Sarhoşluk verici her maddenin haram olması

3. Sarhoşluk Verici Her Maddenin Haram Olması

251. Hz. Aişe (r.anhâ)'dan rivayet edilmiştir: Peygamber (s.a.v) şöyle buyurmaktadır: "Sarhoşluk verici her içki haramdır.[379] (Birinci rivayet) Yine konu ile ilgili bir rivayet ise şu şekildedir:

Resulullah (s.a.v)'e, bal şerbetlinden yapılan içkinin hükmü} soruldu. Bunun üzerine Resulullah (s.a.v):

Sarhoşluk verici her İçki [380] haramdır' buyurdu. [381] (İkinci rivayet) Yine konu ile ilgili başka bir rivayette, Hz. Aişe şöyle der:

Resulullah (s.a.v)'e, bal şerbetlinden yapılan içkinin hükmü) soruldu.

Bu, bal (şerbetinden yapılmış) bir nebiz (içki) olup bunu Yemenliler içerdi.

Bunun üzerine Resulullah (s.a.v):

Sarhoşluk verici her içki haramdır [382] buyurdu. [383] (Üçüncü rivayet)

Buhârî, Müslim ile Nesâî, birinci rivayeti nakletmiştir.

Diğerleri de, ikinci rivayeti nakletmiştir.

Ebu Dâvud ile Tirmizî'nin diğer bir rivayeti ise şu şekildedir:

Resulullah (s.a.v):

Sarhoş eden her şey, haramdır. Bir farak [384] içildiği zaman, sarhoş eden içkiden avuç dolusu içmek de haramdır' buyurdu.[385]

Ebu Davud'un (önceki) hadisinde Resulullah (s.a.v)'i işittim" ifadesi yer alırken, Tirmizî'nin rivayetinde ise, Bir İçimi de" ifadesi yer almaktadır. [386]

Nesâî'nin konu ile ilgili başka bir rivayeti ise şu şekildedir: (sarhoş edici) içeceklerin hükmü) soruldu. Aişe:

Resulullah (s.a.v), sarhoşluk veren her şeyi yasakladı' diye cevap verdi. [387]

[379] Buhârî, Vudû1 71, Eşribe 4; Müslim, Eşribe 67-69 (2001); Ebu Dâvud, Eşribe 5 (3682, 3687); Tirmizî, Eşribe 2 (1863, 1866); Nesâî, Eşribe 23; İbn Mâce, Eşribe 9 (3386); Ahmed b. Hanbel, 6/36, 97, 190, 225, 226

[380] Hamr» (=içki), örtme anlamına gelen bir kökten gelir. Aklı örten yani sarhoşluk veren şey demektir. Yalnız içkinin terim anlamı üzerinde görüş ayrılığı vardır. Diğer mezhep imamları, içki denince, bütün sarhoşluk veren içkilerdir. İmam A'zam ise, bu kelimeyle, üzüm suyunun kaynayan ve kaynaması artarak üzerindeki köpüğünü atan şeklini anlamıştır. Bu görüş ayrılığı, içki kelimesinin sözlük anlamına bağlı kalmaktan kaynaklanmaktadır.

Bir içecek maddesinde haramlık vasfının varlığı veya yokluğu aranırken, ona takılmış olan İsmi veya yapılmış olduğu hammaddeyi göz önüne almayıp, aksine insan üzerinde bırakacağı sarhoşluk edicilik özelliğine sahip olup olmadığına dikkat etmek gerekmektedir. Çünkü geçmişe nazaran bugün içki türleri ve isimleri daha çoktur. Günümüzde İmamı A'zam'm bu görüşü istismar edilerek; "Arpa suyu haram değildir, rakı haram değildir" gibi ileri sürülen sözlerin hiçbir muteber tarafı yotur. Çünkü İmamı A'zam'irt bu konudaki görüşü, sarhoş edici içeceklerin hepsini içine almaktadır. Bugün pazarlanan bütün alkollü İçeceklerin sarhoşluk edicilik vasfı, herkesçe bilinmektedir. Sarhoş eden her şeyin, Kur'an {Mâide: 5/90-93)'da, haram edilmiş olan "hamr" olduğu da bilinmektedir, (ç)

[381] Buhârî, Eşribe 4; Müslim, Eşribe 67 (2001)

[382] Resulullah (s.a.v), bu hadiste; haram olan içecek maddesinin ismi üzerinde durmaktan ziyade "sarhoş edici" vasfı üzerinde durmaktadır. Bir şişe içilince ancak sarhoşluk veren yani alkol miktarı son derece az olan bir maddenin az miktarı dahi haramdır. Haram olma hali, İçecek maddesinin insanda fiilen meydana getireceği etkiden değilde, maddenin tabiatından gelmektedir. Tıpkı pis bir maddenin azı da çoğu da pis olması gibi. O halde bu meselede, illet ile maslahatı birbirine karıştırmamak gerekmektedir. Çünkü cenab-i Hak, sarhoşluk verici maddeyi Mâide: 5/90-93'de haram kılmıştır. O maddelerin haram edilişinin illeti (=asif sebebi), Resulullah (s.a.v)'in hadisleriyle tebliğ edilmiş oian ilahi yasaklamadır. Elbette Aliah, bu yasağı, insanların aklını, sağlığını koruma maslahatı na binaen koymuştur. Fakat biz, bize tanınmayan bir ruhsatı , kendimize tanıyarak illeti yerine maslahatı koyup: "İçki sarhoş ettiği için haramdır" ve "İçkinin sarhoş etmeyen miktarı haram olmaz" diyecek olursak, büyük bir hataya düşmüş oluruz. Hiçbir alim bunu söylememiştir, (ç)

[383] Buhârî, Eşribe 4

[384] İbnü'1-Esîr (ö. 630/1232)'in ifadesine göre; "Farak", bir hacim ölçüsü birimi olup Hicazlı-lara göre 16 rıtl'a ve 12 müdd'e eşittir. Bazılarına göre ise 2,5 sa'ya eşit oiup "fark" şeklinde oıkunduğu zaman 120 rıtl bir hacim ölçüsüne denktir.

Her nekadar bu hadisin zahirinden, bir farak içilkdiği zaman sarhoş eden bir içkiden bir avuç dolusu kadar içmenin haram, daha azını içmenin ise helal olduğu gibi bir mana çıkıyorsa da, aslında burada "avuç" kelimesi, bir ölçü olarak verilmemiştir. Bu kelime burada "çok az bir miktar" anlamında kullanılmıştır.Dolayısıyla hadiste, "çoğu sarhoışluk veren bir maddenin azamı almak ta haramdır" denilmek istenmiştir. Cumhurun görüşü bu şekildedir.

B.k.z: N. Yeniel, H. Kayapmar, Sünen-i Ebu Dâvud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınevi, İstanbul 1991, 13/310 (ç)

[385] Ebu Dâvud, Eşribe 5 (3687); Tirmizî, Eşribe 3 (1866)

[386] Ebu Dâvud, Eşribe 5 (3687); Tirmizî, Eşribe 3 (1866)

[387] Nesâî, Eşribe 48
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın