Hazarda iki namazı birden kılma

49. Hazarda İki Namazı Birden Kılma

94. Abdullah ibn Abbâs (r.anhümâ)'dan rivayet edilmiştir: "Peygamber (s.a.v) Medine'de akşam ile yatsı namazını (n fanfan nı birleştirerek) yedi (rekat) olarak ve öğle ile ikindi namazını da (birleştirerek) sekiz (rekat) olarak kıldı."

Eyyûb: 'Acaba bunu yağmurlu bir gecede kıldı?' diye sordu. Abdullah ibn Abbâs:

Umulur ki' diye cevap verdi.[918] (Birinci rivayet) Bir rivayette, Abdullah ibn Abbâs şöyle der;

Resulullah (s.a.v) ile birlikte iki namazı bir arada kılmak suretiyle sekiz (rekat olarak) ve (yine) iki namazı bir arada kılmak suretiyle yedi (rekat olarak) namaz kıldım.

Amr der ki: (Ebu Şa'sâa'ya:)

Ey Ebu Şa'sâa! Zannederim, öğleyi te'hir ve ikindiyi ise acele kıldı. Akşam namazını te'hir ve yatsı namazını da acele kıldı dedi. Ebu Şa'sâa:

Ben de bunu (öyle) zannediyorum1 dedi. [919] (İkinci rivayet)

Müslim'in bir rivayetinde, Abdullah ibn Abbâs şöyle der:

Resulullah (s.a.v), hiçbir korku ve yolculuk hali yokken, [920] öğle namazı ile ikindi namazını bir arada ve akşam namazı ile yatsı namazını (n farzlarını birleştirerek) bir arada kıldı. [921]

Yine Müslim'in bir rivayetinde, şu ilave vardır:

(Hadisin ravisi) Ebu'z-Zubeyr der ki: '(Ravi) Saîd b. Cübeyr Acaba Resulullah (s.a.v), bunu niçin (böyle) yaptı?' diye sordum. Saîd (b. Cü-beyr)'de şöyle dedi:

Ben de, (bu meseleyi) senin sorduğun gibi Abdullah ibn Abbâs'a sordum.' Oda:

Resulullah (s.a.v), ümmetinden hiçbir kimseyi meşakkate sokmamak istedi' diye cevap verdi.[922]

Yine Müslim'in buna benzer başka bir rivayeti daha var. Bu rivayette, Abdullah ibn Abbâs'ın, Hiçbir korku ve yağmur hali.[923] yokken" ifadesi yer almaktadır.[924]

Yine Müslim'in başka bir rivayetinde, Abdullah b. Şakîk el-Ukaylî der ki:

Bir gün Abdullah ibn Abbâs, ikindiden sonra bize hutbe verdi. Bu hutbe ta güneş kaybolup yıldızlar görününceye kadar devam etti. Halk: 'Namaza namaza ....' demeye başladı. Derken yanına Temîm oğullarından fütursuz ve sözünü esirgemeyen bir adam gelip:

Namaza namaza ....' dedi. Bunun üzerine Abdullah ibn Abbâs:

Annesiz kalasıca! Bana sünneti mi öğretiyorsun?' dedi. Sonra da:

Ben, Resulullah (s.a.v)in öğle namazı ile ikindi namazını ve akşam ile de yatsı namazım (n farzlarını birleştirerek) bir arada kıldığım gördüm' dedi.

Abdullah b. Şakîk: '(Abdullah ibn Abbâs'ın) bu sözünden kalbime bir şüphe düştü. Hemen Ebu Hureyre'ye gidip ona (Resulullah'ın öğle namazı ile ikindi namazını ve akşam ile de yatsı namazını birleştirerek bir arada kılıp kılmadığını) sordum.O, Abdullah ibn Abbâs'ın (bu) sözünü doğruladı dedi.[925]

Yine Müslim'in diğer rivayetinde, Abdullah b. Şakîk el-Ukaylî der ki:

Bir adam, Abdullah ibn Abbâs'a:

Namaz(ı kıl)' dedi. Abdullah ibn Abbâs sustu. Sonra (yine ona):

Namaz(ı kıl)' dedi. Abdullah ibn Abbâs (yine) sustu. Sonra (yine ona):

Namaz(ı kıl)1 dedi. Abdullah ibn Abbâs (yine) sustu. Sonra (bu sözü söyleyen adama);

Annesiz kalasıca! Namaz (kılmay)ı, bize mi öğreteceksin? Biz, Resulullah (s.a.v) döneminde iki namazı (birleştirerek) bir arada kı-liyor-duk' diye cevap verdi.[926]

Ebu Dâvud, Tirmizî ve Nesâî; Müslim'in 49 (705) nolu hadisine benzer bir şekilde rivayette bulunmuşlardır.[927]

Yine Ebu Davud'un, Yatsı (namazı)" ile ilgili kısma kadar rivayet ettiği hadis, muttefekun aleyhtendir.[928]

Yine Ebu Davud'un, başka bir rivayetinde, Hiçbir yağmur hali yokken..." ilavesi yer almaktadır.[929]

Yine Ebu Davud'un, Hiçbir yolculuk hali yokken" ifadesine kadar rivayet ettiği başka bir rivayeti, Müslim'in bir rivayetine benzemektedir.[930]

Yine Ebu Dâvud, şu rivayeti de ilave etmiştir:

(Hadisin ravisi) Ebu'z-Zübeyr, bu hadisi rivayet edip (sonra da) şöyle dedi:

(Bu olay,) Tebük seferine [931] çıktığımızda oldu.[932]

Nesâî, ikinci rivayeti nakletmiştir. Bu hadis, muttefekun aleyhtendir. Bu hadisin lafzı şu şekildedir:

Peygamber (s.a.v) ile Medine'de sekiz (rekat olarak) bir arada ve yedi (rekat olarak) bir arada kıldım. Öğle namazını te'hir etti, ikindi namazını ta'ci! etti, akşam namazını te'hir etti ve yatsı namazını da ta'cil etti. [933]

Yine Nesâî'nin başka bir rivayeti, ziyadesiz bir şekilde Müslim'in bir rivayetine benzemektedir. [934]

Yine Nesâî'nin başka bir rivayeti de şu şekildedir:

Abdullah ibn Abbâs, Basra'da, (meşgul olduğu bir günde) öğle ile ikindi namazını ve akşam ile yatsı namazını (birleştirerek) bir arada kıldı. Aralarında başka bir namaz kılmadı.

Abdullah ibn Abbâs, Medine'de, Resulullah (s.a.v) ile birlikte öğle namazı ile ikindi namazını sekiz (rekat olarak) bir arada kıldığını ve ikisi arasında başka bir namaz kılmadığını söyledi.

[918] Buhârî, Mevâkîtu's-Salât 12, Teheccüd 30; Müslim, Salâtu'i-Musâfirîn (705); Ebu Dâvud Sefer 5 (1210, 1211, 1214); Tirmizî, Salât24 (187); Nesâî, Mevâkîtu's-Salât 47; İbn Mâce Salât 74 (1069); Ahmed b. Hanbel, 1/221, 223, 251,273, 283

[919] Buhârî, Teheccüd 30; Müslim, Salâtu'l-Musâfirîn 55 (706)

[920] Bazı alimler, hazarda, namazları birleştirmenin özürsüz olarak caiz olmadığını söylemiştir. Bazıları ise, bu hadisi delil getirerek bir ihtiyaçtan dolayı hazarda iki namazın arasını birleştirmek suretiyle bir arada kılınabileceğini söylemişler, ancak bunun âdet edinilmemesını şart koşmuşlardır. İbn Şîrîn, İbnü'l-Münzir, Kaffâl el-Kebîr bu görüştedirler, (ç)

[921] Müslim, Salâtu'l-Musâfirîn 49 (705)

[922] Müslim, Salâtu'l-Musâfirîn 50 (705)

[923] Yağmur"dan dolayı iki namazın birleştirilerek bir arada kılınabileceği görüşünde olan haleften ve seleften bir çok ilim adamı vardır.

Şâfıîlerden Müzeni (ö. 264/878), Ebu Hanîfe {Ö. 150/767) ve diğer bazı alimlere göre ise yağmurdan dolayı namazları birleştirerek bir arada kılmak kesinlikle caiz değildir. Bunlara göre; namazların birleştirilerek bir arada kılınabileceğine dair hadislerdeki "cem' erme" kelimelerinden maksat; hakiki manada cem (=birleştirme) değil, şeklî manada cem' etmektir. Buna göre birinci namazı son vaktinde, İkinci namazı ise ilk vaktinde kılmaktır ki, ilk bakışta insana bu her iki namazın da bir vakitte kılındığı intibaını verir. Bu görüşü; Kurtubî (ö. 671/1273), İmamu'l-Harameyn (ö. 478/1085}, Tahâvî (ö. 321/933} ve İbn Seyyidinnas (ö. 734/1333) bu görüşü takdir edip tercih etmişlerdir.

İbn Hacer (ö. 852/1447) de der ki: "Resulullah (s.a.v)'in namazları cem1 ederek kıldığını ifade eden Ebu Davud hadisinin 'şeklî olarak birleştirerek kılmak' manasına geldiği kabul edilirse, namazın şartı olan vakit korunmuş olur. Hem de bu hadis, bu şekilde te'vile müsaittir. Fakat takdim ve te'hir suretiyle cem' manasına te'vil edilecek olursa, o zaman namaz, özürsüz olarak şart olan vaktin dışına çıkarılmış olur." (ç)

[924] Müslim, Salâtu'l-Musâfirîn 54

[925] Müslüm, Salâtu'l-Musâfirîn 57

[926] Müslim, Salâtu'l-Musâfirîn 58

[927] Ebu Dâvud, Sefer.5 (1210); Tirmizî, Salât 24 (187); Nesâî, Mevâkîtu's-Salât 47

[928] Ebu Dâvud, Sefer 5 (1210}

[929] Ebu Dâvud, Sefer 5 (1211)

[930] Müslim, Salâtu'I-Musâfirîn 49 (705); Ebu Dâvud, Sefer 5 (1210)

[931] Tebük: Arap yarım adasının kuzeyinde, Medine ile Şam'ın ortasında bir yerin adıdır. Tebük Seferi; Hz. Peygamber (s.a.v)'in hicretin 9. yılında, Şam'da toplanan 40 bin kişilik Bizans ordusuna karşı savaşmak üzere Medine'den Tebük'e kadar sevk ettiği en son ve en güçlü askeri hareketidir. Bu seferde, savaş çıkmayıp geri Medine'ye dönülmüştür, (ç)

[932] Ebu Dâvud, Sefer 5 (1210}

[933] Nesâî, Mevâkîtu's-Salât 44

[934] Müslim, Salâtu'I-Musâfirîn 49 (705); Nesâî, Mevâkîtu's-Salât 47

[935] Nesâî, Mevâkîtu's-Salât 44
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın