Yüce allah a iman etme

9. Yüce Allah'a İman Etme

11. Abdullah İbn Abbâs (r.anhümâ)'dan rivayet edilmiştir:

Bir kadın, Abdullah ibn Abbâs'a, küpte yapılan şırayı (nebîzi) sordu. Bunun üzerine Abdullah İbn Abbâs şöyle dedi:

Abdulkays kabilesinin heyeti, [157] Hz. Peygamber (s.a.v)'in yanına gelmişti. Hz. Peygamber (s.a.v):

Abdulkays, kabileler İçerisinde Hz. Peygamber (s.a.v)'e ilk gelen heyettir. Bu kabile, Mekke'nin fethedildiği yıl gelmiştir. Heyetin başında, Eşeccu'l-Asarî lakabını taşıyan Münzir b. Aiz bulunuyordu. Bunların kişi oldukları ihtilaflıdır.

Bu gelen heyet ya da kavim kimlerdir?' diye sordu. (Yanında bulunan kimseler:)

Rebîalılar' dediler. Hz. Peygamber (s.a.v):

Ey gelen heyet ya da kavim! Hoş geldiniz. (İnşallah) bu ziyaretten ötürü memnun kalır, pişman olmazsınız' buyurdu. (Gelen kimseler):

Ey Allah'ın resulü! Doğrusu biz, uzak bir yerden geliyoruz. Sizinle bizim aramızda şu kâfir kabile Mudarlılar var. Bu sebeple yanınıza ancak haram ayında gelmeye güç yetirebiliyoruz. Dolayısıyla bize, (kesin ve) açık bir amel emret ki, hem bu ameli geride bıraktıklarımıza da öğretelim ve hem de bu amelle cennete girelim' dediler.

Bunun üzerine Hz. Peygamber (s.a.v), onlara dört hususu emret [158] ve dört hususu da yasakladı. (Emrettiği hususlar şunlar:)

(İlk önce) onlara tek olan Allah'a iman etmeyi emretti ve (daha sonra da onlara:)

İman nedir biliyor musunuz?' diye sordu. Onlar da.

Allah ve Resulü daha iyi bilir!' dediler. Bunun üzerine Resulullah (s.a.v):

Allah'tan başka ilâh olmadığına, Muhammed'in Allah'ın kulu ve elçisi olduğuna şahadet etmek, namaz kılmak, zekât vermek, Ramazan orucu tutmak, harpte elde edilen ganimetten beşte birini ödemenizdir buyurdu.

Resulullah (s.a.v), onlara, (şıra yapmada kullandıkları şu kaplan kullanmalarını) yasakladı: Dubbâ (su kabağından yapılmış testiler), Hantem (topraktan yapılmış küp), Müzeffet (içi ziftle yada katranla cilalanmış kap), Nakîr (hurma kökünden aynlan çanak). [159]

Hadisin ravisi Şu'be: 'Galiba Mukayyer'den de' dedi.

Resûlullah (s.a.v): 'Bunları iyi anlayın ve geride kalanlarınıza haber verin1 buyurdu.[160]

Benzer bir rivayette, şu ifade yer almaktadır:

Dubbâ, Nakîr, Hantem, Müzeffet'te şıra yapmayı size yasaklıyorum.[161] Bir rivayette ise, şu ilave vardır:

Resulullah (s.a.v), Eşecc b. Abdulkays'a;

Sende iki özellik var ki, Allah, senin bu iki özelliğini sever. Bunlar: Yumuşak huylu hık ve acele etmemek' buyurdu.[162]

Başka bir rivayette ise, şu ilave vardır:

Allah'tan başka ilah yoktur" (buyurmuş, daha sonra da) bir parmağım yummuştur.[163]

Tirmizî ise, hadisin bir kısmını rivayet etmiş olup rivayet ettiği hadisin lafzı şu şekildedir:

Abdulkays heyeti, Resulullah (s.a.v)'e geldiği zaman:

Biz Rebia'nm şu kabilesi (nin bir koiu)yuz. Fakat biz sana ancak haram aylarda gelebiliyoruz. Bize öyle bir şey emret ki, onu senden alakm ve arkamızda olanları da ona davet edelim' dediler. Bunun üzerine Resulullah (s.a.v): Size dört hususu emrediyorum: Allah'a îman. Sonra bunu, onlara: 'Allah'tan başka ilah olmadığına ve benim Allah'ın resulü olduğuna şahadet etmek, namaz kılmak, zekat vermek ve elde ettiğiniz ganimetin beşte birini vermeniz [164] şeklinde açıkladı.[165]

Nesâî ve Ebu Dâvud, bu hadisi uzunca bir şekilde rivayet etmiştir. Hadisin baş kısmı şu şekildedir:

Abdulkays heyeti, Resulullah (s.a.v)'e gelip:

Biz Rebia'nm şu kabilesi (nin bir kolu)yuz. Fakat biz sana ancak haram aylarda gelebiliyoruz. Bize öyle bir şey emret ki, onu senden alalım ve arkamızda olanları da ona davet edelim' dediler.[166]

Bu hadis, Buhârî ve Müslim'in rivayetine benzemektedir.

Ebu Davud'un diğer bir rivayetinde, Naldr ve Mukayyer (kelimelerini rivayet etti. Fakat) Müzeffet (kelimesini) rivayet etmedi" ifadesi yer almaktadır.[167]

Yine Ebu Davud'un başka bir rivayeti ise, muhtasar olarak Tirmizî'nin rivayetine benzemektedir. Fakat bu hadisin baş kısmı şu şekildedir:

Abdulkays heyeti, Resulullah (s.a.v)'e geldiği zaman, (Hz. Peygamber) onlara (ilk önce) Allah'a imanı emredip:

Allah'a iman nedir biliyor musunuz?' buyurdu. Onlarda:

Allah ve resulü daha iyi bilir' dediler. Hz. Peygamber (s.a.v):

Allah'tan başka ilah olmadığına (ve hadisin sonunda ise,) 'ganimet mallarının beşte birini [168] vermeniz' buyurdu.[169]

[157] Abdulkays kabilesi, Rebia kabilesinin bir koludur. Bahreyn tarafında yaşamaktaydılar. Mudar kabilesi, aslında Rebia kabilesinin kardeşi olmakla birlikte henüz o sırada müşrik idiler. Bundan dolayı Rebialilar, Medine'ye gidemiyorlardı. Ancak haram ayların gelmesini bekliyorlardı. Çünkü müşrikler, haram aylara hürmetten dolayı savaşmazlardı. Haram aylar; Zilkade, Zilhicce, Muharrem, Receb. Bu konuda alimlerin irtifakı vardır. Bu aylarda savaşmak, Hz. İbrahim (a.s) zamanında haram kılınmıştı. Bu yasak, İslam'ın ilk yıllarına kadar devam etmişti. Nihayet Receb ayında savaş helal kılınmış, diğerlerinde yine -haram olarak kalmıştır. Hatta bazılarına göre, Receb ayında bile savaşmak haramdır. Bunun sırrı, güvenliği sağlamaktır, (ç)

[158] Resulullah (s.a.v)'in, "dört hususu emretmesine rağmen, çoğu rivayetlerde beş şey zikredilmektedir. Bu probleme bir çok cevap vermişlerdir. Bu probleme cevap verme mahiyetinde en makbul olanı, İbn Battal (ö. 449/1057)'m, "Sahîh-i Buhârî" şerhinde verdiği şu cevaptır.

Buna göre Resulullah (s.a.v)'in, onlara dört hususu emretmesine rağmen beşinciyi de anmasının nedeni, onların kafir olan Mudarr kabilesine karşı girişecekleri saldırılar sebebiyle onlara taltifte bulunmak istemiştir, (ç)

[159] Bu yasak, bir müddet devam ettikten sonra Büreyde hadisiyle nesh edilmiştir. Ebu Hanîfe, Şafiî ve alimlerin çoğunun görüşü de bu şekildedir. Büreyde hadisi İçin b.k.z: Ebu Dâvud, Eşribe 7 (3698) Bu konuda daha geniş bilgi için 253 nolu hadisin açıklamasına bakabilirsiniz, (ç)

[160] Buhârî, İmân 40, İlm 25; Müslim, İmân 23, 24, 25 (17); Ebu Dâvud, Eşribe 7 (3692); Tirmizî, İmân 5 (2611); Nesâî, İmân 25; İbn Mâce, Zühd 18 (4187); Ahmed b. Hanbel, 1/228

[161] Müslim, İmân 23 (17)

[162] İbn Mâce, Zühd 18 (4186)

[163] Müslim, İmân 23 (17); Ebu Dâvud, Eşribe 7 (3692)

[164] İbnu's-Salâh (ö. 643/1245)'a göre, hadiste haccm zikredilmemesi, o zaman henüz haccın farz kıhnmamasmdan dolayıdır. Fakat aynı rivayette orucun zikrediimemesi, ravinin ihma-lindendir. Yani Hz. Peygamber (s.a.v)'den meydana gelen bir ihtilaftan değil, rauiierin bel-leyiş ve zabt hususundaki farklardan doğan ihtilaftandır, (ç )

[165] Tirmizî, îmân 5 (2741)

[166] Nesâî, İmân 25; Ebu Dâvud, Eşribe 7 (3692)

[167] Ebu Dâvud, Eşribe 7 (3692)

[168] Humus (=beşte bir) vergisinden maksat, düşmandan cihad yoluyla elde edilen malların, "Biliniz ki, ganimet olarak aldığınız şeylerin beşte biri: Allah'a, peygamber'e, yakın akrabalara, öksüzlere, muhtaçlara ve yolculara aittir" (Enfâl: 8/41) emrine uyarak ayette belirtilen yerlere vermektir, (ç)

[169] Ebu Dâvud, Sünnet 14 (4677)
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın