4. Namaz Kılan Kimsenin Sütresi Ve (Önünden Geçilmesi Halinde) Namazın Bozulmaması

 

47. Abdullah ibn Abbâs (r.anhümâ)'dan rivayet edilmiştir:

Ebu's-Sahbâ1 der ki: Biz Abdullah ibn Abbâs'in yanında namazı bozan şeylerden bahsediyorduk. Abdullah ibn Abbâs şöyle dedi:

Ben ve Abdulmuttalib oğullarından bir çocuk, eşek üzerinde oldu­ğumuz halde namaz kılmakta olan Peygamber (s.a.v)'e (önünden geçe­rek) geldik. Sonra o ve ben, eşekten inip eşeği safların önüne Salıver­dik. (Bunu gören Peygamber) hiç aldırış etmedi. Ve (yine) Abdulmutta­lib oğullarından iki genç kız gelerek safların arasına girdiler. Peygam­ber (s.a.v) bunu da Önemsemedi.[518]

Ebu Davud'un bu hadisle ilgili başka bir rivayeti ise şu şekildedir:

Abdulmuttalib oğullarından iki genç kız gelerek (safların önünde) çe­kişmeye başladılar. Bunun üzerine Peygamber (s.a.v), bu iki kızı tutup arasını ayırdı.[519]

Ebu Davud'un diğer bir rivayetinde, Bunun üzerine Peygamber (s.a.v), birini diğerinden ayırdı. (Fakat) o, kızların bu durumuna önem vermedi" ifadesi yer almaktadır. [520]

Ebu Davud'un başka bir rivayetinde Resulullah (s.a.v) şöyle buyurdu:

Sizden biriniz sütresiz [521] namaz kılarsa, (önünden geçecek) köpek, eşek, domuz, Yahudi, Mecusi ve kadın onun namazını bozar. [522] (Fakat bunlar, sizin önünüzden değü de,) bir iaş atım mesafesi uzaklıktan geçerlerse (o zaman) namazı(nız) tam olur. [523]

Ebu Dâvud (devamla) der ki: "Abdullah ibn Abbas dedi ki: Bu hadisin, Resulullah (s.a.v)'den geldiğini zannediyorum."

Ebu Davud'un diğer bir rivayetinde ise Resulullah (s.a.v) şöyle buyurdu:

Hayızlı kadın ve köpek [524] namazı bozar. [525]

Ebu Dâvud (devamla) der ki: "(Katade'nin ravisi) Şu'be bu hadisi rnerfu olarak (Hz. Peygamber'den) rivayet etmiştir."

Ebu Davud'un başka bir rivayetinde ise Abdullah ibn Abbâs şöyle dedi:

Dişi bir eşeğe binerek geldim. O sırada ben ergenlik çağına yaklaşmış­tım. Peygamber {s.a.v) Mina'da [526] cemaatle namaz kılıyordu. Saffın birinin önünden (eşekle) geçtim. Sonra eşekden indikten otlasın diye onu (onların önüne) salıverdim. Kendim de saffa girdim. Hiç kimse bu durumu kötü karşı­lamadı.[527]

Tirmizî'nin rivayetinde ise Abdullah ibn Abbâs şöyle dedi: [528]

"Dişi bir eşeğin üzerinde Fadl'ın [529] arkasında idim. Resululah (s.a.v) Mi­na'da sahabüeriyle birlikte (cemaat halinde) namaz kılarken (onların yanına) geldik. Hemen eşekden inerek saffa girdik. Eşek, onların önünden geçti. (Fa­kat) onlar namazlarını bozmadılar.[530]

Nesâî'nin rivayeti ise şu şekildedir:

Resulullah (s.a.v) Arafat'ta [531] (sahabilerinden oluşmuş) cemaata namaz kıldırırken dişi bir eşeğin üzerinde Fadl ile birlikte (onların yanına) geldik.

(Daha sonra Abdullah ibn Abbâs, bu manada şöyle bir ifade kulandi:) Bir saffın önünden geçtik. Sonra eşekden inerek onu otlatmaya salıverdik. Resulullah (s.a.v) (önlerinden geçtiğimizden dolayı) bize hiçbir şey demedi.[532]

Yine Nesâî'nin diğer bir rivayeti şu şekildedir:

Katâde der ki: Câbir b. Zeyd'de, namazı neyin bozduğunu sordum. O da: Abdullah îbn Abbâs, (namazı bozan şeylerin) hayızli kadın ve kö­pek olduğunu söylüyordu' dedi.

Şu'be'de, (bu) hadisi merfu olarak Resulullah (s.a.v)'den rivayet etmiştir. [533]

Rezîn'in naklettiği rivayette ise şu ifadeler yer almaktadır:

Biz Abdullah ibn Abbâs'ın yanında namazı bozan şeylerden bahsediyor­duk. Abdullah ibn Abbâs şöyle dedi:

Ben, insanlar namazda iken dişi bir eşeğin üzerinde geldim ve ot­lanması için onu safların önüne salıverdim. (Fakat) Resulullah (s.a.v) bu duruma hiç aldırış etmedi.

(Yine) Abdullah ibn Abbâs şöyle dedi:

İki genç kız, (namaz kıldığı sırada) Resulullah (s.a.v)in önüne ge­lip birbirleriyle çekişmeye başladılar. Resulullah (s.a.v) namazda oldu­ğu halde bu iki kızın arasını ayırdı. Bu iki kız safların arasına girmişti. (Fakat) Resulullah (s.a.v) bu durumu hiç önemsemedi.

(Yine) Abdullah ibn Abbâs şöyle dedi:

Ben, Resulullah (s.a.v)'i, önünde sütre olmadığı halde sahrada na­maz kılarken gördüm. Onun önüne salıverilmiş dişi bir eşek ile köpe­ğimiz vardı. (Fakat) Resulullah (s.a.v) bu durumu hiç önemsemedi."
 
[518] Buhârî, Salât İlm 18, Salât 90; Müslim, Salât 254-257 (504); Ebu Dâvud, Salât 109 (703, 704), 112 {715, 716, 717); Tirmizî, Salât 135 (337); Nesâî, Kıble 7; İbn Mace, İkâme 38 {947, 949); Ahmed b. Hanbel, 1/347

[519] Ebu Dâvud, Salât 112 (717)

[520] Ebu Dâvud, Salât 112 (717)

[521] Sütrc: Namaz kılan kimsenin, namaz kılarken önünden geçme ihtimali bulunan yerde önüne koyduğu şeydir. Öne konulan sütrenin mahiyeti ile ilgili çeşitli görüşler ileri sürül­müştür.

Ebu Dâvud, Salât 102 (689)'da geçen hadise göre; önce duvar, ağaç ve benzeri tabii süt-reler tercih edilir. Bunlardan birisi bulunmaz ise o zaman sütre olarak baston dikilir. Bas­ton da bulunmazsa o zaman kıbleye doğru uzanan bîr çizgi yada soldan sağa doğru mih-rab gibi kavisli bir çizgi çizilir.

Sütreye doğru namaz kılan kimse, sütreyi, ya sağ yada sol yönüne doğru koymalıdır. Di­rekt önüne koymamalıdır.

Sütre İle namaz kılan kimsenin arasından geçmek haramdır. Namaz kılmakta olan kimse, önünden geçilmesini engel olmakla yükümlüdür. Fakat namaz esnasında önünden geçen kimseye müdahale etme hakkının oluşması İçin sütre olma niteliği taşıyan bir nesnenin önüne konulmuş olması lazımdır (B.k.z: Ebu Dâvud, Salât 102 (689), 107 (700) ). Ebu Dâvud, Salât 107 (700)'de geçtiği üzere; namaz kılmakta olan kimse, önünden geçen kimse kendisine yakınsa ona eliyle engel olur, uzaksa işaretle yada "subhanellah" diyerek sesini yükseltmekle engel olur.

Hanefi alimlerine göre; efdal olan, namaz kılan kimsenin, önünden geçen kimseye müda­hale etmemesidir. Çünkü müdahalede bulunan kimsenin dikkati daha da dağılacaktır, (ç)

[522] İmam Mâlik, İmam Şâfıî ve Ebu Hanîfe'ye, selef ve halef imamlarının cumhuruna göre namaz kılmakta olan kimsenin önünden köpek, kadın, eşek ve daha başka bir şeyin geç­mesiyle namaz bozulmaz. Bu konudaki görüşlerinin delili, Ebu Dâvud, Salât 114 (720)'de geçen "kişinin namazını hiçbir şey bozmaz" hadisi ile konumuzla alakalı Abdullah ibri Abbâs'ın, Veda haccında bir eşek üzerinde Hz. Peygamber (s.a.v)'in Mina'da cemaate namaz kıldırırken önlerinden geçmesine rağmen bir tepki göstermemeleri ile ilgili hadistir.' Ayrıca bu tür varlıkların namazı bozmaları, namaz kılan kimsenin dikkatinin dağılmasın­dan dolayı namaz kılan kimsenin huşu'suna engel teşkil etmelerinden kinayedir. Çünkü namaz kılan kimse, önünden bu tür varlıkların geçmesiyle dikkati dağıldığından namazdan elde edeceği sevabı azalmaktadır.

Zaten konumuzla alakalı Abdullah ibn Abbâs hadisi; kendisi ve FadI, eşek üzerinde olduğu halde önlerinden geçmeleri ve iki kızın safların önüne gelerek birbirleriyle çekişmeleri üze­rine Peygamber (s.a.v)'in onların arasını bulması hep önünden geçilmesiyle namazın bo­zulmadığını göstermektedir, (ç)

[523] Ebu Dâvud, Salât 109 (704)

[524] Burada hayızli kadın ile, "hayız görme çağına erişmiş baliğa kadın" kast edilmektedir. Do­layısıyla hayızlı kadın ile hayızlı olmayan kadın arasında bir arasında bir fark yoktur. Eşek, köpek, domuzun; namaz kılmakta olan kimsenin dikkatini dağıtması, yarahlışların-daki fevkalade dikkat çekici özelliklerle ilgilidir.

Kadının dikkat dağıtması ise; onun cinsel cazibesi, ve erkekler için zaaf kaynağı olmasıyla ilgilidir. Namazda gaye; ibadet olması ve Allah'a bağlılık olması hasebiyle kadının, namaz kılan kimsenin önünden geçmesiyle, namaz kılan kimsede olması gereken bu durumlar ile kadın sevgisiyle karışırsa o zaman namazın hikmetinin ortadan kalkacağı bilinen bir du­rumdur. İşte burada kadının zikredilmesinin nedeni budur, (ç)

[525] Ebu Dâvud, Salât 109 (703)

[526] Mina: Mekke ile Arafat arasında, İkisini birbirine bağlayan yol üzerinde bir yerdir. Burası birinci ve ikinci Akabe bey'atlannda Hz. Peygamber (s.a.s) ile Medineliler arasındaki gö­rüşmenin gerçekleştiği yerdir. Kuzeyinde Sabir dağı bulunmaktadır. Akabe Cemresi ile Muhassir Vadisi arasında kalan yere Mina denilir.

[527] Ebu Dâvud, Salât 112 (715)

[528] Buhârî, Cezau's-Sayd 25

[529] Fadl: Peygamberimizin amcası Abbâs'ın oğludur. Dolayısıyla Abdullah ibn Abbâs'ın da kardeşidir, (ç)

[530] Tirmizî, Salât 135 (337)

[531] Arafat: Mekke'nin yirmi km. uzaklığında ve doğusunda bulunan bir dağ. Aynı adı taşıyan ova içinde yaklaşık yetmiş metre kadar yükseklikte bir tepe görünümündedir. Tepeye ko­yu yeşil taş yığınları hakimdir. Arafat'a "CebelüY-rahme" (Rahmet Dağı) da denir. Hac ibadetinin rükünlerinden biri olan Vakfe'nin yapıldığı yer olmasından dolayı büyük bir önem taşımaktadır. Bu dağın, ismini nasıl aldığı hakkında çeşitli görüşler ileri sürülmüş­tür, ç

[532] Nesâî, Kıble 7

[533] Nesâî, Kıble 7 

Esselamü Aleyküm. Bu bilgileri bizlerle paylaşan kardeşlerimizden Allah razı olsun
 Rabbim ilmimizi artırsın inşaAllah

Her hangi bir yerde namaz kılarken eğer önümüzden birilerinin geçme ihtimali varsa o zaman bizde secde ettiğimiz yere bir eşya koyarız buna sütre denir böylece önümüzden birileri geçse bile namaz bozulmaz inşaAllah