İçerisinde nebiz yapılan kapların kullanılması

5. İçerisinde Nebîz Yapılan Kapları Kullanmanın Yasak Olması

253. Abdullah ibn Abbâs (r.anhümâ)'dan rivayet edilmiştir: "Ebu Cemre der ki: Abdullah ibn Abbâs'a:

Benim (testiler içinde) nebiz içkisi yapılan bir testim var ki. ben ondan nebiz İçiyorum. Eğer ondan içmeyi çoğaltır ve bir toplulukla oturup, oturmayı da uzatırsam, sarhoşların hali gibi kusurlu olmamdan endişe ediyorum' dedim. Bunun üzerine Abdullah ibn Abbâs:

Abdulkays heyeti, Resulullah (s.a.v)'in huzuruna (ikinci defa) se-mişlerdi. Resulullah (s.a.v), onlara:

Topluluğa merhaba (hoş geldiniz)! Allah, sizi utandırmasın, pişman etmesin' buyurdu. Onlar:

'Ey Allah'ın resulü! Doğrusu biz, uzak bir yerden geliyoruz-bizim aramızda şu kâfir kabile Mudarlılar var. Bu sebeple yacak haram ayında gelmeye güç yetirebiliyoruz. Dolayısıyla bize ve) açık bir amel emret ki, hem bu ameli geride bıraktıkla öğretelim ve hem de bu amelle cennete girelim' dediler.

Bunun üzerine Peygamber (s.a.v):

Sizlere dört hususu emrediyorum ve dört hususu da ram: (Emrettiğim hususlar şunlardır:)

Allah'a iman etmek! Allah'a iman etmenin ne demek oldu.

Sizlere (şu) dört hususu yasaklıyorum:

Dubbâ (su kabağından yapılmış testiler), Hantem (toprata yapılmış küp), Müzeffet (içi ziftle yada katranla cilalanmış kap), Nakîr (hurma kökünden ayrılan çanak).[399]

Bu hadis, "İman Bölümü'nde geçmişti. [400] Konu ile ilgili bir rivayet ise şu şekildedir:

Resulullah (s.a.v), (içerisinde nebiz yapılan) Dubbâ, Müzeffet İle Nakîr (denilen kapları kullanmayı) [401] yasakladı.[402]

Konu ile ilgili bir rivayette, Hantem" ifadesi yer almaktadır.[403]

Başka bir rivayette ise, hurma koruğu ile olgunlaşmaya başlamış hurin a (d an elde edilen şıraları birbirine) karıştırmayı

(yasakladı)" ilavesi yer almaktadır. [404]

Buhârî ile Müslim, birinci rivayeti nakletmiştir.

Yine Müslim, diğerlerini ise tek başına nakletmiştir. Ebu Dâvud ise birinci rivayeti nakletmiş, fakat Ebu Cemre'nin sözüne yer vermemiştir. [405]

Yine Ebu Davud'un konu ile ilgili başka bir rivayeti şu şekildedir:

Abdulkays heyeti (içerisinde bulunan bazı kimseler):

Ey Allah'ın resulü! (Şıralarımızı) hangi kaplarda pişlrelim?' diye sordular. Peygamber (s.a.v):

(Sakın onları) kabaktan yapıJmış kaplarla ve hurma kütüğünden yapılmış kaplarda içmeyin. Şıralarınıza (ince deriden yapılmış) su tulumlarında yapın1 buyurdu. Onlar (ikinci defa):

Ey Allah'ın resulü! Eğer (şıralarımız) su tulumlarında kaynafyıp köpüre)cek olursa o zaman ne yapalım?' dediler. Peygamber (s.a.v):

(Şıranın) üzerine su dökün' buyurdu. Onlar:

Ey Allah'ın resulü! (Şıranın kaynaması iyice artacak olursa, o zaman ne yapalım? diye soruyu birkaç defa daha tekrarladılar.) Peygamber (s.a.v), üçüncü yada dördüncü de onlara:

(Öyleyse) onu dökün' diye cevap verdi. Sonra da:

Şüphesiz Allah bana (farabı, kuman ve kûbeyi) haram kıldı' (buyurdu) yada '(Şüphesiz Allah) şarabı, kuman ve kûbeyi haram kıldı ve sarhoşluk veren her şey haramdır' buyurdu.

Süfyân (es-Sevrî) der ki: 'Ben (bu hadisin ravilerinden olan) Ali b. Bezîme'ye, kûbe'(nin ne olduğunu) sordum. O da:

(Kûbe,) davuldur' diye cevap verdi.[406]

Yine Ebu Davud'un konu ile ilgili başka bir rivayeti şu şekildedir;

Abdulkays heyeti (içerisinde bulunan bazı kimseler):

Ey Allah'ın nebisi! (Şıralarımızı) hangi kaplarda pişirdim?' diye sordular. Peygamber (s.a.v):

Size ağızları bağlanan deri su kapları lazım' buyurdu.[407]

Nesâî, bu hadisi, birinci rivayete benzer bir şekilde nakletmiştir. Yine Nesâî'nin konu ile ilgili bir rivayeti şu şekildedir:

"Resulullah (s.a.v), (içerisinde nebiz yapılan) Dubbâ, Hantem, Müzeffet akîr (denilen kapları kullanmayı) ve hurma komğu ile olgunl hurma(dan elde edilen şıraları birbirine) karıştırmayı yasakl Yine Nesâî'nin konu ile ilgili başka bir rivayeti şu şekildedir:[408]

Resulullah (s.a.v), (içerisinde nebiz yapılan) Duba ile Müzeffet (denilen kaplan kullanmayı) yasakladı.[409]

Yine Nesâî'nin konu ile ilgili diğer bir rivayeti şu şekildedir:

Nakîr (denilen kabı kullanmayı) ve kum hurma ile kuru üzümü ve olgunlaşmaya başlamış hurma ile kum hurma(dan elde edilen şıraları birbirine) karıştırmayı yasakladı [410]

Yine Nesâî'nin konu ile ilgili başka bir rivayeti şu şekildedir:

Resulullah (s.a.v), (içerisinde nebiz yapılan) Dubbâ, Hantem, Müzeffet ile Nakîr (denilen kapları kullanmayı) ve ham hurma ile kuru hurma ve kum üzüm ile kum hurmafdan elde edilen şıraları birbirine) karıştırmayı yasakladı.

Necranlılara ise:

Kuru üzüm ile kuru hurmanın (ikisini bir araya getirip) birlikte ka-rıştırfıp şerbet yap)mayın' diye yazdı.[411]

Yine Nesâî'nin konu ile ilgili diğer bir rivayeti şu şekildedir:

Resulullah (s.a.v), (içerisinde) nebiz (içkisi yapılan) testiyi yasakladı.[412]

Yine Nesâî'nin konu ile ilgili mevkuf olarak naklettiği rivayette, Abdullah ibn Abbâs şöyle der:

Yalnız ham hurma(dan yapılan İçki) haramdır. [413]

Yine Nesâî'nin konu İle ilgili başka bir rivayetinde, Abdullah ibn Abbâs şöyle der;

Yüce Allah, "Resulün size getirdiklerini alın, size yasak ettiklerinden sakının" (Haşr: 59/7) buyurmadı mı?' dedi. (Esma' bint. Yezîd'in amcasının oğlu Enes:)

Evet' dedim. Abdullah ibn Abbâs:

Yüce "Allah, Allah ve Resulü, herhangi bir hususta hükmünü bildirdiğinde erkek ve kadın hiçbir müminin o hususta tercih hakkı yoktur [414]buyurmadı mı?' dedi. Ben de:

Evet' dedim. Bunun üzerine Abdullah ibn Abbâs:

O halde ben, Peygamber (s.a.v)'in; Nakîr, Mukayyer, Öubbâ' ile Hantem (denilen kapları kullanmayı) yasakladığına şahitlik ederim1 dedi. [415]

Tirmizî'de, bu hadisi, birinci rivayete benzer bir şekilde nakletmiş, fakat Ebu Cemre'nin sözüne yer vermemiştir.

[399] Buhârî, İman 40, ; Müslim, İmân 23, 24, 25 (17), Eşribe 17 (39-42); Ebu Dâvud, Eşrİbe 7 (3692); Tirmizî, İman 5 (2611); Nesâî, İman 25; İbn Mâce, Eşribe 13; Ahmed b. Hanbel, 1/287, 304, 341

(Yazar, İbn Mâce için, Eşrİbe 13 diyorsa da, belirttiği babda 4 hadis bulunmaktadır. Bunların İçerisinde Abdullah ibn Abbâs'tan gelen bîr hadis bulunmamaktadır. Konu ile ilgili hadis için b.k.z: İbn Mâce, Zühd 18 (4187)) (ç)

[400] Bu hadis ile ilgili açıklamalar için 11 nolu hadise bakiniz, (ç)

[401] Hattâbî, bu kaplarda şıra yapmanın yada bu kaplan şıra kabı olarak kullanmanın yasak olması hakkında şöyle der:

"Bu kaplar, içlerinde bulunan sıvıyı sıcak tuttuklarından, içinde bulunan sıvı maddeyi kısa zamanda ekşitip onu sarhoşluk verecek hale getirebilirler. Sahibi de, o sıvının bu hale geldiğini bilmeden ondan İçip sarhoş olur. İşte bu sebeple söz konusu kapların nebiz kabı olarak kullanılması yasaklanmış olabilir.

Bu kapların bu maksatla kullanılmasının yasaklanması konusunda pek çok görüşler ileri sürülmüşse de bu konuda söylenenlerin en doğrusu şudur:

Bu yasak, İslamiyetin ilk yıllarına aittir. Daha sonra bu yasak; "Ben sizi deri kaplardan bir şey içmeyi yasaklanmıştım. Artık her kaptan için. Yeter ki, sarhoşluk veren bir şeyi içmeyin" (Müslim, Cenâiz 106, Edahi 37, Eşrİbe 64, 65; Tirmizî, Edahi 6; Nesâî, Cenâiz 100, Dahaya 36, Fera1 2, Eşribe 4; İbn Mâce, Edahi 16; Dârimî, Edahi 6; Mu-vatta, Dahaya 6-8; Ahmed b. Hanbel, 3/23, 57, 63, 66, 75, 237, 250, 388, 5/76, 350, 355-357, 359, 6/187, 209, 282) hadisiyle nesh edilmiştir.

[402] Müslim, Eşribe 42 (17)

[403] Müslim, Eşribe 40 (17)

[404] Müslim, Eşribe 41 (17)

[405] Ebu Dâvud, Eşribe 7 (3692)

[406] Ebu Dâvud, Eşribe 7 (3696)

[407] Ebu Dâvud, Eşribe 7 (3694)

[408] Nesâî, Eşribe 5

[409] Nesâî, Eşribe 5

[410] Nesâî, Eşribe 5

[411] Nesâî, Eşribe 9

[412] Nesâî, Eşribe 48

[413] Nesâî, Eşrİbe 9

[414] Ahzâb: 33/36

[415] Nesâî, Eşribe 36
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın