|
Konu Başlığı: Madenin ve hayvanların heder olması Gönderen: Safiye Gül üzerinde 19 Mart 2011, 16:09:13 5. Madenin, Kuyunun Ve Hayvanların (Verdiği Zararın) Heder Olması
225. Ebu Hureyre (r.a)'tan rivayet edilmiştir: Peygamber (s.a.v) şöyle buyurmaktadır: Hayvan(lann yaptığı zarar)ın diyeti hederdir. Kuyu (da uğranılan zarar) hederdir. Maden (de uğranılan zarar) hederdir. Define mallarında ise beşte bir oranında (hak) vardır.[145] Konu ile ilgili bir rivayet ise şu şekildedir: Kuyunun yaralaması hederdir. Madenin yaralaması hederdir. Hayvanın yaralaması hederdir. Define mallarında ise beşte bir oranında (hakt) [146] vardır.[147] Bu hadis(in bu şekildeki metinlerinji; Buhârî, Müslim, Ebu Dâvud, Tirmizî ile Nesâî rivayet etmiştir. Yine Ebu Davud'un bir rivayetinde, Resuullah (s.a.v) şöyle buyurmaktadır: Ayakfın tepip vurduğu) hederdir.[148] Ebu Dâvud (bu vurma şekli ile ilgili olarak): 'Adam üzerinde binili iken hayvanın ayağıyla vurması [149] dedi.[150] Yine Ebu Davud'un bir rivayetinde, Resuullah (s.a.v) şöyle buyurmaktadır: "Ateş (in değdiği) [151] hederdir.[152] [145] Buhârî, Zekât 66, Şîrb 3, Diyât 28, 29; Müslim, Hudûd 45-46 (1710); Ebu Dâvud, Hudûd 27-28 {4592, 4593, 4594); Tirmizî, Zekât 16 (642), Ahkâm 37 (1377); Nesâî, Zekat 28; İbn Mâce, Diyât 27 (2673); Ahmed b. Hanbel, 2/495 [146] Hadiste, dört konunun hükümleri açıklanılmaktadır: 1. Hayvanın yaralamasını heder olması: Yanında hiçbir kimse olmayan bir hayvanın her ne şekilde olursa olsun birisinin yaralaması veya öldürmesi halinde sahibine diyet yada başka bir ceza verilmeyeceğine delildir. 2. Madende uğranılan zararın heder olması: Bir kimse kendi arazisinde yada sahipsiz ve yerleşim bölgelerinin uzağında küçük çapta güvenlik için bir takım tedbirler gerektirmeyen bir yerde maden çıkarmak için yeri kazar ve orya birisi düşüp bir zarara uğrarsa, madeni kazan sorumlu tutulmaz. Ama günümüzde büyük ve güvenlik tedbirleri gerektiren madenlerde işverenin kusurundan dolayı meydana gelen kazaları farklı değerlendirmek gerekir. 3. Kuyuda uğranılan zararın heder olması: Maden de olduğu gibi, kendi mülkünde yada kuyu kazma hakkı olduğu başka bir yerde kazdığı yada kazdırdığı kuyuya düşen bir insanın veya hayvanın zararı kuyu sahibi ödemez. Fakat umuma ait bir yolda kuyu kazarsa, bu kuyunun vereceği zarar heder değildir. Eğer birisi orya düşüp de ölürse, ölenin diyetini kuyu sahibinin âkılesi Öder. 4. Rıkâz (=defi ne mallann)da beşte bir hak olması: Şâfiîlere göre Rlkâz; cahiliye devrine ait definelerdir. Hanefilere göre ise, Rıkâz iler maden aynı anlamdadır, (ç) [147] Müslim, Hudûd 46 (1710) [148] Ebu Dâuud, Diyât27 (4592) [149] Hanefilere göre; hayvanın Ön yada arka ayaklarıyla yada başı ile tepelediği yada dişleriyle ısırdığı şeyden dolayı meydana gelen cinayeti, hayvanın üzerinde binmekte olan kişi sorumludur. Çarpması halinde de hüküm aynıdır. Ama arka ayağıyla yada kuyruğuyla teptiğinden dolayı olan cinayete, hayvanın üzerinde binili olan kimse sorumlu değildir, (ç) [150] Ebu Dâuud, Diyât 27 (4592) [151] Hadisten anlaşıldığına göre; bir kimse kendi mülkünde kendi ihtiyacı için ateş yakar ve rüzgar, bu ateşi yayar, başkalarının malına zarar verirse ve buna engel olma durumu gücü olmazsa, bundan dolayı ateş sahibi sorumlu tutulmaz, (ç) [152] Ebu Dâvud, Diyât 27 (4594) Konu Başlığı: Ynt: Madenin ve hayvanların heder olması Gönderen: Sevgi. üzerinde 03 Aralık 2022, 07:11:18 Esselamü Aleyküm Paylaşım için Allah sizlerden razı olsun kardeşim
|