Binek üzerinde nafile namaz kılmak

23. Binek Üzerinde Nafile Namaz Kılmanın Caiz Olması

68. Abdullah ibn Ömer (r.anhümâ)'dan rivayet edilmiştir:

"Resulullah (s.a.v) (yolculuk sırasında) binek üzerinde yüzü nereye yönelik olursa olsun (o tarafa doğru) başıyla ima ederek teşbihte bulunurdu ( nafile namazını kılardı). (Hadisin ravisine göre;) Abdullah ibn Ömer de, böyle yapardı.[699]

Bu hadisi(n metnini,) Buhârî ile Müslim rivayet etmiştir. Yine Müslim'in rivayetinde, şu ifade yer almaktadır:

"Resulullah (s.a.v) (yolculuk sırasında) binek üzerinde yüzü nereye yönelik olursa olsun (o tarafa doğru) teşbihte bulunurdu (nafile namazı kılardı). Vitri de onun üzerinde kılardı. [700] Yalnız binek üzerinde farz namaz kılmazdı.[701]

Buhârî ile Müslim'in, Saîd b. Yesâr'dan şöyle rivayette bulunmuşlardır:

Ben, Abduiah ibn Ömer ile birlikte Mekke yolunda yürüyordum. Sabah olacağından endişe edince, (bineğimden) inip vitir namazını kıldım. Sonra ona yetiştim. Bunun üzerine Abdullah ibn Ömer, (bana):

Neredeydin?' diye sordu. Ben de;

Sabah olacağından endişe ettim. Bunun üzerine vitir namazını kıldım' diye cevap verdim. Abdullah ibn Ömer;

Resulullah (s.a.v)'de senin için güzel bir örnek yok mu?' dedi. Ben de:

Evet! Vallah dedim. Abdullah ibn Ömer:

Resulullah (s.a.v) vitir namazını deve üzerinde kılardı' dedi.[702] Buhârî'nin bir rivayetinde, Nâfi' derki:

Abdullah ibn Ömer, bineği üzerinde (nafile) namaz kılardı ve vitri

de onun üzerinde kılardı. (Daha sonra da) Peygamber (s.a.v)'in böyle yaptığını haber verirdi.[703]

Yine Buhârî'nin başka bir rivayetinde, Abdullah ibn Dinar şöyle der:

Abdullah ibn Ömer, yolculuk esnasında bineği üzerinde, bineği hanai arafa yönelirse (o tarafa doğru) ima ederek (nafile) namazın, kılardı tuaha Sonra da) Peygamber (s.a.v)'in böyle yaptığını bildirirdi [704]

Yine Buhârî'nin diğer bir rivayetinde, Abdullah ibn Ömer şöyle der:

Peygamber (s.a.v) yolculuk esnasında bineği üzerinde, bineği yönünü hangi tarafa çevirirse (o tarafa doğru) namazını kılardı. Farzlardan başka gece namazını ima ederek kılardı. Vitir namazını da bineği üzerinde kılardı.[705]

Müslim'in rivayetinde ise Abdullah ibn Ömer şöyle der:

Ben, Resulullah (s.a.v)'i bir eşek üzerinde Hayber'e [706] doğru yönelmiş olduğu halde (nafile) namaz kılarken gördüm. [707]

Yine Müslim'in başka bir rivayetinde ise Abdullah ibn Ömer şöyle der:

Peygamber (s.a.v)in bineği, onu nereye döndürürse (o tarafa doğru nafile) namaz kılardı.[708]

Yine Müslim'in diğer bir rivayetinde ise şu ifade yer almaktadır:

Resulullah (s.a.v) in devesi, onu hangi tarafa döndürürse nafile namazım (sübha) [709] (o tarafa doğru) kılardı.[710]

Yine Müslim'in başka bir rivayetinde ise şu ifade yer almaktadır:

Resulullah (s.a.v), Mekke'den Medine'ye doğru gelirken, devesi hangi tarafa dönerse o tarafa doğru (nafile) namaz kılardı.

(Abdullah ibn Ömer) der ki: Her nereye dönerseniz dönün Allah'ın vechi oradadır [711] ayeti bu konu hakkında nazil oldu. [712]

Yine Müslim'in diğer bir rivayetinde ise şu ifade yer almaktadır:

Resulullah (s.a.v), bineği hangi tarafa dönerse (o tarafa doğru nafile) namaz kılardı.

(Hadisin ravisi Abdullah ibn Dinar der ki:) Abdulah ibn Ömer'de böyle yapardı. [713]

Yine Müslim'in başka bir rivayetinde ise şu ifade almaktadır:

"Resulullah (s.a.v), bineği üzerinde vitir namazını kılardı.[714]

Ebu Davud'un bir rivayetinde ise şu ifade yer almaktadır:

Yalnız binek üzerinde farz namaz kılmazdı.[715]

Yine Ebu Davud'un başka bir rivayetinde ise "Hayber" kelimesi yer almaktadır. [716]

Tirmizî'nin rivayetinde ise, Saîd b. Yesâr şöyle der:

Bir yolculuk esnasında Abdullah ibn Ömer ile birlikte idim. Derken ondan geri kaldım. (Tekrar ona yetişdiğimde, bana:)

Nerdeydin?' dedi. Ben de:

Vitir namazı kıldım' dedim. Bunun üzerine:

Resulullah (s.a.v)'de senin için güzel bir örnek yok mu? Çünkü ben, Resulullah (s.a.v)'i bineği üzerinde vitir namazı kılarken gördüm' dedi.[717]

Yine Tirmizî'nin rivayet ettiği diğer rivayet ise şu şekildedir:

Peygamber (s.a.v) Mekke'den Medine'ye doğru gelirken, bineği hangi tarafa dönerse o tarafa doğru bineğinin üzerinde nafile namaz kılardı.

Daha sonra Abdullah ibn Ömer,

Doğu da batı da Allah'ındır" [718] ayetini okudu. Bunun üzerine Abdullah ibn Ömer:

İşte bu ayet, bu hususta nazil oldu' dedi. [719]

Nesâî'nin rivayetinde ise şu ifade yer almaktadır:

Yalnız binek üzerinde farz namaz kılmazdı. [720]

Ayrıca Saîd b. Yesâr'a dayanan rivayeti, [721] içerisinde Bakara: 2/115 ayeti ile iniş sebebini bildiren rivayeti ve Müslim'in naklettiği rivayeti nakletmiştir. [722]

[699] Buhârî, Vitr 5, 6, Taksiru's-Salât 7, 8, 12; Müslim, Salâtu'l-Musâfirîn 31-39 (700); Ebu Dâvud, Sefer 8 (1224, 1226); Tirmizî, Vitr 14 (472), Tefsire Sure-i Bakara 2 (2958); Nesâî, Kıble 2, Kıyâmu'I-Leyl 33; İbn Mâce, İkâme 127 (1200); Ahmed b. Hanbel, 2/4, 7, 13, 20, 38, 40, 41, 44

[700] Hadis, binek üzerinde nafile namaz kılınabileceğine, vitir namazının da binek üzerinde kılınabileceğine, fakat farz namazı kılmanın caiz olmadığını ifade ermektedir. Hanefılere göre; binek nereye dönerse namazı o tarafa doğru kılmak mendubtur. Bineğin döndüğü tarafı bırakıp ta başka tarafa dönmek caiz değildir. Çünkü bunun için bir zaruret yoktur. Ayrıca binek üzerinde namaz kılmak için yolculuk şart değildir. Namaza niyetlenirken kıbleye karşı dönmek şart değildir. Yine bu namaz, ima ile de kılınır. Farz ve vacip namazlar ile sabah namazının sünnetini, binek üzerinde kılmak caiz değildir. Fakat imam Muhammed'e göre; farz namazı üılamama gibi bir özür durumunda binek ü-zerinde farz namaz kılmak caizdir, (ç)

[701] Müslim, Salâtu'l-Musâfirîn 39 (700)

[702] Buhârî, Vitr 5; Müslim, Salâtu'I-Musâfirîn 36 (700)

[703] Buhârî, Taksiru's-Salât 7

[704] Buhârî, Taksiru's-Salât 8

[705] Buhârî, Vitr 6

[706] Hayber: Şam-Medine yolu üzerinde Medine'nin 150 km. kuzeyinde bir yerleşim merkezidir. Hicretin 7. yılında feth edilmştir. (ç)

[707] Müslim, Salâtu'I-Musâfirîn 35 (700}

[708] Müslim, Salâtu'I-Musâfirîn 32 (700)

[709] SübhaMan maksat; nafile namazdır. Teşbihin hakikati noksanlıklardan tenzih etmektir. Yalnız mecazen tahmid, temcid ve diğer hususlarda kulanıldığı gibi cüz'ü zikir; kullu irade kabilinden mecaz-ı mürsel olmak üzere nafile namaza da "Sübha" denilir, (ç)

[710] Müslim, Saatul-Musâfırîn 31 (700)

[711] Bakara: 2/115

[712] Müslim, Salâtu'I-Musâfirîn 33 (700)

[713] Müslim, Salâtu'I-Musâfirîn 37 (700)

[714] Müslim, Salâtu'I-Musâfirîn 38 (700)

[715] Ebu Dâvud, Sefer 8 (1224)

[716] Ebu Dâvud, Sefer 8 (1226)

[717] Tirmizî, Vitr 14 (472)

[718] Bakara: 2/115

[719] Tirmizî, Tefsiru Sure-i Bakara 2 (2958)

[720] Nesâî, Kıble 2

[721] Nesâî, Kiyâmu'I-Leyl 33

[722] Nesâî, Kıble 2
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın