1.Fıtır Sadakası

 

121. Abdullah ibn Ömer (r.anhümâ)'dan rivayet edilmiştir:

"Resulullah (s.a.v), Fıtır sadakasını; her köle yada hür kimse, küçük yada büyük kimse üzerine bir sâ' (kuru) hurma yada bir sâ arpa (vermeyi) farz kılmıştır. [148] (Hadisin lafzı, Müslim'e aittir.)

Bir rivayette ise Müslümanlardan [149] hür veya köle, [150] kadın yada erkek [151] her kimse üzerine" ifadesi yer almaktadır.[152]

Bir rivayette ise, Daha sonra [153] halk, yarımsâ' buğdayı (diğer şeylerden bir sâ'ya) denk tuttu" ilavesi yer almaktadır.[154]

Bir rivayet ise şu ifade yer almaktadır:

Abdullah ibn Ömer, (fıtır sadakası olarak) (kuru) hurma verirdi. (Bir yıl ortaya çıkan hurma kıtlığından dolayı) Medineliler, (kuru) hurma bulamadılar. (Kuru hurma yerine) arpa verdiler.

Abdullah ibn Ömer, büyük-küçük (herkesin fitresini) verirdi. Hatta (Nâfi'nin) çocuklarının (fitresini bile) verirdi.

Abdullah ibn Ömer, fıtır sadakasını, (bayram sabahı) toplayan (zekat memullarına verirdi. Halbuki halk, (fıtır sadakalannı), bayramdan bir yada iki gün önce verirlerdi. [155]

Bir rivayette ise Abdullah ibn Ömer şöyle der:

Peygamber (s.a.v), Fıtır sadakasınr; [156] bir sâ [157] (kuru) hurma yada bir sâ1 arpa (vermeyi) emretmiştir (farz kılmıştır).

Abdullah ibn Ömer: insanlar, iki müdd buğdayı (bir sâ1 kuru hurmaya) denk tuttular'dedi. [158]

Bu rivayetler, Buhârî ile Müslim'in naklettiği rivayetlerdir. Yine Buhârî'nin bir rivayetinde, Abdullah ibn Ömer şöyle der:

Resulullah (s.a.v), Fıür sadakasını; Müslümanlardan köle yada hür kimse, erkek veya kadın, küçük yada büyük kimse üzerine bir sâ1 (kuru) hurma yada bir sâ' arpa (vermeyi) faiz kılmıştır. Fıtır sadakasını, halk, (bayram) namazına çıkmadan önce (gereken yerlere) verilmesini farz kıldı. [159]

Yine Müslim'in bir rivayetinde ise, Abdullah ibn Ömer şöyle der:

Resulullah (s.a.v), Fıtır sadakasını; Ramazan (ayın)da Müslümanlardan hür yada köle kimse, erkek veya kadın, küçük yada büyük  herkes üzerine bir sâ1 (kuru) hurma yada bir sâ' arpa [160] (vermeyi) farz kilmıştır.[161]

Yine Buharı ile Müslim, bu hadisi, muhtasar bir şekilde şöyle rivayet etmişlerdir:

Peygamber (s.a.v), Fıtır sadakasını; halk, (bayram) namazına çıkmadan önce (gereken yerlere) verilmesini emretti  [162]

Tirmizî, Ebu Dâvud ile Nesâî, bu hadisin farklı bir varyantını nakletmişlerdir.

Timıizî der ki: "Bu hadisi, Nâfi'den bir çok kimse rivayet etmiştir."

Fakat Tirmizî, bu hadisin içerisinde Müslümanlardan" ifadesine yer vermemiştir. [163]

Yine Tirmizî, bu hadisin farklı bir varyantını nakletmiştir. Yine Tirmizî, bu hadisi şu şekilde de rivayet etmiştir:

Resulullah (s.a.v), (Fıtır) sadakasını; (halk) fıtır (Ramazan bayramı) günü erkenden namaza çıkmadan önce verilmesini emrederdi. [164]

Ebu Dâvud ile Nesâî, Buhârî'nin tek başına rivayet ettiği hadisi de nak-letm işlerdir.

Ebu Davud'un tek başına naklettiği rivayette, Abdullah ibn Ömer şöyle der:

Resulullah (s.a.v), bize, Fıür sadakasını; halk, (bayram) namazına çıkmadan önce [165] verilmesini emretti.

 (Hadisin ravisi Nâfi1 der ki:) Abdullah ibn Ömer, Fıür sadakasını, bayramdan bir gün yada iki gün önce[166] verirdi. [167]

Ebu Dâvud, Nâfi' yolundan gelen bazı varyantlarda her Müslüman üzerine", bazı varyantlarında Müslümanlardan" ifadesi vardır. Fakat Ubeydullah'tan gelen meşhur bir rivayette Müslümanlardan" ifadesi yer almamaktadır. [168]

Yine Ebu Davud'un başka bir rivayeti ile Nesâînîn bir rivayetinde, Abdullah ibn Ömer şöyle der:

Halk, Resulullah (s.a.v) zamanında Fıtır sadakasını; arpa, (kuru) hurma, Peygamber arpası [169] ve kuru üzümden bir sâ' olarak verirdi.

(Hadisin ravisi) Nâfi' der ki:

Abdullah ibn Ömer: 'Ömer, (halife) olup buğday çoğalınca, yarım sâ' buğdayı, (öteki) şeylerden bir sâ1 yerine (bedel) kıldı' dedi.[170]

Başka bir rivayette ise Nâfi1 der ki:

Abdullah ibn Ömer: 'Daha sonra halk, yarım sâ1 buğdayı (diğer şeylerden bir sâ'ya) denk tuttu1 dedi.

(Nâfi') der ki:

Abdullah ibn Ömer, fıtır sadakası olarak (kuru) hurma verirdi. Bir yıl (ortaya çıkan hurma kıtlığından dolayı) Medineliler kuru hurma bulamadılar. (Kuru hurma yerine) arpa verdiler.[171]

Nesâî'nin bu rivayet ile ilgili nakli, "yada kuru üzüm" ifadesiyle son bulmaktadır. [172]

Yine Nesâî, bu hadisi, çeşitli varyantlarla rivayet ermiştir. Bir rivayeti de, Buhârî ile Müslim'in rivayelerine uygun bir şekilde nakletmiştir. [173]

122. Ebu Saîd el-Hudri (r.a)'tan rivayet edilmiştir:

Biz, Fıtır sadakasını; yiyecekten bîr sâ', arpadan bir sâ\ (kuru) hurmadan bir sâ\ keşten bir sâ\ kuru üzümden bir sâ' olarak verirdik. [174] (Birinci rivayet)

Bir rivayette ise {bu hadise) şu ilave vardır:

"Muaviye, (saltanathk yönetiminin başına) gelip [175] (Şam'dan) bol buğ elince:day gelince:

(Şam) buğdayından iki müdd'ün, (diğer şeylerden) bir sâ' (kuru) hurmaya denk olduğu görüşündeyim' dedi. [176](İkinci rivayet)

Bir rivayette ise şu husus yer almaktadır:

Biz, Fıtır sadakasını; Fıtır (Ramazan bayramı) günü yiyecekten bir sâ' olarak verirdik.

Ebu Saîd (devamla) der ki: Bizim yiyeceğimiz; [177] arpa, kuru üzüm, keş [178] ve (kuru) hurma idi.[179] (Üçüncü rivayet)

Başka bir rivayette ise, Ebu Saîd el-Hudrî şöyle der:

Biz, (Fıtır) sadakasını, arpadan bir sâ' olarak yedirirdik (verirdik).[180] (Dördüncü rivayet)

Ebu Saîd el-Hudrî, bu rivayete, herhangi bir şeyi ilave etmemiştir. Diğer bir rivayette ise bu husus şu şekilde yer almaktadır:

"Biz, Resulullah (s.a.v) içimizde olduğu halde, biz, fıtır sadakasını; küçük-büyük ve hürköle her kes için yiyecekten bir sâ' yada (kuru) hurmadan bir sâ' yada kuru üzümden bir sâ' olmak üzere üç sınıftan verirdik.

Muaviye (hac yada umre etmek için Medine'ye gelip minberde halka konuşma yapıp) (Şam) buğdayından iki müdd'ün, bir sâ' (kuru) hurmaya denk olduğu gorüşü(nü belirtinceye) kadar böyle vermeye devam ettik.    .

Ebu Saîd der ki: Bana gelince, onu (eskisi gibi) vermeye devam edeceğim. [181] (Beşinci rivayet)

Bir rivayette ise şu ilave yer almaktadır.

Yaşadığım müddetçe, (hayatımın) sonuna kadar onu (eskisi gibi) vermeye devam edeceğim. [182]

Bu hadisfin bu şekildeki metinlerin)!, Buhârî ile Müslim rivayet etmiştir.

Tirmizî, bu hadisi, ilk (baştaki) rivayet gibi nakledip daha sonra da Ebu Saîd el-Hudrî'den şöyle nakilde bulunur:

Muaviye (hac yada umre etmek için) Medine'ye gelinceye kadar sadakas, olarak buğdaydan bir sâ', arpadan bir sâ', hurmadarı bir üzümden bir sâ', keşkten bir sâ') vermeye devam ettik. Muaviye  (gelince,) konuşma yapt. ve halka söyledikleri arasında şu da vard!:             

Ben, Şam buğdayından iki müdd'ün, bir sâ1 (kuru) hurmaya dpnl, olduğunu görüşündeyim dedi.                                               

Bunun üzerine halk, Muaviye'nin (bu) görüşüne uydu.Ebu Saîd el-Hudrî: "(Hayatımın sonuna kadar)

Ebu Dâvud'da  bu hadisi, Tirmizfnin rivayeti gibi nakledip hadise giriş yaptıktan sonra şu ilaveyi yapmıştır:                                                             

Fıtır sadakasını; her küçük ve büyük, hür ve köle için yiyecekten bir sâ' yada keşten bir sâ' veya arpadan bir sâ' veya kuru hurmadan bir sâ' yada kuru üzümden bir sâ' (olarak verirdik). Muaviye (hac yada umre etmek için) Medine'ye gelip minberde halka konuşma yapıncaya kadar böyle vermeye devam ettik.[183]

Ebu Dâvud der ki; Bir adam, (hadisin ravisi) İbn Uleyye'den yaptığı rivayette: veya bir sâ' buğday" (sözünü) söyledi. Fakat bu söz, mahfuz değildir. [184]

Bir rivayette ise, ("yiyecekten bir sâ" yerine) "buğdaydan ya«m sâ" ifadesi geçmektedir. Bu söz, hadisin ravisinden rivayette bulunan birinden meydana gelen bir hatadır.[185]

Başka bir rivayette ise Ebu Saîd el-Hudrî şöyle der:

Ben, asla bir sâ'dan başkasını vermem. [186] Çünkü biz, Resulullah (s.a.v) zamanında (fitır sadakasını) kuru hurma veya arpa yada keş veya kuru üzümden bir sâ1 olarak verirdik. [187]

Ebu Dâvud der ki: "Süfyân ibn Uyeyne, (yapığı rivayette bu sayılanlara) "veya undan bir sâ" sözünü ilave etmiştir. (Muhaddisler,) bu ilaveden dolayı Süiyân'ı kınadılar. Bunun üzerine Süfyân, bu ilaveden vazgeçmiştir. [188]Ebu Dâvud der ki: Bu ilave, Süfyân ibn Uyeyne'nin hatasıdır. [189]

Nesâî'de, beşinci rivayeti nakledip bu rivayetinde içerisinde şu ifade yer almaktadır:

Biz, Fıtır sadakasını, (yiyecekten bir sâ', (kuru) hurmadan bir sâ1, kuru üzümden bir sâ' olmak üzere) üç sınıftan verirdik.[190]

Yine Nesâînin başka bir rivayetinde, Ebu Saîd el-Hudrî şöyle der;

Biz, Resulullah (s.a.v) zamanında, (Fıtır sadakasını) sadece kuru hurmadan bir sâ' veya arpadan bir sâ' yada kuru üzümden bir sâr yada undan bir sâ' veya keş'ten bir sâ1 yada Peygamber arpasından bir sâ' olarak verirdik.

Daha sonra Süfyân şüpheye düşüp: 'Un yada Peygamber arpası' dedi.


[147] Zekât", kelime olarak; artma, çoğalma, arıtma ve bereket anlamına gelmektedir. Terim olarak ise Allah'ın, belirli yerlere sarfedilmek üzere dinî...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın

"Resulullah (s.a.v), Fıtır sadakasını; her köle yada hür kimse, küçük yada büyük kimse üzerine bir sâ' (kuru) hurma yada bir sâ arpa (vermeyi) farz kılmıştır. [148] (Hadisin lafzı, Müslim'e aittir.)

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın

Ve aleykümselam Rabbım paylaşım için razı olsun
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın