Definden sonra kabrin yanında cenaze namazı kılmak

9. Cenaze Defnedildikten Sonra Kabirin Yanında Cenaze Namazı Kılmak

119. Amir eş-Şa'bî'den rivayet edilmiştir:

"Peygamber (s.a.v) ile birlikte (diğer kabirlerden) uzakça bir yerdeki kabre uğrayanlardan birisi bana anlattı:

Peygamber (s.a.v), (kabre vardığında, beraberinde olan) kimseleri arkasına saf yapıp onlara imam olmuş.

Şeybânî der ki: Şa'bî'ye:

Ey Ebu Amr! O kimdi?' diye sordum. Şa'bî:

Abdullah ibn Abbâs' diye cevap verdi.[130]

Zaid bir rivayette ise Abdullah ibn Abbâs şöyle der:

Resulullah (s.a.v), bir kabre geldi. (Orada bulunanlar):

Bu cenaze, dün (gece) gömüldü' dediler. (Abdullah ibn Abbâs, bu kelimeyi, 'dufine' yada 'dufinet' şeklinde tereddütlü söylemiştir.)

Abdullah ibn Abbâs: 'Biz, Resulullah (s.a.v)'in arkasında saf olduk. Sonra Resulullah (s.a.v), (bize) o gömülü cenaze üzerine namaz kıldırdı1 dedi. [131]

Yine konu ile ilgili bir rivayetin devamında şu ilave yer almaktadır:

Resulullah (s.a.v), (bu ölüyü, hastalığı sırasında ziyaret etmiş bulunduğundan) cenaze sahiplerine:

(Bu kişinin öldüğünü) bana niçin haber vermediniz?' diye sordu. Onlar da:

Biz, onu, gecenin karanlığında gömdük. Sizi o vakitte uyandırmak istemedik' dediler.

Bunun üzerine Resulullah (s.a.v), namaza durdu. [132] Biz de, arkasında saf bağladık.

Abdullah ibn Abbâs: 'Ben de, bu safların içinde bulundum. [133] Resulullah (s.a.v), bu gömülü olan ölüye namaz kıldı' dedi. [134]

Başka bir rivayette ise, konu ile ilgili şu husus yer almaktadır:

Resulullah (s.a.v), (bir gün bazı sahabileriyle birlikte mezarlıkta gezinirken toprağı daha) yaş olan bir kabrin yanma varıp üzerine namaz kıldı. (Beraberindeki sahabiler de), onun arkasında saf oldular. Resulullah (s.a.v), (bu namazı kıldırırken) dört tekbir [135] aldı. [136]

Bu hadis(in bu şekildeki metinlerin)!, Buharı ile Müslim rivayet etmiştir.

Ebu Dâvud ise bu hadisi, (önceki) rivayete uygun bir şekilde rivayet edip bu rivayete şu ilaveyi yapmıştır:

(Hadisin ravisi Ebu İshâk der ki:) Şa'bî'ye:

(Bunu) sana kim anlattı?1 diye sordum. Şâbî de:

Güvenilir birisi olan (ve o anda orada bulunan) Abdullah ibn Abbas- (söyledi)1 diye cevap verdi.[137]

Tirmizî'nin rivayetinde ise Şa'bî şöyle der:

Resulullah (s.a.v)'i gören bir kişi, bana anlattı:

Resulullah (s.a.v), (bir gün bazı sahabileriyle birlikte gezinirken diğer kabirlerden) uzakça bir yerdeki kabri gördü. Hemen (beraberindeki) sahabi-lerini saf yapıp o kabrin üzerine (cenaze) namazı kıldı.

Şa'bî'ye:

Bu sana kim anlattı?' diye soruldu. Şa'bî:

Abdullah ibn Abbâs' diye cevap verdi. [138] Nesâî'nin rivayetinde ise Şa'bî şöyle der:

Peygamber (s.a.v) ile birlikte (diğer kabirlerden) uzakça bir yerdeki kabre uğrayanlardan birisi bana anlattı:

Peygamber (s.a.v), (beraberindeki) sahabileri arkasına saf yapıp o kabrin üzerine (cenaze) namazı kıldı.

Şa'bî'ye:

Bunu sana kim anlattı?' diye soruldu. O da:

Abdullah ibn Abbâs1 diye cevap verdi. [139]

Yine Nesâî'nin başka bir rivayetinde ise Şa'bî şöyle der:

Peygamber (s.a.v) ile birlikte (diğer kabirlerden) uzakça bir yerdeki kabre uğrayanlardan birisi bana anlattı:

Peygamber (s.a.v), (beraberindeki) kimseleri arkasına saf yapıp onlara imam olmuş.

(Hadisin ravisi,) Şa'bî'ye:

Ey Ebu Amr! (Bun sana anlatan) o kimse, kimdir?' diye sordum

Şabî: Abdullah ibn Abbâs' diye cevap verdi. [140]

[130] Buhârî, Ezan 161, Cenâiz 5, 55, 56, 57, 60, 67; Müslim, Cenâiz 68-69 (954); Ebu Dâvud, Cenâiz 52-54 (3196); Tirmizî, Cenâiz 47 (1037); Nesâî, Cenâiz 94; İbn Mâce, Cenâiz 32 (1530); Ahmed b. Hanbel, 1/224, 283, 338

[131] Buhârî, Cenâiz 60

[132] Hadis, cenaze namazında bulunmayan bir kimsenin, cenazenin kabrine giderek kabrin üzerine namaz kılmasının caiz olduğunu ifade etmektedir. Yalnız bu müddetin, ne kadar devam ettiği meselesi, alimler arasında ihtilaflıdır.

Hanefilere göre; namazı kılınmadan defnedilen bir kimsenin, henüz cesedinin çürüyüp dağılmadığına zann-ı galib hasıl olursa, onun kabri üzerine namaz kılınır. Fakat cesedin çürüdüğüne kanaat getirilirse, kabri üzerine asla namaz kılınmaz.

Ayrıca kabir üzerine namaz kılmanın, Peygamber (s.a.u)'e ait özel bir durum olduğu ileri . sürülmüşse de, bu görüş, 'eğer bu, Hz. Peygamber (s.a.v)'in sadece kendisine ait özel bir durum olsaydı sahabilerini kabir üzerine namaz kılmaktan yasaklardı' denilerek reddedilmiştir, (ç)

[133] Hadisin ravisi Abdullah ibn Abbâs, kendisinin de erkeklerin safları içinde cenaze namazı kıldığını bildirdiği ve o sırada kendisinin ergenlik çağına ulaşmamış bir çocuk olmasından, çocukların da cenaze namazını saflar arasına karışarak kıiabilecekleri anlatmaktadır, (ç)

[134] Buhârî, Cenâiz 56

[135] Kadı İyâz (Ö. 544/1149)'m ifadesine göre; sahabe-i kiram, cenaze namazında kaç tekbir alacağı konusunda ihtilafa düşmüş, "üç tekbirden dokuz tekbir"e kadar değişen sayılarda tekbir alınabileceğine dair çeşitli görüşler İleri sürmüşlerse de, ibn Abdilberr (ö. 463/-1071)'in de dediği gibi, sonradan dört tekbîr alınacağı konusunda icma meydana gelmiştir. Fıkıh alimleri, Bağdat, Basra, Küfe, Medine gibi meşhur kültür merkezlerindeki fetva ehli de bu konuda ittifak etmişlerdir. Çünkü bu konuda gelen sahih hadislerden elde edilen sonuç budur. Bununla birlikte bu görüşün dışında kalan aykırı görüşlere iltifat edilmemelidir, (ç)

[136] Müslim, Cenâiz 68 (954)

[137] Ebu Dâvud, Cenâiz 52-54 (3196)

[138] Tirmizî,Cenâiz47(1037)

[139] Nesâî, Cenâiz 94

[140] Nesâî, Cenâiz 94
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın