Sayfayı Yazdır - Kocası ölen ve hamile kadının iddeti

4. Kocası Ölen Ve Hamile Olan Kadının İddetî

178. Ümmü Seleme (r.anhâ)'dan rivayet edilmiştir:

Buharı, bu hadisi, Zeyneb bint. Ebi Seleme yoluyla Peygamber (s.a.v)'in hanım olan annesi Ümmü Seleme'den [785] (şu şekilde) nakletmiştir:

"Eşlem kabilesinden Sübey'a adından bir kadın, (Mekke'den hicret etmesinin ardından Mekke'de ölen) kocası (Sa'd ibn Havle) nin nikahı altında idi. Kocası öldüğü zaman, kadın gebe idi. (Kadın çocuğunu doğurunca,) Ebu's-Senâbil ibn Ba'kek (adından birisi) bu kadınla evlenmek istedi. Kadın, bu adamla nikahlanmayı kabul etmedi. Ebıı's-Senâbîl, (kadının, başka isteyenleri için) süslendiğini görünce, (kadına):

Vallahi, sen, iki müddetin sonuncu (zun) olanını iddet beklemedikçe, o kimseyle evlenmen uygun olmaz' dedi.

Kadın, (çocuğu doğurmasının ardından) on geceye yakın (daha iddet) bekledi. Sonra Peygamber (s.a.v)'e gelip (artık evlenip evlenemeyeceğini) sordu. Peygamber (s.a.v), ona:

(Çocuğu doğurman sebebiyle artık bir başkasıyla) evlenebilirsin' buyurdu. [786]

Müslim ise bu hadisi, Süleyman ibn Yesâr yoluyla şöyle rivayet etmiştir:

Ebu Seleme ibn Abdurrahman ile Abdullah ibn Abbâs, Ebu Hureyre'nin yanında bir araya gelip, kocasının ölümünden birkaç gün sonra nifas gören kadının (iddetinin ne zaman bittiği hususunda) müzakere ediyorlardı.[787]

Abdullah ibn Abbâs: 'Bu kadının iddeti, iki müddetinin uzun olanıdır [788] dedi.

Ebu Seleme ise: '(Çocuğu doğurmakla) kadın(ın bir başkasıyla evlenmesi) helal olmuştur [789] dedi.

Derken bu konuda tartışmaya başladılar.

(Hadisin ravisi) der ki: Bunun üzerine Ebu Hureyre, Ebu Seleme'yi kast ederek: 'Ben, (bu meselede) kardeşim oğlu ile aynı (görüşte)yim' dedi.

Daha sonra Abdullah ibn Abbâs'ın azadlısı Küreyb'i, bu meseleyi sorması için Ümmü Seleme'ye gönderdiler. Küreyb, (Ümmü Seleme'nin yanına gidip bu meselenin hükmünü sordu, sonrada geri dönüp) geldi. Onlara, Ümmü Seleme'nin şöyle dediğini haber verdi:

Sübey'a el-Eslemî, [790] kocasının ölümünden [791] birkaç gün sonra nifas gördü. Bunu, Resulullah (s.a.v)'e bildirdi. Resulullah (s.a.v)'de, ona, evlenmesini [792] emretti. [793]

Yine Müslim'in konu ile ilgili bir rivayeti şu şekildedir:

Abdullah ibn Abbâs ile Ebu Hureyre'ye, kocası ölen hamile kadının iddeti soruldu.

Abdullah ibn Abbâs: '(Kadın,) iki müddeti (ölüm iddeti ile hamilelik iddeti)nin uzun olanı kadar (iddet bekler)' dedi.

Ebu Hureyre: 'Çocuğunu doğurunca, (iddet biter. Başka bir erkekle evlenmesi) helal olur' dedi.

Bunun üzerine Ebu Seleme ibn Abdurrahman, Peygamber (s.a.v)'in hanımı Ümmü Seleme'nin yanına gidip bu meseleyi ona sordu. Ümmü Seleme:

Sübey'a el-Eslemî, kocası öldükten on beş gün sonra (çocuğunu) doğurdu. Onunla, biri genç ve diğeri de yaşlı iki kişi evlenmek istedi. Kadının gönlü, gence meyletti. Yaşlı:

Daha (iddetin) bitmedi' dedi.

Kadının ailesi, seyahatte idi. (Kadının ailesi seyahattan) dönünce, yaşlı adam, (diğerinden önce davranarak) kadını kendisine vermelerini onlardan rica etti. Bunun üzerine kadın, Resulullah (s.a.v)'e gel(ip durumu ona bil-dir)di. Resulullah (s.a.v), ona:

(İddetin bitti. Artık bir başkasıyla evlenmen) helal oldu. İstediğin kimseyle evlen1 buyurdu."

Tirmizî'nin konu ile ilgili rivayeti ise, Müslim'in rivayetine benzer olup rivayetin içerisinde Sübey'a el-Eslemî, kocasının ölümünden kısa bir müddet sonra (çocuğunu) doğurdu" ifadesi yer almaktadır.[794]

Nesâî ise, bu hadisi, Müslim ile Buhârî'nin rivayetine (benzer bir şekilde) rivayet edip rivayetin içerisinde, a£J Yirmi güne yakın (bekledi)" ifadesi yer almaktadır. [795]

Yine Nesâî'nin konu ile ilgili başka bir rivayetinde, Ebu Seleme şöyle der:

Ebu Hureyre ile Abdullah ibn Abbâs, (hamile iken) kocası ölen kadının, çocuk doğurduktan sonra hemen evlenip evlenemeyeceği hususunda ihtilafa düştüler.

Ebu Hureyre: 'Evlenir' dedi.

Abdullah ibn Abbâs: '(Ayette belirtilen) iki iddeti (ölüm iddeti ile hamilelik iddetini)n uzun olanı kadar (iddet bekler)' dedi.

Bunun üzerine Ümmü Seleme'ye haber gönder(ip bu meseleyi ona sor)dular. Ümmü Seleme şöyle dedi:

Sübey'a'nın kocası ölmüştü. Sübey'a, kocasının ölümünden yarım ay (-on beş gün) sonra (çocuğunu) doğurdu. Bunun üzerine Sübey'a ile iki kişi evlenmek istedi. O da, onlardan bir tanesini kendisine seçti. (Diğer adam ve kadının yakınları), kadının (ellerinden) gitmesinden endişe ederek:

Doğrusu sen helal olmazsın (=evlenemezsin)' dediler. Sübey'a derki:

Bunun üzerine Resulullah (s.a.v)'e gittim (Durumu ona anlattım.) Resulullah (s.a.v):

(Çocuğu doğurman sebebiyle bir başkasıyla evlenmen artık) helal oldu. İstediğinle evlen buyurdu. [796]

Yine Nesâî'nin konu ile ilgili diğer bir rivayetinde, Ebu Seleme şöyle der:

Abdullah ibn Abbâs'a, kocasının ölümünden yirmi gün sonra çocuk doğuran bir kadın hakkında:

(Bu kadının hemen) evlenmesi doğru olur mu?' diye soruldu. Abdullah ibn Abbâs:

Hayır, iki iddetin (ölüm iddeti ile hamilelik îddetinîn) uzun olanı kadar (iddet bekler)' dedi.

Ebu Seleme der ki:

Ben, Yüce Allah, "Hamile kadınların iddetleri, doğurmalanyla biter [797] buyuruyor' dedim. Abdullah ibn Abbâs:

O, boşanma sonucu olan ayrılmalar için geçerlidir' dedi. Ebu Hureyre'de, Ebu Seleme'yi kast ederek:

Ben de, kardeşim oğlu ile aynı (görüşte) yi m1 dedi.

Bunun üzerine Abdullah ibn Abbâs, kölesi Kureyb'i gönderip ona:

Ümmü Seleme'ye git! Ona; acaba böyle bir şey, Resulullah (s.a.v)'in sünnetinde var mı?' diye sor' dedi.

Kureyb, (Ümmü Seleme'nin yanına gidip bu meselenin hükmünü sordu, sonrada geri dönüp) geldi.

Kureyb der ki: Ümmü Seleme:

Yine Nesâî'nin konu ile ilgili başka bir rivayetinde, Ebu Seleme şöyle

Ebu Hureyre ile Abdullah ibn Abbâs, (hamile iken) kocası ölen kadının, çocuk doğurduktan sonra hemen evlenip evlenemeyeceği hususunda ihtilafa düştüler.

Ebu Hureyre: 'Evlenir' dedi.

Abdullah ibn Abbâs: '(Ayette belirtilen) iki iddeti (ölüm iddeti ile hamilelik iddetini)n uzun olanı kadar (iddet bekler)' dedi.

Bunun üzerine Ümmü Seleme'ye haber gönder(ip bu meseleyi ona sor)dular. Ümmü Seleme şöyle dedi:

Sübey'a'nın kocası ölmüştü. Sübey'a, kocasının ölümünden yarım ay (on beş gün) sonra (çocuğunu) doğurdu. Bunun üzerine Sübey'a ile iki kişi evlenmek istedi. 0 da, onlardan bir tanesini kendisine seçti. (Diğer adam ve kadının yakınları), kadının (ellerinden) gitmesinden endişe ederek:

Doğrusu sen helal olmazsın (evlenemezsin)' dediler. Sübey'a derki:

Bunun üzerine Resulullah (s.a.v)'e gittim (Durumu ona anlattım.) Resulullah (s.a.v):

(Çocuğu doğurman sebebiyle bir başkasıyla evlenmen artık) helal oldu. İstediğinle evlen' buyurdu.

Yine Nesâî'nin konu ile ilgili diğer bir rivayetinde, Ebu Seleme şöyle der:

Evet! Sübey'a el-Eslemî, kocasının Ölümünden yirmi 9ün sonra (çocuğunu) doğurdu. Resulullah (s.a.v), ona evlenmesini emretti. Sübey'a ile evlenmek isteyenler arasında Ebu's-Senâbil'de vardı' dedi.[798]

Yine Nesâî'nin konu ile ilgili başka bir rivayeti şu şekildedir:

Ebu Hureyre, Abdullah ibn Abbâs ile Ebu Seleme ibn Abdurrahman, kocası öldüğünde, çocuğunu doğuran bir kadının iddet müddeti konusunda müzakerede bulunuyorlardı. Abdullah ibn Abbâs:

İki iddetin uzun olanı kadar (iddet bekler)1 dedi. Ebu Seleme:

Hayır! Çocuğunu doğurduğunda, (bir başkasıyla) evlenmesi helaldir1 dedi. Ebu Hureyre, (Ebu Seleme'yi kastederek):

Ben de, kardeşim oğlu ile aynı (görüşte)yim' dedi.

Bunun üzerine Resulullah (s.a.v)'in hanımı Ümmü Seleme'ye (bir adam) gönderfip ona bu meseleyi sord)ular. Ümmü Seleme:

Sübey'a el-Eslemî, kocasının ölümünden kısa bir müddet sonra (çocuğunu) doğurdu. Resulullah (s.a.v)'e, (hemen evlenip evi en enleyeceğinin) fetvasını sordu. Resulullah (s.a.v)'de, ona, evlenmesini emretti'dedi. [799]

Yine Nesâî'nin kısa bir şekilde naklettiği bir rivayette, Ümmü Seleme şöyle der:

Sübey'a, kocasının ölümünden birkaç gün sonra (çocuğunu) doğurdu. Resulullah (s.a.v), ona, evlenmesini emretti. [800]

[785] Buhârî, Talâk 39

[786] Buhârî, Talâk 39, Tefsiru Sure-i Talâk 2; Müslim, Talâk 57 (1485); Ebu Dâvud^ 1/47; Tirmizî, Talâk 17 (1193); Nesâî, Talâk 56; ibn Mâce, Talâk 7 (2027); Ahmed b. Hanbel, Ebu Dâvud için sadece cilt ve sahife numarası belirtmiş. Fakat belirttiği yerde böyle bir hadis yok. Bu hadisin benzeri bir rivayeti için b.kz.: Ebu Davud, Talak 4b-4/(2306) )(ç)

[787] Hamile iken kocası ölen bir kadının iddeti, çocuğunu doğurunca sona erer imam Malık, İmam Şâfıî, İmam Ahmed, Hanefiler, Abdullah ibn Ömer ile Abduilah ibn Mesud bu görüştedirler. Delilleri, "Hamile kadınların fidelet) bekleme süresi, yüklerini bırakmalar. <=doğum yapmalarOdır" (Talâk: 65/4) ayeti iie konumuzla ilgili hadîstir Dolayısıyla hamile iken kocası ölen kadının İddet beklemesi, bu ayetin içerisine girmektedir. _ Kocas. ölüp fakat hamile olmayan kadınların iddetlerini ne kadar bekleyecekleri meselesi "Sizlerden vefat edip de geride hanımlarını bırakanlar yok mu? O kadınlar, bizzat dört ay on gün iddet bekler" (Bakara: 2/234) ayetinin içerisine girmektedir, (ç)

[788] iki iddetten bîri, kocası ölen kadının iddetidir ki, bu süre, dört ay on gündür. İkincisi, gebe kadının iddetidir ki, bu süre ise çocuğu doğuruncaya kadardır. Dolayısıyla bu iki İddetin hangisi uzunsa o muteberdir demektedir, (ç)

[789] Yani kadının, çocuğu doğurmakla iddeti dolmuştur. Artık bir başkasıyla evlenebilir, (ç)

[790] Sübey'a'nın, Hudeybiye anlaşmasından sonra Müslümanlığı kabul eden ilk kadın olduğu söylenir, (ç)

[791] Sübey'a'nın kocası, Sa'd b. Havle'dİr. Sahih olan görüşe göre, Veda Haccında vefat etmiştir, (ç)

[792] Hamile iken kocası ölen bir kadın, çocuğunu doğurduğu andan İtibaren nifas kanı henüz kesilmemiş bile olsa evlenebilir. Fakat nifas kanından temizlenmedikçe kocasıyla cinsel ilişkide bulunamaz. Halef ve seleften cumhuru ulema bu görüştedir.

[793] Müslim, Talâk 57 (1485)

[794] Tirmizî, Talâk 17 (1194}

[795] Nesâî, Talâk 56

[796] Nesâî, Talâk 56

[797] Talak: 65/4

[798] Nesâî, Talâk 56

[799] Nesâî, Talâk 56

[800] Nesâî, Talâk 56

๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => 7 Hadis İmamının İttifak Ettikleri Hadisler => Konuyu başlatan: Safiye Gül üzerinde 22 Mart 2011, 14:02:40