Nebiy: 3, Ahmed: 2/229, 239, 283, 410, 489.

[356] Müslim, Taharet: 51, İbn Mâce, Taharet: 8.

[357] Müslim, Taharet: 56, Ebû Dâvud, Taharet: 29, Tirmizî, Edeb: 14, Nesâî, Zînet: 1, İbn Mâce, Taharet: 8, Ahmed: 6/137.

[358] Kaynaklarıyla İslâm Fıkhı: 4/205, 206, Günlük ve haftalık Temizlik.

[359] el-Muğni ve  eş-Şerhü'1-Kebîr: 1/70, 72.

[360] Tenvîri’l-Havâlik Şerhün Alâ Muvatta'î Mâlik: 3/107, 108.

[361] Şerhu Meâni'1-Asâr, 4/229, Kitabü'l-Kerahet

[362] Fazla bilgi   için bak: Neylü'l-Evtar: 1/132.

[363] Bu hususta geniş bilgi için bak: el-Muğnî, Faslün Fi'1-Fitrat: 1/70-73.

[364] Barnaba İncil'i: 5/1-4.

[365] Buharî, Enbiya: 8, İsti'zan: 51, Müslim, Fezâil: 151, Ahmed: 2/322, 418, 435, Taberânî, Sıfatü'n-Nebiy: 4.

[366] Kaynak olarak 339 nolu nota bakılması...

[367] Ebû Dâvud, Taharet: 129, Ahmed: 3/415.

[368] Feyzü'l-kadir Şurhu Cami’i’s-Sağir: 3/503, Beyrut: 1972.

[369] el-Muğnî: 1/70, 71.

[370] Fetâvâ-yı Hindiyye: 5/357.

[371] Kaynaklarıyla İslâm Fıkhı, Celâl Yıldırım: 4/70-1678.

[372] Fıkhü's-Sünnet: 1/37, Sünenü'l-Fıtrat bölümü.

[373] Neylü'l-Evtari: 1/134.

[374] Geniş bilgi için bak: Neylü'l-Evtar: 1/135.

[375] Ahmed: 5/75, Ebû Dâvut, Edeb :. 167.

[376] İslâm'da Aile Eğitimi, Prof. Abdullah Ulvan, Mütercim, Celâl Yıldırım: 1/120.

[377] Müslim, Birr: 33, Ahmed b. Hanbel: 2/285, 539.

[378] Tirmizî, Edeb: 16, Nesâi, Taharet: 12, zînet: 2, Ahmed: 4/366, 368, 410.

[379] Müsned-i Ahmed: 2/365, 386, Müslim, Taharet: 55.

[380] Buhâri, Libas: 64, Müslim Taharet: 54.

[381] Neylü'l-Evtar: 1/137.

[382] Neylü'l-Evtar: 1/137

[383] Şerhu Meâni'1-Asâr: 4/231.

[384] Şerhu Meâni'1-Asâr: 4/231

[385] el-Muğnî: 1/73-74.

[386] Tenvîrü'l-Hevâlik Şerhün Alâ Muvatta'i Mâlik: 3/123.

[387] Üsmüdü'l-Ayneyn, İbn Hacer el-Heytemî: 81, Mısır: 1355-1936.

[388] Kaynaklarıyla İslâm Fıkhı: 4/207.

[389] Tirmizî.

[390] Şerhu Maâni'1-Asâr.

[391] Şerhu Maâni'1-Asâr.

[392] Şerhu Maâni'1-Asâr.

[393] Fazla bilgi için bak: 229, 4/230, 4/230, Şerhu Maâni'1-Asâr: 4/229-232.

[394] Ahmed: 2/179, 207, 210, Ebû Dâvut, Tereccül: 17, Tirmizî, Fazâil-i cihâd: 9.

[395] el-Hılal  kendi  Cami'inde Tarık b. Habib'den rivayet etmiştir. Neylü'I evtar: 1/139.

[396] Bezzar-Taberânî: Fazale b. Ubeyd'den.

[397] Buğyetü'l-müsterşidîn, Hisalü'l-fıtrat: 19, 20.

[398] el-Mugnî: 1/75.

[399] Fikhü's-Sünnet: 1/39.

[400] Kütüm: Mersin yaprağına benzer yaprağı olup nefis kokusu ve boyası olan bir bitkidir ki, Araplar onu kınayla karıştırıp kullanırlardı.

[401] Seğâmes çiçeği ve yemişi beyaz olan bir bitkidir ki, daha çok Ara­bistan'da yetişir. Ebu Kuhafe ise,  Ebûbekir Sıddîk'ın babasıdır ki Mek­ke'nin fethinde İslâmiyeti kabul etmiştir.

[402] İbn Mâce, Libas: 33, Ebu Davut, Nesâî.

[403] Ahmed: 3/160, Buhari, Müslim.

[404] Üsmüdü'l-ayneyn İbn Hacer el-Heytemi, 78, Mısır: 1936.

[405] Gayetü Telhisi'l-murad, İbn Ziyad: 78, Mısır: 1936.

[406] el-Mugnî ve eş-Şerhü'1-Kebîr: 1/75.

[407] Vers: Güzel kokulu, sarı renkli bir bitkidir. İyisi kızılımtırak ve yumu­şak olur. Daha çok Yemen bölgesinde yetişir. Za'feran: Çok güzel koku­lu olup sarı kırmızı karışımı bir rengi vardır; daha çok boyacılıkta kul­lanılır.

[408] el-Muğnî ve eş-Şerhü'1-Kebîr: 1/76.

[409] Tenvîrü'l-Havâlik Şerhün Alâ Muvatta'i Mâlik: 3/125.

[410] Ebû Dâvud, Tereccül: 20, Nesâî, Zinet: 15, Ahmed: 1-273.

[411] Buharî, Enbiya: 50, Libas: 67, Müslim, Libas: 80, Ebû Dâvut, Tereccül: 18, Nesaî, Zînet: 14, İbn Mâce, Libas: 32, Ahmed: 2-240.

[412] Tirmizî, Libas: 20, Nesâî, Zînet: 14, Ahmed: 1-165, 2-261, 356, 499.

[413] Ebû Dâvud, Tereccül: 18, Tirmizî, Libas: 20, Nesâî, Zinet: 16, İbn Mâ­ce, Libas: 32, Ahmed: 5/147, 150, 154, 156, 169.

[414] Ahmed: 2/97, 126, Nesâî, Zinet: 30.

[415] Buharî, Menakıb: 23, Libas: 66, Müslim, Fazail: 101, 102, Nesâî, Zinet: 17, İbn Mâce, Libas: 35.

[416] Neylü'l-evtar: 1/141.

[417] Ahmed b. Hanbel: Ebu Vemse'den.

[418] Buhari, Müslim, Tirmizî, Ebû Davut, İbn Mâce: Aişe (r.a.)'dan.

[419] Ahmed: 5/123, Nesâî, Zînet: 21, Tirmizî, Libas: 21.

[420] Buğyetü'l-müsterşidîn, Hîsalü'l-fıtrat: 19, Not: Hacde saçları tıraş etmek İmam Şafiî'ye göre, sünnettir, vâcib de­ğildir.

[421] el-Muğnî ve eş-Şerhü'1-Kebîr: 1/75.

[422] Geniş bilgi için bak: Tenvirü'l-Havalik: 3/124.

[423] Müslim, Fazail: 92, Ebû Dâvut, Tereccül: 9, Tirmizî, Libas: 4, menâkib: 8.

[424] Neylü'l-evtâr: 1/146.

[425] Müslim, Ebû Davut, Nesâî: Enes (r.a.)'den.

[426] Buharî, Menakib: 23, Libas: 68, Ebû Davut, Libas: 17, tereccül: 9, Ah­med:  3/249, Müslim.

[427] Ebû Dâvut, Tereccül: 3.

[428] Ebû Dâvut, Tereccül: 11, Nesâi, Zînet: 6, İbn Mâce, Libas: 37.

[429] Ebu Dâvut, Tereccül: 1, Tirmizî, Libas: 22, Nesâi, Zinet: 7, Ahmed: 4-86, Ğibb: Haftada bir, gün aşırı, aralıklı gibi mânalara delâlet eder.

[430] Nesâî, Ebu Katade'den...

[431] Buharî, Libas: 72, Müslim, Libas: 72, 113, Ebu Dâvud, Tereccül: 14, Nesâi, Zinet: 5, 58, İbn Mâce, Libas: 38, Ahmed: 2-29, 55, 67, 82, 83, 101, 118, 137, 143, 154.

[432] Ahmed b. Hanbel, Ebû Davut, Nesâi: İbn Ömer  (r.a.)'dan.

[433] Ebû Davut,Taharet: 19, İbn Mâce, Taharet: 23, Taberânî: 26, Dâremi, Vudu: 5, Ahmed: 2/37.

[434] Tirmizi, Tıb: 9, libas: 23, İbn Mace, Tıb: 26, Ahmed: 1-354.

[435] Ebu Davud, Tereccül: 6, Nesai, Zinet: 76, Ahmed: 2-32.

[436] Nesai, Zinet: 74.

[437] Nesai, Zinet: 31.

[438] Ebu Davud, nikah: 49, libas: 8, Tirmiz, Edeb: 36, Zinet: 32, Ahmed: 2/541, 4/442.

[439] el-Muğnî ve Eş-Şerhü'1-Kebîr: 1/76, Mucemü'l-Fıkhi'l-Hanbeli: 2/830.

[440] Nesâi, Ahmed: 6/72.

[441] Ebû Dâvud, Tereccül: 6, Nesâi, Zînet: 73, Ahmed: 2-32.

[442] Fıkhü's-Sünne: 1/40'dan özetlenerek nakledilmiştir.

[443] Sözü edilen hadîs hakkında geniş bilgi edinmek isteyenlere Neylü'I-Evtar birinci cilt 152. sahifeye bakmalarını tavsiye ederiz.

[444] Mâide: 5/6.

[445] Buharî, Hiyel: 2, taharet: 58, Müslim, Taharet: 1, Ahmed: 2-318, Nesâî, Taharet: 103, İbn Mâce, Taharet: 2.

[446] Buhari, İmân: 41,  Itık: 6, Menâkib-i ashab: 45, Nikâh: 5, Eyman: 41, Müslim, İmaret: 153, Ebû Dâvud, Talak: 11, Tirmizî, Fazâil-i cihad: 16, Nesâî, Taharet: 59, Talâk: 24, Eyman: 19, İbn Mâce, Zühd: 26, Ah­med: 1/23, 43.

[447] Bedayi'u's-Sanayi' Fi Tertibi'ş-Şerayi': 1/19.

[448] es-Siracü'1-vahhac: 15, Fethülvahhab bi-şerhi Menheci't-Tullâbî: 1/11.

[449] el-Mugnî ve eş-Şerhü'I-Kebîr: 1/91.

[450] Kaynaklarıyla İslâm Fıkhı, Celâl Yıldırım: 4/419.

[451] Ebû Dâvud, Tah: 48, Tirmizî, Tah: 20, İbn Mâce, Tah: 41, Dâremî, Vudû: 25, Ahmed: 2/418, 3, 41, 90, 5, 382, 6, 382.

[452] Neylü'l-Evtar: 1/159.

[453] Bedayi'u's-Sanayi, Fi Tertibi'ş-Şerayi': 1/20.

[454] Bedayi'uVSanayi1 Fi Tertibi'ş-Şerayi: 1/20.

[455] es-Siracü’lvahhac Ala Metni Minhac: 1/17.

[456] İmam  Şafiî'ye  göre,  sünnet,  müstehab,  mendup   tabirleri  eşanlamlı   keli­melerdir, biri diğerinin yerinde  kullanılabilir. Bak: el-Fıkhu, alâ'l Mezahibi'l-arbaa: 1/70.

[457] el-Ümm: 1/31.

[458] el-Muğni ve eş-Şerhü'1-Kebîr: 1/84.

[459] Şerhu Maâni'1-asar: 1/27.

[460]  Fazla bilgi için aynı eserin ayni sahifesine bakılması...

[461] Neylü'l-evtar: 1/159.

[462] Fazla bilgi için bak: Mizanü'l-i'tidal: 3/201-6127 nolu Amr maddesine...

[463] Nasbü'r-râye: 1/4.

[464] Geniş bilgi için bak: Zeylâî, Nasbü'r-râye: 1/3, 4, 5, Neylû'l-evtar:.1/159, 160, 161.

[465] Nesâî, Ahmed: 4/9.

[466] Buharî, Vudû: 26, bedü'1-halk: 11, Müslim, Taharet: 87, 88, Ebû Davut, Taharet: 50, Tirmizî, Taharet: 19, Nesâî, Taharet: 72, İbn Mâce, Taharet: 40, 112, Daremî, Vudû: 78, Taberanî, Taharet: 9, Ahmed:  2/241, 253, 265, 271, 284, 316, 382, 395, 403, 455, 465, 471, 500, 507.

[467] a.g.e.

[468] Bedayi'u's-Sanayi' Fi-Tertibi'ş-Şerayi: 1/20.

[469] es-Siracülvehhac Ala Metnil-Minhac: 17, Fethülvahhab bi  Şerhi Menheci't-Tullâb: 1/13.

[470] el-Fıkhu Alâ'l-Mezhabi'l-Arbaa: 1/68,  69.

[471] el-Muğnî ve eş-Şerhü'l-Kebîr: 1/80, 81.

[472] Fethü'1-Allâm Li-Şerhi Bülûği'l-Meram: 11/22.

[473] Neylü'l-evtar: 1/163.

[474] Fazla bilgi için bak: Fethü'1-Allâm Li-Şerhi Bülûği'I-Meram: 1/21, 22, 23, Neylü'l-evtâr: 1/162, 163, 164.

[475] Buhari, Vudû': 24, 28, Savm: 28, Rıkak: 8, Müslim, Taharet: 3, 8, Ebû Dâvud, Taharet: 51, Nesaî, Taharet: 67, 68, İbn Mâce, Taharet: 6, Ahmed: 1/59, 64, 66, 68, 71.

[476] Ahmed b. Hanbel, Nesâî: Ali (r.a.)'den.

[477] Bedayi'ü's-Sanayi'Fi-Tertîbi'ş-Şerayi': 1/21.

[478] Fethülvahhab bi-Şerhi Menheci't-Tullab: 11/14.

[479] es-Siracülvahhac Ala metni’l-minhac:17.

[480] el-Muğnî ve eş-Şerhü’l-Kebîr: 11/102.

[481] el-Muğnî ve eş-Şerhül-Kebîr: 1/86.

[482] el-Fıkhu Alâ'l-Mezahibi'l-Arbaa: 1/69.

[483] Neylü'l-evtar: 1/165.

[484] Birinci hadîsi  Buharı île  Müslim, ikinci  hadîsi Tirmizî ile  Nesâi rivayet etmişlerdir.

[485] Darekutnî, İbn Abbas (r.a.)'dan

[486] Beyhakî: Hz. Ayşe (r.a.)'dan.

[487] Buhari, Vudû': 26, Müslim, Taharet: 20, Ebû Dâvud, Taharet: 53, Nesâi, Taharet: 69, Taberânî, Taharet: 4.

[488] Darekutnî, Hammad b. Seleme'den o da Ammar b. Ebî Ammar'dan, o da Ebû Hüreyre (r.a.)'den rivayet etmiştir.

[489] Buhari, Eyman: 15, İsti'zan: 18, vudû': 29, Müslim, Taharet: 23, 263, Salat: 46, Ebû Dâvud, Taharet: 46, 56, salat: 144, Tirmizî, Savm: 68, Nesâi, Taharet: 55, 70, 108, 91, 105, İbn Mâce, Taharet: 44, Taberâni, Taharet: 5, Daremî, Vudû': 34, 35. Ahmed: 1/78, 4/23, 211, 6/40, 81, 84, 99, 112, 258.

[490] Ebû Dâvud, Taharet: 56, İbn Mâce, Taharet: 44, Ahmed: 1/228.

[491] Ahmed 4/114, 235, 348.

[492] Kitabü Bedayi’s-Sanayi', Fi Tertibi'ş-Şerayi': 1/22,23.

[493] Kitabü Bedayi’s-Sanayi', Fi Tertibi'ş-Şerayi': 1/22.

[494] Fethülvahhab bi-Şerhi Mehneci't-Tullab: 1/14.

[495] el-Ümm: 1/32.

[496] el-Muğnî ve eş-Şerhü'l-Kebir: 1/86.

[497] Buhari, Vudû': 7, 41, 46.

[498] Dârekutnî, Osman (r.a.)'den.

[499] Buhari Vudû': 3, Müslim, Taharet: 34, Ahmed: 2/334, 362, 400, 523.

[500] Bedayi'u's-Sanayi, Fi Tertibi'ş-Şerayi: 1/4.

[501] Bedayi'u's-Sanayi, Fi Tertibi'ş-Şerayi: 1/23.

[502] Bedayi'u's-Sanayi, Fi Tertibi'ş-Şerayi: 1/23.

[503] Fethülvahhab bi-Şerhi Menheci't-Tullab: 1/12.

[504] Fethülvahhab bi-Şerhi Menheci't-Tullab: 1/12.

[505] el-Muğnî: 1/107.

[506] el-Muğnî: 1/87.

[507] eş-Şerhü'1-Kebîr: 1/142.

[508] el-Hâkim, Müstedrek'te...

[509] el-Muvatta: 1/11.

[510] Geniş bilgi için: Nasbu'r-râyeli-Ahadîsi'l-Hidaye: 1/22.

[511] İbn Mâce, Taharet: 54, İkaamet: 25, Ahmed: 1/16, 242, 358.

[512] İbn Mace, Taharet: 54, Tirmizî, Taharet: 30, Ahmed: 4/229.

[513] Ebu Davut, Taharet: 59, Tirmizî, Taharet: 30, İbn Mâce, Taharet: 54, Darekutnî, Mukaddeme:. 35.

[514] Bedayi’u’s-Sanayi’Fi-Tertibi-Şerayi’: 1/22.

[515] Fethülvahhab bi-Şerhi Men hecit-Tullab: 1/14.

[516] el-Muğni ve eş-Şerü’l-Kebir:1/89

[517] el-Fıkhu Ala’l-Mezahibi’l-Arbaa: 1/69.

[518] Geniş bilgi için bak, Nasbu'r-raye Li-Ahadisi'-Hidâye: 1/27, 28, Neylü'1-evtar: 1/182.

[519] Buharî, Vudû': 41, Ebû Davud, Taharet: 51, Tirmizî, Taharet: 26.

[520] Buharî, Vudu': 7, 28, 35, 38, 42, 45, 46, Müslim, Taharet: 3, 4, 18, 19, 34, 75, 78, 79, Ebu Dâvut, Taharet: 51, 53, 60, Tirmizî, Taharet: 24, 29, 36, 37, Nesâî, Taharet: 67, 68, 74, 76, 78, 81, 92, 93, 95, 93, İbn Mâce, Taharet: 6, 39, 46, 51, 53, 57, Daremî, Vudû': 27, 36, 37, 41, Taberânî, Taharet: 1, 30, 39, 41, 43, 44, 78, Ahmed: 1/59, 61, 66, 68, 73, 74, 83, 110, 122, 123, 127, 135, 139, 142, 154, 156, 160, 214, 268, 369, 379, 2/348, 3/435, 436, 443, 481, 4/19, 25, 38, 42, 94, 112, 114, 122, 159, 201, 223, 237, 245, 247, 248, 251, 255, 288, 348, 349, 5/31, 34, 49, 68, 77, 263, 268, 306, 341, 342 6/358,  359.

[521] Ebu Dâvut, Taharet: 58, İbn Mâce, Taharet: 89.

Kıtrîy veya Katarı: İçinde kırmızı hat bulunan bir çeşit sarık, veya Bahreyn civarında Katar'dan getirilen bir çeşit kumaştan yapılan sarık.

[522] Bedayi'u's-Sanayi, Fi-Tertibi'ş-Şereyi': 1/4.

[523] Bedayi'u's-Sanayi, Fi-Tertibi'ş-Şereyi': 1/22.

[524] Bedayi'u's-Sanayi, Fi-Tertibi'ş-Şereyi': 1/32.

[525] Fethülvahhab bi-Şerhi Menheci't-Tullab: 1/14.

[526] el-Muğni: 1/111'den özetlenerek çevrilmiştir.

[527] el-Fıkhu Alâ'l-Mezahibi'I-Arbaa: 1/58.

[528] Neylü'I-evtar: 1/183.

[529] Ebu Davut, Taharet: 58, İbn Mâce, Taharet: 89.

[530] Ebû Dâvut, Taharet: 59, İbn Mâce, Taharet: 89, Daremî, Vudû: 38, Taberânî, Vudû': 38. Nesâî, Taharet: 85, Müslim, Tirmizî...

[531] Tirmizî, Ebu Habbe'den rivayet etmiş ve sahîh olduğunu kaydetmiştir.

[532] Mizanü'l-İ'tidal: 2/596-4997 nolu Abdurrahman.

[533] Buhari, Vudu': 7, 24, 28, 35, 38, 42, 45, 46, Müslim, Taharet: 3, 4, 18, 19, 34, 78, 79, Ebu Dâvud, Taharet: 51, 53, 60, Tirmizî, Taharet: 24, 29, 36, 37, Nesâi, Taharet: 67, 68, 74, 76, 81, 84, 92, 93, 95, 96.

[534] Nesâî, Taharet: 67, 68, 74, 76, 81, 84, 92, 33, 95, 98.

[535] Ebû Dâvud, Taharet: 51, Tirmizi, Taharet: 29, İbn Mace, Taharet: 53.

[536] BedayiVs-Sanayi' Fi-Tertibi!'ş-Şerayi' : 1/23. Mülteka : 7..

[537] es-Siracü'1-vehhac Ala Metnil-Minhac: 1/18.

[538] Fethülvahhab bi-Şerhi Menheci’t-Tullab: 1/14.

[539] Fazla  bilgi  için bak: Fethülvahhab'ın ilgili sahifesine ve Bedayi'in 1/23. sahifesine.

[540] el-Muğnî: 1/119'dan özetlenerek nakledilmiştir.

[541] el-Fıkhu Alâ'l-Mezahibi'I-Arbaa: 1/69'dan özetlenerek alınmıştır

[542] Bu konuda geniş bilgi için bak: Nasbu'r-raye: 1/22, Neylü'l-evtar: 1/10, 191, el-Mugnî: 1/119, el-Bedayi’, 1/23 Şerhu Meâni'1-asâr,1/3233.

[543] Bedayi'u's-Sanayi' Fi Tertibi’ş-Şerâyi: 1/23.

[544] İbn Akiyi kendi Füsû’l’undan nakletmiştir

[545] eş-Şerhü'I-kebîr: 1/140.

[546] Ahmed b. Hanbel, "o, muzdaribü'l hadistir" demiştir. Yahya ve Nesâi, onun zayıf olduğunu belirtmişlerdir.

Geniş bilgi için ayrıca bak: Mizanü'l-i'tidal: 3/420-6997 nolu Leys...

[547] Refi', merfu' anlamına gelir ki, doğrudan Peygamber'e (a.s.) izafe edilen hadistir. Mursel ise, senedinden, bir sahabinin  zikredilmeyip  düşürüldüğü hadîstir.

[548] Buharî, Vudu: 48, Ahmed: 4/244, 248, 250, 251, 6/13, 14.

[549] Buhari, Vudû': 35, 43, salat: 7, mağâzî: 81, Müslim, Taharet: 72, 73, 75, 80, 82, 84, 86, Ebû  Davut, Taharet: 12, 60, 61, 63, 66, Tirmizi, Taharet: 70, 73, 75, Nesâî, Taharet: 15, 16, 23, 62, 65, 85, 87, 96,  İbn Mâce, Taharet: 39, 48, 87, 89, Daremi, Vudû’: 3, 38, 41, 42, 43, 45, Ahmed:   1/14, 15, 20, 29, 32, 35, 44, 49, 54, 100, 113, 186, 323, 366, 4/139, 179, 240, 244.

[550] Müslim, Taharet: 84, Tirmizi, Taharet: 73, Nesai, Taharet:  89, Ahmed: 4/135 5/281, 288, 439, 440, 6/12, 13, 14, 15.

[551] Buhari, Vudû': 35, 48, salat: 7, 25, cihad: 90, mağazî: 81, libas: 105, Ebu Davud, Taharet:  52, 57, 60, 61, 63, 66, Tirmizi, Taharet: 71, 73, 75, Nesâi, Taharet: 15, 16, 23, 62, 65, 85, 87, 95, 98, Kıble:   23, İbn Mace, Taharet: 39, 84, 86, 87, 89, Dâremi, Mukaddeme: 32, vudû': 3, Taberanî, Taharet: 39, 42, 45, Ahmed: 1/14, 15, 20, 29, 39, 42.

[552] Bedayi'u's-Sanayi’ Fi Tertibi'ş-Şerayi': 1/5.

[553] Fethülvahhab bi-Şerhi Menheci't-Tullâb: 1/13, 14.

[554] Neylü'l-evtar: 1/195.

[555] Geniş bilgi için bak: Neylü'l-evtâr, 1/195-196.

[556] Ahmed b. Hanbel: 4/135.

[557] Müsned-i Ahmed: 4/135, 244, 248, 250, 6/13, 14.

[558] Ebû Dâvud, Ahmed: 1/14,15, 20, 29, 32, 33, 49, 100, 113, 186, 322, 366, 4/129, 170, 240, 251.

[559] Buharî, İlim: 3, 30, Vudûs: 27, 29, Müslim, Taharet: 25, 28, 30, Ebû Dâvud, Taharet: 46, Tirmizî, Taharet: 31, Nesâî, Taharet: 88, İbn Mace, Taharet: 55, Daremî, Vudû': 35, Taberânî, Taharet: 5, Ahmed: 2/193, 201, 205, 211, 226, 228, 284, 389, 406, 407, 409, 430, 468, 498, 3/316, 390, 426, 4/191, 5/425, 6/81, 84, 99, 112, 182, 258.

[560] Müslim, Taharet: 25, 28, 30.

[561] Ahmed, 2/193, 201, 211, 226, 284, 389, 406, 407, 409, 430, 468, 498, 3/316, 390, 426, 4/191. 5/425, 6/81, 84, 99, 112, 192, 258.

[562] a.g.e. Darekutnî.

[563] a.g.e. Darekutnî.

[564] Bedayi'u's-Sanayi' Fi Tertibi'ş-Şerayi' 11/5, 6.

NOT: Âyet mealinde "kâ'beyn" kelimesini "iki topuk" diye terceme edi­yoruz. Kâ'bden maksat, ayakla bilek bitişiğindeki iki yuvarlak kemiktir. Topuktan da bunu kasdetmiş bulunuyoruz.

[565] el-Ümm: 1/28.

[566] es-Siracülvehhac Ala Metnl'l-Minhac 117.

[567] el-Muğnî ve eş-Şerhu'l-Kebîr: 1/120, 121.

[568] el-Fıkhu Alâ'l-Mezahibi'l-Arbaa: 1/58.

[569] Tenvîrü'l-Havalik Şerhim Alâ Muvatta'i Malik, 1/53.

[570] Neylü'I-evtar: 11/98.

[571] Şerhü Meâni'1-Asâr: 1/34.

[572] Şerhu Meâni'1-Asâr: 1/34.

[573] Buhari, Müslim, Taharet: 66, Tirmizî, Cumu'a: 75, İbn Mâce, Taharet: 42, Ahmed: 6/210.

[574] Ebû Dâvud, Libas: 41, Ahmed: 2/384.

[575] Dört muhaddis tahıic etmiş, İbn Huzeyme sahîh olduğunu belirtmiştir.

[576] Bedayi'us-Sanayi' Fi Tertibi'ş-Şerayi': 11/22.

[577] Fethülvahhab bi-Şerhi Menheci't-Tullab: 1/14.

[578] el-Muğnî ve Eş-Şerhü'1-Kebîr: 1/90.

[579] eş-Şerhü'1-Kebîr: 1/110.

[580] el-Fıkhu Alâ'l-Mezahibi'l-Arbaa 11/74.

[581] Müsned-i Ahmed: 2/88.

[582] Müsned-i Ahmed: 2/430.

[583] Müsned-i Ahmed: 2/409.

[584] Nesâi, Zînet: 8.

[585] Müslim, Hayz: 43.

[586] Darekutnî, Neylü'l-Evtar, Beyhaki, Fethü'l-allâm: 1/30.

[587] Buharî, Ebû Dâvud, İbn Nesâi, İbn Ahmed b. Hanbel.

[588] Buharî, Ahmed b. Hanbel.

[589] Müslim, Ahmed b. Hanbel.

[590] Ahmed, Nesâî, İbn Mâce.

[591] Ebû Dâvud, Taharet: 52.

[592] Bedayi'u's-Sanayi' Fi tertibi'ş-Şerayi': 1/22.

[593] Fethülvahhab bi-Şerhi Menheci't-Tullab: 11/14.

[594] el-Muğnî: 1/129, 130.

[595] el-Muğnî: 1/130.

[596] eş-Şerhü'1-Kebîr: 1/144.

[597] Zehebî Mizanü'l-l'tidal'da, yedi tane Müseyyeb'den söz etmiş, hemen hep­sinin de zayıf veya meçhul veya münker olduğunu belirtmiştir. 4/114-116.

[598] Nasburraye: 11-28, 29.

[599] Ebû Dâvud, Taharet: 66, Ahmed: 3/424, İbn Mâce: Taharet: 138.

[600] Müslim, Taharet: 31, Ebû Dâvud, Taharet: 66, Ahmed: 1/21, 23, 3/146.

[601] Bedayi'u's-Sanayi' Fi Tertibi'ş-Şerayi': 1/22, Haşiyetü't-Tahtâvî: 40.

[602] es-Siracülvahhac Alâ Metni'l-Minhac: 18, Fethülvahhab bi-Şerhi Menheci't-Tullab: 1/15.

[603] el-Muğnî: 1/128.

[604] Fazla bigli için bak: el-Fıkhu Alâ'l-Mezakibi'l-Arbaa: 1/58.

[605] Fazla bigli için bak: el-Fıkhu Alâ'l-Mezakibi'l-Arbaa: 1/59.

[606] Geniş bilgi için bak: Neylü'l-evtar: 1/206.

[607] Fazla bilgi için bak: Nasbürraye: 1/36.

[608] Buhari, Vudû’: 34, 35, Gusül: 24, 27, Müslim, Salat: 162, Ebü Dâvud, Taharet, 48, 56, 88, Tirmizî, Taharet: 48, Nesâî, İftitah: 56.

[609] İbn Mâce, Taharet: 39.

[610] Bedâyi'u's-Sanayi' Fi Tertibi'ş-Şerâyî': 1/23.

[611] Fethülvahhab bi-Şerhi Menheci’t-Tullab: 1/15.

[612] İbn Mâce, Taharet: 39, 40.

[613] el-Muğnî: 1131.

[614] İbn Mâce, Darekutnî.

[615] Ebu Said, onun "Metrükü'l-hadîs" olduğunu söylemiştir. Mizanü'l-İ'tidal 4/129.

[616] Fazla bilgi için bak: Neylü'l-evtar: 1/207, 208.

[617] Ebu Dâvud, Edep: 128, Ahmed: 3/421.

[618] İbn Şahin, en-Nasıh ve'1-Mensuh... Tirmizi, Taharet: 40.

[619] Tirmizî, Taharet: 40.

[620] Tirmizî, Muâz (r.a.)den.

[621] Haşiyetü't-Tahtâvî Alâ Meraki'l-felah : 44.

[622] el-Fıkhu Alâ'l-Mezahibi'I-Arbaa: 11/75.

[623] Fethülvahhab bi-Şerhi Menheci't-Tullab: 1/15, es-Siracülvahhac: 18.

[624] Münker hadîs: Zayıf bir râvinin güvenilir bir râviye muhalif olarak riva­yet ettiği hadîstir.

[625] el-Muğni, 1/131,132.

[626] eş-Şerhü'1-Kebîr: 1/146.

[627] Hidaye bu konuya yer vermediği için, ilgili hadisleri de almamıştır.

Konu Başlığı: Ynt: Abdest Ve Gusülden Sonra Havluyla Kurulanmak
Gönderen: Ceren üzerinde 08 Haziran 2018, 04:05:18
Esselamu aleykum.Rabbim bizleri peygamber efendimizin sünnetine tabi kalan ve abdset veya gusul aldıktan sonra vucudunu havlu ile kurulayan kullardan eylesin inşallah. ..

Konu Başlığı: Ynt: Abdest Ve Gusülden Sonra Havluyla Kurulanmak
Gönderen: Sevgi. üzerinde 09 Haziran 2018, 04:16:02
Aleykümüsselam abdest veya gusül aldıktan sonra vucudu bir havlu veya başka bir şey ile kurulamak gerekir bu sünnettir inşaAllah

Konu Başlığı: Ynt: Abdest Ve Gusülden Sonra Havluyla Kurulanmak
Gönderen: Mehmed. üzerinde 09 Haziran 2018, 19:26:22
Ve aleykümüsselam Rabbim bizleri sünneti seniyyeden ayırmasın Rabbim paylaşım için razı olsun


Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines