Cemaatin imama uyması

38. Cemaatin İmama Uyması

83. Enes b. Mâlik (r.a)'tan rivayet edilmiştir:

Peygamber (s.a.v), bir attan düşüp vücudunun sağ tarafı zedelenmişti. Bunun üzerine biz, ziyaret için onuna yanma girdik. Derken namaz vakti geldi. Peygamber (s.a.v), bize oturarak namaz kıldırdı. Biz de arkasında oturarak namazı kıldık. Namazı bitirince:

İmam ancak kendisine uyulmak için (imam olmuş)tur. O tekbir alığı zaman sizde tekbir alın. Secde ettiği zaman siz de secde edin. (Başını secdeden) kaldırdığında siz de kaldırın. İmam, 'Semiallahu limen hamideh1 (Allah, kendisine hamd eden kimseyi işitir) dediği zaman siz de, 'Rabbena ve Ieke'1-hamd1 (Rabbimiz! Hamd yalnızca sanadır) deyin. İmam oturarak namaz kıldığında sîz de toptan oturarak namaz kılın' buyurdu. [823]

(Hadisin lafzı, Müslim'e aittir.)

(Hadisin) ravilerinden birisi (bu hadisi rivayet edip daha sonra da), İmam ayakta kıldığı zaman siz de ayakta kılın" cümlesini ilave etmiştir.[824]

Bu hadisifn bu şekildeki metnini), Buhârî ile Müslim rivayet etmiştir.[825] Humeydî der ki: "Diğer rivayetlerin manalan birbirine yakındır." Yine Humeydî şu ilaveyi yapmıştır: "'İmam oturarak namaz kıldığında siz de oturarak kılın' sözü; Peygamber (s.a.v)'in eski bir hastalığı sırasında olmuştu. Ölümüne doğru hastalığında İse yine oturarak namaz kıldırdı. İnsanlar, onun arkasında ayakta namaz kıldılar. Peygamber (s.a.v), onlara oturmayı emretmedi. Dolayısıyla Peygamber (s.a.v)'in sonuncu uygulamasını alırız. [826]

Bu hadisi; Ebu Dâvud, Tirmizî ve Nesâî rivayet etmiştir. Yine Nesâî, bu hadisi kısa olarak şöyle rivayet etmiştir:

Resulullah (s.a.v) bir defasında attan sağ tarafı üzerine düşmüştü. [827] Bunun üzerine sahabiler, Resulullah (s.a.v)'i geçmiş olsuna geldiler. Namaz vakti olmuştu. Resulullah (s.a.v), namazı kıldırmayı bitirince:

İmam kendisine uyulmak İçin (imam olmuş)tur. Rükuya vardığı zaman siz de rükuya varın. (Başını rüku d an) kaldırdığında siz de kaldırın. Secde ettiği zaman siz de secde edin. İmam, 'Semiallahu limen hamideh' (Allah, kendisine hamd eden kimseyi işitir) dediği zaman siz de, 'Rabbena leke'1-hamd' (Rabbimiz! Hamd yalnızca sanadır) deyin' buyurdu. [828]

[823] Buhârî, Salât 18, Ezan 51, Taksiru's-Salât 17; Müslim, Salât 77-81 (411); Ebu Dâvud, Saİât 68 (601); Tirmizî, Salât 150 (361); Nesâî, İmame 16, 40, İbn Mâce, İkâme 144 (1238); Ahmed b. Hanbel, 3/162

[824] Buhârî, Ezan 51; Müslim, Salât 77 (411)

[825] Müslim, Salât 79

[826] Buhârî, Ezan 51

[827] İbn Hibbân (ö. 354/965)'ın rivayetinden anlaşıldığına göre; hadiste anlatılan olay, hicretin 5. yılında olmuştur. Çeşitli rivayetlerin ifadesinden anlaşıldığına göre; Resulullah (s.a.v) attan düşerek bir hurma kütüğüne çarpıp ayağı çıkmıştı. Bunun üzerine sahabiler, onu ziyarete gittiler. Namaz vakti gelince Resulullah (s.a.v) oturduğu yerden imam olarak kendilerine namaz kıldırmışrj. Sahabiler, namazı ayakta kıldıklarını görünce, oturmalarını İşaret etmişti. Onlar da oturarak kılmışlardı.

Bununla birlikte çeşitli rivayetlerin İfadelerindekİ farklılıklar, olayların ayrı ayrı zamanlarda meydana gelmiş olması ihtimalini de mümkün kılmaktadır. Yalnız oturarak kılınan bu namazın, farz veya nafile olduğu hususu ilim adamları arasında İhtilaflıdır. Hanbeliier; ayakta namaz kılmaya gücü yeten-kimselerin, ayağa kalkmaktan aciz olan kimse arakasında oturarak kılmasının caiz olduğunu kabul ediyorlarsa da bu namazın sahih olabilmesi için imamın görevli mahale imamı yada devlet reisi olmasını şart koşmuşlar ve bunların dışındaki imamların arkasında bu şekilde kılınacak namazın caiz olmadığını söylemişlerdir.

Şafiîler ile Hanefılere göre ayağa kalkamayan kimsenin arakasında namaz kılmak caizdir. Yalnız cemaatin namazı ayakta kılması şarttır. Bu konuda Buhârî ile Müslim'in Hz. Aişe'den rivayet ettikleri Peygamber (s.a.v)'in son hastalığında namaz kıldırmakta olan Ebu Bekr'in soluna gelip oturarak oturduğu yerden namaz kıldırdığına dair olan hadisi delil getirmişlerdir, (ç)

[828] Nesâî, İmame 16
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın